झुला भावनांचा

कथा * अर्चना पाटील

मोक्षदा आणि मानस रोजच्याप्रमाणे बाईकवरून खाली उतरले. मोक्षदाने कौस्तुभला आवाज दिला.

‘‘चल रे कॅन्टीनला…मजा करू’’

‘‘तुम्ही व्हा पुढे, आलो मी.’’

थोडयाच वेळात दोघेही कॅन्टीनला पोहोचले. मोक्षदाने तिघांसाठी ऑर्डर दिली. कौस्तुभही येऊन बसला.

‘‘काय धावपळ चालू आहे तुझी इतकी.’’

‘‘काही नाही, आपल्या कॉलेजची एकांकिका आहे. मला नायकाची प्रमुख भुमिका करायची आहे त्यात. म्हणून सकाळी लवकर आलो होतो जरा. कुलकर्णी सरांना मस्का लावत होतो.’’

‘‘अरे काय, एकांकिका…मॅच खेळायला चल, त्यापेक्षा कॉलेजच्या टीमकडून.’’

‘‘तुला काय करायचं आहे? कौस्तुभ तुला अभिनयाची आवड आहे, तू तेच कर.’’ मोक्षदा जरा जोर देऊनच बोलली.

तिघांनी बटाटे वडे आणि चहा घेतला. लेक्चर केले. चार वाजताच कौस्तुभला गावाहून फोन आला. आईची तब्येत बरी नसल्याने तो ताबडतोब गावाकडे गेला. चार पाच दिवस झाले. कौस्तुभचा फोनही लागत नव्हता. नाटकाची तारीख जवळ येत होती.

‘‘कोणी नाटकातली नायकाची भूमिका करायला तयार आहे का?’’ कुलकर्णी सर वर्गात विचारत होते.

वर्गातल्या अजिंक्यने मानसचे नाव सुचवले.

‘‘मानसला घ्या सर, भारी नकला करतो तो सगळयांच्या.’’

‘‘बरं, मानस आजपासून तालमीला हजर रहायचं.’’

‘‘हो सर,’’ मानसही सहजच बोलून गेला.

‘‘तू का हो म्हटलं? ती भूमिका कौस्तुभला करायची होती ना. हे चुकीचे आहे.’’

‘‘अरे, नाटक पंधरा दिवसात सादर करायचे आहे. तो कधी परत येईल हे कोणाला माहिती नाही. मी जर नाही म्हटलो असतो तर दुसरा कोणीतरी नक्कीच उभा राहीला असता? तू पण ना कुठेही वाद घालतेस?’’

त्याच दिवशी रात्री मानस तालमीला गेला. कुलकर्णी सरांना त्याचा अभिनय खुपच आवडला. मोक्षदाही मानससोबतच होती. मोक्षदालाही मानसचे हे रूप खुपच आवडले. रात्रीचे साडेआठ वाजल्याने मोक्षदाचे हॉस्टेलचे गेट बंद झाले होते. तालीम संपल्यावर दोघेही मानसच्या फ्लॅटवर आले.

‘‘भीती नाही वाटत, माझ्यासोबत एकटं फिरण्याची.’’

‘‘नाही, अं…तुझ्यासोबत असलं की खूप आनंद होतो मला.’’

‘‘बसं इतकंच, अजून काहीच नाही. अशी रेडीओसारखी अटकत अटकत नको बोलत जाऊस. स्पष्ट बोलत जा. मी कसं स्पष्ट सांगतो की तू मला आवडते आणि माझं तु?यावर खूप प्रेम आहे.’’

मोक्षदा काहीही न बोलता गालातल्या गालात हसतच राहीली. ‘दो दिल मिल रहें है…’ मंद आवाजात मोबाईलवर गाणे चालू होते. मोक्षदा मानस लावत असलेल्या रोमँटिक गाण्यांचा आनंद घेत होती. रात्रभर छान गप्पा झाल्या. पहाटे पहाटे दोघांचा डोळा लागला. सकाळी दहाला दोघेही नेहमीप्रमाणे बाईकवर कॉलेजला गेले. मानस बाईकवरून खाली उतरताच कौस्तुभ त्याच्यासमोर येऊन उभा राहीला.

