बॅक टू ऑफिस असा साधा ताळमेळ

* पारुल भटनागर

कोरोना वायरसमुळे ऑफिस बंद होताच ऑफिस फ्रेंड्सचं आपापसात बोलणं कमी झालं. आता फक्त कामाबाबतच गोष्टी होत होत्या. ऑफिसमध्ये जी ग्रुप मस्ती होत होती ती आता झुम मीटिंगमध्ये नव्हती आणि ना ही मेसेजमध्ये होती. अशी जाणीव होत होती की जसं काही जिवलगांपासून खूपच दूर झालो आहोत. घरूनच काम होत असल्यामुळे वर्कलोडदेखील खूपच वाढलं होतं, ज्यामुळे ऑफिस फ्रेंड्सची अनेक दिवसांतून अनेकदा बोलणं व्हायचं परंतु बोलणं फक्त कामाबाबतच सिमित असायचं. ना फिरणं आणि ना ही मस्ती. आपण सर्वजण ते मिस करत होतो. मनातल्या मनात हाच विचार करत होतो की पुन्हा ऑफिस सुरू झालं तर आपल्याला ती जुनी मस्ती पुन्हा करता येईल.

शेवटी एकदाचं सगळं पूर्ववत झालं आणि ऑफिसदेखील सुरू झालं. एके दिवशी झुम मीटिंगच्या माध्यमातून बॉसकडून समजलं की पुढल्या आठवडयापासून ऑफिस सुरू होणार आहे. ही बातमी ऐकून असं वाटलं की जणू काही पुन्हा आपल्याला मोकळया हवेत श्वास घेण्याची संधी मिळतेय.

कामासोबतच आपण सर्वजण आपल्या ऑफिसच्या फ्रेंड्ससोबत मस्तीचे क्षण व्यतीत करू जे वर्क फ्रॉम होममध्ये शक्य नव्हतं. अशावेळी जेव्हा पुन्हा ऑफिसचे जुने दिवस परतत आहेत तर आपापसात ताळमेळ बसवण्यासाठी पुन्हा काही जुन्या गोष्टी व्यतीत करा म्हणजे काही वर्षांपूर्वीचा दुरावा काही क्षणातच वेगळा पुन्हा दूर होईल. तर जाणून घ्या यासाठी काय करावं :

एकमेकांना भेटवस्तू द्या

गिफ्टस म्हणजेच भेटवस्तू घ्यायला प्रत्येकालाच आवडतं. अशावेळी जेव्हा आपण दीर्घ काळानंतर ऑफिसमध्ये जात आहोत तेव्हा मनात उत्सुकता तर खूपच असणार कारण एवढ्या दिवसानंतर ऑफिस पाहणार, ऑफिस फ्रेंड्स ना भेटणार, त्यांच्याशी गप्पा मारणार. अशावेळी जेव्हा तुम्ही त्यांना भेटाल तेव्हा आहे असं सांगून गिफ्ट द्या की हे तुझ्या बर्थडेचं गिफ्ट आहे. जे दूर असल्यामुळे देऊ शकली नव्हती. यामुळे तुमच्या ऑफिसच्या मित्र मैत्रिणींना जाणीव होईल की अजूनदेखील तुम्हाला त्यांची काळजी आहे. यामुळे पुन्हा ताळमेळ साधण्यात सहजता येईल आणि पुन्हा त्यांच्या आवडीची गोष्ट गिफ्ट देऊन जुन्या गोष्टी पुन्हा उजळता येतील.

टी टाईममध्ये मस्ती

वर्क फ्रॉम होमच्या दरम्यान ज्या टी टाईमला तुम्ही मिस करत होता, आता तो पुन्हा जगण्याची वेळ आली आहे. कारण ऑफिस तर उघडलं आहे. रामूच्या चहाच्या दुकानावर ऑफिस वर्कपासून पर्सनल टॉपिक्स जे शेअर होत होते. अशावेळी जेव्हा तुम्ही ऑफिसमध्ये परतला असाल तर टी टाईम एन्जॉय करायला विसरू नका. हा विचार करून टी टाईम सोडू नका की घरी तर आपण टी टाईम घेणंच सोडलं होतं.

टी टाईममुळे तुम्हाला स्वत:ला फ्रेश वाटेलच सोबत या बहाण्याने ऑफिसच्या मित्रांसोबत पुन्हा मोकळेपणाने गप्पागोष्टी होतील, मस्ती होईल, जुने दिवस परतील आणि हा टी टाईम तुमच्यातील बॉण्डिंगला स्ट्राँग करण्यात मदतनीस ठरेल.

लंच टाईममध्ये लंचदेखील आणि मस्तीदेखील

घरी जेव्हा मन करेल तेव्हा लंच केलं आणि हे लंचदेखील कामासोबतच एका टेबलवर वा बेडवर एकट्याने बसून केलं. जे ना खाण्याचा आनंद घेऊ देत होतं आणि ना ही या ब्रेकमध्ये आपण मस्ती करू शकत होतो. जर थोडं रिलॅक्स करण्याबद्दल विचार केला तरीदेखील हातात फोनवर वा फेसबुक पाहत असायचे वा मग व्हाट्सअप वा काही आणखीन शोधत असायचो, जे ऑफिसच्या लंच टाईमच्या अगदीच वेगळं होतं, ज्यामुळे आपण घरी मिस करण्या व्यतिरिक्त काहीच करू शकत नव्हतो.

