कथा * अर्चना पाटील
मेजर प्रभास आपल्या मोठा भाऊ वीरच्या लग्नासाठी घरी आलेला होता. घरात आनंदी वातावरण होते. वीर बँगलोरला एका कंपनीत इंजिनिअर होता. कुलकर्णी कुटुंबातील तीनही मुलींमध्ये दिया मोठी मुलगी. कुलकर्णी लवकरात लवकर दियाचा विवाह आटपून एका जबाबदारीतून मोकळया होण्याच्या मार्गावर होते. दियासुद्धा काही दिवसांपासून पुण्यात जॉब करत होती. पण आता सर्वकाही मागे सुटून जाणार होते. त्या मैत्रिणी, त्या पार्ट्या, ते होस्टेल…
प्रभास आर्मीत असल्याने सर्वचजणांना त्याचे खूप कौतुक होते. लग्नाच्या गडबडीतही त्याचे चहापाणी, जेवण यांची सर्वजण आवर्जून चौकशी करत. हळदीच्या रात्री सर्वजण खूप नाचले. लग्नाच्या दिवशी पहाटे पहाटे प्रभासला त्याच्या सवयीप्रमाणे चार वाजता जाग आली. प्रभासने शेजारी पाहीले तर वीरचा पत्ता नव्हता. प्रभासने पूर्ण घरात चक्कर टाकली. फिरून परत पलंगावर बसला तर वीरची चिठ्ठीच सापडली. चिठ्ठीत लिहिले होते ,‘‘प्रभास, मला माफ कर. पण माझे अनन्या नावाच्या मुलीशी अगोदरच रजिस्टर मॅरेज झाले आहे. ती दुसऱ्या जातीची आहे. त्यामुळे आईबाबा अनन्याला कधीच स्वीकारणार नाहीत. म्हणूनच मी कायमचे घर सोडून जातो आहे.’’
चिठ्ठी वाचताच प्रभास बाबांकडे गेला. घरातील सर्वजण चिंतेत पडले. मुलीकडच्यांना काय सांगायचे हा प्रश्न त्यांना पडला. शेवटी घरातील सर्व वडीलधाऱ्या लोकांनी प्रभासलाच नवरदेव म्हणून उभे केले. परिस्थिती पाहून प्रभासचाही नाईलाज झाला. मुलीकडच्यांच्या संमतीने दिया व प्रभासचा विवाह थाटामाटात पार पडला. पण प्रभास या लग्नाने आनंदी नव्हता. त्याची सुट्टी संपण्यापूर्वीच तो ड्युटीवर हजर होण्याच्या हालचाली करु लागला. दियाच्या सासुनेही दोघांमधील दुरावा कमी व्हावा यासाठी दियाला सोबतच घेऊन जा म्हणून हट्टच धरला. आईबाबांची कटकट नको म्हणून प्रभास दियाला घेऊन श्रीनगरला निघाला. तेथे एका मित्राची बायको बाळंतपणासाठी माहेरी गेली असल्याने घर रिकामे होते. तेथेच दियासोबत काही दिवस राहण्याचे ठरले. रेल्वेच्या पूर्ण प्रवासात प्रभास एक मिनीटही दियाजवळ बसला नाही. प्रभास पूर्ण वेळ रेल्वेच्या दरवाज्यातच उभा होता. प्रभासचे हे वागणे पाहून दियाच्या डोळयात नकळतपणे पाणी येऊ लागले.
दियाला हे लग्न नकोसे झाले होते. पण माहेरी जाण्याचे दरवाजे बंद होते कारण अजून दोन बहिणींची लग्ने बाकी होती. पुण्याला पळून जावे असेही तिच्या मनात येत होते. दिया आपल्या आयुष्याबदल चिंता करत असतानाच प्रभास आला.
‘‘चल, श्रीनगर आले. बॅग घे.’’
दिया बॅग घेऊन प्रभासच्यामागे अवघडल्यासारखी थोडे अंतर ठेऊनच चालत होती. दोघांनी टॅक्सी पकडली. रात्रीचे बारा वाजले होते. काही अंतर दूर गेल्यावर लगेचच एक दहशतवादी टॅक्सीसमोर येऊन उभा राहिला.
‘‘चला, चला खाली उतरा. नाही तर गोळी घालेन डोक्यात. उतर रे. बघतोस काय?’’
‘‘निघा, पटकन बाहेर निघा.’’ ड्रायव्हर घाबरून ओरडायला लागला.
‘‘तिकडे व्हा. गाडीपासून दूर जा,’’ दहशतवादी ओरडू लागला.
तेवढयात आर्मीवाले बंदूका घेऊन तेथे पोहोचले. दिया आणि प्रभास एकमेकांपासून दूरदूरच उभे होते. त्या दहशतवादीने तिच संधी साधून दियाला आपल्या मिठीत ओढले आणि तिच्या डोक्याला बंदूक लावून ओरडू लागला.
‘‘खबरदार, जर कोणी पुढे आले तर. या मुलीचा जीव प्यारा असेल तर मला इथून जाऊ द्या.’’
