सॅनिटायझर असल्ल आहे की बनावट

* नसीम अन्सारी कोचर

डॉक्टरांच्या मते चांगल्या सॅनिटायझरचा वापर केल्यास कोरोना विषाणूचा दुष्परिणाम आणि भीती खूपच कमी होण्यास मदत होते. कोरोना विषाणूने दहशत पसरवायला सुरुवात केल्यानंतर बाजारात सॅनिटायझरचा जणू पूर आला आहे. शेकडो कंपन्या सॅनिटायझर विकत आहेत. त्यामुळे आपल्याला हे समजतच नाही की, कोणते सॅनिटायझर अस्सल आहे आणि कोणते बनावट.

कंपन्यांकडून फसवणूक

कोरोना महामारीच्या वाढत्या संक्रमणामुळे सॅनिटायझरची मागणीही वाढली. त्यामुळे सरकारने याला ड्रग लायसन्स म्हणजे अंमली पदार्थ बनविण्यासाठी लागणाऱ्या परवान्याच्या कक्षेतून बाहेर काढले. याचा अर्थ कोणतीही कंपनी सॅनिटायझर तयार करून विकू शकते. याचाच फायदा घेऊन महामारीसारख्या संकटातही नफा मिळविण्यासाठी काहींनी लोकांचे आरोग्य आणि जीवाशी खेळ करत बनावट किंवा भेसळयुक्त सॅनिटायझर बाजारात विक्रीसाठी आणले. मेडिकल दुकानांपासून ते रस्त्याच्या कडेला आणि अगदी किराणा दुकानांतही असे हँड सॅनिटायझर मिळत आहेत, जे तुमच्या आरोग्यासाठी घातक ठरू शकतात. असे सॅनिटायझर विकण्यासाठी दुकानदारांना ५० टक्क्यांपर्यंत कमिशन मिळते, तर नामांकित कंपन्यांच्या सॅनिटायझरसाठी ते १० ते २० टक्क्यांपर्यंतच मिळते.

दिल्लीतील रमेश नगर बाजारातील एक किराणा दुकानदार सांगतात की, ज्या एजंटने त्यांच्या दुकानात नवीन सॅनिटायझर विक्रीसाठी दिले आहे त्याने माल संपल्यानंतर पैसे देण्याची मुभा दिली आहे. त्यामुळे मला कसलीच चिंता नाही. शिवाय याची किंमत नामांकित कंपन्यांच्या सॅनिटायझरपेक्षा कमी आहे. त्यामुळे ते मोठया प्रमाणावर विकले जात आहे.

माल विकल्यानंतरच पैसे द्या, असे दुकानदारांना आमिष दाखवण्यात आल्याने ते उघडपणे बनावट माल दुकानासमोर ठेवून त्याची प्रसिद्धी करीत आहेत.

डॉक्टरांच्या मते अशा सॅनिटायझरमुळे मोठे नुकसान होऊ शकते. स्वस्तातील हँड सॅनिटायझरच्या बाटलीवर उत्पादकाचे नाव किंवा पत्ता यापैकी कशाचीच माहिती नसते. प्रत्यक्षात बाटलीवर उत्पादकाच्या नावासह पत्ता, बॅच नंबर आणि एक्सपायरी म्हणजे ते कधीपर्यंत वापरता येईल याची अंतिम तारीख लिहिणे बंधनकारक आहे. खराब सॅनिटायझरचा दीर्घ काळ केलेला वापर त्वचेला रुक्ष बनवतो. त्वचेची जळजळ, सालपटे निघणे असे रोगही होऊ शकतात. अशा सॅनिटायझरचा वापर करण्यापेक्षा साबण लावून २५ सेकंद हात स्वच्छ धुणे अधिक चांगले ठरते.

सावधानता गरजेची

सॅनिटायझर नेहमी मेडिकल दुकानातूनच विकत घेण्याचा प्रयत्न करा. स्वस्तात मिळते म्हणून छोटे दुकान किंवा रस्त्यावरून खरेदी करू नका. मेडिकल दुकानातून विकत घेतलेल्या सॅनिटायझरचे बिल अवश्य घ्या. सॅनिटायझरच्या बाटलीवर कंपनीचा परवाना, बॅच नंबर इत्यादींची नोंद आहे का, हे नीट पाहून घ्या. बिल असल्यास दुकानदारावर कायदेशीर कारवाई करता येते.

सॅनिटायझरमधील फरक ओळखण्याचे ३ प्रकार आहेत. त्याचा वापर करून तुम्ही घरच्या घरी कुठल्याही खर्चाशिवाय सॅनिटायझरची पडताळणी करू शकता.

टिश्यू पेपरने तपासणी

तुम्ही टॉयलेटमध्ये वापरला जाणारा टिश्यू पेपर, लिहिलेले घासले तरी जाणार नाही असे बॉलपेन आणि वर्तुळ काढण्यासाठी एक नाणे किंवा बाटलीचे झाकण घ्या. टिश्यू पेपर गुळगुळीत जमिनीवर ठेवा. तुम्ही जेथे टिश्यू पेपर ठेवला आहे ती जमीन खडबडीत नाही ना, हे पाहून घ्या. आता टिश्यू पेपरवर बाटलीचे झाकण किंवा नाणे ठेवा आणि बॉलपेनच्या मदतीने वर्तुळाकार आकार काढा. बॉलपेनने काढलेले वर्तुळ स्पष्ट दिसेल याकडे लक्ष द्या. त्यानंतर या वर्तुळाच्या आत सॅनिटायझरचे काही थेंब टाका. ते थेंब वर्तुळाबाहेर पसरणार नाहीत याची काळजी घ्या. त्यानंतर थोडा वेळ तो टिश्यू पेपर तसाच ठेवा. थोडया वेळाने जर बॉलपेनने काढलेल्या वर्तुळाची शाई सॅनिटायझरशी एकरूप झाली किंवा त्याचा रंग इकडे तिकडे पसरला तर समजून जा की, सॅनिटायझर अस्सल आहे.

पिठाद्वारे करा सॅनिटायरची तपासणी

१ चमचा गव्हाचे पीठ एका ताटलीत काढून घ्या. तुम्ही मक्याचे किंवा अन्य कुठलेही पीठ घेऊ शकता. या पिठात थोडे सॅनिटायझर मिसळा. त्यानंतर ते मळून घ्या. सॅनिटायझरमध्ये पाणी जास्त असल्यास म्हणजे ते बनावट असल्यास सर्वसाधारणपणे पीठ मळताना त्यात पाणी जाताच ते जसे चिकट होते तसेच सॅनिटायझर टाकलेले हे पीठही गमासारखे चिकट होईल. याउलट सॅनिटायझरमध्ये अल्कोहोलचे प्रमाण अधिक असल्यास पीठ चिकट होणार नाही. ते पावडरसारखेच राहील आणि थोडयाच वेळात त्याच्यावर टाकलेले सॅनिटायझर उडून जाईल.

हेअर ड्रायरने तपासा सॅनिटायरची गुणवत्ता

हा प्रकारही खूपच सोपा आहे. यासाठी एका भांडयात एक चमचा सॅनिटायझर टाका. दुसऱ्या एका भांडयात थोडे पाणी घ्या. त्यानंतर ड्रायरने भांडयातील सॅनिटायझर ३० मिनिटांपर्यंत सुकवा. लक्षात ठेवा, ड्रायर आधी गरम करून त्यानंतरच त्याचा वापर करा. हाच प्रयोग दुसऱ्या भांडयातील पाण्यासोबतही करा. सॅनिटायझरमध्ये पुरेशा प्रमाणात अल्कोहोल असेल तर सॅनिटायझर लवकर उडून जाईल. पाण्यासोबत मात्र असे होणार नाही. अल्कोहोल ७८ डिग्री सेल्सिअसमध्येच उकळू लागते. म्हणूनच ते आधी उडून जाईल. पाणी मात्र १०० डिग्री सेल्सिअसला उकळू लागते. त्यामुळे ते खूप नंतर सुकून जाईल. जर सॅनिटायझरमध्ये पाणी जास्त असेल तर ते उडून जायला वेळ लागेल.