परंतु आता जर ऑफिस सुरू झालं असेल तर लंच टाईममध्ये पूर्वीप्रमाणे मित्रांसोबत काही मिनिटं लंच करून मस्तीसाठी कधी जवळच्या मार्केटमध्ये जा वा मग लंच ब्रेकमध्ये मस्तीचे क्षण व्यतीत करा. जुन्या आठवणी ताज्या करा. या मस्तीमुळे तुम्ही पुन्हा पूर्वीप्रमाणे एकमेकांजवळ याल.

ऑफिसनंतर आऊटिंग

पूर्वी जेव्हा तुमचं ऑफिस सुटायचं आणि त्यानंतर तुम्ही कधी ऑफिसच्या मित्रांसोबत खाण्यासाठी, कधी जवळच्या लोकर मार्केट वा मग शॉपिंगसाठी जात होते. आठवतात ना तुमचे ते दिवस. परंतु मध्येच वर्क फ्रॉम होममुळे या सर्वांवर ती जणू ब्रेक लागला होता.

परंतु आता जर पुन्हा ऑफिसला जाण्याची संधी मिळत आहे तर ऑफिस वर्कसोबतच ऑफिसनंतर आऊटिंग वा मग मस्ती नक्की करा. यामुळे एकतर ऑफिसच्या स्ट्रेसपासून सुटका मिळेल, दुसरं तुम्ही तुमच्या ऑफिसच्या फ्रेंड्ससोबत मनापासून मस्तीदेखील करू शकाल.

चटपटीत गोष्टींसाठीदेखील वेळ

वर्क फ्रॉम होम जेवढे सुरुवातीला छान वाटत होतं तेवढंच नंतर कंटाळवाणं होऊ लागलं. अशावेळी बॅक टू ऑफिस या कंटाळयापासून तुम्हाला बाहेर काढेल सोबतच तुम्हाला ऑफिसच्या मित्रांसोबत चटपटीत गोष्टींसाठीदेखील वेळ मिळेल. जसं यार प्रिया छोटी ड्रेसमध्ये किती हॉट दिसते आहेस, बघ ना रोहन नेहाला इम्प्रेस करण्यासाठी तिच्या मागे पुढे फिरत असतो.

असं वाटतंय की या वेळेस स्नेहा टारगेट पूर्ण करण्यासाठी काहीही करेल, वगैरे वगैरे. अशा गोष्टी भलेही योग्य नाहीत परंतु अशा गोष्टी करायला खूप मजा येते.

रोमान्सचीदेखील संधी मिळेल

अरे घरात बसून काम केल्याने आपण ऑफिसमध्ये रोमान्स खूपच मिस करत होतो. आता जेव्हा कोणाला पाहाण वा भेटणं होत नव्हतं तर कोणावर क्रश होणं तर खूपच दूरची गोष्ट होती. अशावेळी आता जेव्हा ऑफिस पुन्हा उघडलं आहे तर कामा मस्तीसोबतच रोमांसचीदेखील पूर्ण मजा घेऊ शकाल. ज्यामुळे तुमच्यामध्ये एक नव्या ऊर्जेचा संचार होण्याचं काम करेल. तुम्हाला जी आवडते तिला पाहून काम करण्याची वेगळीच मजा असणार.

नव्या लोकांना जाणून घेण्याची संधी

या दरम्यान अनेक लोकांना ऑफिस सोडलं असणार  व त्यांच्या जागी बदलून आलेल्या नव्या लोकांनी ऑफिस जॉईन केलं असेल परंतु वर्क फ्रॉम होममुळे तुमची त्या नवीन लोकांशी बॉण्डिंग तेवढी स्ट्राँग बनू शकली नसेल. अशावेळी बॅक टू ऑफिसमध्ये तुम्हाला नव्या लोकांना जाणून घेण्याची, त्यांना समजण्याची, त्यांच्यापासून काही नवं शिकण्याचीदेखील संधी मिळेल, सोबतच तुम्ही त्यांना कामाच्या छानशा टिप्स देऊ शकाल, जे तुम्हाला  एकमेकांना जवळ आणण्याचं काम करेल.

प्रोत्साहित करा

भलेही वर्क फ्रॉम होममुळे तुम्ही सर्वजण बऱ्याच काळापासून एकमेकांपासून दूर होतात, परंतु आता जेव्हा पुन्हा ऑफिसला जाण्याची संधी मिळत आहे तर एकमेकानां पूर्वीप्रमाणेच प्रोत्साहित करायला विसरू नका. त्यांना कामात मदतदेखील करा, त्यांना चांगल्या कामासाठी प्रोत्साहितदेखील करा. यामुळे तुम्हा सर्वांमध्ये पुन्हा एक स्ट्राँग बॉण्डिंग बनेल. हे तुमच्या तणावालादेखील कमी करण्याचे काम करेल कारण जेव्हा तुम्ही कोणाला प्रोत्साहित कराल तेव्हा तेदेखील तुम्हाला प्रोत्साहित केल्याशिवाय राहणार नाही, जे तुमच्या प्रॉडक्टिव्हिटीला वाढविण्यात मदतनीस ठरेल. अशा प्रकारे तुम्ही पुन्हा बॅक टू ऑफिसमध्ये ताळमेळ साधू शकता.

वीकेंड मौजमजा आता कालची गोष्ट

* शैलेंद्र सिंह द्य

मेघा आणि सचिन दोघेही खासगी कंपनीत नोकरी करतात. दोघेही दररोज जवळपास एकाच वेळेला घरातून निघतात. त्यांचे खणेपिणेही व्यवस्थित होत नसे. त्यांच्या स्वयंपाकघरात जेवण बनविण्याचे सामान कमी आणि जेवण ऑनलाईन घरपोच करणाऱ्या साईट्सचे फोन नंबरच जास्त लिहून ठेवलेले होते. तोंडाची चव बदलावी यासाठी ते वेगवेगळया साईट्सवरून जेवण मागवित असत. त्यांना वीकेंड म्हणजेच आठवडयाची सुट्टी सर्वात आनंददायी वाटत असे. शनिवार आणि रविवार त्यांच्या जीवनात सर्वात मोठा आंनद घेऊन येत असत.

मेघा सांगते, शनिवारी सकाळी उशिरापर्यंत झोपायची संधी म्हणजे जीवनातील सर्व सुख मिळाल्यासारखे वाटत असे. वीकेंडलाच आम्ही घरात आवडीचे जेवण बनवित असू.

शालिनी आणि रमेश दोघेही आंतरराष्ट्रीय कंपनीत काम करीत होते. नुकतेच दोघांचे लग्न झाले होते. वय झाल्यानंतर त्यांनी लग्न केले होते. त्यामुळे त्यांच्या लग्नाला वर्ष झाल्यानंतर घरच्यांची इच्छा होती की, त्यांना लवकर मूल व्हावे, अन्यथा पुढे जाऊन मूल होणे अवघड होईल. घरच्या मंडळींचा दबाव वाढतच होता. त्यामुळे शेवटी दोघे डॉक्टरांकडे गेले. डॉक्टरांनी पतीपत्नीच्या नोकरीसाठी लागणाऱ्या वेळेबाबत माहिती करून घेतली. दोघे एकमेकांसोबत किती वेळ घालवतात, हे समजून घेतले. तणावमुक्त होऊन काही वीकेंड सोबत राहण्याचा सल्ला दिला. त्यानुसार वागल्यानंतर काहीच दिवसांनी बाळाची चाहूल त्यांना लागली.

कोरोना काळातील ‘वर्क फ्रॉम होम’ आणि ‘क्वारंटाईन’ यामुळे शनिवार, रविवारच्या सुट्टीतील मौजमजा संपली आहे. घरातील तणाव वाढू लागला आहे. लोकांमध्ये मानसिक आजार वाढू लागले आहेत. जे लोक वीकेंड आणि सुट्टयांची वाट बघायचे आज तेच लॉकडाऊन संपून कामावर कधी जाता येईल, याची वाट बघत आहेत. आता घरात राहणे त्यांच्यासाठी कैदेत राहण्यासारखे झाले आहे. कुटुंबात आपापसातील तणाव वाढत आहे. एकत्र कुटुंबाला हा प्रश्न जास्तच भेडसावत आहे. त्रिकोणी कुटुंबातील समस्याही वाढत आहेत.

वीकेंडची क्रे

वीकेंड म्हणजे शनिवार आणि रविवारच्या सुट्टीची क्रेझ काही वर्षांपूर्वीपर्यंत मोठया प्रमाणावर होती. शनिवार आणि रविवारच्या सुट्टीचा वीकेंड तयार करून एखाद्या पॅकेजप्रमाणे ते कर्मचाऱ्यांना देण्यात आले. आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांनी कर्मचाऱ्यांना दिलेल्या या पॅकेजकडे सुरुवातीला देशी कंपनीतील कामगार आशाळभूत नजरेने पाहत असत. आंतरराष्ट्रीय कंपन्या आपल्या कर्मचाऱ्यांची चांगली काळजी घेतात, असे त्यांना वाटत असे. आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांनीही वीकेंडच्या या क्रेझला अशा प्रकारे सादर केले होते की, पगारापेक्षा याचीच जास्त भुरळ कर्मचाऱ्यांना पडली होती. नव्यानेच जेव्हा लोक आंतरराष्ट्रीय कंपनीत रुजू व्हायचे तेव्हा आपल्या जुन्या कंपनीतील सहकाऱ्यांना अभिमानाने सांगायचे की, आमच्याकडे ‘पाच दिवसांचा आठवडा’ असतो. २ दिवसांच्या सुट्टीमुळे वीकेंड आरामात घालवता येतो.