‘‘मेजर शर्मा, बंदूका खाली करा. त्याला जाऊ द्या. बादल तू इथून जा, पण त्या मुलीला सोड.’’ कॅप्टन बोस म्हणाले
‘‘अधी बाजूला हो.’’
काही क्षणात बादल नावाचा तो दहशतवादी दियाला घेऊन फरार झाला. प्रभास आता पश्चाताप करू लागला. ‘दियाला काही झाले तर मी स्वत:ला माफ नाही करू शकणार. मी विनाकारण दियाशी इतका वाईट वागलो. खरी चुक तर माझ्या भावाचीच होती आणि मी माझा राग मात्र निष्पाप दियावर काढत होतो,’ प्रभास खूपच निराश झाला होता.
‘‘मेजर प्रभास, मी तुमची परीस्थिती समझू शकतो. आपण प्रत्येक रस्त्यावर चेकिंग करत आहोत. दिया लवकरच सापडेल.’’
बादल दियाला घेऊन जंगलात पोहोचला. त्याच्या पायातून रक्त निघत होते. त्याने दियाला गाडीतून बाहेर काढले. दोघेही एका झाडाखाली बसले.
‘‘हे बघा, मला जाऊ द्या, प्लीज.’’
‘‘सोडेन तुला. काही वेळ चूप बस. मी पळूनपळून थकलो आहे. बसू दे मला आता थोडावेळ.’’
दिया शांतपणे बसून राहिली. प्रभासकडे परत जाऊन तरी ती काय करणार होती? त्यापेक्षा हा दहशतवादी मला इथेच मारून टाकेल तर बरे होईल असे विचार तिच्या मनात येत होते. बादल एक तास बसून राहिला. मधूनमधून तो दियाकडेही बघत होता. दियाचे हवेने उडणारे कुरळे केस, घारे डोळे, सुंदर चेहरा बादलचे मन आकर्षून घेत होता. बादल एकेक पाऊल हळूहळू दियाकडे टाकू लागला. दिया तिच्या विचारांमध्येच गुंग होती.
थोडयावेळाने बादल अचानक दियाजवळ आला. तिचे दोन्ही हात आणि तोंड बांधून तिला जंगलाच्या बाहेर असणाऱ्या हायवेकडे घेऊन गेला. हायवेच्या जवळ येताच बादलने दियाला आपल्या मिठीत घेऊन ‘‘ही भेट मला नेहमी आठवेल,’’ असे म्हटले. हायवेवर एक फोरव्हीलर येताच बादलने दियाला गाडीसमोर ढकलले आणि क्षणात तो गायब झाला. फोरव्हीलरमधील लोकांनी दियाला आर्मीवाल्यांकडे सोपवले.
‘‘कशी आहेस तू?’’ प्रभास प्रेमाने विचारत होता.
‘‘मेजर प्रभास, आधी आर्मीवाले दियाची चौकशी करतील. नंतरच तुम्ही नवराबायको एकमेकांना भेटा.’’
आर्मीवाले दियाला चौकशी करण्यासाठी आत घेऊन गेले. खोलीच्या खिडकीतच प्रभास उभा होता. आता प्रभास दियाला एक मिनीटही सोडायला तयार नव्हता.
‘‘बादल, तुम्हाला कोठे घेऊन गेला?’’
‘‘गाडी एका जंगलात जाऊन थांबली.’’
‘‘त्याने तुम्हाला काही त्रास दिला का?’’
‘‘नाही.’’
‘‘तुम्ही त्याच्यासोबत कमीत कमी एक तास होत्या. तो काय बोलत होता?’’
‘‘काहीच नाही. मी पळूनपळून खूप थकलो आहे असे सांगत होता.’’
‘‘अजून काही आठवतंय का?’’
दियाने मान खाली घालून, थोडावेळ विचार करून ‘नाही’ म्हटले. पण दियाचे हे उत्तर मेजर शर्मांना खोटे वाटले. प्रभास दियाला घेऊन घरी आला. प्रथम प्रभासने दियाची माफी मागितली आणि यापुढे त्याच्याकडून कोणतीही चूक होणार नाही याची ग्वाही दिली. संध्याकाळी प्रभास मित्रांसोबत फिरायला बाहेर गेला. दिया घरी एकटीच होती. अखेरीस दियाला आज बऱ्याच दिवसांनी तणावमुक्त वाटत होते. ती निश्चिंत होऊन बेडवर लोळत होती. तेवढयात डोअरबेल वाजली. दियाने दरवाजा उघडला. एक बुके आणि चिठ्ठी पडलेली होती. दियाने पटकन चिठ्ठी उघडली तर त्यात ‘ही भेट माझ्या नेहमी लक्षात राहील’ असे लिहिलेले होते. ते वाक्य वाचून दियाने लगेच तो बुके आणि चिठ्ठी रस्त्यावर फेकले. दिया पळत पळतच घरात आली. घराचा दरवाजा बंद करून ती रडायला लागली. आता कुठे प्रभास आणि ती जवळ आले तर पुन्हा वेगळेच संकट समोर येऊन उभे राहिले. प्रभास रात्री आठला घरी आला. पण दियाला प्रभासजवळ बादलचा विषय काढण्याची हिंमत झाली नाही. दुसऱ्या दिवशी ते दोघे शॉपिंगसाठी मॉलमध्ये गेले. दिया जेव्हा चेंजिंग रूममध्ये गेली तर बादलने पटकन तिचे तोंड आपल्या हाताने दाबले. दिया शांत झाल्यावर त्याने आपला हात उचलला.