‘‘नाटकातली नायकाची भूमिका तुला मिळाली, असं ऐकलं.’’

‘‘हो, खुपच छान वाटतंय यार.’’

‘‘अभिनंदन तुझं.’’ कौस्तुभ थोडं रागानेच बोलून कॅन्टीनमध्ये निघून गेला.

आज कौस्तुभ दुसऱ्याच एका मित्रासोबत एका टेबलवर बसला होता. त्या टेबलवर दोन कप गरमागरम कॉफीचे आले. कौस्तुभ कप उचलणारच तेवढयात मानसने तो कप उचलून मोक्षदाला दिला. पुढच्याच क्षणी कौस्तुभ बिल भरून कॅन्टीनमधून निघून गेला.

‘‘काय तू मानस, मला असा चिल्लरपणा मुळीच पटत नाही. आपण आपल्या पैशाने कॉफी पिऊ शकत नाही का?’’

‘‘चुप गं, माणसाने थोडं रांगडं असावं. इतकंपण साधंभोळं असू नये. वाईट वाटत आहे त्याला नालायकाला. नाटक मिळालं नाही म्हणून. सगळं समजतंय मला. बघू किती दिवस दूर राहतो?’’

संध्याकाळी चार वाजता कौस्तुभ मोक्षदाला लायब्ररीत सापडला. मोक्षदाने हटकूनच मानसचा विषय काढला.

‘‘मानसने काही मुद्दाम नाटक हिसकावले नाही आहे तुझ्यापासून. का बरं एवढा राग करत आहेस त्याचा?’’

‘‘हे बघ मोक्षा, तो जर खरंच माझा मित्र असेल तर त्याने स्वत:हून नाटक सोडले पाहिजे ही माझी माफक अपेक्षा आहे. यापेक्षा जास्त मला बोलायचे नाही.’’

मोक्षदाने पुन्हा पुन्हा प्रयत्न करूनही मानस आणि कौस्तुभ पुन्हा एकत्र होण्यास तयार नव्हते. मानसला नाटकात उत्कृष्ट अभिनयाचे पारितोषिक मिळाले आणि कॉलेजकडून त्याचा सत्कारही करण्यात आला. या सर्व प्रकारामुळे कौस्तुभ खूपच चिडला होता आणि या गोष्टीचा बदला घेण्यासाठी त्याने मोक्षदाचा वापर सुरू केला. मानस आणि मोक्षदा सोबत असताना कौस्तुभ मुद्दाम मोक्षदाशी बोलू लागला. तिच्याकडून नोट्स मागणे, तिला बळजबरी कॉफी पाजणे, सतत तिची विचारपूस करणे, कोणत्याही कारणाने फोन करणे असे प्रकार सुरू झाले. मानस कॉलेजची मॅच खेळायला दोन दिवस मुंबईला गेला होता. त्याची बस इथून येणार त्याचवेळी कौस्तुभ हटकूनच मोक्षदाला लेडीज होस्टेलला सोडायला घेऊन गेला. साहजिकच मानसने दोघांना सोबत बाईकवर पाहिले आणि त्याचा संताप अनावर झाला. मानस बसमधून उतरताच लेडीज होस्टेलला गेला. मानसला तिथे पाहताच मोक्षदा एक्सायटेड झाली.

‘‘वॉव, तू मला भेटायला लगेच आलास! कशी झाली तुझी मॅच?’’

‘‘लोकं बदलतात पण मी बदलत नाही, मोक्षा मी तुला शेवटचं सांगतोय कौस्तुभचं सतत तुझ्या अवतीभवती असणं मला मुळीच आवडत नाही. तो केवळ मला हरवण्यासाठी तुझा वापर करतो आहे. आतापर्यंत त्याने कधीच तुझ्याशी संबंध ठेवले नाही तर आताच तो तुझ्याशी एवढी जवळीक का करतो आहे? तुला जर त्याच्याशी संबंध संपवायचे नाहीत तर माझ्यासमोरही यायचं नाही. उडत्या पाखराचे पंख मोजणारा माणूस आहे मी.’’ मानस ताडताड बोलून निघून गेला.

दुसऱ्या दिवशी पुर्ण दिवस मोक्षदा मानसची वाट पाहत होती. पण मानस कॉलेजला आलाच नाही. मोक्षदाचे उतरलेले तोंड पाहून कौस्तुभ वारंवार विचारपूस करत होता. पण मोक्षदा त्याला सहजच हाकलून लावत होती. शेवटी न राहवून मोक्षदा रात्री होस्टेलला परत न जाता मानसच्या फ्लॅटवर जाऊन बसली.

मानसने दरवाजा उघडून तिला आत तर घेतले पण तो अबोला सोडण्यास तयार नव्हता. आज मोक्षदाने ‘ओजी हमसे रुठकर कहाँ जाईएगा…जहाँ जाईएगा…’ हे गाणं खोलीतील शांतता भरण्यासाठी मंद आवाजात लावले होतं. नंतर दोघांसाठी कॉफी बनवली आणि कप घेऊन त्याच्यासमोर आली.

‘‘राग आला आहे एका माणसाला’’

तरीही मानस शांतच होता. कॉफीचा कपपण त्याने खाली ठेऊन दिला होता.

‘‘बरं, मी लग्न न करता रात्रभर इथे तुझ्यासोबत राहते त्याचं तुला काही नाही. एखाद्या मुलीच्या मागेपुढे कितीही मुलं फिरली तरी जो एक तिला भावतो, ती केवळ त्याचीच होते हे तुम्हा मुलांना कधी समझणार? तू जर खरंच माझ्यावर प्रेम करत असशील तर सन्मानाने मला लग्न करून तुझ्या घरी घेऊन जा आणि विषय संपव. काय संबंध आहे रे त्याचा नि माझा? मग तू ओळखलस काय मला? फार पुर्वीपासून स्त्री ही एक वस्तू समजली जाते आणि तू पण तेच केलं. जिंकलं मला. खुस! नाही बोलणार मी आजपासून कौस्तुभशी.’’

‘‘तसं नाही आहे. माफ कर मला. मला तुझ्या स्वातंत्र्यावर गदा आणायची नाही आहे. मी जरा जास्तच बोलून गेलो. मी जर तुझ्यावर प्रेम करतो तर तुझ्यावर स्वत:पेक्षा जास्त विश्वासपण ठेवायला हवा. मी लवकरच तुला सन्मानाने माझ्या घरीपण घेऊन जाईन. तुझ्या वडिलांच्या अंगणातले फूल मी माझ्या संसाराची बाग फुलवायला घेऊन जाणार आहे आणि तुझ्या वडिलांनी तुला आतापर्यंत जसं सांभाळले आहे तसंच मीही तुला आयुष्यभर सांभाळणार आहे. आता मी कॉफी बनवतो माझ्या राणीसाठी.’’

दोघांनी पुन्हा कॉफी घेऊन गैरसमजांची होळी केली आणि प्रेमाच्या सरींनी नवी सुरुवात केली.

चाहूल प्रेमाची

कथा * अनुजा कुलकर्णी

अरे व्वा…इंटरकॉलेज फोटोग्राफीमध्ये आपल्या कॉलेजच्या शंतनूला पहिले बक्षिस मिळाले. आर्या, तुला माहितीए का गं कोण शंतनू?’’ निशा कॉलेजमधला बोर्ड पाहून उत्साहात बोलायला लागली.

‘‘नो नो निशा…मला नाही माहिती शंतनू. कोणती स्ट्रीम, कोणते वर्ष दिले आहे का? थांब जरा पाहू.’’ बोर्ड पाहत आर्या बोलली, ‘‘अरे आपल्या वर्गातलाच आहे की हा. पण कधी पाहिलं नाही. वर्गात येतो का कधी?’’ हसत आर्या बोलली.

‘‘येत असेल आर्या. आपणच किती बंक करतो कॉलेज.’’ निशा बोलली आणि दोघी हसायला लागल्या.

‘‘ए, पण आपण जाऊन बघून येऊ कोणत्या फोटोला इंटरकॉलेजमध्ये पहिलं बक्षिस मिळालं. मला तर असलं भारी वाटतंय. आपल्या कॉलेजला इंटरकॉलेज स्पर्धेत पहिला नंबर…व्वा! तो फोटो छानच असेल, पण काय फोटो आहे हे पहायची माझी उत्सुकता ताणली गेली आहे. आज दुपारी जाऊन पाहून येऊ आणि शंतनू भेटतो आहे का तेसुद्धा पाहू.’’

‘‘चालेल पण आता लेक्चरला जायचं?’’

‘‘हो.’’ इतकं बोलून दोघी क्लासमध्ये शिरल्या. कशीबशी २ लेक्चरं केली आणि मग मात्र त्यांना वेध लागले होते फोटो प्रदर्शन पहायला जायचे. दोघी प्रदर्शन पाहायला गेल्या. तिथे खूप गर्दी होती. सगळया कॉलेजचे मुलं मुली फोटो पहायला आले होते. आर्या तिथे आली आणि प्रदर्शन असलेल्या हॉलमधून बाहेर पडणारे सगळे तिच्याकडे पाहून छान, मस्त अश्या खुणा करत होते. हे काय चाललं आहे ते आर्याला आणि निशाला समजत नव्हतं. त्यात कोणी ओळखीचे नव्हते, म्हणून कोणाला थांबवून बोलायचं कसं हेसुद्धा दोघींना कळत नव्हतं.

शेवटी घाई घाईने आर्या आणि निशा हॉलमध्ये शिरल्या. तिथे बरीच गर्दी होती. गर्दीतून वाट काढत दोघी एक एक फोटो पाहायला लागल्या. आर्या खरं तर पहिल्या नंबरचा फोटो काय आहे ते पाहत होती. आपल्या वर्गात कोण इतके सुंदर फोटो काढतो हे तिला जाणून घ्यायचं होतं. पण पहिला नंबर मिळालेला फोटो काही सापडेना. तितक्यात तिला एक हाक ऐकू आली.

तितक्यात समोर तिला तिचा फोटो दिसला आणि ती अवाक् झाली. तिने खाली लेबल पाहिलं. हाच तो पहिल्या नंबरचा फोटो होता. तिने खाली नाव पाहिलं. शंतनू के. आर्याला काय बोलावं सुचेना. तितक्यात मागून निशा आली आणि तिनेसुद्धा तेच पाहिलं, जे आर्याने पाहिलं आणि ती भलतीच खुश झाली.

‘‘व्वा व्वा आर्या बाई…तुम्ही एका रात्रीत फेमस झालात आणि मला आत्ता कळलं बाहेर सगळे तुझ्याकडे पाहून व्वा, छान अश्या खुणा का करत होते.

कसला सुंदर फोटो आहे गं…तू फुलं पाहताना…आणि आजूबाजूला मस्त फुलं…मागे निळंशार आकाश…खरंच सुंदर फोटो आहे…पण तू तर छुपी रुस्तुम निघालीस…काही बोलली नाहीस फोटो काढून घेतलास शंतनूकडून आणि शंतनूला ओळखत नाहीस हे नाटक माझ्यासमोर कशाला?’’ निशा बोलत होती, पण आर्या मात्र तिच्याच विचारात होती, ‘‘ए, हॅलो…कुठे लक्ष आहे तुझं आर्या? काहीतरी बोल की? आणि खोटं का बोललीस की तुला शंतनू कोण आहे ते माहिती नाही?’’

निशाच्या बोलण्याने आर्या भानावर आली.

‘‘अं…आहे इथेच! मी नाही ओळखत गं शंतनूला. मला नाही माहिती तो कोण आहे आणि माझा फोटो कधी काढला मला नाही कळलं.’’ इतकं बोलून आर्या तिच्या सेन्सेसमध्ये आली, ‘‘असे न विचारता फोटो काढले त्याने. तो भेटू दे. मला नाही आवडलं हे वागणं. शोध शंतनू कुठे आहे निशा. तो इथेच असेल.’’ आर्या थोडी चिडून बोलली.

‘‘ठीक आहे की आर्या. वाईट फोटो असेल तर चीड. फोटो किती छान आहे बघ. तुझं हसू किती सुंदर कॅप्चर केलं आहे. मला तर जाम आवडला फोटो. अगं, माझे कोणी असे फोटो काढून प्रदर्शनात ठेवले तर काय मजा येईल. तू किती लकी आहेस आर्या. मी तर खूप जेलस आहे आत्ता.’’

‘‘शट अप निशा. आधी शोध त्याला. इथे असेलच. फोटो छान आहे ते ठीक पण मला न विचारता माझा फोटो काढून स्पर्धेत दिलाच कसा?’’

‘‘आर्या आणि जरा हळू बोल. सगळे आपल्याकडे पाहायला लागलेत बघ.’’

‘‘हं…’’ आर्या चिडलेलीच होती. तितक्यात समोरून एक उंच, गोरा मुलगा तिच्याकडे येताना तिने पाहिले. तो बराच वेळ आर्याचं बोलणं ऐकत होता, मग मात्र न राहवून तो सरळ आर्याशी बोलायला लागला.

‘‘हॅलो…आर्या, मी शंतनू. आधी सॉरी. तुझा फोटो न विचारता काढला.’’

आर्याने त्याच्याकडे चिडून पाहिलं आणि तिने बोलायला सुरूवात केली, ‘‘तुला माझं नाव माहिती आहे? कसं काय? तुला मी महिती आहे? पण मला न विचारता माझा फोटो काढून स्पर्धेत दिला कसा?’’ आर्या थोडी चिडून बोलली.

‘‘मी सांगतो. आपण बाहेर जाऊन बोलायचं का?’’

‘‘हं…’’ इतकं बोलून आर्या आणि शंतनू बाहेर आले. निशा मात्र आत उरलेले फोटो पाहत बसली.

बाहेर आल्या आल्या आर्या परत शंतनूवर वैतागली.

‘‘माझा फोटो मला न विचारता काढलासच का? कोणीही माझे फोटो काढलेले मला नाही आवडत रे. आपण अनोळखी आहोत आणि मला न विचारता तू फोटो का काढलास? ठीक आहे, आपण एका वर्गात आहोत. म्हणजे मला ते माहिती नव्हतं. आपण एका वर्गात आहोत हे मला आत्ता कळलं. पण तरी जान न पेहचान…फोटो का काढलास?’’

‘‘ऐकून घे गं…आपण एकाच वर्गात ना…मी कॉलेजला येतो. तू क्वचित येतेस, पण मला आपल्या वर्गातले सगळे जण माहिती आहेत. तू छान आहेस. मी तुझ्याशी कधी स्वत:हून बोललो नाही, पण तू मला अगदीच अनोळखी नव्हतीस. मी फोटो काढायला बागेत गेलो होतो. तिथे फुलांचे फोटो काढत होतो. तेव्हा तू तिथे आलीस आणि फुलांमध्ये इतकी हरवून गेलीस आणि तुला पाहून मी तुझ्यात हरवून गेलो. मी तुझे फोटो कधी काढले मलासुद्धा कळलं नाही गं. तू इतकी सुंदर दिसत होतीस. इतकी सुंदर हसत होतीस. एकदम निरागस हसू. मी फोटोग्राफर आहे गं. काहीही सुंदर दिसलं की त्याचे फोटो काढतो. इतकी सुंदर फुलं होती, पण त्या फुलांवरून माझं लक्षं बाजूला गेलं आणि मला फक्त तू दिसत होतीस. त्या क्षणी मी तुझ्या प्रेमात पडलो. इतक्या जवळून पहिल्यांदाच पाहिलं होतं तुला.’’ शेवटी आपण काहीतरी चुकीचं बोललो हे शंतनूला जाणवलं आणि सारवासारव करत तो परत बोलायला लागला, ‘‘तुझ्या प्रेमात नाही म्हणजे, तुझ्या हास्याच्या प्रेमात पडलो. नंतर कोणता फोटो स्पर्धेत द्यायचा हे ठरवत असताना तुझ्या फोटोसारखा एकही फोटो मला मिळाला नाही. मग तुझाच फोटो दिला आणि बघ, त्याच फोटोला पहिलं बक्षिससुद्धा मिळालं.’’ इतकं बोलून शंतनू हसला आणि शांत झाला. आर्याला पण खरं तर तो फोटो खूप आवडला होता.

इतके सुंदर फोटो काढतो मग माणूस म्हणून पण तो चांगला असेल अशी खात्री आर्याला झाली होती. त्यात एकाच वर्गातला. म्हणजेच अगदीच अनोळखी नाही. शंतनू विश्वास ठेवण्यासारखासुद्धा वाटला होता. आर्या मनातून खुश झाली होती, पण काय बोलायचं ते तिला कळेना.

‘‘तू काही बोलत नाहीस. मी सॉरी म्हणालोय गं. आणि खर सांगू का, मला तू आवडतेस. तू कधीतरी कॉलेजला आलीस की दिसशील म्हणून मी न चुकता कॉलेजला येतो. तुझा फोटो काढल्यापासून तर तुला रोज भेटायची ओढ असते मला. भेटायची नाही…पहायची! तू दिसलीस की तुलाच पाहत बसायचो. पण तुझ्याशी बोलायची हिंमत मात्र कधीच नाही झाली. कारण मी शाय आहे. जर आपण भेटलो नसतो तर तू माझ्या मनात राहिली असतीस. पण आज भेटलो म्हणून सांगितलं माझ्या मनातलं. आणि जेव्हा तू मला बागेत दिसलीस, तेव्हापासून तर फक्त तू आणि तूच आहेस माझ्या मनात…’’

हे आर्यासाठी काहीतरी भारी होते. शंतनूने तिचा फोटो न सांगता काढला आणि त्या फोटोला बक्षिससुद्धा मिळालं होतं. याआधी प्रेम हा विषय तिच्यासाठी नव्हता, पण समोरूनच प्रेमाची कबुली येणे हे मात्र आनंददायी होतं.

‘‘सगळयात आधी, इतक्या छान फोटोसाठी थँक्यू. मला याची एक कॉपी हवी आहे आणि तू म्हणालास तुझं माझ्यावर प्रेम आहे, पण मी तुला पहिल्यांदा भेटले आहे. सो लगेच ‘आय लव यु’ म्हणू शकत नाही. पण तू छान वाटतो आहेस. आपण भेटत राहू. जर खरंच प्रेम असेल तर ते काही दिवसात कळेलच मलासुद्धा. मला तुझा सहवास आवडला तर नक्कीच पुढे जाऊ शकू.’’ आर्या हसून बोलली. झालं ते सगळं दोघांसाठी अनपेक्षित होते, पण जे झालं ते एकदम मस्त आहे. आर्याचं बोलण ऐकून शंतनूसुद्धा खुश झाला आणि मग दोघे पुन्हा गप्पा गोष्टी करत हॉलमध्ये शिरले आणि फोटो पाहण्यात रममाण झाले.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें