* राजेश कुमार
देशाच्या उष्णतेला कंटाळून ब्रिटिशांनी त्यांच्या राजवटीत हिल स्टेशन्स बांधली. उन्हाळ्याच्या हंगामात थंड आणि शांत ठिकाणी निवांत क्षण घालवण्यासाठी देशातील डोंगराळ भागात सुंदर आणि नयनरम्य ठिकाणे शोधून त्यांनी देशातील हिल स्टेशन परंपरा सुरू केली. आजही ही स्थानके देशातील पर्यटनाची सर्वात मनोरंजक आणि आनंददायी ठिकाणे मानली जातात. डलहौसी या हिल स्टेशन परंपरेचा एक भाग आहे.
डलहौसीच्या पर्वतीय सौंदर्याने पर्यटकांच्या हृदयावर असा अनोखा ठसा उमटवला आहे की त्यांना येथे पुन्हा पुन्हा आल्यासारखे वाटते. 19व्या शतकात ब्रिटीश शासकांनी स्थापन केलेले हे शहर ऐतिहासिक महत्त्व आणि नैसर्गिक सौंदर्यासाठी ओळखले जाते. भव्य गोल्फ कोर्स, नैसर्गिक अभयारण्य आणि नद्यांच्या प्रवाहांचा संगम अशा अनेक ठिकाणांच्या आकर्षणाने आकर्षित होऊन दरवर्षी हजारो पर्यटक येथे येतात.
नैसर्गिक सौंदर्य, मनमोहक हवामान, अनेक प्रेक्षणीय स्थळे आणि देवदाराच्या घनदाट जंगलांनी वेढलेले डलहौसी हे हिमाचल प्रदेशातील चंपा जिल्ह्यात स्थित एक सुंदर हिल स्टेशन आहे. हे ठिकाण कथलाँग, पोट्रेन, तेहरा, बाक्रोटा आणि बलून या 5 टेकड्यांवर वसलेले आहे.
समुद्रसपाटीपासून 2 हजार मीटर उंचीवर वसलेले हे शहर 13 किमीच्या छोट्या भागात पसरले आहे. एकीकडे बर्फाच्छादित शिखरे दूरवर पसरलेली आहेत आणि दुसरीकडे चिनाब, बियास आणि रावी नद्यांचे खळखळणारे पाणी एक विलोभनीय दृश्य प्रस्तुत करते.
पंचपुला आणि सातधारा
डलहौसी, पाचपुला पासून फक्त 2 किमी अंतरावर आहे. येथील नैसर्गिक तलाव आणि त्यावर बांधण्यात आलेले 5 छोटे पूल यांच्या आधारे हे नाव देण्यात आले आहे. येथून काही अंतरावर सातधारा धबधबा हे आणखी एक रमणीय ठिकाण आहे. काही काळ याठिकाणी पाण्याचे सात नाले वाहत होते. मात्र आता एकच प्रवाह उरला आहे. असे असूनही या धबधब्याचे सौंदर्य अबाधित आहे. सातधाराचे पाणी नैसर्गिक औषधी गुणांनी परिपूर्ण असून अनेक रोग बरे करण्याची क्षमता आहे असे मानले जाते.
खज्जियारचे सौंदर्य
खज्जियारला भेट दिल्याशिवाय डलहौसी हिल स्टेशनचा प्रवास अपूर्ण वाटतो. हे ठिकाण डलहौसीपासून 27 किलोमीटर अंतरावर आहे. वास्तविक, खज्जियार आकर्षक तलावासाठी प्रसिद्ध आहे ज्याचा आकार बशीसारखा आहे. हे ठिकाण देवदारच्या उंच आणि घनदाट जंगलात वसलेले आहे.
