* लतिका बत्रा
किचन घराचा सर्वात महत्त्वपूर्ण भाग आहे. तेथील व्यवस्था पाहून लक्षात येतं की तुम्ही किती कुशल गृहिणी आहात. जर तुम्ही नोकरदार महिला असाल तर तुम्हाला दुहेरी जबाबदारी पार पाडावी लागते. ज्याप्रकारे तुमच्याकडून कार्यालयात उच्चस्तरीय व्यवस्थापनाची अपेक्षा केली जाते, अगदी त्याच प्रकारचं कौशल्यपूर्ण कार्य ‘किचन मॅनेजमेण्ट’साठीही अपेक्षित असतं.
नोकरदार महिलांसाठी वेळेचा अभाव एक खूप मोठी समस्या असते. अशावेळी किचन मॅनेजमेण्ट संदर्भातील या टिप्स लक्षात घेतल्यात तर सर्व समस्या चुटकीसरशी दूर होतील :
* तुमचं किचन मोड्यूलर असो वा पारंपरिक, ते कायम स्वच्छ आणि सुव्यवस्थित ठेवा.
* सामान व्यवस्थित डब्यात ठेवा, तसेच प्रत्येक वस्तूची एक निश्चित जागा ठरवा. असं केल्यास वस्तू शोधण्यात वेळ वाया जाणार नाही.
* जो डबा वा बाटली तुम्ही काढाल, तो वापरानंतर ताबडतोब स्वच्छ करूनच परत ठेवा. हे काम चुकूनही उद्यावर ढकलू नका, कारण उद्या कधीच येणार नाही आणि स्वच्छतेचं हे काम अपूर्ण राहून तुमच्यासाठी मोठी डोकेदुखी बनेल.
* झाडलोट करण्यासाठी पेपर किचन नॅपकिनचा वापर करा. यामुळे कापडी किचन टॉवेल धुवून सुकवण्याच्या त्रासातून सुटका मिळेल.
* किचनमध्ये ज्या ज्या वस्तू संपतील त्या किचनमध्ये ठेवलेल्या डायरीत नोंदवत जा. यामुळे रेशनची लिस्ट बनवणं सोपं होईल.
* डाळी, मसाले तसंच अन्य वस्तूंसाठी तुम्ही कितीही डबे वगैरे घेऊन आलात, तरी थोडं थोडकं सामान पिशव्या व पुड्यांमध्ये ठेवलेलं असतंच. त्यामुळे या सामानासाठी एक वेगळा कप्पा निश्चित करा तसंच उघड्या पिशव्यांचं तोंड नीट बंद करून कपडे सुकवण्यासाठी वापरात आणले जाणारे चिमटे त्यावर लावा. यामुळे सामान कप्प्यात पसरणार नाही.
* आवश्यक तितंकच रेशन किचनमध्ये ठेवावं. विनाकारण सामानाचा संचय करू नये.
* सुट्टीच्या दिवशी आठवड्याभराची भाजी खरेदी करून व्यवस्थित फ्रिजमध्ये ठेवा. काही भाज्या तुम्ही कापून व सोलून झिप बॅगमध्ये स्टोर करू शकता.
* अलीकडे सहज उपलब्ध फ्रोजन स्नॅक्सची काही पाकिटं आणून नक्की ठेवा. वेळीअवेळी येणाऱ्या पाहूण्यांचं स्वागत तुम्ही योग्य व कमी वेळात करू शकाल.
* सकाळी नाश्त्यामध्ये आणि ऑफिसमध्ये दुपारच्या जेवणासाठी काय बनवायचं ते आधीच ठरवून घ्या. त्यासाठी आवश्यक साहित्य आहे किंवा नाही हेसुद्धा तपासून पाहा, नाहीतर तुम्ही भजी बनवायला घ्याल पण घरात बेसणच नसेल.
* दररोज जेवण बनवण्यापूर्वी कांदा, लसूण, टॉमेटो, आलं कापण्यावाटण्याच्या झंझीटापासून वाचण्यासाठी प्यूरीचा वापर करा. २५० ग्रॅम लसणीमध्ये १०० ग्रॅम आलं तसंच पाव कप व्हिनेगार मिसळून वाटून घ्या. प्यूरी तयार होईल. ती फ्रीजमध्ये ठेवा. मग आवश्यकतेनुसार वापरा. टोमॅटो प्यूरीसाठी एक किलोग्रॅम टोमॅटो, २ मोठे कांदे, ८ ते १० लसूण पाकळ्या, थोडीशी लवंग आणि मोठी वेलची व एक तुकडा दालचिनी एकत्र करून कुकरमध्ये व्यवस्थित शिजवा. मग वाटून गाळून एअरटाईट डब्यात घालून फ्रिजमध्ये ठेवा. रसदार असो वा सुकी भाजी या प्यूरीचा वापर करा, चविष्ट भाजी क्षणार्धात तयार होईल.
* हे काम लवकर आटपण्यासाठी आपलं किचन हायटेक बनवा. बाजारात उपलब्ध अनेक आधुनिक इलेक्ट्रॉनिक उपकरणं वापरुन तुम्ही वेळेची बचत करू शकता तर दुसरीकडे निरनिराळे पदार्थही लवकर बनवून आपल्या पाक कलेचं उत्तम सादरीकरण करू शकाल. या उपकरणांचा सांभाळही योग्य प्रकारे करा. वापरानंतर ताबडतोब स्वच्छ करून ठेवा.
* जर तुमच्याकडे ओवन, मायक्रोवेव्ह, फूड प्रोसेसर, राइस कुकर इंडक्शन स्टोव्ह, इलेक्ट्रिक तंदूले यासारखी उपकरणं नसतील तर ती एक-एक करून खरेदी करा वा हफ्त्यांवरही घेऊ शकता. तुमच्यावर जास्त आर्थिक बोजा पडणार नाही. जन्मदिवस असो वा लनाचा वाढदिवस असो, पतीकडून कपडे, दागिने भेटवस्तू घेण्याऐवजी किचनमधील आपलं काम सोपं करणाऱ्या अशा उपकरणांची मागणी करा. निश्चितच ही उपकरणं दागिने, कपड्यांहून अधिक उपयुक्त ठरतील.
* किचन आवरूनच बाहेर पडा. सर्व वस्तू जागेवर ठेवा. कार्यालयातून परतल्यावर स्वच्छ किचन पाहून तुम्हाला खूप समाधान मिळेल.
* किचनमध्ये किटकमुंग्या होऊ नयेत म्हणून वेळोवेळी पेस्ट कंट्रोल जरूर करा. अलीकडे हर्बल पेस्ट कंट्रोल करण्याचीही पद्धत आहे.