‘‘हे बघ, माझा पाठलाग करू नको. तू का म्हणून मला त्रास देतो आहे?’’
‘‘तुझा आवाज तर तुझ्यापेक्षाही सुंदर आहे.’’
‘‘काय बोलतोस, तुझे काहीच नाही होऊ शकत,’’ दियाने जोरात दरवाजा आपटला आणि बाहेर पडली.
‘‘अगं ये, आपण फक्त रोज असेच भेटत राहू. तुझ्या नवऱ्याला काहीच समजणार नाही.’’
‘‘का भेटू? मुळीच नाही.’’ दिया पटकन पळाली आणि प्रभासजवळ जाऊन उभी राहिली.
थोडयाच वेळात आर्मीवाल्यांकडे बातमी पोहोचली की बादल मॉलमध्ये आला होता. मॉलमधील सीसीटीव्हीत तो दियासोबत दिसत होता. प्रभास हे प्रकरण ऐकून हैराण झाला. प्रभास आर्मीवाल्यांसोबत घरी पोहोचला.
‘‘तू बादलला कशी ओळखते?’’
‘‘मी नाही ओळखत त्याला. तोच माझा पाठलाग करतो आहे.’’
‘‘कदाचित त्याला प्रेमरोग झाला असेल. हे बघ दिया, आजपासून तू आम्हाला बादलला पकडण्यात मदत करणार आहेस.’’ कॅप्टन बोस म्हणाले.
‘‘ठीक आहे. मी प्रयत्न करेन.’’
प्लननुसार प्रभास आणि दिया काही दिवस एका हिलस्टेशनवर गेले. एक आठवडा राहिले. पण बादल आला नाही. शेवटी ते घरी परतले. प्रभास नेहमीप्रमाणे संध्याकाळी फिरायला गेला. दियाच्या डोक्यात बादलचेच विचार चालू होते. तेवढयात बादलने खिडकीतून उडी मारली.
‘‘माझा विचार करते आहेस ना.’’
‘‘हो, पण तू कुठे गायब होतास एवढे दिवस?’’ बादलला घरात थांबवून ठेवण्यासाठी दिया गोडगोड बोलू लागली.
‘‘हे बघ, आता तूसुद्धा पण मला भेटल्याशिवाय राहू शकत नाहीस. यालाच प्रेम म्हणतात.’’
‘‘हो ना. आपण उद्या परत भेटू’’
‘‘शिवमंदिरात ये उद्या सकाळी.’’ आता निघतो मी नाहीतर तुझा नवरा येऊन जाईल.
बादल गेला आणि पाचच मिनीटात प्रभास आला.
‘‘तो आला होता.’’ दिया म्हणाली.
‘‘कोण? बादल.’’
‘‘हो. उद्या शिवमंदीरात बोलवले आहे त्याने.’’
‘‘वेरी गुड. उद्या तू एकटीच जाशील मंदीरात.’’
‘‘का?’’
‘‘घाबरू नकोस. आर्मीवाले साध्या वेशात तुझ्या आजुबाजुला राहतील. मी जर तुझ्यासोबत राहिलो तर उद्याही तो आपल्याला सापडणार नाही.’’
दुसऱ्या दिवशी सकाळी दिया शिवमंदिरात जायला निघाली. काही अंतर पार केल्यावर बादलही तिच्या मागेमागे चालू लागला. दिया मंदिरात पोहोचली. तिने घंटा वाजवण्यासाठी घंटेवर हात ठेवताच बादलनेही तिच्या हातावर आपला हात ठेवला. त्याने हात ठेवताच आर्मीवाले बंदूका घेऊन त्याच्या चारही बाजूने वर्तूळात उभे राहीले. त्याला पळण्याची संधीच मिळाली नाही. आर्मीवाल्यांकडे पाहताच बादल ओरडू लागला.
‘‘धोका. दीया तू हे बरोबर केले नाहीस. तुला हे खुप महागात पडेल.’’
‘‘अरे तू, माझ्या भारतमातेला धोका देतो आहेस. त्यामुळे तुझा विश्वासघात करण्याचे मला कोणतेच दु:ख नाही.’’
थोडयाच वेळात प्रभास तेथे पोहोचला. त्याला पाहताच दिया रडायला लागली.
‘‘बस, बस. आता रडायचे दिवस संपले. आपण काही दिवस आता गावी जाऊन येऊ.’’
प्रभासच्या शब्दांनी दियाला धीर मिळाला आणि तिचे आयुष्य सुरळीत झाले. पण आजही कधीकधी बादलचे डोळे आणि आवाज तिला घाबरवून सोडतात.