* मोनिका अग्रवाल
गेल्या काही वर्षांत, स्त्रीरोगाशी संबंधित प्रकरणांमध्ये लॅप्रोस्कोपिक शस्त्रक्रिया खूप प्रभावी असल्याचे सिद्ध झाले आहे. या कमीत कमी हल्ल्याच्या प्रक्रियेमध्ये, लहान कट केले जातात आणि स्त्रीरोगाशी संबंधित रोग शोधण्यासाठी आणि उपचार करण्यासाठी विशेष उपकरणे वापरली जातात. लॅपरोस्कोपी शस्त्रक्रियेने स्त्रीरोगाच्या क्षेत्रात क्रांती घडवून आणली आहे ज्यामुळे रुग्णाला बरे होण्यासाठी कमी वेळ, कमी चट्टे आणि चांगले परिणाम मिळतात. सीके बिर्ला हॉस्पिटल, गुरुग्राम येथील प्रसूती व स्त्रीरोग विभागाच्या संचालक डॉ. अंजली कुमार यांनी या विषयावर सविस्तर माहिती दिली.
लेप्रोस्कोपिक हिस्टेरेक्टॉमी
पारंपारिकपणे, हिस्टरेक्टॉमी (गर्भाशयाची शस्त्रक्रिया करून काढून टाकणे) ओटीपोटात चीर टाकून केली जाते, ज्यासाठी रुग्णाला बराच वेळ पुनर्प्राप्ती आवश्यक असते. तथापि, लॅप्रोस्कोपिक हिस्टेरेक्टॉमी ही कमीत कमी आक्रमक प्रक्रिया आहे ज्यामुळे रुग्ण लवकर बरा होतो, शस्त्रक्रियेनंतर कमी वेदना होतात आणि कमी चट्टे दिसतात. रोबोटिक-असिस्टेड लॅप्रोस्कोपिक हिस्टेरेक्टॉमी सारख्या तंत्रज्ञानातील प्रगतीमुळे उपचार आणखी मजबूत झाले आहेत. यामध्ये, डॉक्टर अगदी जटिल शारीरिक रचना देखील सहजतेने नेव्हिगेट करू शकतात आणि यामुळे ऑपरेशन्समध्ये खूप मदत होते. गर्भाशयाच्या फायब्रॉइड्स, एंडोमेट्रिओसिस किंवा मासिक पाळीत जास्त रक्तस्त्राव असलेल्या स्त्रियांसाठी ही प्रक्रिया खूप प्रभावी आहे.
- एंडोमेट्रिओसिस
एंडोमेट्रिओसिसमध्ये, एंडोमेट्रियल टिश्यू गर्भाशयाच्या बाहेर वाढतात. यामुळे तीव्र पेल्विक वेदना आणि वंध्यत्व होऊ शकते. एंडोमेट्रिओसिसच्या जखमांसाठी लॅपरोस्कोपिक प्रक्रिया ही एक अतिशय मानक उपचार पद्धत बनली आहे. यामध्ये एंडोमेट्रिओसिस इम्प्लांटची कल्पना करण्यासाठी, नकाशा काढण्यासाठी आणि अचूकपणे काढण्यासाठी डॉक्टर लेप्रोस्कोपिक उपकरणांचा वापर करतात, ज्यामुळे रुग्णांना दीर्घकालीन आराम मिळतो. या कमीतकमी हल्ल्याच्या प्रक्रियेमुळे केवळ लक्षणे कमी होत नाहीत तर प्रजनन क्षमता देखील टिकते. याचा महिलांना खूप फायदा होतो.
- डिम्बग्रंथि सिस्टेक्टोमी
डिम्बग्रंथि पुटी, एक द्रवपदार्थाने भरलेली थैली जी अंडाशयावर तयार होते. वेदना, हार्मोनल असंतुलन आणि प्रजनन क्षमता संबंधित समस्यांची भीती असते. लॅपरोस्कोपिक सिस्टेक्टोमीच्या मदतीने, डॉक्टर गळू काढून टाकतात आणि निरोगी डिम्बग्रंथि ऊतींचे संरक्षण करतात, ज्यामुळे डिम्बग्रंथि कार्य आणि प्रजनन क्षमता सुधारते.