राहिली नाही क्रे

देशी कंपन्यांमध्ये जिथे केवळ रविवारी सुट्टी असते तेथील कर्मचारी तिरस्काराने वीकेंड साजरा करणाऱ्यांकडे पाहायचे. त्यानंतर वीकेंडची ही पद्धत हळूहळू चांगलीच प्रचलित होऊ लागली. देशी कंपन्यांनीही स्वत:ला आंतरराष्ट्रीय असल्यासारखे भासविण्यासाठी वीकेंडची पद्धत सुरू केली. देशी कंपन्या या आंतरराष्ट्रीय कंपन्यांमध्ये देण्यात येणाऱ्या पगाराशी स्पर्धा करत नव्हत्या, पण तेथे देण्यात येणाऱ्या वीकेंडशी मात्र स्पर्धा करू लागल्या. एक अतिरिक्त सुट्टी देण्यात येणार असल्यामुळे ‘वर्किंग हवर’ म्हणजे इतर दिवसांतील कामाचे तास वाढविण्यात आले. आधी साडेनऊ ते साडेपाच वाजेपर्यंत म्हणजे कर्मचाऱ्यांना ८ तास काम करावे लागत होते.

कोरोनाने संपवली क्रे

जेव्हा एखादी गोष्ट गरजेपेक्षा जास्त मिळते तेव्हा ती नुकसानदायी ठरते. अशीच काहीशी अवस्था वीकेंडची झाली. कोरोनामुळे २०२० च्या मार्च महिन्यापासून ते ऑगस्ट महिन्यापर्यंत संपूर्ण देशात सुरुवातीला ३ महिन्यांचे लॉकडाऊन जाहीर झाले. त्यानंतर वीकेंड लॉकडाऊन सुरू झाले. कार्यालये आणि इतर कार्यक्षेत्रे बंद झाली. लोकांवर घरातून काम करण्याची वेळ आली. अर्थात घरातूनच ‘वर्क फ्रॉम होम’ सुरू झाले. यामुळे नोकरदार महिलांना जास्त त्रास होऊ लागला, कारण पतीचे ऑफिस आणि मुलांची शाळाही घरातूनच ऑनलाईन सुरू झाली. त्यामुळे एकाच घरात आणि एकाच छताखाली राहूनही एकमेकांशी बोलण्यासाठी आवश्यक असलेला वेळ मिळेनासा झाला.

पूर्वीसारखे काहीच नाही

आकांक्षा जैन यांनी सांगितले की, ‘‘ऑफिसमधून काम करण्याचा असा फायदा होता की, घरी आल्यानंतर जो वेळ शिल्लक राहायचा त्या वेळेत कुटुंबासोबत गप्पा मारता येत होत्या. आता वर्क फ्रॉम होममुळे घरच्यांच्या जवळ असूनही त्यांच्याशी बोलायला वेळ मिळत नाही. ३-४ तास फक्त झूम मीटिंगमध्ये जातात. घर छोटे असल्यास आणि त्या घरातील तिघे वर्क फ्रॉम होम करीत असल्यास त्यांच्यासाठी काम करणे अवघड होऊ लागले. जागा कमी पडू लागली. मीटिंगशिवायही इतर अनेक कामे करावी लागतात. आंतरराष्ट्रीय कंपन्या तर रात्रीही काम करायला सांगतात, जे एक प्रकारे त्रासदायक ठरते. ऑफिसमध्ये ७-८ तास काम करण्यासाठी जे वातावरण आणि सुविधा मिळायची ती घरी मिळू शकत नाही.’’

शनिवार, रविवार मिळत नसल्यामुळे नकारात्मक परिणाम

ऑनलाईन प्रोफेशनल नेटवर्क लिंकेडीनच्या एका सर्वेक्षणात असे निदर्शनास आले आहे की, जवळपास ५० टक्के नोकरदार महिलांना कोरोनामुळे जास्त दडपण आल्यासारखे वाटते. केवळ शारीरिक श्रमामुळेच नाही तर भावनात्मकरित्याही त्रासल्यासारखे त्यांना वाटत आहे. या सर्वेक्षणातील ४७ टक्के महिला आणि ३८ टक्के पुरुषांनी हे मान्य केले. 27 जुलैपासून २३ ऑगस्ट 2020 च्या दरम्यान हे सर्वेक्षण करण्यात आले. यात २५००हून अधिक व्यावसायिकांशी संवाद साधण्यात आला. सर्वेक्षणात नोकरदार माता आणि नोकरदार महिला दोघांचाही समावेश करण्यात आला होता. नोकरदार मातांनी असे सांगितले की, मुलांकडे व्यवस्थित लक्ष देणे, हे कोरोना काळातील सर्वात मोठे आव्हान ठरले.

महिला व पुरुषांच्या वेगवेगळया दृष्टिकोनातून पाहिल्यानंतर असे निदर्शनास आले की, ३१ टक्के महिलांना संपूर्ण दिवस मुलांना सांभाळावे लागले. आधी शाळा आणि ऑफिस असल्यामुळे दोघांचा बराचसा वेळ तिथेच जायचा. केवळ १७ टक्के पुरुषांनीच मुलांना सांभाळण्यासाठी बायकोला मदत केली. मुलांना सांभाळण्यासाठी कामावरील दिवसभराच्या तासांपेक्षाही बराच जास्त वेळ काम करावे लागले, असे ४४ टक्के महिलांनी तसेच २५ टक्के पुरुषांनी मान्य केले. मुलांना सांभाळण्यासाठी कुटुंबातील सदस्यांवर किंवा मित्र-मैत्रिणींवर अवलंबून रहावे लागले, असे २० टक्के महिलांनी मान्य केले. याचप्रमाणे मुलांना सांभाळण्यासाठी इतरांवर अवलंबून रहावे लागले असे या सर्वेक्षणात सहभागी झालेल्या ३२ टक्के पुरुषांनी मान्य केले.

वर्क फ्रॉम होममुळे वाढले कामाचे तास

वर्क फ्रॉम होम करताना शनिवार आणि रविवारसह कामाचे एकूण तास वाढले. ४६ टक्के महिलांनी हे मान्य केले की, कामावरचे काम घरात करताना ते जास्त वेळ करावे लागते. जास्त काम करूनही कामाचा दर्जा मात्र तितकासा चांगला नसतो. ४२ टक्के महिलांनी मान्य केले की, मुले घरी असल्यामुळे त्या ऑफिसच्या कामावर संपूर्ण लक्ष केंद्रित करू शकत नाहीत. अशा अनेक कारणांमुळे आता शनिवार आणि रविवारच्या सुट्टीची तितकीशी क्रेझ राहिलेली नाही. उलट त्या तणावाचे कारण ठरत आहेत. कधी ही दीर्घ सुट्टी संपेल आणि कामावर जाऊन काम करता येईल, याची त्या वाट पाहत आहेत.

आकांक्षा जैन यांनी सांगितले की, आम्हाला आठवडयातील २ दिवस ऑफिसला जायला सांगितले आहे. आता मला तेच २ दिवस वीकेंडसारखे वाटू लागले आहेत. शनिवार आणि रविवारच्या सुट्टीची आता कोणतीच क्रेझ उरलेली नाही.

घर आणि महिला काम

* प्रतिनिधी

वर्क फ्रॉम होम कल्चरने पहिल्या कुटुंबातील मुले आणि वृद्ध लोकांना पाहण्यासाठी चांगले करिअर असूनही नोकरी सोडलेल्या महिलांसाठी नवीन दरवाजे उघडले आहेत. जॉब्स फोरर पोर्टलच्या एका अहवालानुसार, 300 मोठ्या कंपन्यांनी अशा गुणवंत शिक्षित आणि हुशार महिलांना संधी देण्यास सुरुवात केली आहे ज्यांना आधीच चांगले प्रशिक्षण मिळालेले आहे आणि पुरुषांपेक्षा त्यांना सामोरे जाणे सोपे आहे.

या महिलांना आधीच घर सांभाळत बाहेर काम करण्याची दुहेरी सवय असते आणि त्या पुरुषांइतक्या आळशी नसतात आणि क्रिकेटच्या सामन्यांसाठी टीव्हीसमोर बसतात. ज्यांच्याकडे चांगली क्षमता आहे, ते सोप ऑपेरा प्रकारच्या सास बहू मालिकांच्या वर्तुळातही राहत नाहीत. आजच्या सुशिक्षित तरुणींना त्यांच्या व्यक्तिमत्त्वाची जास्त काळजी असते.

जर आजही तंत्रज्ञानाने महिलांना घरातील स्वयंपाकघर आणि अंथरुणातून मुक्त केले नाही, तर घरातून काम केल्याने त्यांच्या आयुष्यात नक्कीच क्रांती होईल आणि अनेक वर्षांची मेहनत व्यर्थ जाणार नाही.

अशा महिलांनी धर्माच्या वर्तुळात अडकणार नाही याची काळजी घेतली पाहिजे. आजकाल, कोविडच्या काळात, पांड्यांच्या अत्याचारावर प्रवचन देऊ लागले, ऑनलाइन देणगी देऊ लागले, ऑनलाइन दांभिक कारवायांची मालिका सुरू केली. पुरुषांसाठी धर्म आवश्यक आहे कारण त्याच्या मदतीने ते जातिव्यवस्था मागे ठेवतात. हिंदू राजकारण करून राजकारण करतात, खेळतात………आणि……………… नोकऱ्या मिळाल्यानंतर घरी बसून महिला या भोंदूगिरीपासून वाचू शकतील आणि स्वत:चे पैसेही वाचवू शकतील. आज मुले कमी असली तरी दुहेरी उत्पन्न खूप महत्वाचे आहे. आज प्रत्येक महिलेला कोविडच्या अचानक हल्ल्यासाठी तयार राहावे लागेल. आज वैद्यकिय उपचारांचा भारही वाढत आहे कारण सरकारने वैद्यकीय सुविधा पूर्णपणे काढून घेतल्या आहेत. महिलांचे अतिरिक्त उत्पन्न त्यांच्यासाठी खूप महत्वाचे आहे.

घरातून काम करणे हे एक प्रकारे महिलांसाठी राखीव ठेवावे आणि प्रत्येक सरकारी व निमसरकारी कंपनीत आरक्षण दिले पाहिजे. गरज भासल्यास कायदा करा. महिलांनी डेटा कनेक्‍शन घेतले, मोबाईल घेतला, लॅपटॉप घेतला, तर त्यांना मुद्रांक शुल्काप्रमाणेच करातही सवलत दिली जावी, यामुळे आज महिलांच्या हातात अनेक मालमत्ता येऊ लागल्या आहेत.

कोरोना या ७ गोष्टींकडे द्या लक्ष

* प्राची भारद्वाज

कोरोनाचा कहर संपूर्ण जगावर झाला आहे. जवळपास सर्वच देश याच्या फेऱ्यात अडकले आहेत. लोक घरात नाईलाजाने बंदिस्त झाले आहेत. काय करणार? कोरोनापासून स्वत:चे रक्षण करणेही गरजेचे आहे. गर्दीच्या ठिकाणी जाता येणार नाही. साफसफाईकडे लक्ष द्यायचे आहे आणि संसर्गापासून दूर रहायचे आहे. अशावेळी काय होईल, जेव्हा पतीपत्नी किंवा लिवइन जोडप्याला एका घरात पूर्ण वेळ सोबत रहावे लागेल? कशी असेल ती परिस्थिती जिथे पतीपत्नीला जबरस्तीने एकमेकांसमोर रहावे लागेल? लक्षात घ्या, हा हनिमून नाही. संशोधनानुसार असा निष्कर्ष निघाला आहे की, अशा परिस्थितीत लोकांना प्रचंड हताशा, कंटाळा, एकाकीपण, राग आणि तणावासारख्या भावनांचा सामना करावा लागतो.

जगभरात पतीपत्नीवर केलेल्या विनोदांची कमी नाही. सर्वांना माहिती आहे की, भलेही हे नाते जीवनभराचे असले तरी थोडासा स्वत:साठी वेळ प्रत्येकालाच हवा असतो. म्हणून हेच चांगले असते की, पतीने सकाळी कामाला जावे, पत्नी गृहिणी असेल किंवा नोकरीला जात असेल आणि रात्री उशिरा दोघे एकमेकांना भेटत असतील. यामुळे दोघांना आपापले जीवन जगता येते. शिवाय भेटल्यानंतर कितीतरी नवीन गोष्टी सांगण्यासारख्या असतात, ज्या या नात्यात नव्याने गोडवा आणतात. पण कोरोनामुळे अशी गोड हवेची झळूकही हरवून गेली आहे. ज्या जोडप्यांच्या घरी मुले आहेत तिथे लक्ष दुसऱ्या गोष्टीत वळवणारे इतरही सदस्य आहेत. पण ज्या जोडप्यांना मुले नाहीत तिथे एकमेकांशिवाय दुसरे असणारच कोण?

अशावेळी तुम्हाला काही गोष्टींकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे :

  1. दिनक्रम बिघडू देऊ नका

जेव्हा आपल्या सर्वांसमोर घरात राहण्यावाचून पर्याय उरलेला नाही, अशावेळी आळशीपणाने प्रत्येक काम टाळू नका. ज्याप्रमाणे यापूर्वी सकाळी उठत होता, तसेच उठा. अंघोळ करुन तयार व्हा. त्यानंतर घरातील कामे उरका. ऑफिसची वेळ होईल तेव्हा जागा निश्चित करून तेथे टेबल आणि खुर्ची घेऊन बसा. लक्षात ठेवा, कोरोनामुळे देशाच्या आर्थिक व्यवस्थेवर खूपच वाईट परिणाम होत आहे. म्हणूनच आपले काम प्रामाणिकपणे करा.

  1. घरातली कामे आपापसात वाटून घ्या
  • या काळात घरकाम करणाऱ्या महिला, ड्रायव्हर, कार धुणारे, स्वयंपाकी सर्वांनाच सुट्टी देण्यात आली आहे. त्यामुळे आता घरातली सर्व कामे आपल्यालाच करायची आहेत. अशावेळी कोणा एकावर सर्व कामांची जबाबदारी अली तर त्याची चिडचिड होणे स्वाभाविक आहे. अशी वेळ येऊ नये म्हणून घरातल्या कामांची एक यादीच तयार करा. आपली क्षमता आणि आवडीनुसार कामाचे वाटप करा. जसे की, भांडी पतीने घासली तर साफसफाई पत्नीने करावी. जेवण पत्नीने बनवले तर सर्व पुसून घेणे, वॉशिंग मशीनमध्ये कपडे धुणे, ही कामे पतीने करावीत.
  1. जवळ येऊ नका, दूरही जाऊ नका
  • आज परिस्थिती अशी आहे की, जवळही जाता येत नाही आणि फार दूरही राहता येणार नाही. एकाच घरात एकत्र बंद झाल्यामुळे तरुण जोडप्यांमध्ये एकमेकांप्रती शारीरिक आकर्षण निर्माण होणे स्वाभाविक आहे. जेव्हा तरुण पती किंवा पत्नी समोर असते तेव्हा मनावर नियंत्रण ठेवणे कठीण असते. पण सोबतच या गोष्टींकडेही लक्ष द्यायला हवे की, कोरोना विषाणूचा संसर्ग एका व्यक्तीकडून दुसऱ्या व्यक्तीला होतो. म्हणूनच जर जवळ आलात तर त्यानंतर स्वत:च्या स्वच्छतेकडे लक्ष द्या. अंघोळ करा. तसे तर शॉवरखालीही तुम्ही एकमेकांजवळ येण्याच्या संधीचा फायदा घेऊ शकता. म्हणजे प्रेम आणि स्वछता दोन्ही साधता येईल. पण एकत्र राहिल्यामुळे फक्त प्रेम फुलेल, असेही अजिबात नाही. याचे दुष्परिणामही होऊ शकतात.
  1. ओव्हर एक्सपोजरचा धोका
  • सतत सोबत राहिल्यामुळे तरुण जोडप्यात केवळ प्रेमच बहरेल असे नाही तर मतभेदही वाढू शकतात. आकडेवारीनुसार चीनमध्ये कोरोना काळात एकमेकांसोबत राहण्यावाचून पर्याय नसलेल्या जोडप्यांवर घटस्फोटाची वेळ आली आहे. चीनचा दक्षिण-पश्चिम भाग सिशुआनमध्ये 24 फेब्रुवारीनंतर ३०० हून अधिक घटस्फोटाचे अर्ज आले आहेत. दक्षिण चीनमधील फुजीआन प्रांतात तर एका दिवसात घटस्फोटाच्या १० अर्जांवर सुनावणी ठेवण्यात आली. असे यामुळे होत आहे की, तरुण जोडपी गरजेपेक्षा जास्त वेळ नाईलाजाने एकमेकांसोबत घालवत आहेत. त्यांना घराबाहेर पडण्याची परवानगी नसल्यामुळे गरजेपेक्षा जास्त काळसोबत राहून अनेकदा त्यांच्यात वाद होतात आणि शेवटी स्वत:चा अहंकार, राग किंवा जिद्दी स्वभावामुळे ते घटस्फोटाचा निर्णय घेतात.
  1. घरात राहूनही अंतर ठेवणे आहे शक्य
  • स्वत:साठी थोडा वेळ असायला हवा असे प्रत्येकालाच वाटते. आपली स्पेस, आपला वेळ. पण सतत सोबत राहिल्यामुळे जोडीदाराची नजर सर्वकाळ आपल्यावरच खिळून राहिल्यासारखे वाटते. हे टाळण्यासाठी तुम्हाला दोघांची स्वत:साठीची वेळ आणि जागा ठरवून घ्यायला हवी. तुम्ही दोघेही वर्किंग असाल तर सोबत असूनही एकमेकांपासून थोडे अंतर सहज ठेवू शकता. शिवाय एकमेकांचा कंटाळा येणार नाही.
  1. मानसशास्त्रीय दृष्टिकोनातून
  • अनेकदा तुमच्या मनात काहीतरी वेगळे असते पण प्रत्यक्षात त्यापेक्षा वेगळे वागण्याची कारणे अनेक असतात. जसे की, तुम्हाला राग आला कारण तुमच्या जोडीदाराने त्याची भांडी धुतली नाहीत. जेव्हा की तुम्ही नुकतेच किचन स्वच्छ करून आला असाल. प्रत्यक्षात तुमच्या रागावण्यामागचे खरे कारण असे असते की, तुमच्या जोडीदाराने तुम्हाला होणार त्रास आणि तुमच्या मेहनतीकडे दुर्लक्ष केले.

 मानसशास्त्रज्ञ डॉक्टर प्रियांका सांगतात की, तुम्हाला तुमच्या जोडीदाराशी बोलायला हवे आणि तुमच्या रागामागचे जे खरे कारण आहे ते सांगायला हवे.

जेव्हा तुम्हाला वाटेल की, तुमच्या दोघांमध्ये कुठल्या तरी कारणावरून भांडण होऊ शकेल अशावेळी खोलीतून बाहेर जा. कुठले तरी दुसरे काम करायला घ्या, जेणेकरून भांडणाचा विषय तुमच्या डोक्यातून निघून जाईल. सतत सोबत राहिल्यामुळे असेही होऊ शकते की, तुम्हाला तुमच्या जोडोदारामधील थोडे जास्तीच दोष दिसू लागतील. पण तुम्हाला स्वत:वर लक्ष द्यायचे आहे. सकारात्मक रहायचे आहे. तुम्ही तुमच्या जोडीदारासोबत घालवलेले चांगले क्षण, चांगल्या गोष्टी आठवा. त्याच्यातील केवळ चांगल्याच गोष्टी शोधून काढण्याचा प्रयत्न करा. त्यासाठी तुम्हाला त्यांच्या काही त्रासदायक सवयींकडे दुर्लक्ष करावे लागेल.

  1. क्वॉलिटी टाइम घालवा
  • ही वेळ केवळ अडचणींची आहे असे मुळीच नाही. तुम्ही दोघे मिळून या क्षणांना सोनेरी क्षण बनवू शकता. त्यासाठी आपल्या जोडीदारासोबत आवडीची पुस्तके वाचा. जुने चित्रपट पहा. आवडीचे गेम खेळा. चित्र काढा. सोबतच व्यायाम करून स्वत:च्या आरोग्याकडेही लक्ष द्या. पण या गोष्टीकडे लक्ष द्या की, एकमेकांच्या इतकेही जवळ येऊ नका की, कंटाळा येऊ लागेल. बाहेरच्या जगासोबचे संबंध तोडू नका. तुम्ही घराबाहेर पडू शकत नसाल म्हणून काय झाले, व्हर्च्युअल वर्ल्ड तर आहेच. त्याच्याद्वारे तुमचे मित्र, मैत्रिणी, नातेवाईक, शेजाऱ्यांशी कायम संवाद साधा. सोशल मीडियावरही काही वेळ घालवता येऊ शकेल.

जेव्हा तुम्ही करता घरातून काम

* एनी अंकिता

वर्क फ्रॉम होम म्हणजे घरून काम करणे. हल्ली वर्क फ्रॉम होमची संकल्पना फार वेगाने विस्तारत आहे. कंपन्या फ्लेक्सिबल ऑप्शन्स देत आहेत, ज्यामुळे तुम्ही तुमच्या सोयीनुसार काम करू शकता. पण जेव्हा घरून काम करायचे असते, तेव्हा सर्वप्रथम एकच विचार आपल्या डोक्यात येतो की, मनात येईल तेव्हा, मनाप्रमाणे करायचे. मान्य की इथे तुम्हाला कोणाचीही रोकटोक नसते. पण इथेही काम करण्याचे काही शिष्टाचार असतात. जर तुम्ही ते पाळले नाहीत तर तुम्ही ताणमुक्त होऊन योग्य पद्धतीने कामच करू शकणार नाही.

जेव्हाही तुम्ही घरून काम कराल, तेव्हा कामाच्या बाबतीत हे शिष्टाचार जरूर पाळा :

वर्क शेड्युल जरुरी आहे : घरातून काम करताना आपण कोणतीही गोष्ट कुठेही लिहून ठेवतो आणि नंतर ती शोधण्यात नाहक आपला वेळ वाया घालवतो. यासाठी वर्क शेड्युल तयार करा, ज्यामुळे तुम्हाला कल्पना असेल की कोणते काम कधी संपवायचे आहे, कोणते काम तुम्ही पूर्ण केले आहे आणि कोणते काम आता पूर्ण करायचे आहे. असे केल्यामुळे तुम्ही कमी वेळेत अधिक काम करू शकता.

नियमित कामाचे तास : कधीही उठून कामाला सुरुवात केली असे करू नका, यामुळे तुमची तब्येत बिघडेल आणि कामावरही त्याचा परिणाम होईल. यामुळे कामासोबतच तंदुरुस्त आणि निरोगी राहण्यासाठी कामाची वेळ निश्चित करा आणि त्यानुसार काम करा. असे केल्यामुळे तुम्ही योग्य रीतीने काम करून कुटुंबासोबत मौजही करू शकता.

शिस्तीचे पालन करा : काम करताना चॅटिंग किंवा फोनवर गप्पा मारणे हे टाळा. शिस्तीचे पालन करा, कारण जोपर्यंत तुम्ही शिस्त अंगी बाणवत नाही तुम्ही तुमची सर्वोत्तम कामगिरी करू शकणार नाही तोवर ही गोष्ट तुमच्या मित्रपरिवार आणि नातलगांनाही सांगून ठेवा जेणेकरून ते तुम्ही फ्री असल्याचे समजून कामाच्या वेळेस येऊन डिस्टर्ब करणार नाहीत.

काम वेळेवर पूर्ण करा : काहीतरी बहाणे करून काम टाळू नका. असे केल्यामुळे तुमची प्रतिमा खराब होईल. खरतर वेळेत काम पूर्ण करण्याचा प्रयत्न करा.

आपल्या क्षेत्रातल्या लोकांच्या संपर्कात राहा : तुम्ही घरून काम करता, तुम्हाला ऑफिसला जाण्याची गरज नाही, तर याचा अर्थ असा नाही की तुम्ही लोकांना भेटणे सोडून दिले पाहिजे, उलट तुमच्या क्षेत्रातील लोकांच्या संपर्कात राहा जेणेकरून तुम्हाला त्यांच्याकडून नवनवीन गोष्टी शिकण्याची संधी मिळत राहील.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें