* सोमा घोष
कलेच्या वातावरणात जन्मलेल्या अभिनेत्री स्वानंदी टिकेकरने कायद्याचे शिक्षण पूर्ण केले आणि नाटयक्षेत्रात अभिनयाला सुरुवात केली. वयाच्या अवघ्या १२ व्या वर्षी त्यांनी एका मराठी कार्यक्रमात काम केले, त्यानंतर वयाच्या १८ व्या वर्षी थिएटर आणि तदनंतर सुमारे ५ वर्षांनी त्यांनी टीव्ही शो आणि चित्रपटांमध्ये काम करण्यास सुरुवात केली. प्रतिभावान आणि आनंदी स्वभावाच्या स्वानंदीने पूर्वी कधी अभिनयाचा विचार केला नव्हता, पण लहानपणापासूनच तिने कला क्षेत्राशी संबंधित लोकांना ये-जा करताना पाहिले आहे, त्यामुळे तिच्या मनात असा विचार आला की ती अभिनय क्षेत्रातही काम करू शकेल आणि त्यानंतर तिला पहिली असाइनमेंट ‘दिल दोस्ती दुनियादारी’मध्ये मीनल शिवालेची भूमिका मिळाली, ज्यामध्ये तिच्या कामाची समीक्षकांनी खूप प्रशंसा केली. मराठी व्यतिरिक्त स्वानंदीला हिंदीत काम करण्याची खूप इच्छा असून ती चांगल्या स्क्रिप्टच्या प्रतिक्षेत आहे. सध्या स्वानंदी मराठीवर चालणाऱ्या इंडियन आयडॉल मराठी या म्युझिकल शोमध्ये अँकरिंग करत आहेत. व्यस्त वेळापत्रकातही तिने वेळ काढून आमच्याशी चर्चा केली, जी खूपच मनोरंजक होती.
अँकरिंग आणि अभिनय यात काय फरक आहे आणि तुम्ही कधी नॉस्टॅल्जिक होता?
दिवसभर संगीत चालते, जे मला आवडते. या शोचे जज संगीत दिग्दर्शक अतुल अजय जे मुलांना मार्गदर्शन करतात, त्यात मलाही खूप काही शिकायला मिळते, ज्यामध्ये उच्चार, श्वास घेण्याच्या पद्धती, भावना ओतण्याच्या पद्धती वगैरे सगळं सांगतात. अभिनयातही एखादी भावना प्रेक्षकांपर्यंत पोहोचवण्याची चर्चा होते. वास्तविक कलेसाठी कोणताही विशिष्ट असा नियम नाही, कारण सार्वत्रिकपणे अनेक गोष्टी आहेत, ज्या सर्व कला प्रकारांसाठी लागू होतात.
अभिनय क्षेत्रात येण्याचे कारण काय होते? कोणाकडून प्रेरणा मिळाली?
मी पुणे येथे कायद्याची पदव्युत्तर पदवी घेतली आहे. शिकत असतानाच मी आंतरमहाविद्यालयीन नाटय स्पर्धांमध्ये भाग घेऊ लागले होते. तिथे मला अभ्यासापेक्षा नाटकात अभिनय करायला जास्त आवडू लागलं होतं. माझे वडील उदय टिकेकर हेदेखील अभिनेते आहेत, माझ्या कुटुंबात सुरुवातीपासूनच कला आणि फॅशनवर खूप भर दिला गेला आहे. त्यामुळे मला कधीच कुठल्याही गोष्टीसाठी त्रास झाला नाही आणि मला जे आवडते ते मी करू शकते.
आंतरमहाविद्यालयीन नाटय स्पर्धांमध्ये काम करत असतांना मी स्वत:ला सुधारले. प्रेक्षकांकडून माझ्या अभिनयाचे कौतुक होण्याबरोबरच मला पुरस्कारही मिळू लागले. यामुळे माझ्यात आत्मविश्वास निर्माण झाला. याशिवाय मास्टर्स केल्यानंतर मला न्यूयॉर्क विद्यापीठात मास्टर ऑफ सायन्स इन ग्लोबल अफेअर्समध्येही प्रवेश मिळाला आणि त्या वेळी मला ‘दिल दोस्ती दुनियादारी’ या नाटक आणि टीव्ही शोमध्ये ऑफरदेखील मिळाली. मला कळत नव्हते की मी काय करावे? जेव्हा मी माझ्या पालकांशी बोलले तेव्हा त्यांनी अगदी सहजपणे सांगितले की ते सर्व कलेशी संबंधित आहेत आणि कलेला महत्त्व देत आले आहेत, म्हणून त्या दोघांनीही मला अभिनयात जाण्याचा सल्ला दिला, जेणेकरून काही वर्षांनी मला माझ्या निर्णयाचा पश्चात्ताप होऊ नये.
मराठी चित्रपटसृष्टीत घराणेशाही किती काम करते, याबद्दल तुम्ही कधी ऐकले आहे का?
माझ्या मते घराणेशाही तुम्हाला पहिले काम मिळवून देऊ शकते, त्याने करिअर बनू शकत नाही, पण तुमच्यात टॅलेंट असेल तर तुमचे करिअर घडू शकते. मी टॅलेंटला जास्त महत्त्व देते. हिंदी चित्रपटसृष्टीत घराणेशाही आहे, ज्याबद्दल मी ऐकले आहे. मला हे मराठीत ऐकायला मिळाले नाही, कारण इथे टॅलेंटलाच जास्त संधी मिळते.
तुम्हाला तुमचा पहिला ब्रेक कधी मिळाला? कोणत्या शोमुळे तुम्ही घराघरात नावारूपाला आलात?
मला पहिला ब्रेक २०१४ मध्ये ‘दिल दोस्ती दुनियादारी’ या शोमधून मिळाला होता, ज्यामध्ये माझ्या कामाची सर्वांनी प्रशंसा केली आणि घरोघरी माझी ओळख झाली, कारण मी आहे तशीच यात येऊ शकले, हे काही सामान्य कौटुंबिक नाटक नव्हते. ६ मित्रांची कथा होती आणि हे सर्व मित्र एकत्र राहत होते. त्यांच्या आयुष्यातील पुढचा प्रवास दाखवण्यात आला आहे. आजही प्रेक्षक मला मीनल या नावाने ओळखतात. यामुळे मला खूप आनंद होतो.
तुझा काही संघर्ष राहिला आहे का?
संघर्ष नेहमीच असतो, कारण योग्य प्रकल्पच तुम्हाला योग्य यश देतो. आजचे कलाकार नेहमीच एकमेकांशी स्पर्धा करतात. मला कोणत्याही ‘उंदीरांच्या शर्यतीत’ सहभागी व्हायला आवडत नाही. तुम्हाला आयुष्यात दररोज चांगले काम मिळू शकत नाही, चढ-उतार येतच राहतात. आज लोक पराभवाला घाबरले आहेत आणि विजयाच्या मागे लागले आहेत. कोविडच्या काळात घरी बसून मला स्वत:लाही बजवावे लागले आहे की जे माझ्यासाठी नाही ते मला मिळणार नाही, त्याबद्दल ताण घेण्याने काही फायदा होत नाही, नुकसानच होते. प्रयत्न करत राहायचे आहे, अशाने तुम्हाला नक्कीच संधी मिळते.
तुम्ही म्युझिकल शोशी जोडले जाणे किती खास आहे?
मला म्युझिकल शो खूप आवडतात, कारण मी गाणे शिकले आहे आणि गातही असते, माझ्या कुटुंबातील प्रत्येकजण संगीताशी जोडला गेला आहे. माझे आजी-आजोबा गायचे, आई गाते. यामुळे दिवसभर संगीत ऐकणे आणि त्यात अँकरिंग करणे, सर्वांना आनंद देणे ही माझ्यासाठी मोठी गोष्ट आहे. याआधी मी अभिनय केला आहे, अँकरिंग नाही. हे खूप अवघड काम आहे, स्क्रिप्ट दिल्यानंतरही तुम्हाला काही गोष्टी सेटवर त्वरित बोलाव्या लागतात. अँकरिंग हे अभिनयासारखे नसते, जिथे काही चुकले तर कट बोलून पुन्हा परत करता येईल.
तुमचे काही स्वप्न आहे का?
बेगम अख्तर, फरीदा खान यांसारख्या गझल गायिकांवर जर चित्रपट बनवले गेले तर मला त्यात मुख्य भूमिका करायला आवडेल.
आवडता रंग – पिवळा.
आवडते पोशाख – पाश्चात्य आणि भारतीय.
आवडते पुस्तक – नर्मदे हर हर – जगन्नाथ कुंटे.
आवडते पर्यटन स्थळ – देशातील ईशान्य, परदेशात प्राग.
सवड मिळाल्यास – गाणी ऐकणे, रियाज करणे आणि चित्रपट पाहणे.
आवडता परफ्यूम – वर्सास डायमंड.
स्वप्नांचा राजकुमार – प्रेमळ, संवेदनशील व्यक्ती.
जीवनाचे आदर्श – सत्यता, सर्वांशी स्नेह बाळगणे आणि प्रामाणिकपणे कार्य करणे.
सामाजिक कार्य – मुलांचे शिक्षण आणि मतिमंद मुलांसाठी कार्य.
