* प्रतिनिधी
लग्नाची छायाचित्रण हा तंत्रज्ञानाशी संबंधित विषय आहे. काळाबरोबर तंत्रज्ञान बदलत आहे. आज किती जोडप्यांकडे ५० वर्षांपूर्वीचे फोटो सुरक्षित असतील?
रंगीत छायाचित्रण ३० वर्षांपूर्वी अस्तित्वात आले आणि रंगीत लग्नाच्या छायाचित्रांच्या आणि व्हिडिओंच्या कॅसेट बनवल्या जाऊ लागल्या. जे व्हीसीआर म्हणजेच व्हिडिओ कॅसेट रेकॉर्डरद्वारे टीव्हीवर पाहिले जात होते. आज जर व्हिडिओ कॅसेट आहेत, तर किती जोडप्यांकडे व्हीसीआर आहेत? फोटो अल्बम पूर्वी प्लास्टिकचे बनलेले असायचे, ज्यामध्ये त्या काळातील छायाचित्रे ओलाव्यामुळे खराब झाली असती. व्हिडिओ कॅसेट्सनंतर, लग्नाचे व्हिडिओ सीडीमध्ये म्हणजेच कॉम्पॅक्ट डिस्कमध्ये रेकॉर्ड केले जाऊ लागले. ही सीडी संगणक आणि लॅपटॉपवर प्ले करता येते. आजच्या काळात त्याचे स्थानही संपले आहे.
मोबाईलवरून आव्हान
आता पीडी म्हणजेच पेन ड्राइव्हचा युग आहे. हे कोणत्याही प्रकारच्या टीव्ही, संगणक, लॅपटॉप आणि प्रोजेक्टरवर पाहता येते. आता फोटो आणि व्हिडिओंचे सर्वात मोठे आव्हान मोबाईलवरून येत आहे. लग्नाचा फोटोग्राफर काही महिन्यांनी फोटो आणि व्हिडिओ देतो, परंतु ते फोटो आणि व्हिडिओ मोबाईलवरून लगेच क्लिक केले जातात आणि सोशल मीडियावर अपलोड केले जातात. सोशल मीडियावर कोणताही फोटो अपलोड होताच त्याचे मूल्य नाहीसे होते. गेल्या ३० वर्षांत तंत्रज्ञानात झपाट्याने बदल झाले आहेत. बदलत्या काळात गोष्टी झपाट्याने जुन्या होत आहेत.
अशा परिस्थितीत, येत्या २०-३० वर्षांत आजचे व्हिडिओ आणि फोटो कोणत्या तंत्रज्ञानाचा वापर करत असतील हे सांगता येत नाही. त्यावेळी त्यांना पाहणे सोपे होईल की नाही हे सांगता येत नाही. ३० वर्षांपूर्वी सोशल मीडिया नव्हता. त्यावेळी कोणीही विचार केला नसेल की व्हिडिओ आणि फोटो इतक्या वेगाने व्हायरल होऊ शकतात. फोटो आणि व्हिडिओ जतन करणे सोपे नाही. कागदी फोटो अल्बमची जागा आता लॅमिनेशन फोटो अल्बमने घेतली आहे. ज्यामध्ये २-३शे निवडक छायाचित्रे प्रदर्शित केली जातात. हे काढून टाकता येत नाहीत किंवा अल्बममध्ये नवीन फोटो जोडता येत नाहीत.
पॅकेजेस ७०-८० हजारांपासून ते ४ ते ५ लाखांपर्यंत आहेत
यानंतरही लग्नाचे फोटो आणि व्हिडिओवरील खर्च वाढला आहे. ३० वर्षांपूर्वी सामान्य लग्नात जितका पैसा खर्च होत असे, तो आता व्हिडिओ आणि फोटोंवर खर्च होतो. हा व्हिडिओ आणि छायाचित्रकार मुलगा आणि मुलगी दोघांनीही जपून ठेवले आहेत. म्हणजे खर्च दुप्पट होतो. लग्नातील बहुतेक विधी मुलगा आणि मुलगी एकत्रच करतात. अशा परिस्थितीत दुप्पट खर्चाची गरज का आहे?
ही विचार करण्यासारखी गोष्ट आहे. व्हिडिओ आणि छायाचित्रकारांसह ५-६ जणांची टीम आहे. त्यांचे पॅकेज ७०-८० हजारांपासून ते ४ ते ५ लाखांपर्यंत आहे. ही किंमत शहरावर आणि छायाचित्रकाराच्या वैशिष्ट्यावर अवलंबून असते. छायाचित्रकार आणि व्हिडिओग्राफरसोबतच ट्रॉली कॅमेरा आणि ड्रोन कॅमेरादेखील आवश्यक आहे. ट्रॉली कॅमेरा तिथे बसवलेल्या एलईडीवर लग्नाचे कार्यक्रम त्वरित प्रदर्शित करतो. जेणेकरून इतर ठिकाणी असलेल्या लोकांनाही मुख्य लग्नाच्या कार्यक्रमात काय चालले आहे ते पाहता येईल? ज्या ठिकाणी मॅन्युअल कॅमेरा पोहोचू शकत नाही अशा ठिकाणांहून ड्रोन कॅमेऱ्याच्या मदतीने फोटो काढले जातात. या सर्वांची स्वतःची किंमत आहे. ज्यामुळे संपूर्ण पॅकेज महाग होते.
कोणत्या प्रकारचे कॅमेरे वापरले जातात?
बहुतेक छायाचित्रकार लग्नाच्या छायाचित्रणासाठी डीएसएलआर कॅमेरे वापरतात. व्यावसायिक छायाचित्रकार डीएसएलआर किंवा मिररलेस कॅमेरे वापरतात. कॅमेरा म्हणून, छायाचित्रकार बहुतेकदा Nikon Z6 वापरतात. याशिवाय पेंटेक्स. १००० मॉडेलचा कॅमेरा देखील चांगले परिणाम देतो. हा एक मॅन्युअल फिल्म कॅमेरा आहे. बहुतेक छायाचित्रकारांना यासह फोटो काढायला आवडते.
पुढे कॅनन EF85mm आहे. त्याचा लेन्स पोर्ट्रेट शूट करण्यासाठी चांगला मानला जातो. पेंटॅक्स K70 कॅमेरा 24MP सुधारित मेगापिक्सेलसह येतो.
छायाचित्रकारांचा असा विश्वास आहे की तिचे शरीर अधिक चांगले आहे. सर्व ऋतूंमध्ये चांगले काम करते. लग्नाच्या छायाचित्रणासाठी छायाचित्रकार प्राइम आणि झूम दोन्ही लेन्स वापरतात. हे झूम लेन्स देखील वेगवेगळ्या प्रकारचे असतात. एका छायाचित्रकाराची गुंतवणूक ४ ते ५ लाख रुपये असते. कॅमेरे आणि लेन्स व्यतिरिक्त, इतर अनेक उपकरणे देखील वापरली जातात. यानंतर व्हिडिओग्राफरचा सेटअप वेगळा असतो. म्हणजेच लग्नाच्या शूटचे पॅकेज घेणाऱ्या व्यक्तीची गुंतवणूक देखील ५ ते १० लाखांची असते. कॅमेरा चालवणारे आणि व्हिडिओ शूट करणारे सहाय्यक देखील पैसे घेतात. फोटो आणि व्हिडिओ एडिट करणे देखील एक कठीण काम आहे. हजारो व्हिडिओ आणि फोटोंमधून निवडलेल्या ३०० फोटोंचा अल्बम प्रिंट करण्यासाठी उपलब्ध आहे. छायाचित्रकार व्हिडिओ आणि इतर फोटो पेन ड्राइव्हमध्ये सेव्ह करतो आणि देतो. सोशल मीडियावर फोटो आणि व्हिडिओंचा एक वेगळा ट्रेंड आहे. यासाठी २ ते ३ मिनिटांचा खजिना म्हणजेच एक लघुपट बनवला जातो.
फोटोग्राफी महाग का आहे?
लग्नाचे छायाचित्रकार सूर्या गुप्ता म्हणतात, “दरवर्षी व्हिडिओ आणि फोटोग्राफी उपकरणांचे तंत्रज्ञान बदलते. क्लायंटला त्याच्या घरी शूटिंगसाठी चांगले व्हिडिओ आणि कॅमेरे वापरायचे असतात. बहुतेक लोक टोकन पैसे देऊन काम पूर्ण करतात.
जेव्हा त्यांना पूर्ण पैसे द्यावे लागतात तेव्हा ते सर्व प्रकारची सबबी करतात. सर्वात मोठे निमित्त म्हणजे फोटो आणि व्हिडिओमध्ये जी गोष्ट दाखवायला हवी होती ती दाखवली गेली नाही. बऱ्याच वेळा वधू तक्रार करते की ती फोटोत सुंदर दिसत नाहीये. काही जाड दिसतात तर काही काळे दिसतात. याचा एकमेव उद्देश छायाचित्रकाराकडून पैसे कापून घेणे आहे. तो कपात करतो आणि बराच वेळ घेतल्यानंतर पैसे देतो.”
लग्नाच्या आधी लग्नाच्या छायाचित्रणाचे काम सुरू होते. लग्नापूर्वीच्या शूट व्यतिरिक्त, हे हळदी, रिंग सेरेमनी, महिला संगीत आणि इतर अनेक कार्यक्रमांमध्ये देखील होते. अशा परिस्थितीत फक्त एक कॅमेरामन आणि व्हिडिओग्राफर पुरेसा नाही. संपूर्ण टीम काम करते. प्रत्येकाकडे वेगवेगळे कॅमेरे आणि व्हिडिओ असतात. अशा परिस्थितीत खर्च वाढतो.
एक चांगला लग्न छायाचित्रकार लग्नातील कोणताही विधी चुकवू इच्छित नाही. तो ग्राहकांना असे म्हणण्याची संधी देऊ इच्छित नाही की काही महत्वाची व्यक्ती चुकली आहे. लग्नाचा छायाचित्रकार एखाद्या छोट्या चित्रपट दिग्दर्शकासारखा बनतो. ज्यामुळे संपूर्ण लग्नाचा चित्रपट बनतो.
हा चित्रपट पुन्हा कोणी पाहत नाही ही वेगळी गोष्ट आहे. लग्नाच्या २०-३० वर्षांनंतर व्हिडिओ आणि फोटोंचे तंत्रज्ञान कोणत्या स्वरूपात अस्तित्वात असेल हे आज माहित नाही. अशा परिस्थितीत हे व्हिडिओ आणि फोटो किती उपयुक्त आहेत हे सांगता येत नाही.
आजच्या काळात, जिथे लग्न ही एकमेव हमी आहे, तिथे हे व्हिडिओ आणि फोटो सांत्वनासाठी नाही तर न्यायालयात साक्षीदार म्हणून सादर केले जातात. अशा परिस्थितीत, हा खर्च मर्यादित पद्धतीने केला पाहिजे. लग्नात होणारे बरेच खर्च फक्त दिखाव्यासाठी असतात. ज्याचे बजेट कितीही असो, तो ते खर्च करतो. खर्च करण्यापेक्षा परस्पर प्रेम आणि सुसंवाद यावर अधिक लक्ष दिले तर बरे होईल. ज्याच्या मदतीने जीवनाचे वाहन पुढे सरकते.