Monsoon Special : पावसाळ्यात मुलांची देखभाल

* प्राची माहेश्वरी

उन्हाळ्यानंतर पावसाचे आगमन तनामनाला प्रफुल्लित करते. अशावेळी कडक उन्हापासून आपली सुटका तर होते, परंतु पावसाळयाचे हे दिवस आपल्यासोबत अनेक आरोग्यासंबंधी समस्या घेऊन येतात. खासकरून घरातल्या लहानग्यांसाठी.

अर्थात, लहान मुले स्वत:ची काळजी स्वत: घेण्यास असमर्थ असतात. त्यामुळे त्यांच्या देखभालीची जबाबदारी त्यांच्या आईवडिलांवर असते. म्हणूनच पावसाळा सुरू होताच, आईवडिलांनी ही गोष्ट लक्षात ठेवली पाहिजे की, त्यांनी मुलांच्या आरोग्याबाबत जराही बेफिकीर राहू नये.

स्वच्छता : पावसाळयाच्या दिवसांत घराच्या आजूबाजूच्या सफाईबरोबरच घराच्या स्वच्छतेची पूर्ण काळजी घ्या. कुठेही पाणी साचू देऊ नका. कारण जमा झालेल्या पाण्यात डास-माश्या, किडे-जंतू निर्माण होतात. त्यामुळे डायरिया, हिवताप, डेंग्यू, चिकनगुनिया व त्वचेसंबंधी आजार पसरण्याची भीती असते. परंतु लहान मुले जर यांच्या विळख्यात सापडली, तर त्यांना त्यातून बाहेर काढणे कठीण होऊन बसते.

आहाराची काळजी

पावसाळयाच्या दिवसांत मुलांच्या खाण्या-पिण्याची विशेष काळजी घेतली पाहिजे. त्यांना हलके, ताजे व सुपाच्य पदार्थ द्यावेत. मोसमी फळांचे सेवनही जरूर करायला लावा. हिरव्या भाज्या व ताजी फळं स्वच्छ पाण्याने चांगल्याप्रकारे धुऊनच मुलांना खायला द्या.

स्वच्छ पाणी : दूषित पाणी पावसाळयाच्या दिवसांतील आजाराचे मुख्य कारण बनते. म्हणूनच मुलांना स्वच्छ पाणीच प्यायला द्या. पिण्याचे पाणी १०-१५ मिनिटे उकळून स्वच्छ भांडयात झाकून ठेवा. जेव्हा घराबाहेर जाल, तेव्हा पाण्याची बाटली जरूर आपल्यासोबत ठेवा.

विशेष देखभाल : मुलांना आंघोळ घालतानाही स्वच्छ पाण्याचा वापर करा. घाणेरडया पाण्याने अंघोळ घातल्याने त्वचेसंबंधी आजार होतात. अंघोळ घातल्यानंतर त्यांना व्यवस्थित कोरडे करून सुके कपडे घाला. ओले कपडे चुकूनही घालू नका. केसही चांगल्याप्रकारे पुसा. मुले जेव्हाही पावसात भिजतील, तेव्हा त्यांना लगेच स्वच्छ पाण्याने आंघोळ घालून कोरडे कपडे घाला.

पावसाळयात मुलांच्या सुरक्षेच्या दृष्टीने काही विशेष गोष्टींची काळजी घेणे फायदेशीर ठरते. जसे की :

बालरोगतज्ज्ञा डॉ. सुप्रिया शर्मांच्या मतानुसार, मुलांना व्हिटॅमिन्स, कॅल्शिअम, आयर्न तिन्ही गोष्टी समान प्रमाणात अवश्य द्या. कारण या तीन गोष्टींच्या सेवनामुळे मुलांची रोगप्रतिकारशक्ती वाढते, जी त्यांचे पावसाळयातील डायरिया, व्हायरल, आय फ्लू यांसारख्या आजारांपासून संरक्षण करते.

* मुलांना आधीच सांगून ठेवा की, बाहेरून येताच, सर्वप्रथम आपला चेहरा स्वच्छ पाण्याने अवश्य धुवा. कारण विषाणू मुख्यत: डोळे, नाक, तोंडाद्वारे शरीरात प्रवेश करतात.

* रात्री मुलांसाठी मच्छरदाणीचा वापर करा. मुले जेव्हाही घराबाहेर जातील, तेव्हा त्यांचे डासांपासून संरक्षण होण्यासाठी मॉस्किटो स्ट्रिप लावूनच घराबाहेर पाठवा.

* मुलांना सूप, ज्यूस, कॉफी, चहा व हळद मिसळलेले दूध प्यायला द्या. बाहेरच्या पदार्थांऐवजी पापड, चिप्स, भजी इ. पदार्थ घरीच बनवून खायला द्या. त्यामुळे मुलांच्या चवीतही बदल होईल.

* मुले पावसात भिजल्यानंतर त्यांच्या छातीला यूकलिप्टस ऑइलने जरूर मालीश करा. त्यामुळे मुलांना मोकळा श्वास घेता येईल व छातीत कफ होणार नाही.

हे स्वयंपाकघर अतिशय सुविधायुक्त आहे

* पारुल भटनागर

प्रत्येक गृहिणीची इच्छा असते की तिच्या घराचे स्वयंपाकघर तिच्या इच्छेनुसार पद्धतशीरपणे बनविले जावे. यासाठी मॉड्यूलर किंवा स्टायलिश किचनपेक्षा काहीही चांगले नाही, कारण यामुळे स्वयंपाकघर आकर्षक आणि स्टायलिश दिसते आणि तसेच ते अशा प्रकारे डिझाइन केले जाते की भले जागा कमी असो की जास्त गोष्टी सहज ठेवता येतात.

मॉड्यूलर किचनची विशेष गोष्ट म्हणजे ते सोयीस्कर आहे. जेव्हा तुम्ही हात पुढे करताच साहित्य आणि भांडी उपलब्ध होतात तेव्हा स्वयंपाक करणे किती मजेदार असेल याची कल्पना करा. अन्यथा सहसा असे घडते की मसाल्याच्या डब्यामध्ये तोच डबा तळाशी असतो ज्याची तातडीने गरज असते आणि त्याच वेळी पॅनमध्ये शिजत असलेल्या भाज्या तो डबा मिळविण्याच्या गडबडीत जळून जातात.

चला, मॉड्यूलर किचनच्या फायद्यांबद्दल जाणून घेऊया :

भांडी ठेवण्याची पद्धत बदलली

पूर्वी स्वयंपाकघराची रचना अत्यंत सोप्या पद्धतीने करण्यात येत असे, ज्यात भांडी ठेवण्यासाठी स्टीलचे रॅक लावण्यात येत असत, जे चांगले दिसत नव्हते आणि परत सामानही समोरच दिसून येत असे, पण आता स्वयंपाकघरातील प्लॅटफॉर्मखाली भांडयांच्या आकारानुसार, त्यांच्या वापरानुसार सोयीस्कर रॅक बनवले जातात. वेगवेगळया प्रकारच्या भांडीसाठी त्यांच्यानुसार जागा असते. या रॅकची फिनिशिंग इतकी अप्रतिम असते की प्रत्येक पाहुण्यांसमोर त्यांना प्रदर्शित करावेसे वाटते.

अधिक कामाची जागा

मॉड्यूलर किचनमध्ये जास्त जागा मिळाल्यानंतर कामाची जागाही चांगली असते. यामध्ये बाटली रॅक, प्लेट होल्डर, कटलरी कंपार्टमेंट, गारबेज होल्डर इत्यादी प्रत्येक गोष्टीसाठी स्वतंत्र जागा असते, ज्यामुळे वस्तू इकडे-तिकडे विखुरल्या जात नाहीत आणि वेळेवर सापडतात.

आजकाल गृहिणींनी इंटरनेट आणि मासिकांद्वारे फ्यूजन, भाजलेल्या आणि तळलेल्या पाककृती बनवण्याचे नव-नवीन मार्ग शिकण्या-वाचण्यास सुरुवात केली आहे. नवीन पाककृती बनवण्यासाठी स्वयंपाकघरात नवीन उपकरणे ठेवण्याचा ट्रेंडही वाढत आहे.

कुकटॉपने पाककला शैली बदलली

ज्याप्रमाणे पुरुष कार्यालयामध्ये आपले वर्क स्टेशन सोयीस्कर आणि आधुनिक बनवण्याच्या प्रयत्नात असतात, त्याचप्रमाणे गृहिणी तिच्या कामाचे स्थान म्हणजेच स्वयंपाकघरदेखील आधुनिक बनवू इच्छिते. आजकाल मल्टीबर्नर कुकटॉप खूप ट्रेंडमध्ये आहेत. यांची कोटिंग इतकी अप्रतिम असते की एकदा साफ केल्यानेही ती चमकते. पारंपारिक स्टीलच्या कुकटॉपवर स्वयंपाक केल्यानंतर ते स्वच्छ करणेदेखील गृहिणीसाठी कुठल्या कामापेक्षा कमी नसते.

देखरेख करणे सोपे

एक स्टाइलिश स्वयंपाकघर दिसण्यास तर चांगले वाटतेच शिवाय ते देखरेख करणे देखील खूप सोपे आहे, कारण हलकी कॅबिनेट आणि काउंटर अतिशय गुळगुळीत असतात आणि त्यांना कोणत्याही प्रकारे हानी पोहोचत नाही.

आकार आणि रंग पर्यायदेखील भरपूर. बऱ्याचदा जेव्हापण आपण मॉड्युलर किचन बनवण्याचा विचार करतो तेव्हा आपल्या मनात हा प्रश्न निर्माण होतो की त्याचा आराखडा आपल्या किचनला शोभेल की नाही. आम्ही तुम्हाला सांगू इच्छितो की हे विशेषत: लहान स्वयंपाकघर लक्षात घेऊनच डिझाइन केले जाते. यामध्ये स्वयंपाकघरात उंच युनिट, कॅबिनेट, ड्रॉवर इत्यादी बनवले जातात, ज्यात सामान सहज सेट होते. ते विखुरलेले राहत नाही.

तसेच यात अनेक रंग पर्याय आणि डिझाईन्सदेखील असतात, जसे की साधे आणि रंगीबेरंगी किंवा अगदी प्रिंट्सचेदेखील असतात आणि जर तुम्हाला याच्या बाह्य पृष्ठभागावर मॅट किंवा चमकदार स्पर्श हवा असेल तर तोदेखील तुमच्या आवडीवरच अवलंबून आहे.

पतीचे कार्यालयात आणि मुलांचे शाळेत जाण्यापूर्वी आणि नंतर गृहिणी तिचा बहुतेक वेळ स्वयंपाकघरात घालवते. अशा परिस्थितीत या जागेला म्हणजे आपल्या कार्य केंद्राला आधुनिक आणि सोयीस्कर अवश्य बनवा.

मेकअप करतानाही स्वच्छता आवश्यक

* दीप्ती आंग्रीश

मेकअप करताना काळजी घेतली तरी अपघात होऊ शकतात. याचा प्रत्यय तुम्हाला तुमच्या मित्रमंडळात आणि नातेवाईकांमध्ये दिसेल. कंगवा, लिपस्टिक, मस्करा, मस्करा, ब्लशर, फाउंडेशन, आयशॅडो शेअर करणे खूप सामान्य आहे. तुमची ही सवय सुधारा नाहीतर उशीर केल्यास डाग तुमच्या आरोग्यावर पडेल.

अशा छोट्या-छोट्या सवयींमुळे त्वचेशी संबंधित आजार होतात. निष्काळजीपणामुळे या फालतू सवयी गंभीर आजाराचे रूप घेतात.

ओलावा प्रवेश नाही

जिथे ओलावा पोहोचतो तिथे जंतू वाढू लागतात, जे रोगांना उघडपणे आमंत्रण देतात. तुमच्या व्हॅनिटी बॉक्समध्ये समाविष्ट असलेल्या प्रत्येक कॉस्मेटिकला हेच लागू होते. वापरल्यानंतर प्रत्येक कॉस्मेटिक घट्ट बंद करा. सौंदर्यप्रसाधने ओलसर गडद ठिकाणी ठेवा.

लक्षात ठेवा, ओलावा पोहोचताच जंतूला कुठेही पोहोचायला जास्त वेळ लागत नाही. त्यामुळे तुमचा मेकअप कंटेनर व्यवस्थित बंद करायला विसरू नका. मेकअपच्या वस्तूपर्यंत ओलावा पोहोचला तर जंतूंना त्यात घर करायला वेळ लागणार नाही आणि त्यामुळे त्वचेचा कर्करोगही होऊ शकतो.

व्हॅनिटी स्वच्छता

आपल्या व्हॅनिटीचा वापर फक्त सजावट करण्यापुरता मर्यादित करू नका. आठवड्यातून एकदा व्हॅनिटी साफ करणे सुनिश्चित करा. विशेषतः मेकअपमध्ये वापरण्यात येणारे ब्रश. जर तुम्ही ब्रशला पाणी आणि डिटर्जंटने स्वच्छ करत असाल तर स्वच्छ, कोरड्या कपड्याने पुसल्यानंतर ते उन्हात वाळवा. मेकअप ब्रशचे ब्रिस्टल्स तुटलेले असल्यास किंवा ब्रश जुना असल्यास त्याऐवजी नवीन ब्रश वापरा. मेकअप ब्रश वेळोवेळी बदला. लक्षात ठेवा, मेकअप ब्रशेसची निष्काळजीपणा तुम्हाला महागात पडू शकते, म्हणजेच आर्द्रतेचा एक कणदेखील बुरशीजन्य संसर्गामुळे गंभीर त्वचेचे रोग देऊ शकतो.

स्पंजचा मोह चुकीचा आहे

सजावटीसाठी केवळ व्हॅनिटीचा वापर महत्त्वाचा नाही. नियमित अंतराने त्याची साफसफाई करणेदेखील खूप महत्वाचे आहे. मेकअपसाठी ब्रश नंतर स्पंज वापरला असेल. लक्षात ठेवा स्पंजच्या स्वच्छतेकडे दुर्लक्ष केले जाऊ शकत नाही. पावडरसाठी वापरलेले कॉम्पॅक्ट आणि पफसाठी वापरलेले स्पंज नियमित अंतराने बदला. असे न केल्याने चेहऱ्यावरील घाण स्पंज किंवा पफला चिकटते. ते न बदलता किंवा न धुता वापरल्याने बुरशीजन्य संसर्ग होऊ शकतो. जर तुम्ही ते धुत असाल तर त्यांना तेजस्वी सूर्यप्रकाशात वाळवायला विसरू नका.

चेहरा कसा स्वच्छ करायचा

बुरशीजन्य संसर्ग किंवा त्वचेशी संबंधित रोग टाळण्यासाठी चेहऱ्याची खोल साफसफाई करणे फार महत्वाचे आहे. जर तुमची त्वचा सामान्य किंवा तेलकट असेल तर कोल्ड वाइप करा. नॅपकिन थंड किंवा बर्फाच्या पाण्यात भिजवा. या नॅपकिनने रात्री मेकअपसह चेहरा स्वच्छ करा. अशा प्रकारे छिद्र स्वच्छ होतील आणि घाण त्यामध्ये स्थिर होणार नाही. जर तुमची त्वचा कोरडी असेल तर तुमचा चेहरा दररोज मॉइश्चरायझर असलेल्या क्लिंझरने स्वच्छ करा. यामुळे चेहरा कोरडा राहणार नाही. चेहऱ्यावर मोकळे छिद्र असले तरीही चेहरा निर्जंतुक करा. यासाठी थंड पाण्याने चेहरा निर्जंतुक करा. ओलसर हवामानात, तेल आणि घाण उघड्या छिद्रांमध्ये साचते, ज्यामुळे दाणे येऊ लागतात.

