* गरिमा पंकज
लग्नाच्या बऱ्याच वर्षांनंतर जेव्हा हनीमूनचा टप्पा आठवणींमध्ये कमी झालेला असतो तेव्हा काही वैवाहिक समस्या डोके वर काढू लागतात. अशा परिस्थितीत हे नाते दृढ करणे आणि वेळेत त्याकडे लक्ष देणे आवश्यक आहे.
जेव्हा आपण जोडीदार कमी व रूममेट अधिक वाटू लागतात : लग्नानंतर बऱ्याच दिवसांनी अशी वेळ येते जेव्हा आपण रोमँटिक जोडीदार कमी आणि रूममेट्ससारखे वागणे जास्त सुरू करता. आपण दीर्घकाळ दृढ नातेसंबंधात रहावे. यासाठी परस्पर आकर्षण राखणे आवश्यक आहे.
यासाठी प्रयत्न केले पाहिजेत. कधीकधी रोमँटिक ड्राईव्हवर जा. एकमेकांना सरप्राइज द्या. शारीरिक हालचालींद्वारे वेळोवेळी एकमेकांवर प्रेम व्यक्त करा. आवश्यक असल्यास समुपदेशनासाठी जात रहा.
असे प्रयत्न एकमेकांना जोडून ठेवतात. त्याउलट जर आपण आपले सर्व लक्ष एकमेकांऐवजी आयुष्याशी संबंधित इतर गोष्टींकडे केंद्रित केले तर समजून घ्या की तो दिवस फार दूर नाही जेव्हा आपण जोडीदार कमी, रूममेट अधिक वाटू लागाल.
एकमेकांविषयी कंटाळवाणेपणा : विवाहाच्या बऱ्याच वर्षानंतर, प्रत्येक दिवस आपणास परीकथांप्रमाणे सुंदर जाईल असा विचार करणे निरर्थक आहे. जर आपणास आपल्या विवाहित जीवनाचा कंटाळा येऊ लागला तर याचा अर्थ असा आहे की आपण एकमेकांना गृहीत धरले आहे. आपण नित्याचे जीवन जगण्यास सुरुवात केली आहे आणि कोणत्याही प्रकारचे जोखीम घेण्याचे टाळत आहात.
जर आपण लैंगिक संबंध, वृद्धत्व, किंवा अगदी आपला दिनक्रम बदलण्यासंबंधित विषयांवर चर्चा करण्यास संकोच करत असाल तर आपण स्वत:ला बदलणे, प्रत्येक विषयावर बोलणे आणि जीवनात विविधता आणणे महत्त्वाचे आहे.
प्रणय आणि शारिरीक जवळीकतेचा अभाव : बऱ्याचदा लग्नाच्या काही वर्षानंतर दाम्पत्याचे लैंगिक जीवन कमी होते. याची अनेक कारणे असू शकतात. जसे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्याचा प्रश्न, झोपेचे प्रश्न, मुलांचा जन्म, औषधांचे परिणाम, नात्यातील समस्या इ.लग्नाच्या काही वर्षानंतर असे होणे बऱ्याचदा स्वाभाविक मानले जाते. परंतु जर ही परिस्थिती बराच काळ टिकली आणि अंतर वाढत गेले तर नात्यातील दृढतेसाठी धोका निर्माण होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत कधीकधी आपल्या जोडीदाराचे चुंबन घेणे आणि त्यास मिठी मारून आपले प्रेम व्यक्त करणे व त्यास शारीरिकरित्या दूर जाऊ न देणे महत्वाचे आहे.
उद्दिष्टयांपासून अंतर : लग्नाच्या १-१५ वर्षानंतर आपल्या मनात असा विचार करून असंतोष उत्पन्न होऊ शकतो की आपण जीवनात कोणतेही विशेष हेतू साध्य करू शकले नाही. जेव्हा आपण लग्न करता तेव्हा जीवनातील प्राधान्यक्रम बदलतात. आपला जीवनसाथी आणि मुले आपल्यासाठी अधिक महत्त्वपूर्ण बनतात.
लग्नानंतर प्रत्येकाला लहान-मोठे त्याग आणि तडजोडी कराव्या लागतात, ज्यामुळे बऱ्याचदा विशेषत: महिलांना आपले करियर आणि आयुष्याशी संबंधित इतर उद्दीष्टे जसे स्वत:चा व्यवसाय सुरू करणे, प्रवास, मॉडेलिंग किंवा इतर छंदांना वेळ देणे यासारख्या गोष्टींपासून वंचित रहावे लागते. लग्नाच्या सुरुवातीच्या वर्षात जोडपे अनेकदा नातेसंबंध मजबूत करण्यासाठी आणि कुटुंब वाढविण्यादरम्यान आपल्या स्वप्नांच्या उड्डाणावर निर्बंध घालतात जेणेकरुन विवाहित जीवनात स्थिरता राखता येईल. परंतु १०-१५ वर्षे उलटून गेल्यावर त्यांना वाईट वाटू लागते की त्यांनी आपल्या स्वप्नांपासून स्वत:ला का दूर ठेवले? त्यांना असं वाटतं की जणू आयुष्य परत बोलवत आहे.
सत्य हे आहे की जर जोडप्यांना याबद्दल खऱ्या अर्थाने काही करायचे असेल तर त्यांनी एकत्र येऊन पुढे वाटचाल केली पाहिजे, एकमेकांना पूर्ण पाठिंबा दिला पाहिजे.
सहनशक्ती कमी होणे : लग्नाच्या सुरुवातीच्या वर्षांमध्ये जेव्हा आपला जोडीदार काही अनियमित किंवा त्रासदायक काम करतो तेव्हा आपण त्याकडे दुर्लक्ष करतो. परंतु जसजसा काळ व्यतीत होतो, बहुतेक जोडीदारांमध्ये संयम राखण्याची आणि एकमेकांच्या चुकांना क्षमा करण्याची प्रवृत्ती कमी होते. सुरुवातीला ते ज्या गोष्टीं हसत टाळत असत आणि नंतर त्याच गोष्टींवर एकमेकांवर रागावू लागतात.
हे महत्वाचे आहे की लग्नाच्या सुरुवातीच्या काळात जसे आपण एकमेकांबद्दल प्रेम आणि काळजी दाखवतात, चुकांकडे दुर्लक्ष करतात, त्याचप्रकारे ही प्रवृत्ती नंतरही कायम ठेवली पाहिजे.
लहान-मोठे उत्सव : लग्नाच्या सुरुवातीच्या काळात तुम्ही अगदी लहानाहून लहान प्रसंग साजरे करता. सहा महिन्यांची मॅरिज अॅनिव्हर्सरी असेल किंवा फर्स्ट डेट अॅनिव्हर्सरी, व्हॅलेंटाईन डे असेल किंवा वाढदिवस उत्सव प्रत्येक प्रसंगासाठी विशेष करण्याचा प्रयत्न करता. पण लग्नाला १०-१२ वर्षे उलटताच उत्सव कमी होत जातात.
प्रत्येक लहान-मोठया खुषीचा आनंद उठवणे महत्त्वाचे आहे. उत्सवाचे कारण बदला परंतु मूड नाही. जसे की कामाची पदोन्नती, मुलाचा वाढदिवस, पदवी प्राप्त करणाऱ्या मुलाचा उत्सव, लग्नाला १० वर्षे उलटल्याचा उत्सव इ. त्यांना टाळण्याचा कधीही प्रयत्न करु नका. असे प्रसंग आपल्या दोघांनाही जवळ आणतील.
आपण आपल्या मित्रांसह आणि कुटुंबासह गेटटुगेदर करू शकता किंवा मग आपापसातच उत्सव साजरा करू शकता. प्रत्येक प्रसंगाला संस्मरणीय बनवा, हे उत्सव महाग करणारे नाही, तर यात दोघेही आनंद लुटतील हे महत्वाचे आहे. आपले प्रेम साजरे करण्यासाठी कधीकधी लाँग ड्राईव्हवर जा, मैफिलीत भाग घ्या, चित्रपट पहा किंवा घरीच स्पा नाइटचा आनंद घ्या. तारखेला जाणे कधीही थांबवू नका.
मोठ-मोठया इच्छा पूर्ण करण्याचा दबाव : लग्नाला १०-१५ वर्षापर्यंत पोहोचत-पोहोचत जोडपे मोठ-मोठया जबाबदाऱ्यांचे ओझे उचलू लागतात. मोठ-मोठी उद्दिष्टे बनवतात. आपले घर, मुलांचे उच्च शिक्षण अशा अनेक योजना त्यांच्या मनात चालत असतात. ती पूर्ण करण्याच्या धडपडीत आपण आपल्या नात्यावरील आपले लक्ष गमावतो, तथापि अशा परिस्थितीत संतुलन राखणे खूप महत्वाचे आहे. जर आपण एकमेकांनी मिळून आपल्या योजनांवर कार्य केले तर याने नाते आणखी मजबूत होते आणि लक्ष्यदेखील सहजतेने प्राप्त होते.
