* डॉ. अंजलि मिश्रा
भारतीय महिला मासिक पाळीशी संबंधित गोष्टींवर आजही खुलेपणाने बोलणं टाळतात. बहुधा याचमुळे भारतीय महिलांमध्ये ब्रेस्ट कॅन्सरनंतर सर्व्हाइकल कॅन्सर दुसरा सर्वसाधारण कॅन्सर बनून समोर येतोय.
कसा होतो
* सर्विक्स गर्भाशयाचा भाग आहे, ज्यात सर्व्हाइकल कॅन्सर ह्युमन पॅपिलोमा व्हायरस (एचपीव्ही)च्या संक्रमणाने होतो.
* हे संक्रमण साधारणपणे शारीरिक संबंधांनंतर होते व या आजारात अनियमित रुपाने सेल्स वाढू लागतात.
* यामुळे योनीमध्ये रक्त येणे बंद होणे व संबंधांनंतर रक्तस्त्राव यासारख्या समस्या निर्माण होतात.
लक्षणे
साधारणपणे सुरुवातीला याची लक्षणे ठळकपणे समोर येत नाहीत, परंतु जर थोडीशी सावधगिरी बाळगली तर याची लक्षणे ओळखता येऊ शकतात :
* नियमित मासिक पाळीच्या दरम्यान रक्तस्त्राव होणे, संभोगानंतर रक्तस्त्राव होणे.
* पाण्यासारख्या दुर्गंधीयुक्त पदार्थाचे जास्त प्रमाणात स्त्रवणे.
* जेव्हा कॅन्सरच्या पेशी पसरू लागतात, तेव्हा ओटीपोटात वेदना होऊ लागतात.
* असामान्य अतिरक्तस्त्राव होणे वजन कमी होणे, थकवा जाणवणे व अॅनिमियाची समस्या ही देखील लक्षणे असू शकतात.
कॅट्रोल करण्याचे व्हॅक्सिन व टेस्ट
* तसे तर सुरुवातीला सर्व्हाइकल कॅन्सरची लक्षणे दिसून येत नाहीत, परंतु याला थांबवण्यासाठी व्हॅक्सिन उपलब्ध आहे, ज्यामुळे जवळपास ७० टक्केपर्यंत बचाव होऊ शकतो.
* नियमितपणे तपासणी केली गेली, तर सर्व्हाइकल कॅन्सरची लक्षणे ओळखता येऊ शकतात.
* आजाराचे निदान करण्यासाठी साधारणपणे पॅप स्मीअर टेस्ट केली जाते, या टेस्टमध्ये प्री कॅन्सर सेल्सची तपासणी केली जाते.
* एलबीसी टेक्निकच्या अॅडव्हान्स वापरामुळे सर्व्हाइकल कॅन्सरची तपासणी करण्यात सुधारणा झाली आहे.
उपचार
* जर सर्व्हाइकल कॅन्सरचे निदान सुरुवातीच्या स्टेजला केले, तर वाचण्याची शक्यता ८५ टक्क्यांपर्यंत असते.
* तसे तर सर्व्हाइकल कॅन्सरचा उपचार या गोष्टीवर अवलंबून आहे की कॅन्सर कोणत्या स्टेजला आहे. सर्वसाधारणपणे सर्जरीद्वारे गर्भाशय काढले जाते व जर आजार अगदीच अॅडव्हान्स्ड स्टेजला असेल, तर केमोथेरपी व रेडिओथेरपीदेखील दिली जाते.
सावधानता आहे गरजेची
* डॉक्टरकडून सल्ला घेऊन अँटी सर्व्हाइकल कॅन्सरच्या लसी घ्याव्यात.
* महिलांनी विशेषत: व्यक्तिगत स्वच्छतेकडेदेखील लक्ष दिले पाहिजे, कारण जननेंद्रियांची स्वच्छता अत्यंत महत्त्वाची आहे.
