* डॉ. नरसिंग सुब्रमण्यम
रजोनिवृत्ती ऐकायला नवीन आणि विचित्र वाटू शकते, परंतु स्त्रियांच्या रजोनिवृत्तीपेक्षा ही परिस्थिती खूप वेगळी आहे. याची लक्षणे आणि आवश्यक उपचार तज्ञ सांगत आहेत.
पुरुषांसाठी, रजोनिवृत्ती हा शब्द कधीकधी टेस्टोस्टेरॉनच्या पातळीत घट किंवा वृद्धत्वामुळे टेस्टोस्टेरॉनची जैवउपलब्धता कमी करण्यासाठी वापरला जातो.
स्त्रियांमध्ये रजोनिवृत्ती आणि पुरुषांमधील रजोनिवृत्ती या दोन भिन्न परिस्थिती आहेत. तथापि, स्त्रियांमध्ये ओव्हुलेशन थांबते आणि हार्मोन्सचे उत्पादन कमी होते आणि हे सर्व तुलनेने कमी वेळेत होते, तर पुरुषांमध्ये टेस्टोस्टेरॉनचे हार्मोनचे उत्पादन आणि जैवउपलब्धता बर्याच वर्षांपासून कमी असते. याचे परिणाम स्पष्ट असतीलच असे नाही.
स्त्रियांच्या तुलनेत पुरुषांमध्ये रजोनिवृत्ती अचानक होत नाही. याची चिन्हे आणि लक्षणे हळूहळू आणि सूक्ष्मपणे समोर येतात. कोणत्याही परिस्थितीत, पुरुषांच्या टेस्टोस्टेरॉन संप्रेरकाची पातळी कमी होण्याइतकी वेगाने महिलांमध्ये होत नाही. हेल्थकेअर तज्ञ याला एंड्रोपॉज, टेस्टोस्टेरॉनची कमतरता किंवा उशीर म्हणतात
त्याला हायपोगोनॅडिझम म्हणतात. हायपोगोनॅडिझम म्हणजे पुरुष संप्रेरकांमध्ये घट होणे, जे वृद्ध व्यक्तीसाठी खूप कमी असते.
चिन्हे आणि लक्षणे
* मूड बदलणे आणि चिडचिड.
* शरीरातील चरबीचे पुनर्वितरण.
* स्नायूंच्या वस्तुमानाचा अभाव.
* कोरडी आणि पातळ त्वचा.
* हायपरहायड्रोसिस म्हणजे जास्त घाम येणे.
* एकाग्रतेचा कालावधी कमी होणे.
* उत्साह कमी होणे.
* झोपेत अस्वस्थता, म्हणजे निद्रानाश किंवा थकवा जाणवणे.
* लैंगिक इच्छा कमी होणे.
* लैंगिक क्रियाकलापांची कमतरता
वरील लक्षणे वेगवेगळ्या पुरुषांमध्ये भिन्न असू शकतात आणि नैराश्यापासून ते दैनंदिन जीवनात आणि आनंदात हस्तक्षेप करण्यापर्यंत काहीही असू शकते. म्हणून, संबंधित कारण शोधणे महत्वाचे आहे आणि त्यावर मात करण्यासाठी आवश्यक उपचार केले पाहिजेत. काही लोकांची हाडेही कमकुवत होतात. याला ऑस्टियोपेनिया म्हणतात.
काही प्रकरणांमध्ये, जेव्हा जीवनशैली किंवा मानसिक समस्या कारणीभूत वाटत नाहीत, तेव्हा पुरुष रजोनिवृत्तीची लक्षणे हायपोगोनॅडिझममुळे असू शकतात जेव्हा हार्मोन्स कमी तयार होतात किंवा अजिबात तयार होत नाहीत. कधीकधी जन्मापासून हायपोगोनॅडिझम असतो. यामुळे लैंगिक संभोग सुरू होण्यास उशीर होणे आणि लहान अंडकोष यांसारखी लक्षणे दिसू शकतात. काही प्रकरणांमध्ये, हायपोगोनॅडिझम नंतरच्या आयुष्यात विकसित होऊ शकतो, विशेषत: लठ्ठ किंवा टाइप 2 मधुमेह असलेल्या पुरुषांमध्ये. याला उशीरा हायपोगोनॅडिझम म्हटले जाऊ शकते आणि अशा पुरुषामध्ये रजोनिवृत्तीची लक्षणे दिसू शकतात.