हे देखील शिका

* कॉस्मेटिक वापरल्यानंतर चांगले पॅक करा.

* कॉस्मेटिक सामायिक करू नका.

* वाइप टिश्यूने चेहरा स्वच्छ केल्यानंतर फेकून द्या, कारण पुसून टाकलेल्या टिश्यूचा पुन्हा वापर त्वचेसाठी घातक ठरू शकतो.

* नुकत्याच आलेल्या अमेरिकन ऑप्टोमेट्रिक असोसिएशनच्या अहवालानुसार, प्रत्येक कॉस्मेटिकची एक्सपायरी डेट असते. विशिष्ट मर्यादेपलीकडे कॉस्मेटिकचा वापर घातक आहे.

* कॉस्मेटिकची एक्सपायरी डेट जाणून घेतल्यानंतर, ते व्हॅनिटी केसमध्ये ठेवा.

* कोणतेही कॉस्मेटिक खरेदी करण्यापूर्वी, त्यावर लिहिलेली सर्वोत्तम तारीख निश्चितपणे वाचा.

* लिपस्टिकचे आयुष्य 1-2 वर्षे असते. वयोमर्यादा संपल्यानंतर लिपस्टिकच्या वापराचा आरोग्यावर विपरीत परिणाम होऊ लागतो.

* नेल पेंटची वयोमर्यादा फक्त 12 महिने आहे.

* आयशॅडो 3 वर्षे निष्काळजीपणे वापरता येते.

* पाण्यावर आधारित फाउंडेशनचा त्वचेवर १२ महिने आणि तेलावर आधारित फाउंडेशन १८ महिन्यांपर्यंत कोणताही नकारात्मक प्रभाव पडत नाही.

* सर्व सौंदर्यप्रसाधनांमध्ये मस्कराचे आयुष्य सर्वात कमी असते. फक्त 8 महिने.

* हेअरस्प्रे 12 महिन्यांनंतर वापरू नये.

* पावडर 2 वर्षांनंतर, कन्सीलर 12 महिन्यांनंतर, क्रीम आणि जेल क्लिन्जर 1 वर्षानंतर, पेन्सिल आयलाइनर 3 वर्षांनी आणि लिपलाइनर 3 वर्षांनी वापरू नये.

निरोगी राहायचे असेल, तर या सवयी लावा

* सोमा घोष

मुलांना अगदी सुरुवातीपासूनच साफसफाई आणि हायजीनबाबत सांगितले पाहिजे. ही सवय लहानपणापासूनच लावल्यास, ती मुलांच्या अंगवळणी पडते. केवळ मुलांनाच नव्हे, तर आईवडील दोघांनी अशी सवय स्वत:लाही लावून घेतली पाहिजे. साफसफाई व हायजीनमुळे अनेक आजारांपासून मुलांचे संरक्षण होते. उन्हाळा आणि पावसाळयात संक्रमणाचे आजार आपले डोके वर काढतात. अशावेळी या मोसमांत हायजीनची काळजी घेणे आवश्यक आहे.

एका सर्व्हेनुसार, भारतामध्ये ४७ टक्के मुले कुपोषणाची शिकार आहेत. याचे कारण म्हणजे, पोटातील इन्फेक्शन. पोटात सतत इन्फेक्शन झाल्यामुळे त्यांच्या शरीरातील पोषक तत्त्वे नष्ट होऊ लागतात. त्याचा परिणाम त्यांच्या डोक्यावर होतो. एवढेच नव्हे, पुअर हायजीनमुळे ५ वर्षांपेक्षा कमी वयाच्या मुलांच्या मृत्यूचे प्रमाणही जास्त आहे.

मुंबईच्या एसआरव्ही हॉस्पिटलचे बालरोगतज्ज्ञ डॉ. विशाल बालदुवांच्या मतानुसार, निरोगी शरीरात नेहमीच निरोगी विचारांचा वास असतो आणि हे खरेही आहे. कारण हायजीन अनेक प्रकारचे असतात. त्यात खास आहेत, दात, नखे, केस आणि संपूर्ण शरीर.

साफसफाईशी संबंधित खालील टिप्स आईवडील मुलांना देऊ शकतात :

* जेव्हा मूल थोडेसे मोठे होईल, तेव्हा त्याला ब्रश आणि पेस्ट द्या. ब्रश करण्याची क्रियाही सांगा. सोबत तुम्हीही ब्रश करा. म्हणजे तुम्हाला पाहून, त्यालाही स्वत:हून ब्रश करण्याची इच्छा होईल. असे केले नाही, तर कमी वयात कॅविटी होण्याची शक्यता असते. कॅविटी हिरडयांपर्यंत गेल्यास, दुधाचे दात पडूनही नवीन येणाऱ्या दातांसाठी समस्या निर्माण होऊ शकते. त्याचप्रमाणे, काही मुले मोठी झाल्यानंतरही बाटलीने दूध पितात. अशावेळी दूध प्यायल्यानंतर त्यांना थोडे पाणी प्यायला दिले पाहिजे.

* नेल्स हायजीनबाबत मुलांना अवश्य सांगा. मुले धूळ-मातीत खेळतात. त्यामुळे त्यांचे हात व नखांच्या माध्यमातून जंतू त्यांच्या शरीरात प्रवेश करतात. घाणेरड्या हातांनी शरीर किंवा डोके खाजविल्याने फोड किंवा पुरळ येतो, याला स्कॅबिज इन्फेक्शन म्हणतात. जर एक दिवसाआड मुले नखे कापायचा कंटाळा करत असतील तर दोन दिवसांआड नखे कापा. मात्र, नखे कापताना मुलांना त्याचे फायदेही समजावून सांगा. त्याचप्रमाणे, जेवायला बसण्याअगोदर हात धुवायची सवय लावा.

पुअर हायजीनमुळे मुलांना अनेक आजार होतात. त्यामध्ये कॅविटी, टायफाइड, हगवण, हॅपेटाइटिस ए आणि इ हे कॉमन आहेत. याचा अर्थ, मुलांनी खेळण्यासाठी बाहेर जाऊ नये, असा नव्हे. त्यांना बाहेर जाऊ द्या, खेळू द्या. मात्र, घरात आल्यानंतर त्यांना अंघोळीची सवय लावा. नेहमी मेडिकेटेड साबणाचा वापर करा. उन्हाळा आणि पावसाळयात हायजीनची खास काळजी घ्या. जेणेकरून, आपले मूल योग्य सवयींमुळे नेहमी निरोगी राहील. जर आपले मूल निरोगी राहिले, तर त्याचा मानसिक विकासही उत्तमप्रकारे होईल.

पब्लिक स्पेसमध्ये हायजीन

संक्रमणामुळे पसरणाऱ्या आजारांच्या कचाटयात सापडण्याचा धोका घराबाहेर जास्त प्रमाणात असतो. खास करून तेव्हा, जेव्हा तुम्ही किंवा तुमची मुले सार्वजनिक शौचायलाचा वापर करता. आजकाल बाजारात अशी उत्पादने उपलब्ध आहेत, ज्यांचा वापर करून तुम्ही पब्लिक स्पेसमध्ये हायजीनची काळजी घेऊ शकता. स्प्रेच्या रूपात मिळणाऱ्या उत्पादनांना कॅरी करणेही सोपे असते. पब्लिक स्पेसमध्ये शौचालयांचा वापर करण्यापूर्वी सीटवर स्प्रे फवारा आणि संक्रमणापासून स्वत:चा बचाव करा.

कोरोनाव्हायरस: मग तिसरी लाट मुलांवर निष्प्रभावी होईल

* पारुल भटनागर

आमच्या मुलांना जगातील प्रत्येक आनंद मिळावा, त्यांना कोणत्याही रोगाचा स्पर्श होऊ नये, हीच सर्व पालकांची इच्छा असते. यासाठी ते त्यांच्या प्रत्येक आनंदाची, खाण्या-पिण्याची विशेष काळजी घेतात. पण आजची परिस्थिती वेगळी आणि जास्त कठीण आहे. सर्वत्र भीतीचे वातावरण आहे.

कोरोनाची तिसरी लाट मुलांवर जास्त पडण्याची भीती पालकांना भेडसावत आहे. अशा परिस्थितीत भीती बाळगण्याची नव्हे तर मुलांच्या प्रतिकारशक्तीला चालना देण्याची गरज आहे जेणेकरुन ते रोगाविरूद्ध लढू शकतील.

चला, मुलांची प्रतिकारशक्ती कशी टिकवून ठेवायची ते जाणून घेऊया:

जेवण हे फळे आणि भाज्यांनी समृद्ध असावे

मुले फळे आणि भाज्या खाण्यास कचरतात. याऐवजी त्यांना फास्ट फूड खाणे जास्त आवडते, जे कदाचित त्यांची भूक शमवते, परंतु ते त्यांच्या शरीराला चरबीयुक्त आणि आतून पोकळ बनविण्याचे कार्य करते, तर फळे आणि भाज्या अँटीऑक्सिडेंट्स आणि जीवनसत्त्वांनी समृद्ध असतात, जे रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी कार्य करतात. यामुळे आपल्या मुलामध्ये उर्जेची पातळी देखील राखली जाते आणि तो आपली सर्व कामे संपूर्ण उर्जेसह करण्यास सक्षम असतो.

क्रिएटिव्ह आयडिया : जर तुम्ही फळ आणि भाज्या थेट मुलांना सर्व्ह केल्या तर मुले ते  खायला टाळाटाळ करतील. अशा परिस्थितीत आपण त्यांना आपल्या क्रिएटिव्ह पाककलेद्वारे फळे आणि भाज्या सर्व्ह करा. डाळी आणि भाजीपाल्याचे कटलेट आणि भाज्यांचे रंगीबेरंगी सँडविचेस, ज्यामध्ये त्यांच्या आवडीचे सॉसेज असतील बनवून त्यांना सर्व्ह करा.

दुसरीकडे फ्रुट कटरसह फळांना इच्छित आकारात कापून त्यांना द्या. माझ्यावर विश्वास ठेवा, तुमची ही सर्जनशीलता त्यांची फळे आणि भाज्यांबद्दलची चटक वाढविण्यासाठी उपयुक्त सिद्ध होईल.

ड्रायफ्रूट्स [कोरडे फळे] मजबूत बनवतात

जे मुले वाढत्या वयातील आहेत, त्यांच्या आहाराची विशेष काळजी घेणे आवश्यक असते, अन्यथा लहान वयात त्यांच्यात बर्‍याच कमतरता राहून जातात, ज्या नंतर त्यांच्यासाठी समस्या बनू शकतात.

म्हणूनच त्यांना आतून मजबूत करण्यासाठी दररोज ड्रायफ्रूट्स सर्व्ह करणे आवश्यक आहे. ड्रायफ्रूट्स, प्रथिने, जीवनसत्त्वे, खनिजे व फायबर समृद्ध असल्याने ते रोगांशी लढण्याची क्षमता वाढवतात, तसेच मुलांचे मेंदूचे आरोग्य आणि त्यांची स्मृती [स्मरणशक्ती] देखील तीव्र करतात. त्यातील अँटिऑक्सिडेंट गुणधर्मांमुळे ते विषाणूंविरूद्ध आणि विविध प्रकारच्या हंगामी रोगांविरुद्ध लढायला मदत करतात.

क्रिएटिव्ह आयडिया : जर मुलांना थेट ड्रायफ्रूट्स खाऊ घालणे त्रासदायक होत असेल तर आपण ड्रायफ्रूट्सची पेस्ट बनवून दुधात मिसळून देऊ शकता. त्यांच्या आवडीच्या गुळगुळीत पदार्थात जोडून देऊ शकता किंवा गोड डिशमध्ये जोडू शकता. यासह मूल त्यांना आवडीने खाईल आणि आपला तणाव देखील कमी होईल.

उत्तम दही

आपण आपल्या मुलांना दिवसातून एकदा जेव्हा त्यांना भूक लागेल तेव्हा दही किंवा योगर्ट अवश्य भरवले पाहिजे कारण ते अशा पोषक द्रव्यांनी परिपूर्ण असते, ज्याची शरीराला सर्वात जास्त आवश्यकता असते. यात भरपूर प्रमाणात कॅल्शियम असते, जे दात आणि हाडे यांच्यासाठी खूप उपयुक्त ठरते.

त्यामध्ये प्रथिने आणि व्हिटॅमिन डीची उपस्थिती, रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करण्याबरोबरच चयापचय मजबूत बनविण्यासाठी देखील कार्य करते. त्यात मॅग्नेशियम, सेलेनियम, झिंकची उपस्थिती शरीरात विषाणूमुळे कोणत्याही प्रकारची जळजळ आणि सूज होऊ देत नाही, यामुळे हंगामी रोगदेखील दूर राहतात.

यात स्वस्थ प्रोबायोटिक्स असतात, जे जंतूपासून संरक्षण करण्याचे कार्य करतात. संशोधनात हे सिद्ध झाले आहे की जर मूल दररोज दही खात असेल तर त्याला सर्दी-खोकला, कान आणि घशात दुखण्याची शक्यता 19% कमी होते.

क्रिएटिव्ह आयडिया : आपण आपल्या मुलांना दहीमध्ये चॉकलेट सिरप, गुलाब सिरप आणि ड्राई फ्रूट्स घालून त्यांची चव वाढवू शकता किंवा आंबा, रासबेरी, ब्लूबेरी, अल्फोंसो मॅंगो, स्ट्रॉबेरी दही देऊन आपण त्यांच्या आरोग्याची खास काळजी घेऊ शकता.

नो सप्लिमेंट ओन्ली न्यूट्रिशन [फक्त पौष्टिक आहार, नको पूरक आहार]

जोपर्यंत आपली प्रतिकारशक्ती बळकट होत नाही तोपर्यंत आपण रोगांविरूद्ध लढू शकणार नाहीत. म्हणूनच आज या साथीच्या काळात प्रत्येकजण भले त्यास विषाणूची लागण झाली असो वा नसो स्वतःचे रक्षण करण्यासाठी आरोग्य पूरक आहार म्हणजेच जीवनसत्त्वे आणि खनिजांनी परिपूर्ण पूरक आहार घेत आहेत जेणेकरून ते रोग प्रतिकारशक्ती वाढवू शकतील.

पण प्रश्न असा आहे की मुलांना पूरक आहार द्यावा का? या संदर्भात फरीदाबादच्या एशियन इन्स्टिट्यूट ऑफ मेडिकल सायन्सेसचे ज्येष्ठ सल्लागार बालरोग व नियोनॅटोलॉजिस्ट डॉ. सुमित चक्रवर्ती सांगतात की तुम्ही

तुमच्या मुलांसाठी पूरक आहाराचा आधार घेऊ नका, कारण त्याचा त्यांच्या शरीरावर विपरीत परिणाम होतो. ही औषधे शरीरात उष्मा निर्माण करून आंबटपणा, उलट्या यांना कारणीभूत ठरतात, ज्यामुळे मुले खायलाही टाळाटाळ करू लागतात. अशा परिस्थितीत, त्यांना खाण्यात फक्त पौष्टिक आहार द्या.

त्यामध्ये व्हिटॅमिन सीची कमतरता दूर करण्यासाठी लिंबूवर्गीय फळे, अँटिऑक्सिडेंट्स आणि लोहासाठी बीटरूट, जीवनसत्त्वासाठी 3-4 वर्ष किंवा त्यापेक्षा जास्त वयाच्या मुलांना दिवसाला 10-12 बदाम आणि 2-3 अक्रोड आणि शरीराला हायड्रेट ठेवण्यासाठी आणि जीवनसत्त्वे व खनिजांची कमतरता दूर करण्यासाठी नारळाचे पाणी देत ​​रहा.

वेळेवर झोप घेण्यासह रोग प्रतिकारशक्ती वाढवा

संशोधनात हे सिद्ध झाले आहे की जे लोक वेळेवर झोपत नाहीत किंवा पुरेशी झोप घेत नाहीत, त्यांच्यात हृदयाशी संबंधित समस्यांसह कॉर्टिसॉल नावाचा हार्मोन जास्त प्रमाणात सोडला जातो, जो तणाव वाढविण्याचे काम करतो. तसेच फ्लूशी लढणार्‍या अँटीबॉडीजही अर्ध्या कमी होतात. तुम्हाला माहिती आहे काय की रात्री 6-7 तास संपूर्ण झोप घेतल्यामुळे सायटोकीन नावाचा संप्रेरक [हार्मोन] तयार होतो, जो रोग प्रतिकारशक्ती वाढविण्यासाठी कार्य करतो.

जर्मनीतील संशोधकांनी सांगितले की चांगली आणि गाढ झोप घेतल्याने मेमरी पेशी बळकट होतात, ज्या संक्रमणाशी लढण्यासाठी प्रभावी मानल्या जातात. म्हणूनच आपल्या मुलांमध्ये वेळेवर झोपायची सवय विकसित करा.

शारीरिक क्रियाकलापांद्वारे प्रतिकारशक्ती वाढवा

कोरोना विषाणूमुळे मुलं घरातच कैद झाली आहेत आणि त्यामुळे सर्जनशील क्रियाकलाप नसल्याने ते अतिशय तणावाच्या वातावरणात राहू लागले आहेत. अशा परिस्थितीत त्यांचा कंटाळा दूर करण्यासाठी आणि त्यांची तंदुरुस्ती, रोग प्रतिकारशक्ती निर्माण करण्यासाठी शारीरिक सर्जनशील गोष्टींसह त्यांना जोडणे फार महत्वाचे आहे.

यासाठी आपण त्यांना ऑनलाइन नृत्य, झुम्बा आणि फिटनेस क्लासेसमध्ये सामील करू शकता. जर घरात थोडी मोठी जागा असेल तर मग हाइड अँड सीक गेम खेळू द्या, कारण यामुळे मुलांचे व्हिज्युअल ट्रॅकिंग बळकट होण्याबरोबरच विनोदबुद्धी [सेंस ऑफ ह्युमर] देखील चांगली होते आणि पळल्याने शरीरही बळकट होते. तसेच 5 वर्षांपेक्षा मोठ्या मुलांची फुफ्फुसांची क्षमता वाढविण्यासाठी खोल श्वासोच्छ्वास व गोलंदाजीच्या व्यायामावर जोर द्या. जेव्हा आपण स्वत: त्यांच्याबरोबर हे सर्व कराल तेव्हा मुले ते आनंदाने करतील. याद्वारे आरोग्य आणि मनोरंजन दोन्ही मिळतील.

असे ठेवा, किटाणूमुक्त घर

* सोमा

‘स्वच्छ घरातच सुदृढ कुटुंब नांदते’ असे म्हटले जाते. हे बरोबरदेखील आहे. ऋतु कोणताही असो, प्रत्येकाने घर किटाणूमुक्त ठेवणे गरजेचे आहे. कारण याचा प्रभाव थेट आपल्या स्वास्थ्यावर पडतो. केवळ एखाद्या विशेष प्रसंगी नाही तर प्रत्येक दिवशी साफ-सफाई करणे गरजेचे आहे. यामुळे तुम्ही अनेक आजार जसे की श्वाससंबंधी, किटकांमुळे पसरणारे आजार, वायरल फ्लू इत्यादींपासून दूर राहू शकता.

जर घरात लहान मुले आणि वृद्ध असतील तर घर किटाणूरहीत असणे गरजेचे आहे.

मुंबईतील सॅरिनिटी पीसफुल लिव्हिंगचे डिझायनर आणि को फाऊंडर अमृत बोरकाकुटी सांगतात की जर्म फ्री घर असणे खूप गरजेचे आहे. कारण आजकाल अनेक प्रकारचे व्हायरल आपल्या आजूबाजूला वावरत आहेत. ज्यामुळे अनेक प्रकारचे व्हायरल फ्लू होतात. यावर योग्यवेळी उपचार न झाल्यास ते जीवघेणे सिद्ध होऊ शकतात.

या काही टीप्सवर लक्ष द्या, ज्यामुळे तुम्ही किटाणूमुक्त घर ठेवू शकता :

* घराची नियमितपणे साफ सफाई करा. जेणेकरून घर पूर्णत: जर्म फ्री होईल. पुसणी किंवा डसटिंगसाठी अरोमा आणि युक्लिप्टस ऑइलचा वापर करा. यामुळे बॅक्टेरियाला निर्मितीची शक्यता उरणार नाही. तसेच यामुळे छोटे छोटे किडे नष्ट होतात.

* सफाई केल्यानंतर तो कपडा चांगल्या पद्धतीने साबणाने धुवून ऊन्हात वाळत घाला. यामुळे पुसणी किंवा डस्टिंग कापड साफ आणि दुर्गंध विरहित राहील.

* स्वंयंपाकघर आणि इतर खोल्यांसाठी वेगेवगळे डस्टिंगचे कापड ठेवा. यामुळे घर हायजिनिक राहील. पुसताना फ्लोर क्लिनर लिक्डिचा वापर नक्की करा. सर्वाधिक किटाणू हे जमिनीवरच आढळतात.

* किचन घरातील विशेष हिस्सा असतो. जिथे जंतू किटाणू सहजपणे प्रवेश करतात. वापरलेली भांडी वेळच्या वेळी धुवा. जर तुमची भांडी दुसऱ्या दिवशी कामवाली धुवत असेल तर सर्व भांडी डिर्टजंटच्या पाण्यात भिजवून ठेवा. अशा भांड्यांकडे किडे लवकर आकर्षित होतात.

* जिथे अधिक ओलावा असतो, तिथे बॅक्टेरिया, बुरशी आणि इतर जंतू सहजपणे उद्भवतात आणि दुसऱ्या ठिकाणी पसरू लागतात. अशावेळी या जागेतून ओलावा दूर करण्यासाठी तो भाग धुवून झाल्यानंतर पंखा लावून ठेवा.

* चादरी आणि टॉवेल गरम पाण्यात आणि डिर्टजंटमध्ये नियमितपणे धुवा. जेणेकरून जर्म फ्री राहील.

* पडदे आणि पंख्यांची सफाई वॅक्युम क्लिरनने महिन्यातून एकदा तरी नक्की करा. बऱ्याचदा या ठिकाणी धूळ, माती सहजपणे जमते. मग किटाणू सहजपणे आकर्षित होतात.

* कोणत्याही भांड्यात किंवा डब्यात पाणी जास्त दिवस साठवून ठेवू नका. यामुळे मच्छर आणि किटाणू उद्भवतात. १-२ दिवसात पाण्याचा उपयोग करून पुन्हा स्वच्छ पाणी भरा.

* जर घरात लहान मुले किंवा वृद्ध असतील तर जास्त काळजी घेणे आवश्यक असते, कारण कोणताही आजार त्यांना लवकर होतो. साफसफाईनंतर अरोमायुक्त कँडल किंवा अगरबत्ती नक्की लावा.

* बाथरूम आणि वॉश बेसिनची सफाई नियमितपणे करा. यासाठी ब्लीचच्या ऐवजी साबण आणि पाणी वापरणे योग्य राहील.

* टाईल्सची स्वच्छता करण्यासाठी कोणत्याही डिटर्जंट आणि पाण्याचा वापर करू शकता. जर कुठे अधिक मळ जमा झाला आसेल तर त्याला जुना ब्रश आणि साबणाच्या सहाय्याने घालून स्वच्छ करा.

* दरवाजे खिडक्या आठवड्यातून एकदा साबणाच्या पाण्याने धुवून कोरड्या कपड्याने पुसून काढा. जेणेकरून त्यावर धुळ, माती चिकटू नये आणि किटाणू आकर्षित होऊ नयेत.

७ उपाय किचन स्मार्ट बनवा

* मनीषा कौशिक

कोणत्याही घरातील स्वयंपाकघर पाहुण्यांचे स्वागत करण्यात व कुटुंबातील लोकांच्या आरोग्याची काळजी घेण्यात महत्त्वाची भूमिका पार पाडते. इथे सादर आहेत, स्वयंपाकघराला सुविधापूर्ण बनवण्यासाठी सल्ले :

  • घरातील अन्य कोपऱ्यांतील साफसफाईबरोबरच स्वयंपाकघरातील सफाईही खूप आवश्यक आहे. स्वयंपाकघरात वापरात येणाऱ्या सर्व वस्तूही बाहेरून आणि आतून स्वच्छ होणे आवश्यक आहे. सर्व उपकरणे, शेल्फचे खण, भांडी ठेवण्याचे होल्डर इ. चांगल्याप्रकारे स्वच्छ केले पाहिजेत. विशेषत: खण आणि कॅबिनेटमध्ये ठेवलेल्या वस्तू वेळोवेळी बाहेर काढून साफ करणे खूप आवश्यक आहे.
  • स्वयंपाकघरातील खाण्या-पिण्यापासून इतर कामी वापरात येणाऱ्या वस्तूंच्या उपयुक्ततेच्या क्रमबध्दतेनुसार, कॅबिनेट किंवा त्यासाठी बनवल्या गेलेल्या उपयुक्त ठिकाणी त्या ठेवल्या पाहिजेत. कोणकोणत्या वस्तू सारख्या उपयोगात येतात आणि कोणकोणत्या कधीतरी हे लक्षात घेतले पाहिजे. त्यानुसार त्या लक्षात घेऊन स्टोरमध्ये ठेवल्या पाहिजेत. उदा. सतत वापरात येणाऱ्या वस्तू आपल्याजवळ, तर कधीतरी कामी येणाऱ्या वस्तूंना थोडे लांब ठेवले पाहिजे.
  • प्रत्येक वस्तू सहज हाताला सापडेल अशी ठेवली पाहिजे आणि ती चांगल्याप्रकारे साफ झाली पाहिजे. परंतु ती जवळ ठेवण्यापूर्वी हे निश्चित केले पाहिजे की तिची उपयुक्तता किती आहे. उदाहरणार्थ, जर नाश्त्याला तुम्ही टोस्टब्रेड खात असाल, तर टोस्टर स्वयंपाकघराच्या काउंटरच्या बरोबर खाली ठेवला पाहिजे, जेणेकरून तो सहजपणे लगेचच काढता येईल.
  • आवडत्या आणि नेहमी कामी येणाऱ्या जेवण बनवण्याच्या वस्तूंमध्ये विशेषत: खाद्यपदार्थ एकत्र ठेवले पाहिजेत, जेणेकरून त्यांचा वापर करतेवेळी सहजपणे निवडता येतील. अर्थात त्या वेगळ्या भांड्यात ठेवल्या पाहिजेत, जेणेकरून वापर करताना अडचण येणार नाही व जिरे आणि ओव्यासारख्या वस्तू सहजपणे मिळू शकतील.
  • शेल्फमध्ये वस्तू कडेला ठेवाव्यात. आवश्यकतेनुसार आणि एकसारख्या वस्तूंच्या हिशोबाने नीटनेटक्या ठेवल्या पाहिजेत. मोठ्या आणि लांबट वस्तू मागच्या बाजूला, तर आकार व साइजने छोट्या वस्तूंना पुढे ठेवले पाहिजे. ट्रे असलेले रॅक, भांडी ठेवण्याचे वेगवेगळे खण असलेले होल्डर आणि खुंट्या असलेले शेल्फ भांडी ठेवण्यासाठी वापरले पाहिजेत.
  • स्वयंपाकघरात काम करताना नजरेसमोर काय-काय ठेवले पाहिजे, हे निश्चित केले पाहिजे. ज्या वस्तूंचा वापर केला जाणार नाहीए, त्या हटवल्या पाहिजेत. जर एखादी वस्तू तुटलेली असेल तर ती तत्काळ दुरुस्त केली पाहिजे आणि निरुपयोगी ठरत असेल तर अशा वेळी ती फेकून नवीन आणली पाहिजे. भाजी वगैरे कापण्यासाठी वापरात येणाऱ्या चाकूची धार चांगली असली पाहिजे.
  • जर स्वयंपाकघरात गरजेपेक्षा जास्त रद्दी पेपर किंवा मग निरूपयोगी सामान गोळा झाले असेल तर ते स्टोअरमध्ये ठेवले पाहिजे.

या वस्तू बाथरूममध्ये ठेवणं टाळा

* प्रतिनिधी

तुमचं स्वच्छ बाथरूम पाहून पाहुणेमंडळीही आपली स्तुती केल्याशिवाय राहणार नाहीत आणि त्यांना पुन्हा-पुन्हा तुमच्या घरी यावेसे वाटेल. बाथरूमच्या सजावटीसाठी आपण काही खास उपाय करू शकता. मिक्स अँड मॅचसाठी बाथरूमच सर्वात सुरक्षित जागा आहे. कारण जर काही गडबड झाली, तरी जास्त टेन्शन घेण्याची गरज नाही.

परंतु काही अशा वस्तू आपण बाथरूममध्ये ठेवतो, ज्या बाथरूममध्ये ठेवणे धोकादायक ठरू शकते. या वस्तू खराब होण्याचा धोका तर असतोच, पण त्यांचा आपल्या आरोग्यावर वाईट परिणाम होण्याची शक्यता असते.

या वस्तू बाथरूममध्ये ठेवणे टाळा :

टूथब्रश

बहुतेक लोक बेसिनजवळ नव्हे, तर बाथरूममध्ये टूथब्रश ठेवतात. मात्र, असे करणे चुकीचे आहे. याची दोन कारणे आहेत. एक म्हणजे, जर तुम्ही तुमच्या टूथब्रशवर कव्हर लावत नसाल, तर त्यांच्यावर टॉयलेटमधील जीवाणूंच्या संक्रमणाचा धोका वाढतो. दुसरे म्हणजे, बाथरूममधील आर्द्रतेमुळे बॅक्टेरिया अगदी सहजपणे आपल्या टूथब्रशवर बस्तान  बसवू शकतात. आपले टूथब्रश एखाद्या काळोख्या जागी ठेवा. मात्र, ३-४ महिन्यांनी टूथब्रश बदलायला विसरू नका.

रेजर ब्लेड

आपल्या घरीही एकापेक्षा जास्त रेजर ब्लेड खरेदी केले जात असतील आणि ते बाथरूममध्येच ठेवले जात असतील, तर सावधान. कारण बाथरूममधील ओलावा रेजर ब्लेडसाठी चांगला नाही. जास्त ओलाव्यामुळे रेजर ब्लेडला गंजही लागू शकतो. रेजर ब्लेड एअर टाइट डब्यात ठेवा आणि तो एखाद्या घरातील कोरडया जागेत ठेवा.

मेकअप प्रॉडक्ट्स

आजकाल लोकांना एवढी घाईगडबड असते की, मेकअप प्रॉडक्ट्सही आता ड्रेसिंग टेबलऐवजी बाथरूममध्ये ठेवले जाऊ लागले आहेत. जर तुम्हीही वेळ वाचविण्यासाठी असे करत असाल, तर लगेच आपले मेकअपचे सामान हटवा. गरमी आणि ओलाव्यामुळे मेकअपचे सामान खराब होते.

मेकअप प्रॉडक्ट्स आपल्या बेडरूममध्येच ठेवा.

औषधं

औषधं ही अनेक लोकांच्या जीवनाचा महत्त्वपूर्ण भाग आहेत. परंतु ती घेणे आपण अनेक वेळा विसरून जातो. लक्षात ठेवण्यासाठी मग ती एखाद्या उपयुक्त जागेत ठेवली जातात. उपयुक्त जागा शोधताना ती जर तुम्ही बाथरूममध्ये ठेवत असाल, तर त्वरित तिथून हटवा. औषधांच्या पॅकेटवर या गोष्टी लिहिलेल्या असतात की, त्यांना तीव्र प्रकाश आणि ओलाव्यापासून दूर ठेवा. बाथरूममध्ये औषधे ठेवल्याने, त्यांचा प्रभाव हळूहळू कमी होतो.

आपण किचनमध्ये औषधे ठेऊ शकता. जर किचनचे कपाट गॅसपासून लांब असेल, तर किचनमध्ये औषधे ठेवा.

टॉवेल

दिवसभराच्या थकव्यानंतर एक रिफ्रेशिंग बाथ आपल्याला ताजंतवानं करते. अंघोळ केल्यानंतर मऊ टॉवेलने स्वत:ला कोरडे करण्याचा अनुभव खूप सुखद असतो. मात्र, अंघोळ केल्यानंतर वापरला जाणारा टॉवेल तुम्ही बाथरूममध्येच ठेवत असाल, तर लगेच त्याची जागा बदला. बाथरूममध्ये टॉवेल ठेवल्यामुळे तो ओलाच राहातो आणि त्याच्यातून दुर्गंधी येऊ लागते.

अशी लावा मुलांना हात धुण्याची सवय

* पारुल भटनागर

एकीकडे मुलांचे लहान हात गोंडस वाटतात तर दुसरीकडे ते बहुतेक वेळा मातीत खेळत असल्याने जंतूंनीदेखील भरलेले असतात. त्यांचे मन नेहमी खोडया करण्यात गुंतलेले असते. अशा परिस्थितीत आपण या मौजमस्तीच्या वयात खोडया करण्यापासून त्यांना रोखू शकत नाही, परंतु त्यांना हँडवॉशचे महत्त्व नक्कीच सांगू शकतो.

बहुतेकदासंसर्गजन्य रोगाचे कारण घाण आणि हात न धुणे असते आणि यामुळे बरीच मुले आजारी पडतात आणि मरण पावतात. अशावेळी हँडवॉशच्या सवयीमुळे हे प्रमाण कमी होण्यास मदत होऊ शकते.

हातावर सर्वाधिक जंतू

हातावर दोन प्रकारचे जंतू असतात, ज्याला सूक्ष्मजीवदेखील म्हणतात. एक रहिवासी आणि दुसरे प्रवासी सूक्ष्मजीव. जे रहिवासी सूक्ष्मजीव असतात ते निरोगी लोकांना आजार पाडू शकत नाहीत, कारण ते नेहमीच हातावर असतात आणि हँडवॉशनेही जात नाहीत, तर प्रवासी सूक्ष्मजीव येत-जात असतात. खोकला, शिंकणे, दूषित अन्नाला स्पर्श केल्याने हे हातावर स्थानांतरित होतात. म्हणून साबणाने हात धुणे खूप महत्वाचे आहे.

न्यूझिलंडमध्ये झालेल्या संशोधनानुसार केवळ ९२ टक्के महिला आणि ८१ टक्के पुरुष शौचालयानंतर साबण वापरतात, तर अमेरिकेच्या संशोधनानुसार केवळ ६३ टक्के लोक शौचालयानंतर आपले हात धुतात. त्यापैकी फक्त २ टक्के साबण वापरतात.

कोणत्या युक्त्या आहेत ज्यामुळे मुलांमध्ये हँडवॉशची सवय लागेल :

मजेसह शिका : आपल्या मुलांना बाहेरून आल्यावर शौचालय वापरण्यास शिकवा. जेव्हा-जेव्हा तुम्ही एखाद्या प्राण्याला स्पर्श कराल, शिंकाल किंवा खोकाल तेव्हा-तेव्हा हात अवश्य धुवा अन्यथा जंतू तुम्हाला आजारी बनवतील. तुम्हीही त्यांच्या या नित्यकर्मात सहभागी व्हा. त्यांना सांगा की जो लवकर हँडवॉश करेल तोच विजेता होईल.

स्मार्ट स्टूल्स : बऱ्याच घरात हात धुण्याची जागा खूप उंचावर असते, ज्यामुळे मुलांना पुन्हा-पुन्हा त्या ठिकाणी जायला आवडत नाही. अशा परिस्थितीत आपण त्यांच्यासाठी स्मार्ट स्टूल ठेवा, ज्यावर चढायला त्यांना आवडेल आणि त्यावर चढून ते हात धुवू शकतील. यासह टेप्समध्ये पक्ष्याच्या आकारात येणारे स्मार्ट किड्स फॉसिट एक्स्टेंड लावावे, या सर्व वस्तू मुलांना आकर्षित करतात, तसेच त्यांना हात धुण्याची सवय देखील लावतात.

जंतूविरहीत हात : ‘जर्म मेक मी सिक’ तुम्हाला वाटतं का की जंतूंनी तुम्हाला आजारी पाडावं परिणामी तुम्ही शाळेत जाऊ शकणार नाही वा मित्रांसोबत खेळूही शकणार नाही. नाही ना, तर मग जेव्हा-जेव्हा आपण हँडवॉश करता तेव्हा आपली बोटे, तळवे आणि अंगठे साबणाने चोळून चांगले स्वच्छ करा.

ग्लिटर पद्धतीने शिकवा : जर आपली मुले हँडवॉश चांगले करत नसतील तर आपण त्यांना ग्लिटरद्वारे जंतूंबद्दल समजवावे. यासाठी आपण त्यांच्या हातांवर ग्लिटर टाका, नंतर थोडयाशा पाण्याने हँडवॉश करून त्यांना टॉवेलने पुसण्यास सांगा. यानंतरही ग्लिटर त्यांच्या हातावर राहील्यास आपण त्यांना समजावून सांगा की जर तुम्ही हँडवॉश नीट केले नाही तर जंतू तुमच्या हातावर राहतील आणि तुम्हाला आजारी पाडतील.

मजेदार गाण्याद्वारे सवय लावा : मजेदार गाणे गाऊन आपल्या मुलांना हँडवॉशची सवय लावा. जेव्हा-जेव्हा ते खायला बसतात किंवा टॉयलेटमधून येतात तेव्हा त्यांना हँडवॉश करण्यास सांगत म्हणा,

वाश योर हैंड्स, वाश योर हैंड्स

बिफोर यू ईट, बिफोर यू ईट,

वाश विद सोप ऐंड वाटर, वाश विद सोप ऐंड वाटर,

योर हैंड्स आर क्लीन, यू आर रैडी टू ईट,

वाश योर हैंड्स, वाश योर हैंड्स,

आफ्टर टौयलेट यूज, वाश योर हैंड्स विद सोप ऐंड वाटर,

टू कीप डिजीज अवे.

यकीन मानिए ये ट्रिक आप के बहुत

काम आएंगे.

आकर्षक सोप डिस्पेंसर : आकर्षक गोष्टी पाहून मुलांना आनंद होतो. अशावेळी आपण त्यांच्यासाठी एक आकर्षक हँडवॉश डिस्पेन्सर आणा, ज्याकडे पाहून त्यांना पुन्हा-पुन्हा हँडवॉश करायला आवडेल.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें