* विनय सिंग
उन्हाळा आला, समस्या आणल्या, असे म्हणतात. मात्र या उन्हाळ्यात तुमच्यासमोर समस्यांचा डोंगर निर्माण होण्याऐवजी काही खबरदारी घेतल्यास ही उष्णता आनंदाचा वर्षाव करेल. तुमचा थोडासा निष्काळजीपणा तुमच्यासाठी भरभरून राहू शकतो. उन्हाळा काही कामांसाठी वाईट तर काही कामांसाठी खास. या ऋतूत काय करावे, काय करू नये, स्वत:ला थंड कसे ठेवावे, काय खावे आणि स्वतःची काळजी कशी घ्यावी यावर हा लेख सादर करण्यात आला आहे. जेणेकरून हा उन्हाळा तुमच्यासाठी संस्मरणीय ठरेल.
या गोष्टी लक्षात ठेवा
घरातून बाहेर पडताना थेट अतिनील किरण टाळा. डोक्यावर टोपी किंवा कोणतेही कापड ठेवा, थेट सूर्यप्रकाशामुळे तुमचे केस कोरडे तपकिरी होऊ शकतात. डोळ्यांवर गडद चष्मा लावा जेणेकरून थेट सूर्यप्रकाश डोळ्यांवर पडू नये आणि घामामुळे डोळे खराब होतात. घराबाहेर कधीही रिकाम्या पोटी जाऊ नका. रिकाम्या पोटी गरम वाटत असल्यास किंवा बाहेरचे अन्न प्यायल्यास संसर्ग लवकर होऊ शकतो. उन्हाळ्यात, लिंबू गोड, खारट शिकंजी, फळांचा रस किंवा जास्त पाणी असलेली फळे जसे की काँटालूप, खरबूज, काकडी, काकडी इत्यादी अधिकाधिक द्रव प्या. हंगामी फळे खा. वर नमूद केलेल्या सर्व गोष्टींकडे लक्ष देऊन, आपण सर्व हंगामी आजारांपासून (व्हायरल इन्फेक्शन) टाळू शकतो. हाच बरा आणि आरोग्याचा उद्देश आहे. तुम्हाला कोणत्याही आरोग्याशी संबंधित समस्या येण्यापूर्वी वाचवणे.
त्यांना टाळा
कॅफिनयुक्त पदार्थ आणि शीतपेयांचा वापर कमीत कमी करा. यामध्ये भरपूर संरक्षक, रंग आणि साखर असते. ते अम्लीय आणि लघवीचे प्रमाण वाढवणारे असतात, जे मलमूत्राच्या स्वरूपात शरीरातील पाणी काढून टाकतात. शीतपेयांमध्ये फॉस्फोरिक ऍसिडचे प्रमाण जास्त असते, ज्याचा पचनसंस्थेवर परिणाम होतो. त्यामुळे शरीरातील सेमिनलचे प्रमाणही कमी होते. एकत्र खाण्याऐवजी वारंवार आणि कमी अंतराने काहीतरी खावे. तळलेले पदार्थ जसे की बडा, पकोडे, चिप्स, नमकीन, तेल आणि तूप असलेले अन्न टाळा, कारण त्यांचा थर्मल प्रभाव असतो, ज्यामुळे उष्णता निर्माण होते. खूप थंड पेये पिणे टाळा. प्रचंड उष्णतेमध्ये थंडी प्यायल्यानंतर काही काळ बरे वाटते, पण शरीराला थंडावा मिळत नाही. त्यामुळे त्वचेच्या रक्तवाहिन्या पसरतात, त्यामुळे शरीरातून कमी उष्णता बाहेर पडते. बाजारातील फळांचे रस पिऊ नका, कारण ते प्रिझर्व्हेटिव्ह, कृत्रिम रंग आणि सार घालून बनवले जातात जे हानिकारक असतात.
उन्हाळ्यात काय खावे
हलका आहार, पौष्टिक आणि चरबी नसलेल्या गोष्टी खाण्यावर भर द्या. जास्त गरम, तिखट मसाले आणि जास्त मीठ असलेले अन्न घेणे कमी करा. मीठ हे सेंद्रिय स्वरूपात शरीरात समाविष्ट केले जाते, जे फळे, भाज्यांमधून मिळते. मीठ सेंद्रिय स्वरूपात पचते आणि शरीरातून बाहेर पडते. या ऋतूत भरपूर पाणी प्या. पाणी शरीराला थंड ठेवण्यास मदत करते. पाणी प्यायल्याने शरीरातील उष्णता व्यवस्थित बाहेर पडते. हे शरीराला हायड्रेटदेखील करते. दररोज किमान 8-10 ग्लास पाणी प्या. तुम्ही शारीरिक हालचाली करा किंवा नसाल. होय, परंतु सर्वत्र पाणी पिणे टाळा. या ऋतूत लिंबू पाणी, नारळ पाणी आणि ताक यांचे सेवन योग्य प्रमाणात करावे. ते केवळ शरीराला थंड करत नाहीत तर घामाच्या रूपात शरीरातून बाहेर पडणाऱ्या पाण्याचा पुरवठाही करतात. कापलेली फळे, विशेषत: टरबूज, खरबूज, सडलेली जुनी फळे किंवा त्यांचा रस खाऊ नका. फक्त ताजी फळे खरेदी करा. त्याच वेळी कापलेली फळे वापरा.
रेफ्रिजरेटरमध्येही कापलेली फळे जास्त वेळ ठेवू नका, पुदिना उन्हाळ्यात खूप फायदेशीर आहे, पौष्टिक असण्यासोबतच शरीराला थंडावा देण्याचे गुणधर्मही पुदिन्यात आहेत. ताक, दही, रोटी मिसळून खा. या ऋतूत भरपूर ताजी फळे आणि भाज्या खा, सॅलड, फ्रूट चाट आणि ज्यूस यांचा आहारात समावेश करण्याचा प्रयत्न करा.
उन्हाळ्यात घरगुती उपाय
फळांमध्ये मुख्यतः हंगामी फळे खाण्याचा प्रयत्न करा, जसे की टरबूज, कानटोप, काकडी, काकडी, टोमॅटो. हंगामी फळे नैसर्गिक पाण्याने समृद्ध असतात, ज्याची तुमच्या शरीराला खूप गरज असते. जास्त वेळ उन्हात राहिल्यामुळे आपल्या शरीरातील बहुतांश पाणी घामाच्या रूपात बाष्पीभवन होते आणि कडक सूर्यप्रकाशामुळे त्वचा लाल होणे, खाज सुटणे, पुरळ उठणे, पुरळ येणे इ. म्हणूनच पाणी जास्त प्यावे आणि शक्य असल्यास त्या पाण्यात गुळकोस घालून प्यावे. दिवसातून एकदा तरी लिंबू पाणी प्या. या उपायांनी तुमच्या शरीरातील पाण्याची कमतरता दूर होते. उष्माघात टाळण्यासाठी आणखी एक उपाय आहे, घरातून बाहेर पडण्यापूर्वी किंवा बाहेरून आल्यावर कच्च्या आंब्याचा पन्ना पिऊ शकता. कच्च्या कैरीचे पन्ना (सरबत गोड किंवा खारट) देखील घेऊ शकता.