* प्रतिनिधी
नवजात मुलांसाठी उन्हाळा खूप असह्य असतो, कारण पहिल्यांदाच अशा वातावरणाचा सामना करावा लागतो. मोठ्याने आणि सतत रडणे, भरपूर घाम येणे, ओले केस, लाल गाल आणि जलद श्वासोच्छ्वास ही लक्षणे बाळाला अति उष्णतेने त्रास होत असल्याची लक्षणे आहेत. उन्हाळ्यात अतिसार होण्याचे थेट कारण ओव्हर हिटिंग आहे, जे अनेक नवजात मुलांसाठीदेखील घातक ठरू शकते.
सूर्यापासून संरक्षण करा
उन्हाळ्यात नवजात बालकांना सूर्यप्रकाशाच्या थेट किरणांपासून दूर ठेवा. 6 महिन्यांपेक्षा कमी वयाच्या नवजात बालकांच्या त्वचेमध्ये सूर्याच्या हानिकारक किरणांपासून संरक्षण करण्यासाठी फारच कमी मेलेनिन असते. मेलेनिन हे एक रंगद्रव्य आहे, जे त्वचा, डोळे आणि केसांना रंग देते. त्यामुळे मेलेनिनच्या अनुपस्थितीत सूर्यकिरणांमुळे त्वचेच्या पेशींनाही कायमचे नुकसान होऊ शकते.
मसाज तेल
बॉडी मसाज मुलाच्या विकासासाठी उपयुक्त आहे. योग्य मालिश केल्याने बाळाच्या ऊती आणि स्नायू उघडतात आणि यामुळे त्याचा योग्य विकास होतो. बाळाच्या नाजूक त्वचेला सर्वात योग्य असे तेल निवडणे आवश्यक असले तरी त्यामुळे चिकटपणा येत नाही हे देखील लक्षात ठेवणे आवश्यक आहे. तेलाऐवजी मसाज लोशन आणि क्रीम देखील वापरू शकता. आंघोळ करताना, याची संपूर्ण मात्रा मुलाच्या शरीरातून काढून टाकली पाहिजे, कारण तेल मुलाच्या घामाच्या ग्रंथींना रोखू शकते.
टबमध्ये आंघोळ करा
उष्णतेपासून मुक्त होण्याचा सर्वोत्तम मार्ग म्हणजे आंघोळ करणे. तसे, प्रत्येक वेळी आंघोळ करण्याऐवजी मुलाला ओल्या कपड्याने पुसत राहणे चांगले. परंतु जेव्हा जास्त उष्णतेमुळे मूल अस्वस्थ होत असेल तेव्हा त्याला पूर्ण टबमध्ये आंघोळ द्या. यामध्ये पाण्याचे तापमान कोमट ठेवावे.
टॅल्कम पावडर
टबमध्ये आंघोळ केल्यानंतर बाळाच्या अंगावर टॅल्कम पावडर लावणे चांगले मानले जाते. काही मुलांना टॅल्कम पावडरचा वापर उष्णतेची पुरळ कमी करण्यासाठी उपयुक्त वाटतो, तर काहींची स्थिती बिघडते. त्यामुळे तळहातावर थोडी पावडर घेऊन त्वचेवर लावा, त्यावर शिंपडू नका.
नियंत्रित तापमान
मुलाला 16 ते 20 अंश तापमानात ठेवा. दिवसा त्याची खोली थंड ठेवण्यासाठी पडदे लटकवून खोली अंधारमय करा. पंखा चालू ठेवा. मुलाला कधीही एअर कंडिशनरच्या थेट संपर्कात ठेवू नका, कारण यामुळे सर्दी देखील होऊ शकते.
योग्य ड्रेस
मुलाला कोणता पोशाख घालायचा याबाबत माता अनेकदा द्विधा असतात. पौराणिक कथेनुसार, नवजात मुलांना भरपूर उबदार कपडे घालावेत, कारण असे मानले जाते की गर्भाच्या बाहेरचे तापमान आतल्या तापमानापेक्षा थंड असते. पण उन्हाळ्यात त्यांच्या कपड्यांचा थर कमी करून त्यांना हलक्या कपड्यांमध्ये ठेवता येते. त्यांना सैल सुती कपडे घालायला लावा जेणेकरून हवेचा प्रवाह त्यांच्या त्वचेत राहील आणि त्यांना आरामदायक वाटेल. सुती कपडे मुलांसाठी फायदेशीर असतात, कारण त्यांच्यामध्ये हवाही चांगल्या प्रकारे प्रवेश करते आणि त्यांच्यात घाम शोषण्याची क्षमता देखील असते. मुलाला उष्माघातापासून वाचवण्यासाठी, त्याला उन्हात बाहेर काढताना टोपी घाला.
– डॉ. कृष्णा यादव, पारस ब्लिस हॉस्पिटल, पंचकुला
