पावसाळ्याच्या प्रवासात या 6 टिप्स फॉलो करा

* गृहशोभिका टीम

तुम्हालाही पावसाळ्यात मनमोकळेपणाने आनंद घ्यायचा आहे आणि वेगवेगळ्या ठिकाणांना भेट देण्याची एकही संधी सोडायची नाही. अशा परिस्थितीत जर तुम्ही पावसाळ्यात प्रवासाचे प्लॅन बनवत असाल तर या महत्त्वाच्या गोष्टी लक्षात ठेवा.

  1. गंतव्य स्थान काळजीपूर्वक निवडा

जर तुम्हाला समुद्रकिनाऱ्यावर फिरण्याची आवड असेल, तर तुम्ही पावसात त्याचा आनंद घेऊ शकणार नाही कारण तुम्हाला समुद्रकिनाऱ्याभोवती चिखल होईल, ज्यामुळे तुम्ही तिथे पूर्ण मजा करू शकणार नाही. पावसाळ्यात ट्रेकिंग आणि रिव्हर राफ्टिंगसारखे साहसी उपक्रम टाळावेत. अनेक ठिकाणी पावसाळ्यातही उष्णतेचा सामना करावा लागतो आणि दरड कोसळण्याच्या धोक्यामुळे हिल स्टेशनवर जाणेही धोक्याचे बनते. या सर्व गोष्टी लक्षात घेऊनच तुमचे मान्सून डेस्टिनेशन निवडा.

  1. कपडे हवामानास अनुकूल असावेत

तुम्ही पावसाळ्यात प्रवास करत असाल तर कधीतरी भिजण्याची शक्यता असते, त्यामुळे सैल फिटिंग आणि हलके कपडे सोबत घ्या. विशेषतः सिंथेटिक कपड्यांना प्राधान्य द्या जे कॉटनच्या कपड्यांपेक्षा लवकर सुकतात आणि तुम्हाला कोणतीही अडचण येणार नाही. याशिवाय पावसाळ्याच्या प्रवासात हेवी जीन्स आणि स्कर्टऐवजी टॉप आणि शॉर्ट्सला प्राधान्य द्या.

  1. छत्री आणि रेनकोट असणे आवश्यक आहे

जर तुम्ही पावसाळ्यात प्रवास करत असाल तर तुमच्याकडे सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे छत्री आणि रेनकोट म्हणजे पावसात भिजणे टाळता येईल. पावसात भिजायला प्रत्येकालाच आवडते, पण रोज पावसात भिजल्याने तुमची तब्येत बिघडू शकते आणि मग सहलीची मजाही बिघडू शकते, त्यामुळे छत्री आणि रेनकोट दोन्ही सोबत ठेवा.

  1. तुमचे शूज असे असावेत

पावसाळ्यात चिखल आणि निसरड्या जागी पडण्याची भीती असते, त्यामुळे आरामदायी सँडल किंवा शूज निवडा ज्याचा सोल चांगला असेल. याशिवाय वेलिंग्टन बूट किंवा गमबूट देखील पावसाळ्यासाठी योग्य आहेत. तसेच हलके स्नीकर सोबत ठेवा. हलक्या रंगाचे नवीन शूज वापरणे टाळा कारण ते चिखलाने घाण होतील.

  1. हवामानाच्या बातम्यांवर लक्ष ठेवा

पावसाळ्यात प्रवास करणे मजेशीर आणि रोमांचक असले तरी काहीवेळा अतिवृष्टीमुळे अनेक ठिकाणी पाणी तुंबणे आणि पूर येण्यासारखी परिस्थिती उद्भवते आणि त्या ठिकाणी प्रवास करणे धोकादायक ठरू शकते, त्यामुळे तुम्ही कुठे जात आहात याची काळजी घ्या. लक्ष ठेवा. ठिकाणाच्या हवामान अहवालावर.

  1. आवश्यक औषधे सोबत ठेवा

पावसाळ्यात पाणी आणि चिखलामुळे डास आणि किडे अधिक वाढू लागतात, त्यामुळे रोगराईचा धोका असतो. अशा परिस्थितीत, मच्छर प्रतिबंधक व्यतिरिक्त, आपण आपल्यासोबत मॉस्किटो रिपेलेंट क्रीम किंवा पॅच देखील ठेवू शकता. याशिवाय, पावसात उद्भवणारे काही सामान्य आजार टाळण्यासाठी आवश्यक औषधे सोबत ठेवण्यास विसरू नका.

Monsoon Special : जेणेकरून रिमझिम पावसाचा मनमोकळा आनंद घ्या

* अनुजा, त्वचारोगतज्ज्ञ

कडाक्याच्या उन्हापासून दिलासा मिळण्यासाठी आपण सर्वजण पावसाळ्याची आतुरतेने वाट पाहत असतो. या रोमँटिक सीझनची मजा खरोखरच अनोखी आहे, पण या ऋतूतील पावसामुळे तुम्हाला आरोग्य, फिटनेस, कपड्यांची शैली, त्वचा आणि केस यांच्या समस्यांनाही सामोरे जावे लागते. या समस्या टाळण्यासाठी, येथे तज्ञांनी दिलेल्या खास टिप्स आहेत :

पाऊस आणि फिटनेस

पावसाळा हा आनंददायी आणि आनंददायी असतो, परंतु पावसामुळे फिटनेसप्रेमी जॉगिंग, लांब चालणे आणि व्यायाम इत्यादींवर बंधने घालतात. मात्र या ऋतूत व्यायाम न सोडता व्यायामाचे वेळापत्रक अधिक काटेकोरपणे पाळण्याची गरज आहे.

पावसामुळे आपण बाहेर व्यायाम करायला किंवा जिमला जायला कचरतो. कधी-कधी लोक टीव्हीवर फिटनेसचे कार्यक्रम पाहून घरीच मनाचा व्यायाम करतात. पण चुकीचा व्यायाम केल्याने स्नायू दुखू शकतात. म्हणूनच जिममध्ये जाणे हा सर्वोत्तम पर्याय आहे कारण आपण जिममध्ये योग्य प्रकारे व्यायाम करू शकतो.

रोज जिमला जाता येत नसले तरी आठवड्यातून किमान ५ दिवस तरी नियमित जावे. व्यायामानंतर योग्य प्रमाणात प्रोटीन घेणेदेखील आवश्यक आहे. आजच्या धकाधकीच्या जीवनात तुम्हाला तंदुरुस्त राहायचे असेल, तर फिटनेस आणि आहार यांचा योग्य तोल राखणे खूप गरजेचे आहे.

जर वजन वाढत असेल तर व्यायामशाळेत योगासने, पॉवर योगा किंवा साल्सा डान्स करून तुम्ही वाढते वजन नियंत्रणात ठेवू शकता. आज जिममध्ये जाणे ही केवळ सेलिब्रिटींचीच नाही तर सर्वसामान्यांचीही गरज बनली आहे. व्यायामाने बॉडी टोनिंग होते आणि वजन नियंत्रणात राहते.

आजच्या तरुणींना वाटतं की जीममध्ये कार्डिओ करून आपण आपल्या शरीराला आकारात आणू शकतो, पण शरीराच्या आकारासाठी संतुलित आहार, व्यायाम आणि विश्रांती आवश्यक आहे. पावसाळ्यात या सर्व गोष्टींची काळजी घेतली तर पावसाळा आणखीनच आल्हाददायक होईल.

कापूस हा उत्तम पर्याय आहे

पावसाळ्यात फ्रेश राहण्यासाठी कपड्यांची निवड काळजीपूर्वक करणे आवश्यक आहे. यावेळी तापमानात जास्त आर्द्रता असते आणि ही आर्द्रता फक्त सुती कपड्यांद्वारे शोषली जाते. त्यामुळे या हंगामात सुती कपड्यांची निवड सर्वोत्तम आहे. सध्या पावसाळ्यासाठी बाजारात हलक्या कापसाचे विविध पर्याय उपलब्ध आहेत. तुम्ही उन्हाळ्यात हलक्या रंगाचे कपडे निवडता, पण पावसाळ्यात तुम्ही गडद रंगाचे कपडे निवडू शकता.

पावसाळ्यात सर्वत्र चिखल, पाणी आणि घाण असते. तरीही बस किंवा ट्रेनने प्रवास करावा लागतो. गडद रंगाच्या कपड्यांवर धूळ आणि मातीचे डाग दिसत नाहीत, जे या हंगामात कपड्यांवर बरेचदा आढळतात. सुती कपड्यांसोबत तुम्ही सिंथेटिक कपडेदेखील निवडू शकता कारण सिंथेटिक कपडे ओले झाल्यावर लवकर सुकतात. पावसात डेनिम आणि लोकरीचे कपडे अजिबात वापरू नका. त्‍यांना सुकण्‍यासही बराच वेळ लागतो आणि त्‍यांतून ओलावाचा वास येत राहतो.

पावसाळ्यात कार्यक्रमात किंवा लग्नसमारंभात साडी नेसायची असेल तर फ्लोरल प्रिंट आणि डिझायनर वर्कची सिंथेटिक साडी नेसता येते. हलके वजनाचे आणि रंगहीन दागिनेदेखील घाला. पावसाळ्यात कपड्यांसोबत मेकअपकडे विशेष लक्ष द्या. पावडर, कुमकुम ऐवजी वॉटरप्रूफ मेकअप प्रोडक्ट वापरा. जर तुमचे केस लहान असतील तर तुम्ही त्यांना मोकळे सोडू शकता. केस लांब असल्यास, आपण पोनीटेल बांधू शकता आणि ते दुमडू शकता.

त्वचा आणि केसांची काळजी घेणे आवश्यक आहे

पहिल्या पावसात भिजत रिमझिम पावसाचा आनंद लुटायचा असतो. पण यापासून दूर राहायला हवे, कारण सुरुवातीच्या पावसात अॅसिडचे प्रमाण जास्त असल्याने त्वचेच्या समस्या निर्माण होतात.

या ऋतूत लोकांना समजते की सूर्य नाही, मग सनस्क्रीन लावण्याची काय गरज आहे? पण हे खरे नाही. या ऋतूत सनस्क्रीन लावणे खूप गरजेचे आहे. म्हणूनच तुम्ही सकाळी सनस्क्रीन लावा आणि 3-4 तासांनंतर पुन्हा सनस्क्रीन लावा.

काही लोकांचा असा विश्वास आहे की या ऋतूमध्ये त्वचेची आणि केसांची काळजी घेण्याची विशेष गरज नसते. पण पावसात सूर्यप्रकाश नसतो आणि थंडीही जाणवत नाही, त्यामुळे पावसाळ्यात त्वचेत आणि केसांमध्ये बरेच बदल होत राहतात.

कधी त्वचा तेलकट होते तर कधी कोरडी. याशिवाय त्वचाही निस्तेज होऊ लागते. घाम आणि तेलामुळे आणि चेहऱ्यावरील धुळीमुळे पिंपल्स आणि ब्लॅकहेड्सची समस्या वाढते. या ऋतूमध्ये त्वचेला चिकटपणा आल्याने काहींना मॉइश्चरायझर लावण्याची गरजच समजत नाही, मात्र नैसर्गिक रंग टिकवण्यासाठी त्वचेची काळजी घेणे खूप गरजेचे असते.

पावसात स्वच्छताही खूप महत्त्वाची असते. साफ केल्यानंतर अल्कोहोल फ्री टोनर वापरा. या ऋतूमध्य आर्द्रतेमुळे त्वचेची छिद्रे आपोआप उघडतात. त्यामुळे धूळ साचल्याने पिंपल्सची समस्या वाढते. म्हणूनच साफ केल्यानंतर टोनिंग आवश्यक आहे. हे उघडे छिद्र बंद करते.

या ऋतूत सूर्य ढगांमध्ये लपला असला तरी अतिनील किरण सक्रिय राहतात. यासाठी लाइटनिंग एजंट आणि लॅक्टिक अॅसिड असलेले मॉइश्चरायझर वापरा आणि तुमच्या आहारात सॅलड, भाज्या सूपचा समावेश करा. त्वचेच्या पोषणासाठी पाण्याची गरज असते, त्यामुळे दररोज 8 ते 10 ग्लास पाणी प्या. पावसात जास्त तहान लागत नाही, पण शरीरात पाण्याची कमतरता भासू नये म्हणून भरपूर पाणी प्यावे, ही गोष्ट लक्षात ठेवा.

या रोमँटिक पावसाळी हंगामाचा आनंद घ्या परंतु तो आणखी आनंददायक बनवा.

Monsoon Special : टशन फॅशनेबल छत्री का

* संध्या

पावसाळ्याने दार ठोठावले नाही की घरात लपलेल्या छत्र्या बाहेर येऊ लागतात. लाल, गुलाबी, निळ्या, पिवळ्या छत्र्या रिमझिम पावसात फुलपाखराच्या पंखासारख्या सुंदर दिसतात. पावसाळा हा जितका तरुण मुला-मुलींचा आवडता असतो, तितकाच मुलींनाही या ऋतूत आपल्या सौंदर्याची काळजी असते की केस खराब होऊ नयेत, मेकअप खराब होऊ नये. या समस्या टाळण्यासाठी त्यांच्यासमोर एकच पर्याय आहे आणि तो म्हणजे छत्री. पण आजची तरुण पिढी केवळ पावसापासून बचाव करण्याचे साधन म्हणून छत्रीकडे पाहत नाही. आजच्या फॅशनप्रेमी मुला-मुलींनी फॅशन म्हणून वेगवेगळ्या प्रकारच्या आणि डिझाइन्सच्या छत्र्या घ्यायला सुरुवात केली आहे. आता तुम्ही म्हणाल छत्र्यांची फॅशन कसली? आराम करा आणि पावसापासून स्वतःला वाचवा. पण तुम्हाला माहित नसेल की आजकालच्या मुली खूप फॅशनेबल आहेत, त्यामुळेच आज बाजारात फॅशनेबल छत्र्या खूप आहेत :

साधी साधी रंगीत छत्री : तुमचा लूक तुमच्या ड्रेसशी मॅचिंग किंवा कॉन्ट्रास्ट छत्रीमध्ये आणखी अप्रतिम दिसेल.

U-Handle U-Handle छत्री : ही छत्री पावसात सुंदर दिसते, पण पाऊस पडत नसला तरी, तुम्ही उभे असाल किंवा चालत असाल तर खांद्यावर पर्स, एका हातात बॅग आणि U हँडल असलेली लांब छत्री. चालण्याने तुमचे व्यक्तिमत्व आणखी वाढेल.

लेस असलेली छत्री : वर्तुळाकार किंवा प्लीटेड फ्रॉक किंवा स्कर्ट असलेली रंगीबेरंगी किंवा छापील छत्री आणि बाजूला लेस असलेली छत्री घातल्यास एक वेगळे कॉम्बिनेशन मिळेल.

स्कॅलप्ड छत्री : गोलाकार, परंतु चारही बाजूंनी यू कट असलेली आणि सुंदर लेसची सुशोभित केलेली स्कॅलोपड छत्री महाविद्यालयीन मुलींना छान दिसेल.

दुहेरी आणि तिहेरी फ्रिल गीगी छत्री : विविध रंगांमध्ये उपलब्ध, मुद्रित किंवा साधा, दुहेरी किंवा तिहेरी फ्रिल असलेली गीगी छत्री पाश्चिमात्य ड्रेसवर छान दिसेल.

ढग आणि पावसाची छत्री : जर आकाश ढगांनी वेढलेले असेल आणि पाऊस पडत असेल, तर जर तुम्ही ढगांच्या संयोगाच्या रूपात ढग आणि पावसाच्या थेंबाच्या रूपात छत्री घेतली तर प्रत्येकजण तुम्हाला पाहतील आणि गुनगुनत असतील. फॉर्म सुंदर दिसतोय…

डेझी फुल लेन्थ अंब्रेला : जर तुम्ही डेझी फ्लॉवरची डेझी फुल लेन्थ अंब्रेला प्रिंटसारखी घेतली तर असे दिसेल की तुम्ही छत्री नव्हे तर एक मोठे डेझी फ्लॉवर डोक्यावर घेऊन पावसापासून स्वतःचे संरक्षण करत आहात. ही छत्री लाल, पिवळा, जांभळा इत्यादी विविध रंगांमध्ये उपलब्ध आहे.

सनफ्लॉवर ब्लूम पूर्ण लांबीची छत्री : जर तुम्ही पिवळ्या किंवा हिरव्या रंगाच्या पोशाखात सूर्यफूल ब्लूम छत्री सोबत घेतलीत तर ते सूर्यफूल प्रत्यक्षात फुलल्यासारखे दिसेल.

डांबरी छत्री : मुसळधार पाऊस पडत आहे आणि तुम्हाला तुमच्या जोडीदारासोबत एकाच छत्रीखाली फिरायचे आहे, मग काय विचार करायचा. डांबरी छत्री खरेदी करण्यासाठी घाई करा. रोमँटिक जोडप्यांसाठी ही छत्री खूप रोमांचकारी ठरेल.

नुब्रेला छत्री : पावसाळ्यात तुमच्या हातात पिशव्या किंवा इतर वस्तू असतील तर सामानासोबत छत्री घेणं नक्कीच कठीण जाईल. पण घाबरू नका. आता बाजारात न्यूब्रेला छत्रीही उपलब्ध आहे. ही छत्री पट्ट्यासह खांद्यावर बसते. हाताने धरण्याची गरज नाही. हे वेगवेगळ्या डिझाईन्समध्ये उपलब्ध आहे आणि वापरण्यास अतिशय आरामदायक आणि हलके आहे.

तलवार छत्री : तलवारीच्या छत्रीचे हँडल अगदी तलवारीच्या हँडलसारखे असते. ही एक लांब आणि उभी छत्री आहे, जी बंद केल्यावर हातात तलवारीसारखी दिसते.

गन अंब्रेला : ही फोल्डिंग छत्री आहे आणि त्यात बंदुकीसारखे हँडल आहे. या बंद छत्रीचे हँडल पकडून बंदूक धरल्यासारखी पोझ घेतली, तर लोकांना वाटेल की तुम्ही खरोखरच कुणाला तरी बंदुकीने गोळी मारत आहात.

पॅकेट छत्री : अहो, हे पॅकेट तुमच्या हातात काय आहे? असे जर कोणी तुम्हाला विचारले आणि तुम्ही ते पॅकेट जोरात उघडले तर तुम्हाला मोठी छत्री दिसली की पाहणारा दाताखाली बोट दाबेल.

तुमच्या हाताच्या तळहातावर लहान खिशाप्रमाणे दिसणारी ही छत्री तुम्हीही घेऊ शकता आणि कमी जागेतही ती आरामात पर्समध्ये ठेवू शकता.

ट्वायलाइट छत्री : ही एक अतिशय मजेदार छत्री आहे. पावसाळ्यात वीजपुरवठा खंडित होण्याचे प्रकार सर्रास घडतात. अशा परिस्थितीत प्रकाशाशिवाय अंधाऱ्या रस्त्यावरून चालणे कठीण झाले आहे. पण तुम्ही घाबरू नका. संधिप्रकाश छत्री आहे. तुम्हाला पाहिजे तेव्हा तुम्ही यामध्ये लाईट चालू करू शकता आणि आनंदाने फिरू शकता.

Monsoon Special : पावसाळ्यात दूर रहा या आजारांपासून

* रीना जैसवार

पावसाळा म्हणजे रखरखते ऊन आणि अंगातून घामाच्या धारा काढणाऱ्या गरमीपासून सुटका करणारे सुंदर वातावरण. अशा वातावरणात आपल्याला खायला आणि फिरायला खूप आवडते. परंतु हा मौसम स्वत:सोबत अनेक प्रकारचे आजार घेऊन येतो, ज्यामुळे रंगाचा बेरंग होतो. पावसाळयात बहुतेक आजार दूषित पाणी प्यायल्यामुळे आणि डास चावल्यामुळे होतात.

मुंबईतील जनरल फिजीशियन डॉ. गोपाल नेने यांनी सांगितले की, असे कितीतरी आजार आहेत, जे प्रामुख्याने पावसाळयात निष्काळजीपणामुळे होतात आणि सुरुवातीच्या काळात लक्षणांचे निदान न झाल्यास गंभीर रूप धारण करतात. हे आजार खालीलप्रमाणे आहेत :

इन्फ्लूएं : पावसाळयात इन्फ्लुएंझ म्हणजे सर्दी-खोकला होतोच. हा एक संसर्गजन्य आजार आहे, जिथे हवेतील विषाणू श्वासोच्छाद्वारे शरीरात गेल्यामुळे आजार पसरतो आणि आपल्या श्वसन प्रणालीस संक्रमित करतो, ज्याचा विशेषत: नाक आणि घशावर परिणाम होतो. नाक वाहणे, घशात जळजळ, अंगदुखी, ताप इत्यादी याची लक्षणे आहेत. इन्फ्लूएंझ झाल्यास लवकरात लवकर डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.

खबरदारी : सर्दीखोकल्यापासून वाचण्याचा एक उत्तम मार्ग म्हणजे नियमित संतुलित आणि पौष्टिक आहार घ्या. जो शरीरातील रोगप्रतिकारक यंत्रणा विकसित करुन प्रतिकारक शक्ती वाढवतो.

संसर्गजन्य ताप : वातवरणात अचानक झालेल्या बदलामुळे थकवा, थंडी, अंगदुखी आणि ताप येणे याला संसर्गजन्य ताप म्हणतात. हा ताप एक संसर्गजन्य आजार आहे, जो संक्रमित हवा किंवा संक्रमित शारीरिक स्रावाच्या संपर्कात आल्याने होतो. संसर्गजन्य ताप सामान्यत: ३ ते ७ दिवसांपर्यंत टिकून राहतो. तो सर्वसाधारणपणे आपणहून बरा होतो, परंतु दुसऱ्यांदा संसर्ग झाल्यास औषधे घेणे आवश्यक असते.

खबरदारी : संसर्गजन्य तापापासून वाचण्यासाठी पावसात भिजू नका आणि ओल्या कपडयांमध्ये जास्त काळ राहू नका. हातांच्या स्वच्छतेकडे विशेष लक्ष द्या.

डासांमुळे होणारे आजार

मलेरिया : डॉ. नेने यांच्या म्हणण्यानुसार, पावसाळयात होणाऱ्या आजारांपैकी एक म्हणजे मलेरिया. गलिच्छ पाण्यात जन्मलेल्या अॅनाफिलिस डासाची मादी चावल्यामुळे मलेरिया होतो. पावसात पाणी साचणे ही एक गंभीर समस्या आहे, ज्यामुळे डासांची उत्पत्ती होण्याची शक्यता अधिक असते. ताप, अंगदुखी, सर्दी, उलट्या होणे, घाम येणे इत्यादी याची लक्षणे आहेत. वेळेवर उपचार न केल्यास कावीळ, अशक्तपणा, सोबतच यकृत आणि मूत्रपिंड निकामी होणे अशा प्रकारची गुंतागुंत वाढू शकते.

खबरदारी : जेथे मच्छर आहेत अशा परिसरात राहणाऱ्यांनी सुरुवातीपासूनच डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार अॅण्टिमेलेरियल औषधे घ्यावती. डासांचा त्रास टाळण्यासाठी मिळणारे क्रीम आणि इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांचा वापर करा. डासांची उत्पत्ती रोखण्यासाठी घराभोवती घाणेरेडे पाणी जमा होऊ देऊ नका..

डेंग्यू : डेंग्यू ताप हा डासांमुळे होणारा विषाणूजन्य संसर्ग आहे. तो मुख्यत: काळया आणि पांढऱ्या पट्टे असलेल्या डासांच्या चाव्यामुळे होतो, जे सामान्यत: सकाळी चावतात. डेंग्यूला ‘ब्रेक बोन फीवर’ असेही म्हणतात.

स्नायू आणि सांध्यातील वेदना व सूज, डोकेदुखी, ताप, थकवा इत्यादी डेंग्यूची लक्षणे आहेत. डेंग्यूचा ताप वाढल्यास ओटीपोटात वेदना, रक्तस्त्राव तसेच रक्ताभिसरणही बिघडू शकते.

महत्त्वाचे म्हणजे डेंग्यूच्या उपचारासाठी कोणतीही विशिष्ट अँटिबायोटिक्स किंवा अँटिव्हायरल औषधे नाहीत. अशा परिस्थितीत, प्रारंभिक लक्षणे ओळखून उपचार करणे योग्य ठरते. जास्तीत जास्त आराम आणि द्र्रवपदार्थांचे सेवन करणे गरजेचे असते. या आजारात होणारी डोकेदुखी, स्नायू आणि सांधेदुखी टाळण्यासाठी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार औषध घ्या.

खबरदारी : डेंग्यू हा डासांमुळे होणारा संक्रमित आजार आहे. डास चावण्यापासून वाचण्यासाठी अँटी-क्रीम वापरा. बाहेर पडताना संपूर्ण शरीर कपडयांनी झाकून घ्या. डेंग्यूचा डास हा दिवसा चावतो.

दूषित पाण्यामुळे होणारे आजार

टायफाइड : डॉ. नेने यांच्या म्हणण्यानुसार टायफाइड साल्मोनेला नावाच्या बॅक्टेरियामुळे होतो. संक्रमित व्यक्तीच्या विष्ठेतून, दूषित पाणी किंवा दूषित अन्नाचे सेवन केल्यामुळे हा आजार होतो. रक्त आणि हाडांच्या चाचणीद्वारे यावर उपचार केले जातात. दीर्घकाळपर्यंत ताप, डोकेदुखी, उलटया होणे, पोटदुखी इत्यादी टायफाइडची सामान्य लक्षणे आहेत. या आजाराचा सर्वात वाईट दुष्परिणाम म्हणजे रुग्ण बरा झाल्यावरही संक्रमण रुग्णाच्या मूत्राशयातच राहते.

खबरदारी : स्वच्छ अन्न, पाणी, घराची स्वच्छता यासोबतच हातपाय स्वच्छ ठेवून आपण या आजारापासून वाचू शकतो. टायफाइडच्या उपचारासाठी डॉक्टरांचा सल्ला घेणे फार महत्त्वाचे आहे.

हिपॅटायटीस ए : हा पावसाळयात होणारा यकृताचा एक गंभीर आजार आहे. हिपॅटायटीस ए हे सर्वसाधारणपणे व्हायरल संक्रक्त्रमण आहे, जे दूषित पाणी आणि मानवाच्या संक्रमित स्रावाच्या संपर्कात आल्यामुळे होते. हा आजार जास्तकरून माशांच्या माध्यमातून पसरतो. याशिवाय संक्रमित फळे, भाज्या किंवा इतर पदार्थ खाल्ल्यानेही होतो. याचा थेट परिणाम मूत्रपिंडावर होतो, ज्यामुळे तेथे सूज येते. कावीळ, पोटदुखी, भूक न लागणे, मळमळ, ताप, अतिसार, थकवा यासारखी याची अनेक लक्षणे आहेत. याचे निदान करण्यासाठी रक्ताची तपासणी केली जाते.

खबरदारी : या अजारापासून वाचण्यासाठी यकृताला आराम आणि औषधोपचारांची आवश्यकता असते. याशिवाय स्वच्छतेकडे विशेष लक्ष देणे हा एक चांगला मार्ग आहे. अतिजोखमीच्या व्यक्तींसाठी लस उपलब्ध आहे.

अॅक्युट गॅस्ट्रोएन्टेरिटिस : पावसाच्या मौसमात गॅस्ट्रोआर्टेरिटिस किंवा अन्न विषबाधा होऊ शकते. वातावरणातील ओलाव्यामुळे या आजारास कारणीभूत ठरणारे बॅक्टेरिया वेगाने वाढतात. पोटाची जळजळ, मळमळ, उलट्या आणि अतिसार इत्यादी गॅस्ट्रोटायटिसची लक्षणे आहेत. सतत ताप आणि अतिसारामुळे अस्वस्थता आणि अशक्तपणा येतो. हे टाळण्यासाठी स्वत:ला शक्य तितके हायड्रेट करा.

भात, दही, फळे जसे की, केळी, सफरचंद खा. पेज आणि नारळाचे पाणी हायड्रेशनसाठी उपयुक्त ठरते ताप आणि निर्जलीकरणाच्या उपचारांसाठी ओआरएस पाणी आवश्यक आहे. परिस्थिती पाहून डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.

खबरदारी : पावसाळयात कच्चे किंवा अर्धवट शिजवलेले म्हणजे सॅलड खाणे टाळा. पावसात बाहेर काहीही खाऊ नका.

Monsoon Special : मान्सून आणि अॅलर्जी

* डॉ. पी. के मल्होत्रा

पावसाळयाच्या दिवसांत थोडे जरी बेफिकीर राहिलात, तरी तुम्ही अॅलर्जी आणि इन्फेक्शनचे शिकार होऊ शकता. पावसाळा सुरू होताच, अनेक आजार आपल्यावर हल्ला करतात. त्याचबरोबर, त्वचा आणि डोळयांसंबंधी विकार डोके वर काढतात.

स्किन इन्फेक्शन

पाऊस सुरू होताच सर्वप्रथम त्वचेवर त्याचा विपरित परिणाम होतो. या काळात वातावरणात आर्द्रता अर्थात ह्युमिडिटी जास्त असल्यामुळे बॅक्टेरिया, वायरस, फंगस वेगाने वाढू लागतात आणि हे त्वचेच्या संपर्कात आल्यास त्वचेला इन्फेक्शन होतं. अर्थात, या दिवसांत त्वचेला सर्वाधिक संक्रमणाची भीती कोणापासून असेल, तर ते आहे फंगस. पावसाळयाच्या दिवसांत सर्वात जास्त फंगस म्हणजेच शेवाळामुळे त्वचेला आजाराचं संक्रमण होते. अशा वेळी अनेक प्रकारचे स्किन होण्याची शक्यता असते.

रेड पॅच किंवा लाल चट्टे

फंगल इन्फेक्शनमुळे त्वचेला खासकरून काख, पोट आणि जांघांचे सांधे, तसेच स्तनांखाली गोल, लाल रंगाचे पपडी निघणारे चट्टे दिसू लागतात. त्यांना खूप खाज येते.

या समस्येपासून वाचण्यासाठी काख, ग्रोइन व शरीराच्या ज्या भागांमध्ये सांध्यांचा जोड आहे, तिथे अँटिफंगल पावडर लावा, जेणेकरून घाम आणि ओलावा एकत्र होणार नाही. वाटल्यास, मेडिकेटेड पावडरचा वापर करा.

हीट रॅशेज

या मोसमात जास्त घाम येतो, त्यामुळे त्वचेची रोमछिद्रं म्हणजेच स्किन पोर्स बंद होतात. त्यामुळे त्वचेवर लाल फोडया म्हणजेच घामोळं येतं. त्याला खूप खाज तर येते व जळजळही होते.

अशा वेळी प्रिकली हीट पावडर लावा, सैल आणि सुती कपडे वापरा. त्वचेच्या स्वच्छतेबाबत पूर्णपणे काळजी घ्या. घामोळे आलं असेल, तर कॅलामाइन लोशनचा वापर करा. त्यामुळे खाजेपासून आराम मिळेल.

पायांचे इन्फेक्शन

फंगल इन्फेक्शनमुळे पायांच्या बोटांमधील पेरांना संक्रमण होतं. खरं तर या मोसमात उघडया पायांनी ओल्या फरशीवर चालल्यास किंवा जास्त काळ पाण्याच्या संपर्कात राहिल्यास, त्यात असलेले फंगस बोटांना संक्रमित करतात. या संक्रमणामुळे बोटे लाल होऊन सुजतात आणि त्यांना खाज येऊ लागते. या संक्रमणामुळे रुग्णाला चालणंही कठीण होतं. या संक्रमणामुळे अनेकदा अंगठयांची नखं म्हणजेच टो नेल्स आणि इतर बोटांची नखंही संक्रमित होतात. या संक्रमणामुळे नखं खराब तर दिसतातच, शिवाय ती कमजोर होतात.

फूट आणि नेल इन्फेक्शनपासून वाचण्यासाठी ओल्या फरशीवरून उघडया पायांनी चालू नका. पायांना जास्त काळ ओले ठेवू नका. खूप वेळ सॉक्स व बूट घालून राहू नका. कारण त्यामुळे घाम येतो आणि तो तसाच राहातो. त्यामुळे फंगल इन्फेक्शन होतं. या मोसमात सँडल्स आणि फ्लोटर्सचाच वापर करा. नखं वेळोवेळी कापत जा आणि त्यांच्या स्वच्छतेचीही काळजी घ्या. सुती मोजे वापरा.

साइट संक्रमण (रांजणवाडी)

पावसाळयात डोळयांना सर्वात जास्त त्रास साइट संक्रमणाचा होतो. या संक्रमणामुळे पापण्यांवर एक प्रकारची गाठ होते. त्यामुळे डोळयांना खूप वेदना होतात. हे संक्रमण बॅक्टेरियांचे डोळयांना संक्रमण झाल्यामुळे होते. गरम पाण्यात कपडा बुडवून शेकल्याने, तसेच २-३ तासांनी सतत डोळयांची सफाई केल्याने रुग्णाला आराम मिळतो.

याबरोबरच या मोसमात डोळे लाल होणं, त्यांची जळजळ, टोचल्यासारखे वाटणं आणि खाज येणं हा त्रासही नेहमीच उद्भवतो.

अॅथलीट फूट

हा आजार जास्त काळ दूषित पाण्यात राहाणाऱ्यांना होतो. या संक्रमणाची सुरुवात अंगठयाने होते. येथील त्वचा सफेद किंवा हिरवट होते. त्यात खाज येऊ लागते. अनेकदा या त्वचेतून दुर्गंधीयुक्त स्त्राव निघू लागतो.

अशा संक्रमणापासून संरक्षण करण्यासाठी पाण्यातून बाहेर आल्यानंतर पाय गरम पाण्याने साबण लावून स्वच्छ धुवा. त्यानंतर ते चांगल्याप्रकारे कोरडे करा.

आय इन्फेक्शन

या दिवसांत हवेतील परागकण, धुलीकण व इतर अॅलर्जिक गोष्टींमुळे डोळयांना इन्फेक्शन होऊन ते लाल होतात. याला अॅलर्जिक कंजक्टिवायटिस म्हणतात. यामुळे डोळयांना सूज येते. डोळयांतून पाणी येत नसले, तरी त्यांना खूप खाज येते. या त्रासापासून वाचण्यासाठी अॅलर्जिक गोष्टींपासून स्वत:चं संरक्षण करा. थोडया-थोडया वेळाने डोळयांत आयड्रॉप टाका.

अस्थमा

पावसाळी हवेत परागकण व फंगससारखे अॅलर्जन असल्यामुळे अस्थमाचा त्रास वाढतो. पावसाळयात अस्थमा बळावण्याची अनेक कारणं आहेत :

विजेच्या कडकडाटासह पाऊस पडल्यास, या मोसमात रुग्णाला अस्थमाचा अॅटॅक येतो. या मोसमात वेगाने वारे वाहात असल्यामुळे मोठया प्रमाणात फुलांतील परागकण बाहेर पडून हवेत मिसळतात. ते श्वासासोबत रुग्णाच्या शरीरात प्रवेश करतात. परिणामी, रुग्णाचा त्रास आणखी वाढतो.

* या मोसमात ह्युमिडिटी म्हणजेच आर्द्रता वाढल्यामुळे फंगल स्पोर्स किंवा मोल्ड्स वेगाने वाढतात. हे फंगस किंवा मोल्ड्स दम्याच्या रुग्णासाठी खूप स्ट्राँग अॅलर्जन असतात. अशा वेळी वातावरणात यांचं प्रमाण वाढणं अस्थमा रुग्णांसाठी त्रासाला आमंत्रण देण्यासारखं असतं. याच कारणामुळे या मोसमात दम्याचे सर्वाधिक अॅटॅक येतात. पावसामुळे हवेत सल्फरडायऑक्साइड आणि नायट्रोजन ऑक्साइडचं प्रमाण वाढतं. परिणामी, वायुप्रदूषणात वाढ होते. हे सल्फरडायऑक्साइड आणि नायट्रोजन ऑक्साइड दम्याच्या रुग्णांवर सरळ हल्ला करतात. त्यामुळे त्यांचा त्रास वाढतो. पावसाळयात गाडयांमुळे होणारे वायुप्रदूषण सहजपणे नष्ट होत नाही. त्यामुळे अस्थमाच्या अॅटॅकचा धोका वाढतो.

* पावसाळयात कुत्रा, मांजर यांसारखे प्राणी घरातच असतात. पावसामुळे त्यांचं बाहेर जाणं कमी होतं. परिणामी, त्यांच्या केसांतील कोंडयाचं प्रमाण वाढतं. हा कोंडा अस्थमा रुग्णांसाठी त्रासदायक ठरतो.

* पावसाळयात व्हायरल इन्फेक्शनमध्ये वाढ होते. त्यामुळे दम्याची लक्षणं वाढतात.

या मोसमात अस्थमापासून संरक्षण करण्यासाठी खालील काळजी घ्या :

* या काळात नियमितपणे दम्याचं औषध घेत राहा. ज्यांना गंभीर प्रकारचा अस्थमा आहे, त्यांनी इन्हेलरद्वारे घेतलं जाणारं औषध घेत राहा. जेणेकरून, त्यांच्या वायुनलिकांमध्ये सूज येणार नाही.

* आर्द्रता म्हणजेच ह्युमिडिटी आणि ओलसर जागांना वेळीच कोरडे व हवेशीर बनवा.

* गरज वाटल्यास एअर कंडिशनचा वापर करा.

* नियमितपणे बाथरूमची सफाई करा. सफाईसाठी क्लीनिंग उत्पादनांचा वापर करा.

* वाफेला बाहेर काढण्यासाठी एझिकटचा फॅनचा वापर करा.

* या दिवसांत इनडोअर प्लाण्ट्सना बेडरूमच्या बाहेर ठेवा.

* बाहेरील स्रोत उदा. ओली पानं, बागेतील गवत, कचरा यापासून दूर राहा. कारण तिथे शेवाळ असण्याची शक्यता असते.

* फंगसला नष्ट करण्यासाठी ब्लीच आणि डिटर्जंट असलेल्या क्लीनिंग सोल्युशनचा वापर करा.

* ज्या वेळी सर्वात जास्त परागकण हवेत पसरलेले असतील, त्यावेळी सकाळीच बाहेर जाणं टाळा.

* फरच्या उशा आणि बेडचा वापर टाळा.

* आठवडयातून एकदा गरम पाण्याने चादरउशांची कव्हर्स स्वच्छ करा.

* या दिवसांत गालिचा अंथरू नका. जर गालिचा अंथरलेला असेल, तर त्याला साफ करताना मास्कचा वापर अवश्य करा.

* घरात धूळ साचणार नाही, या गोष्टीची काळजी घ्या. ओल्या कपडयाने लँपशेड व खिडक्यांच्या काचांना स्वच्छ ठेवा.

Monsoon Special : पावसाळ्यात मुलांची देखभाल

* प्राची माहेश्वरी

उन्हाळ्यानंतर पावसाचे आगमन तनामनाला प्रफुल्लित करते. अशावेळी कडक उन्हापासून आपली सुटका तर होते, परंतु पावसाळयाचे हे दिवस आपल्यासोबत अनेक आरोग्यासंबंधी समस्या घेऊन येतात. खासकरून घरातल्या लहानग्यांसाठी.

अर्थात, लहान मुले स्वत:ची काळजी स्वत: घेण्यास असमर्थ असतात. त्यामुळे त्यांच्या देखभालीची जबाबदारी त्यांच्या आईवडिलांवर असते. म्हणूनच पावसाळा सुरू होताच, आईवडिलांनी ही गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे की, त्यांनी मुलांच्या आरोग्याबाबत जराही बेफिकीर राहू नये.

स्वच्छता : पावसाळयाच्या दिवसांत घराच्या आजूबाजूच्या सफाईबरोबरच घराच्या स्वच्छतेची पूर्ण काळजी घ्या. कुठेही पाणी साचू देऊ नका. कारण जमा झालेल्या पाण्यात डास-माश्या, किडे-जंतू निर्माण होतात. त्यामुळे डायरिया, हिवताप, डेंग्यू, चिकनगुनिया व त्वचेसंबंधी आजार पसरण्याची भीती असते. परंतु लहान मुले जर यांच्या विळख्यात सापडली, तर त्यांना त्यातून बाहेर काढणे कठीण होऊन बसते.

आहाराची काळजी

पावसाळयाच्या दिवसांत मुलांच्या खाण्या-पिण्याची विशेष काळजी घेतली पाहिजे. त्यांना हलके, ताजे व सुपाच्य पदार्थ द्यावेत. मोसमी फळांचे सेवनही जरूर करायला लावा. हिरव्या भाज्या व ताजी फळं स्वच्छ पाण्याने चांगल्याप्रकारे धुऊनच मुलांना खायला द्या.

स्वच्छ पाणी : दूषित पाणी पावसाळयाच्या दिवसांतील आजाराचे मुख्य कारण बनते. म्हणूनच मुलांना स्वच्छ पाणीच प्यायला द्या. पिण्याचे पाणी १०-१५ मिनिटे उकळून स्वच्छ भांडयात झाकून ठेवा. जेव्हा घराबाहेर जाल, तेव्हा पाण्याची बाटली जरूर आपल्यासोबत ठेवा.

विशेष देखभाल : मुलांना आंघोळ घालतानाही स्वच्छ पाण्याचा वापर करा. घाणेरडया पाण्याने अंघोळ घातल्याने त्वचेसंबंधी आजार होतात. अंघोळ घातल्यानंतर त्यांना व्यवस्थित कोरडे करून सुके कपडे घाला. ओले कपडे चुकूनही घालू नका. केसही चांगल्याप्रकारे पुसा. मुले जेव्हाही पावसात भिजतील, तेव्हा त्यांना लगेच स्वच्छ पाण्याने आंघोळ घालून कोरडे कपडे घाला.

पावसाळयात मुलांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने काही विशेष गोष्टींची काळजी घेणे फायदेशीर ठरते. जसे की :

बालरोगतज्ज्ञा डॉ. सुप्रिया शर्मांच्या मतानुसार, मुलांना व्हिटॅमिन्स, कॅल्शिअम, आयर्न तिन्ही गोष्टी समान प्रमाणात अवश्य द्या. कारण या तीन गोष्टींच्या सेवनामुळे मुलांची रोगप्रतिकारशक्ती वाढते, जी त्यांचे पावसाळयातील डायरिया, व्हायरल, आय फ्लू यांसारख्या आजारांपासून संरक्षण करते.

* मुलांना आधीच सांगून ठेवा की, बाहेरून येताच, सर्वप्रथम आपला चेहरा स्वच्छ पाण्याने अवश्य धुवा. कारण विषाणू मुख्यत: डोळे, नाक, तोंडाद्वारे शरीरात प्रवेश करतात.

* रात्री मुलांसाठी मच्छरदाणीचा वापर करा. मुले जेव्हाही घराबाहेर जातील, तेव्हा त्यांचे डासांपासून संरक्षण होण्यासाठी मॉस्किटो स्ट्रिप लावूनच घराबाहेर पाठवा.

* मुलांना सूप, ज्यूस, कॉफी, चहा व हळद मिसळलेले दूध प्यायला द्या. बाहेरच्या पदार्थांऐवजी पापड, चिप्स, भजी इ. पदार्थ घरीच बनवून खायला द्या. त्यामुळे मुलांच्या चवीतही बदल होईल.

* मुले पावसात भिजल्यानंतर त्यांच्या छातीला यूकलिप्टस ऑइलने जरूर मालीश करा. त्यामुळे मुलांना मोकळा श्वास घेता येईल व छातीत कफ होणार नाही.

पावसाळ्यातील गरमागरम मेजवानी

* पाककृती सहकार्य : ओम प्रकाश गुप्ता

  • व्हेज आप्पे

साहित्य

*  १ कप बारीक रवा

*  १ कप दही

*  १ मोठा चमचा बारीक चिरलेला कांदा
*  १ मोठा चमचा बारीक चिरलेला टोमॅटो

*  १ मोठा चमचा बारीक चिरलेली कोथिंबीर

*  अर्धा छोटा चमचा बारीक चिरलेली हिरवी मिरची

*  १ छोटा चमचा फ्रुट सॉल्ट द्य  मीठ चवीनुसार.

कृती

फ्रुट सॉल्ट सोडून सर्व साहित्य एकत्रित करून घ्या. गरजेपुरतं पाणी घालून घट्टसर घोल बनवा. फ्रुट सॉल्ट टाकून मिक्स करून घ्या. अप्पम मेकरमध्ये मिश्रण टाका आणि मंद आचेवर ठेवा. दोन्ही बाजुंनी भाजल्यावर आप्पे बाहेर काढून हिरव्या चटणीसोबत सर्व्ह करा.

  • ब्रेडचे बोन्डे

साहित्य

* ६ ब्रेड स्लाईस

* १ उकडलेला बटाटा मॅश करून

* २ मोठे चमचे कॉर्नफ्लॉवर

* पाव कप बारीक चिरलेली कोथिंबीर

* १ छोटा चमचा हिरवी मिरची पेस्ट

* अर्धा छोटा चमचा आलं पेस्ट

* २ मोठे चमचे चाट मसाला

* अर्धा छोटा चमचा आमचूर पावडर

* १ छोटा चमचा अनारदाना

* तेल तळण्यासाठी

* मीठ चवीनुसार.

कृती

ब्रेडचे छोटेछोटे तुकडे करून एका बाऊलमध्ये घ्या. कॉर्नफ्लॉवर आणि तेल सोडून इतर सर्व साहित्यदेखील एकत्रित करून कणिक प्रमाणे मळून घ्या. आता या मिश्रणाचे लिंबाच्या आकाराचे बॉल्स बनवा. कॉर्नफ्लॉवरमध्ये २ चमचे पाणी मिसळवून घोल बनवा. कढईत तेल गरम करा. ब्रेड बॉल्स कॉर्नफ्लॉवरच्या घोळमध्ये बुडवून मध्यम आचेवर सोनेरी रंगाचे होईपर्यंत तळून हिरवी चटणी आणि टोमॅटो केचपसोबत सर्व्ह करा.

मान्सून वेडिंगसाठी मेकअप टीप्स

* आसमीन मुंजाल, ब्यूटी ऐक्सपर्ट

मान्सूनमधील मेकअप हा असह्य वाटतो. अशात मान्सूनमध्ये लग्न असेल तर या मेकअपसंबंधीच्या सूचना तुमच्यासाठी फायदेशीर ठरू शकतात.

* पावसाळ्यात त्वचेची रोमछिद्रे खुली होतात. म्हणूनच मेकअप करण्यापूर्वी त्वचा व्यवस्थित स्वच्छ करून मॉइश्चराइज करावे. मेकअप करण्याच्या एक दिवस आधी अॅक्सफॉलिएशन किंवा स्क्रबिंगचा वापर करा. यामुळे त्वचेवरील मृत त्वचा निघून जाऊन त्वचा चमकदार व सुंदर दिसू लागेल.

* मान्सूनमध्ये असा मेकअप निवडा जो दिर्घकाळ त्वचेवर टिकून राहील. अशी उत्पादने निवडा, जी दिर्घकाळ आणि वॉटरप्रूफ असतील. कारण घामामुळे आणि वातावरणातील आद्रतेमुळे मेकअप पसरू लागतो किंवा फाटतो. अशावेळी ७ ते ८ तास टिकणारा मेकअप निवडा.

* आपल्या त्वचेच्या प्रकाराबद्दल जाणून घेणे गरजेचे आहे. आपल्या त्वचेचा प्रकार ओळखा. उदाहरणार्थ ड्राय, सेंसेटिव्ह, ऑयली, डिहायडे्रटेड, कॉम्बिनेशन, मॅच्योर इत्यादी. मान्सूनमध्ये त्वचेला हायडे्रट करणे म्हणजेच त्वचेतील आर्द्रता टिकवून ठेवणे गरजेचे आहे. बाहेरील तापमानाप्रमाणे शरीराचे तापमान संतुलित ठेवणे गरजेचे असते. त्यामुळे विशिष्ट प्रमाणात लस्सी, नारळ पाणी आणि सामान्य पाण्याचे सेवन करा. चहा, कॉफीचे सेवन कमी करावे.

* सर्वप्रथम चेहरा आणि मानेवर बेस आणि प्रायमर लावा. प्रायमर त्वचेतील पी.एच संतुलित करेल. मग त्वचा घामामुळे जास्त ऑयली दिसणार नाही. यामुळे मेकअप दीर्घकाळ टिकेल. जर त्वचा ऑयली असेल आणि घाम अधिक येत असेल तर मेकअप करण्यापूर्वी बर्फाच्या सहाय्याने कोल्ड कंप्रेशन करू शकता. बेस लावल्यानंतर वॉटरप्रूफ फाऊंडेशन किंवा सुफले किंव सिलिकॉन बेस एअरब्रश फाऊंडेशन लावा. डोळ्यांच्या मेकअपसाठी मॅटेलिक, शिमर, मॅट आयशॅडो निवडा, जो मान्सूनच्या लग्नासाठी एक उत्तम पर्याय आहे.

* मेकअप केल्यानंतर मेकअप फिक्सर स्प्रे लावण्यास विसरू नका. चेहऱ्यापासून  ६ इंच दूर ठेवून स्प्रे करा. हा मेकअप लॉक करून दीर्घकाळ टिकून राहण्यासाठी सहाय्यक ठरतो.

* जर कोणाच्या लग्नात किंवा साखरपुडयाला जात असाल तर असे कपडे परिधान करा ज्यात सहज वावरता येईल आणि आरामदायक वाटेल. कपडे शरीराला चिकटलेले नसावेत. कारण घामाने अशा कपड्यात अस्वस्थ वाटू लागते.

* आजकाल कमी दागिने घालण्याचा ट्रेंड आहे. मान्सून लग्नासाठी फ्लोरल, वुडन आणि शैलचे नेकपीस निवडा. आवडत असेल तर मेटलचा नेकपीस घालू शकता.

* कपडे आणि दागिन्यांनंतर वेळ येते चपलांची. चपलांमधून हवा आरपार गेली पाहिजे. जेणेकरून पायांना घाम कमी येतो.

* मान्सूनच्या मोसमात बन, पफ, क्रॉस ब्रॅड्स, साइड फ्रेंच ब्रॅड्स इत्यादी हेअर स्टाइल निवडू शकता.

मान्सून स्पेशल : पावसाळ्यात त्वचेची काळजी

* सोमा घोष

पावसाच्या आगमनामुळे जितके आल्हादायक वाटते, तितक्याच समस्याही आपल्यापुढे निर्माण होत असतात. पावसाळी दिवसात तुम्ही घरी असा, ऑफिसमध्ये किंवा कुठे बाहेर असा पण सगळीकडेच तुम्हाला दमटपणा जाणवतो. याचा सर्वाधिक परिणाम त्वचेवर होतो. म्हणून पावसाळ्यात त्वचेची काळजी सर्वात जास्त घ्यावी लागते. त्वचेला कधीकधी फंगल इन्फेक्शनसुद्धा होते. जर काळजी घेतली तर हे दूर ठेवता येईल ही मुंबईतील ‘द कॉस्मेटिक सर्जरी’ इंस्ट्रीस्ट्यूटच्या डर्मेटोलॉजिस्ट डॉ. सोमा सरकार म्हणतात की पावसाळ्यात त्वचेसंबंधी समस्या तसेच फंगल इन्फेक्शन अधिक असतं, कारण त्वचेत ओलावा अधिक काळ राहतो. या सर्वांपासून बचाव करण्यासाठी कोमट पाण्याने स्नान करणे आणि अॅटीफंगल क्रिम, साबण आणि पावडरचा उपयोग करणे गरजेचे असते. पण खालील टीप्स जास्त उपयोगी ठरतील.

* त्वचा तीन ते चारवेळा दर्जेदार फेशवॉशने धुवा.

* अॅण्टीबॅक्टेरियल टोनरचा प्रयोग या दिवसात करणे अधिक फायदेशीर ठरते. यामुळे त्वचेला काही संसर्ग होत नाही व त्वचा फाटत नाही.

* पावसाळ्यात बऱ्याचदा सनस्क्रिन लावणे टाळले जाते. पण या दिवसातही अतिनिल किरणे आपल्यापर्यंत पोहोचतातच.

* या मोसमात लोक पाणी कमी पितात. यामुळे त्वचेतील आर्द्रता कमी होते. नियमितपणे ७ ते ८ ग्लास पाणी जरूर प्यावे.

* चांगल्या स्क्रिन स्क्रबरने रोज चेहरा स्वच्छ करावा.

* पावसाळ्यात कधी हेवी मेकअप करू नये.

* आहारात ज्यूस, सूप जास्त प्रमाणात घ्यावे, कुठलीही भाजी शिजवण्याआधी स्वच्छ धुवून घ्यावी. शक्य झाल्यास कोमट पाण्याने धुवावी.

* जेव्हा तुम्ही बाहेरून घरी याल, तेव्हा कोमट पाण्याने साबण लावून हातपाय स्वच्छ धुवून व्यवस्थित कोरडे करावेत व त्यानंतर मॉइश्चरायजर लावावे.

या मोसमात पायांची विशेष काळजी घ्यावी लागते. ओलावा आणि जास्त वेळ गोळे राहिल्याने पायांना फंगल इन्फेक्शन जास्त होण्याची शक्यता असते. या मोसमात बंद आणि ओले बूट घालू नयेत, तर तुमचे बूट भिजले असतील तर ते काढून सुकवण्याचा प्रयत्न करावा. याबरोबरच पेडिक्योरही करवून घ्यावे.

विशेषत: केसांची काळजी मान्सूनमध्ये घ्यावी लागते. यावेळी केस अनेकदा घामाबरोबर पावसानेही ओले होतात. म्हणून आठवड्यातून २ ते ३ वेळा शाम्पू करावा. सोबतच कंडिशनर लावणे विसरू नये. याशिवाय केस जर पावसाने ओसे झाले असतील तर टॉवेलने व्यवस्थित सुकवावेत. आठवड्यातून एक दिवस केसांना तेल लावावे.

यापुढे डॉ. सोमा सरकार सांगतात की मान्सूनमध्ये कधीही घट्ट कपडे घालू नयेत. नायलॉन कपड्यांऐवजी सुती कपडे वापरावेत. तसेच यादरम्यान दागिने कमीत कमी वापरावेत म्हणजे तुमच्या त्वचेला मोकळा श्वास घेता येईल.

मान्सूनसाठी काही घरगुती पॅक आहेत जे तुम्ही वेळोवेळी लावू शकता :

* डाळींब दाणे अॅण्टीऐजिंगचे काम करतात व व्हिटामिन सी ने युक्त असल्याने हे कोरड्या त्वचेसाठी लाभदायक असतात. वाटलेले अनारदाणे २ चमचे, १ कप ओटमील एका वाटीत घेऊन त्यात २ मोठे चमचे मध व थोडे दही मिसळून पेस्ट बनवा व चेहऱ्यावर १० मिनिटे लावून ठेवा. त्यानंतर कोमट पाण्याने चेहरा धुवून घ्या.

* एक सफरचंद कुस्करून त्यात १-१ चमचा साखर व दूध मिसळावं. व्यवस्थित मिसळून त्यात काही थेंब कॅमोमिल मिसळावं. याचा फेसपॅक बनवून १५ मिनिटे चेहऱ्यावर लावावा. नंतर चेहरा स्वच्छ धुवावा. चेहऱ्याचा डलनेस कमी होईल.

मान्सून स्पेशल : २५ मॉन्सून फिटनेस टीप्स

* सोमा घोष

फिटनेस राखणे हे फार गरजेचे आहे. अनेक महिला या मोसमात सुस्त होतात. मग त्या गृहिणी असोत किंवा नोकरदार महिला. मॉन्सूनमध्ये बाहेर पडून वर्कआउट करणं कोणाला फारसे रूचत नाही. अशामुळे पचनशक्ती कमकुवत होते आणि याबरोबरीनेच अनेक आजारही उद्भवतात. अशावेळी जर सोप्या फिटनेस टीप्स मिळाल्या तर घरी वर्कआउट करणेही सोपे होऊन जाईल.

मुंबईतील साईबोल डान्स अॅन्ड फिटनेस सेंटरच्या फिटनेस एक्सपर्ट मनीषा कपूर अनेक वर्षांपासून महिलांना ट्रेनिंग देत आहेत. मनीषाने सुचवलेल्या फिटनेस टीप्स पुढीलप्रमाणे :

  1. या दमट ऋतुत घाम जास्त येतो. त्यामुळे पाणी जास्त प्यावे. दिवसभरात १०-१२ ग्लास पाणी जरूर प्यावे.
  2. या ऋतुत काकडी, मोसमी फळे ज्यात कलिंगड, टरबूज इ. फळे जास्त प्रमाणात खावीत. यामध्ये पाण्याचे प्रमाण सर्वांधिक असते.
  3. वर्कआऊट एंजॉयमेंटच्या रूपाने करावा. फक्त व्यायाम म्हणून करू नये. जर तुम्हाला डान्स आवडत असेल तर तोही करू शकता. कमीत कमी १५ ते २० मिनिटे वर्कआऊट करा.
  4. उन्हाळ्यात आणि पावसाळ्यात बाहेर जाणे शक्य नसते. त्यामुळे घरी राहूनच बॉडी वेट एक्सरसाइज, स्टे्रचेस इ. केले जाऊ शकते.
  5. वर्कआऊटच्या आधी प्रॉपर वॉर्मअप करायला विसरू नये अन्यथा पेशींना हानी पोहोचू शकते.
  6. वर्क आऊटनंतर कूल डाऊन पोजीशनमध्ये अवश्य राहा.
  7. तसे तर तुम्ही कधीही वर्कआऊट करू शकता, पण सकाळी आणि संध्याकाळी वर्कआऊट करणे चांगले असते. यावेळी वातावरण थोडे थंड असते.
  8. वर्कआऊटच्या दरम्यान श्वास नेहमी नाकानेच घ्यावा. यामुळे तुमचा वेग थोडा मंदावेल. पण तुमच्या कॅलरीज न थकताच बर्न होतील.
  9. वर्कआऊटच्यावेळी नेहमी फिक्या रंगाचे आरामदायक कपडे घालावेत.
  10. वर्कआऊट करताना जर थकल्यासारखे वाटले तर ताबडतोब थांबा आणि पंख्याखाली निवांत बसा.
  11. व्यायाम करताना मन शांत ठेवण्यासाठी एखादे आवडीचे गाणे ऐकू शकता. यामुळे मनात काही इतर विचारही येणार नाहीत. कारण दिवसभर जरी तुम्ही पळापळ करत असता अणि त्यावेळी एखादे काम उरकण्याचा तुमचा मानस असतो. अशावेळी वर्कआउट करताना तुमचा मेंदू हाच ताण अनुभवतो.
  12. कुटुंबासोबत किंवा मैत्रीणींसोबतही तुम्ही व्यायाम करू शकता. यामुळे आळस येणार नाही व फिटनेस रूटिन निर्माण होईल.
  13. या मोसमात योग्य डाएट जरूरी असतो. मिठाई, तळलेले तेलकट पदार्थ टाळावेत. आहारात फळे, भाज्या यांचा समावेश करावा.
  14. पावसात बाहेर गेलात तर केळी, टरबूज, सफरचंद इ. कापून स्वत:जवळ ठेवावे. याशिवाय लिंबूपाणी, कैरीचे पन्हे, ताक, कोकम सरबत हेही ठेवू शकता.
  15. बाहेर पडताना पाण्याची बाटली अवश्य जवळ बाळगावी. या पाण्यामध्ये पुदिन्याची पाने, काकडी आणि लिंबू लहान आकारात कापून टाकावेत. पाणी प्यायल्यानंतर त्यामध्ये या सर्वांचा स्वाद आणि थंडपणा येतो. त्यामुळे तुम्हाला फ्रेश वाटेल.
  16. जंक फूडमध्ये मिठाचे प्रमाण अधिक असते, विशेषत: वेफर, लोणचे आणि चटण्या कमी खाव्यात.
  17. जेवण बनवताना कोथिंबीर, पुदिन्याची पानं, आणि बडिशेपचा वापर अधिक प्रमाणात करावा. कारण यामुळे शरीर थंड राहतं. गरम मसाल्यांचा वापर कमी करावा.
  18. बराच वेळ कापून ठेवलेली फळे उन्हाळ्यात आणि पावसाळ्यातही खाऊ नयेत. कारण या मोसमात जीवजंतूची उत्पत्ती जास्त प्रमाणात होत असते.
  19. भाज्या शिजवण्याआधी व्यवस्थित धुवून घ्या. गरज पडल्यास कोमट पाण्यात मीठ घालून त्यात भाज्या धुवून घ्याव्यात.
  20. ७-८ तास जरूर झोपा.
  21. या ऋतुत एखादा छंद जोपासण्याचा प्रयत्न करावा.
  22. बाहेरून घरी येताच मेडिकेटेड साबणाने सर्वप्रथम हातपाय धुऊन स्वत:ला फ्रेश ठेवावे. वैयक्तिक स्वच्छतेसाठी हे गरजेचे आहे.
  23. या मोसमात पायांकडे विशेष लक्ष द्यावे लागते, कारण पावसात बाहेरील घाणेरड्या पाण्यामुळे पायाच्या बोटांना इन्फेक्शन होऊ शकते. पाय कोरडे राहू द्या. गरज पडल्यास बोरिक अॅसिड पावडर पायाला लावावी.
  24. विनाकारण पावसात भिजणे आजाराला आमंत्रण ठरू शकते. त्यामुळे याबाबत काळजी घ्या.
  25. वातावरण जरी खराब असले तरी वेळ चांगला जावा म्हणून आवडीचे संगीत ऐकावे. पुस्तके वाचावीत आणि आनंदी राहण्याचा प्रयत्न करावा. यामुळे मानसिक आरोग्य उत्तम राहते.

आजपासूनच या टीप्स अंमलात आणा आणि पावसाच्या शिडकाव्यासोबत आनंदी आणि सुदृढ राहा.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें