* शाहिद ए चौधरी
फॅशन ट्रेंडप्रमाणेच लग्नाचा ट्रेंडही सीझननुसार बदलत असतो. भारतात पूर्वी नववधूच्या कपड्यांचा रंग लाल असायचा, पण आज शाही निळा आणि गुलाबी रंगाला प्राधान्य दिले जात आहे. लग्नाला आलेल्या पाहुण्यांसाठी गुलाबजामून, जिलेबी, रबडी, व्हॅनिला आईस्क्रीम पुरेसं नसून तिरामिशू, बकलावाही गरजेचा झाला आहे. लग्नाचे फोटो देखील नैसर्गिक आणि नैसर्गिक पार्श्वभूमी बनले आहेत, कारण आता कोणीही कॅमेरासाठी फ्रीज करत नाही.
नवीनतम ट्रेंड सामाजिक विवाह आहे, ज्यामध्ये हॅशटॅग तयार केले जातात आणि पाहुण्यांमध्ये वितरित केले जातात जेणेकरून ते लग्नाचे थेट ट्विट करू शकतील आणि फेसबुक आणि इंस्टाग्रामवर चित्रे आणि अद्यतने पोस्ट करू शकतील. लग्नमंडपात प्रवेश करताच हॅशटॅग खाली ‘संजीव वाड्स शालिनी’ लिहिला जाईल. आजकाल लग्नसोहळ्यांमध्ये हे एक सामान्य दृश्य बनले आहे.
काही लोक अजूनही हा ट्रेंड टाळण्याचा प्रयत्न करत असले, तरी सोशल मीडिया आणि स्मार्टफोन कॅमेऱ्यांचे महत्त्व ओळखून बहुतांश जोडप्यांनी हा ट्रेंड स्वीकारला आहे. 2014 मध्ये, अमेरिकन वेबसाइट्स Mashable आणि The Not.com द्वारे केलेल्या सर्वेक्षणात असे आढळून आले की मुलाखत घेतलेल्या जोडप्यांपैकी 55% जोडप्यांनी लग्नाचे हॅशटॅग वापरले आणि 20% ने सांगितले की त्यांनी त्यांच्या पाहुण्यांना त्यांचे हॅशटॅग वापरण्यास आणि इव्हेंट प्रोग्रामसह सामायिक करण्यास प्रोत्साहित केले.
हा ट्रेंड भारतात प्रसिद्ध झाला जेव्हा लोकांनी हॅशटॅग वापरला आणि चित्रपट अभिनेता सलमान खानची बहीण अर्पिताच्या लग्नात फेसबुक आणि इंस्टाग्रामवर फोटो आणि अपडेट्स पोस्ट केले. पण आता परिस्थिती अशी झाली आहे की, लहान शहरे आणि शहरांमध्येही त्याकडे कल वाढत आहे.
नम्रता चौहानचे नुकतेच मेरठमधील मवाना शहरात लग्न झाले. नम्रता म्हणते, “लोक तुमच्या लग्नाचे भरपूर फोटो काढतात आणि घाऊक दरात ऑनलाइन पोस्ट करतात. त्यांचा मागोवा घेणे अशक्य होते. हॅशटॅगद्वारे, आपण कोणत्याही अडचणीशिवाय सर्व चित्रे पाहू शकता. मग तुम्हाला आश्चर्य वाटेल की ते अद्भुत क्षणही या छायाचित्रांमध्ये कैद झाले आहेत जे अनेकदा लग्न कव्हर करणारे छायाचित्रकार कॅमेऱ्यात टिपण्यास चुकतात.
वापरले जाणारे हॅशटॅग मजेदार आणि आकर्षक आणि फक्त जोडप्यांना नाव देण्याइतके सोपे असू शकतात. पण कधी कधी पर्याय नसल्यामुळे फक्त साधे हॅशटॅग वापरावे लागतात. एका लग्नात हे हॅशटॅग केवळ प्रवेशद्वारावरच छापलेले नसून सर्व ठिकाणी छापण्यात आल्याचेही दिसून आले.
सोशल मीडियाचा आणखी एक फायदा म्हणजे छायाचित्रकार 1-2 आठवड्यांनंतरच सर्व छायाचित्रे आणतो, परंतु ती सोशल मीडियावर लगेच पाहता येतात. चित्रांमध्ये उत्कृष्ट क्षण पाहण्यासाठी प्रतीक्षा करण्याची गरज नाही. दोन्ही घरात होणारे अनेक कार्यक्रम नवरा-बायकोला एकत्र पाहता येत नसल्याने एकमेकांच्या घरी कसली तयारी सुरू आहे, हे सोशल मीडियाच्या माध्यमातून सहज कळते. हॅशटॅगसह पोस्ट आणि चित्रे कुटुंब आणि मित्रांच्या पलीकडे इतरांपर्यंत पोहोचतात, परंतु बदलत्या काळात त्याची कोणाला पर्वा आहे?
त्याच संध्याकाळी 3 आमंत्रणे
लग्नाबाबत अनेक ट्रेंड बदलत आहेत, परंतु एक गोष्ट जी बदलणे सर्वात कठीण होत आहे ती म्हणजे शुभ काळ. हे सर्वांना माहित आहे की शुभ मुहूर्तावर केलेला विवाहदेखील कठीण असू शकतो आणि त्याचे परिणाम घटस्फोटाच्या रूपात देखील येऊ शकतात. असे म्हटले जाते की बहुतेक गुण राम आणि सीतेमध्ये आढळून आले होते, परंतु रामायणावरून हे ज्ञात आहे की सीतेने 14 वर्षे वनवास भोगला, ज्यामध्ये तिचे अपहरण देखील झाले आणि नंतर अयोध्येला परत येताना तिला मोठा खर्च करावा लागला. तिच्या आयुष्याचा काही भाग रामापासून वेगळा आश्रमात.. पण असे असूनही, लग्नासाठी शुभ मुहूर्त असणे आवश्यक आहे, अशी प्रत्येकाची इच्छा असते. शुभ सावली दुर्मिळ असल्याने, 2014 मध्ये फक्त 2-3 होते, एकाच दिवशी हजारो विवाह शहरात आयोजित केले जातात. 14 फेब्रुवारी 2015 रोजी एकट्या मेरठमध्ये 5,000 विवाह झाले.
एका छोट्या गावात एका दिवसात एवढी लग्नं होत असतील, तर साहजिकच, तुम्ही जर थोडे सोशल अॅक्टिव्ह असाल, तर तुमच्याकडे एका दिवसासाठी किमान ३-४ आमंत्रणे असलीच पाहिजेत. अशा परिस्थितीत विशेषत: शहराच्या वेगवेगळ्या कानाकोपऱ्यात तिन्ही विवाहसोहळ्यांचे आयोजन करण्यात आले असताना काय करावे. म्हणजे एकाच वेळी अनेक महत्त्वाच्या घटना, स्थळांचे एकमेकांपासून अंतर, ट्रॅफिक जाम आणि सर्व कार्ये एकाच वेळी – मग अशी शुभ सावली तुम्हाला त्रास देईल, आनंद नाही. गृहिणी निशा चौधरी म्हणतात, “मला एकाच दिवशी तीन लग्नांना हजेरी लावायची आहे. एक माझ्या मित्राचा आहे, एक माझ्या चुलत भावाचा आहे आणि एक माझ्या नवऱ्याच्या चुलत भावाचा आहे. मी माझ्या मैत्रिणी आणि चुलत भावाच्या खूप जवळ असलो तरी, दोघांना पूर्ण वेळ देऊ शकत नाही, कारण तिसरे लग्न सासरच्या घरी आहे, ते चुकवू शकत नाही. मी खूप विचार करतोय की तिघांची नाराजी कशी टाळता येईल? मी दिवसभरात माझ्या मित्राला भेटण्यासाठी, चुलत भावाच्या लग्नात थोडा वेळ सगळ्यांना तोंड दाखवण्यासाठी आणि नंतर जयमालाच्या सासरच्या लग्नाला पोहोचण्याचा प्रयत्न करेन, ट्रॅफिक परमिट उपलब्ध करून देईन. ट्रॅफिकमध्ये अडकलो तर लग्नाला न पोहोचण्याबाबत कोणत्याही 2 तक्रारी ऐकून घेईन.
वास्तविक, अशा परिस्थितीत सारा खेळ वेळेच्या व्यवस्थापनाचा असतो. सावलीच्या वेळी निर्माण झालेल्या रहदारीच्या परिस्थितीत एकाच संध्याकाळी 2 स्थळे पूर्ण करणे सोपे काम नाही ही वेगळी बाब आहे. या संदर्भात रुपेश त्यागी म्हणतात, “मी हे अनेकदा केले आहे. एकाच दिवसात अनेक विवाहसोहळ्यांना हजेरी लावली आहे. समजून घ्यायची गोष्ट म्हणजे आधी लग्नाला जा, यजमानांना भेटा आणि अर्धा तास तुमच्या ओळखीच्या लोकांना शुभेच्छा देत राहा. मग भेटवस्तू द्या आणि पुढच्या ठिकाणाकडे जा. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे आपल्या शेवटच्या ठिकाणी रात्रीचे जेवण घेणे. पण यजमानांना कुठेही भेटायला विसरू नका नाहीतर तुमचे सर्व प्रयत्न व्यर्थ जातील.
