* ललिता गोयल
नवीन ट्रेंड : अलिकडच्या काळात घटस्फोटाच्या घटनांमध्ये वाढ होत आहे. यामध्ये, झोपेच्या घटस्फोटाचा ट्रेंड आगीत तेल ओतत आहे. चला जाणून घेऊया ही संकल्पना काय आहे आणि ती पती-पत्नीमधील नात्यात कशी अंतर निर्माण करत आहे.
“पतीच्या अनुपस्थितीत पत्नी मोबाईलवर ते करायची. “माझ्या आईवडिलांच्या घरी प्रकरण पोहोचले, नाते तुटण्याच्या उंबरठ्यावर पोहोचले”, “पती-पत्नीमध्ये कुत्रा ‘कबाबमधील हाड’ बनला, परदेशी जातीच्या पाळीव प्राण्यामुळे विवाहित घर तुटण्याच्या उंबरठ्यावर आहे”
अलिकडच्या काळात विवाह तुटण्याच्या घटना वाढत आहेत आणि सात जन्मांचे बंधन मानले जाणारे हे नाते विभक्त होण्याच्या मार्गावर आहे. एकमेकांसोबत कायमचे राहण्याचे वचन देणारे पती-पत्नी छोट्या-छोट्या कारणांमुळे त्यांच्या लग्नाला निरोप देत आहेत.
अशा परिस्थितीत, झोपेतून घटस्फोट घेण्याची अलिकडची प्रवृत्ती आगीत तेल ओतत आहे. ‘स्लीप डिव्हॉर्स’, नावाप्रमाणेच, ‘झोपेसाठी परस्पर वेगळे होणे’ ही संकल्पना आहे. याचा अर्थ असा होऊ शकतो की चांगली झोप येण्यासाठी पती-पत्नी वेगवेगळ्या खोल्यांमध्ये, वेगवेगळ्या बेडवर किंवा वेगवेगळ्या वेळी झोपतात. घोरण्याचा आवाज, एसी तापमान, पंख्याचा वेग किंवा इतर कोणत्याही गोष्टींवरून भागीदारांमधील वाद त्यांच्या झोपेवर परिणाम करू नयेत म्हणून भारतासह अनेक देशांमध्ये हा ट्रेंड वेगाने वाढत असल्याचे दिसून येत आहे.
नातेसंबंध तज्ञांच्या मते, जर ही दिनचर्या दीर्घकाळ पाळली गेली तर त्याचे परिणाम नात्याला भोगावे लागू शकतात. या दिनचर्येमुळे जोडप्यांमधील प्रेमसंबंध तर संपतातच पण जोडीदारासोबत भावनिक जोडही कमी होते.
सामान्य भाषेत, ‘एकत्र झोपणे’ म्हणजे लैंगिक संबंध, परंतु नातेसंबंध आणि प्रेमाच्या मानसशास्त्रात, एकत्र झोपणे हे केवळ लैंगिक क्रियेपुरते मर्यादित नाही. पती-पत्नीच्या नात्यात, एकमेकांना मिठी मारणे आणि एकत्र झोपणे हे बंधन आणि भावनिक जोडणीसाठी अत्यंत महत्वाचे आहे.
मानसशास्त्र क्षेत्रातील प्रतिष्ठित जर्नल ‘करंट डायरेक्शन्स इन सायकॉलॉजिकल सायन्स’ मधील एका अहवालात असे म्हटले आहे की जर जोडपे लैंगिक संबंध न ठेवताही एकत्र झोपले तर त्यांचे नाते खूप मजबूत होते. ते भावनिकदृष्ट्या एकमेकांच्या जवळ येतात आणि त्यांचे बंध अधिक घट्ट होतात. जर एखाद्या व्यक्तीचा जोडीदार त्याच्यासोबत कोणत्याही काळजीशिवाय, म्हणजेच कोणत्याही काळजीशिवाय झोपत असेल, तर त्याचा मानसिक अर्थ असा होतो की जोडीदार त्याच्या उपस्थितीत सुरक्षित आणि आरामदायी वाटत आहे, ही नात्याची पहिली अट आहे.
या संशोधनाच्या सह-लेखिका एमिली इम्पेट यांच्या मते, “जेव्हा भागीदार एकमेकांशी शारीरिक संपर्कात येतात तेव्हा आनंदाचे हार्मोन्स बाहेर पडतात. भागीदारांना आनंद होतो. त्यांचा मेंदू सिग्नल देतो की त्यांच्या जोडीदाराची उपस्थिती चांगली आणि आनंददायी आहे. दोघांमधील प्रेम आपोआपच गहिरे होते.” लक्षात ठेवा की शारीरिक स्पर्श म्हणजे केवळ लैंगिक संबंध नसतात.
मानसशास्त्र संशोधन आणि नातेसंबंध अभ्यासांनुसार, जोडप्यांनी त्यांचे नाते मजबूत करण्यासाठी एकत्र झोपणे खूप महत्वाचे आहे. बेड वेगळे होताच, जोडप्याच्या नात्यात एक भिंत बांधली जाते.
झोपेच्या घटस्फोटाचे दुष्परिणाम–भावनिक संबंध तुटणे
दिवसभराच्या व्यस्ततेनंतर, जोडपे रात्री झोपताना एकमेकांशी त्यांचे दैनंदिन दिनचर्या शेअर करतात परंतु स्लीप डिव्हॉर्समुळे, जोडप्यांना एकटे झोपल्याने त्या सर्व गोष्टींपासून वंचित राहावे लागते. जेव्हा तुमचा जोडीदार, तुमचे ऐकणारा माणूस तुमच्या आजूबाजूला नसतो, तेव्हा दोन व्यक्तींमध्ये निर्माण होणारे भावनिक नातेही कमी होऊ लागते.
जवळीकतेचा अभाव
स्पर्श करणे, चुंबन घेणे, मिठी मारणे आणि चमच्याने बोलणे यामुळे तुमच्या जोडीदारासोबतचे नाते अधिक मजबूत होते. स्लीप डिव्होर्स दरम्यान, व्यक्ती सुरुवातीला त्याच्या जोडीदाराची आठवण येऊ लागते आणि नंतर तीच दिनचर्या पाळू लागते. याचा लैंगिक जीवनावर परिणाम होतो, ज्यामुळे जोडप्यांमध्ये जवळीकतेचा अभाव असतो.
एकटेपणाची भावना
झोपेची गुणवत्ता सुधारण्यासाठी घटस्फोटाचा पर्याय निवडणारी जोडपी एकमेकांपासून दूर झोपल्यावर अनेकदा एकटेपणा जाणवतात. यामुळे नात्यात अंतर वाढते आणि ते त्यांच्यात गैरसमज निर्माण करण्याचे कारण बनते आणि त्यांना असुरक्षित वाटू लागते.
नात्यात शारीरिक स्पर्श सुधारण्याचे मार्ग
पती-पत्नीमधील नाते मजबूत करण्यासाठी, दोन्ही भागीदारांना एकाच छताखाली राहताना एकमेकांची उपस्थिती आणि भावनिक जोड जाणवणे खूप महत्वाचे आहे.
- नातेसंबंधातील शारीरिक स्पर्श मिठी मारणे, हस्तांदोलन करणे, एकत्र झोपणे, एकत्र बसणे इत्यादींद्वारे सुधारता येतो.
- कुठेतरी बोलताना किंवा चालताना तुमच्या जोडीदाराचा हात धरून नात्यातील भावनिक जोड वाढवता येते.
- जर तुम्ही संपूर्ण रात्र एकत्र झोपू शकत नसाल, तर किमान तुमच्या जोडीदारासोबत मिठी मारताना काही तास झोपू शकता.
- आनंद असो वा दुःख, जोडीदाराला मिठी मारून, एकत्र बसून टीव्ही पाहून किंवा एकत्र काहीतरी वाचून शारीरिक स्पर्श वाढवता येतो.
सांस्कृतिक आणि भावनिकदृष्ट्या जोडप्यांच्या नात्यात एकत्र झोपणे खूप महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत, जर कोणत्याही कारणास्तव प्रेमसंबंधित जोडीदार वेगळे झोपले तर त्यांच्या नात्यात अंतर येणे स्वाभाविक आहे.
