* सोमा घोष
डोळे दिसणारा संदेश मेंदूपर्यंत पोहोचवतात. हा शरीराचा सर्वात नाजूक भाग आहे, म्हणूनच त्यांच्या सुरक्षेची काळजी घेणे नेहमीच गरजेचे असते. एका संशोधनानुसार भारतात सुमारे २ लाख मुले अंध आहेत, त्यापैकी काहींनाच दृष्टी मिळते, बाकीच्यांना दृष्टीविना जीवन जगावे लागते.
कोविड महामारीने डोळयांवरही जास्तीत जास्त ताण आला आहे, कारण आजकाल लहान मुलांपासून मोठयांपर्यंत प्रत्येकाला तासनतास संगणकासमोर बसावे लागते. यामुळे डोळे लाल होणे, चिकट श्लेष्मा जमा होणे, डोळयांत किरकिरी किंवा जडपणा जाणवणे इत्यादींमुळे अश्रुंची निर्मिती कमी होते आणि डोळयांमध्ये कोरडेपणा येण्याचा धोका असतो.
श्री रामकृष्ण हॉस्पिटलचे डॉ. नितीन देशपांडे सांगतात की, कोविड -१९ महामारीमुळे जीवनशैलीत बदल झाला आहे. या दरम्यान डोळे कोरडे होण्याची समस्या अधिक वाढली. डोळे कोरडे होणे ही एक गंभीर स्थिती आहे, ज्यामुळे अस्वस्थता तसेच दृष्टी संबंधित समस्या उद्भवू शकतात.
स्क्रीन टाईममध्ये वाढ, पौष्टिक खाण्याकडे दुर्लक्ष आणि अनियमित झोप इत्यादींमुळे डोळे कोरडे होण्याचे प्रमाण वाढत आहे. यापासून स्वत:चे रक्षण करण्यासाठी काही उपाय पुढीलप्रमाणे आहेत :
डॉ. नितीन सांगतात की, डोळे कोरडे होण्याचे प्रमाण वाढण्याबरोबरच घरात किंवा घराच्या आतच सतत राहिल्याने लक्षणेही वाढली आहेत. घरातील हवेच्या गुणवत्तेमुळे डोळे कोरडे पडण्याची समस्याही वाढते, त्यामुळे डोळयातील पाण्याचे बाष्पीभवनात रूपांतर होऊन डोळे कोरडे होतात. नेत्रतज्ज्ञांच्या मते, जेवण बनवणे आणि खाण्याच्या दिनचर्येत बदल तसेच अयोग्य आहार यामुळे शरीरात आवश्यक फॅटी अॅसिड उपलब्ध होत नाहीत. जीवनसत्त्व अ, जीवनसत्त्व डची कमतरता, जे डोळयांचे आरोग्य राखण्यासाठी महत्वाचे असते.
पापण्यांची कमी उघडझाप
डॉ. नितीन सांगतात की, वाढता स्क्रीन टाइम हे डोळे कोरडे होण्याचे मुख्य कारण आहे. साधारणपणे पापण्यांची मिनिटाला १५ वेळा उघडझाप व्हावी लागते. स्क्रीन टाइमने ही वेळ कमी करून ती मिनिटाला ५ ते ७ वेळा उघडझाप एवढी कमी केली आहे. पापण्यांची कमी आणि अर्धवट उघडझाप डोळयांच्या पृष्ठभागावरील ओलावा कमी करते.
