* गृहशोभिका टीम
लहान वयात जबाबदाऱ्या कमी होतात. अशा परिस्थितीत, बचत आणि दीर्घकालीन आर्थिक नियोजन सुरू करण्यासाठी ही सर्वोत्तम वेळ आहे. तरुणांनी त्यांचे आर्थिक नियोजन कसे करावे.
- बजेट तयार करा आणि जतन करा
तुम्ही किती कमावत आहात आणि किती बचत करत आहात याचा संपूर्ण हिशोब ठेवण्याची पहिली पायरी म्हणजे बजेट. सर्व प्रथम, तुम्ही महिन्यात काय खर्च करत आहात याचा हिशेब ठेवा. तुम्ही कोणतीही साधी डायरी, एक्सेल शीट किंवा मोबाईल अॅप वापरून महिन्याचा खर्च लिहू शकता.
तीन ते चार महिने असे बजेटिंग केल्यावर तुम्ही तुमच्या खर्चाची मुख्यतः तीन श्रेणींमध्ये विभागणी करू शकता. हे आहेत: अनिवार्य खर्च, रोखले जाऊ शकणारे खर्च आणि मनोरंजनावरील खर्च.
- आर्थिक उद्दिष्टे सेट करा
तुम्ही पैसे वाचवत आहात पण या पैशाने तुम्ही 10 वर्षांनंतर घर घेण्याच्या स्थितीत असाल का? की पाच वर्षांनंतर तुम्ही कार खरेदी करू शकाल? वास्तविक, बचत करताना, तुम्हाला त्याच प्रकारे लक्ष्य करणे आवश्यक आहे. तुम्ही उद्दिष्टे तीन श्रेणींमध्ये विभागू शकता: अल्पकालीन, मध्यम-मुदती आणि दीर्घकालीन.
प्रत्येकाला स्पष्टपणे लिहा आणि तुम्हाला ते किती वर्षे मिळतील आणि तुम्हाला किती पैसे लागतील ते देखील लिहा. येथे महागाई दरदेखील लक्षात ठेवा. आज जर एखाद्या कारची किंमत 5 लाख असेल आणि तुम्ही टार्गेट करत असाल की सात वर्षांनंतर तुम्हाला ती कार घ्यायची असेल, तर त्या वेळी त्या कारची किंमत 8.5 लाखांच्या जवळपास असेल, त्यामुळे टार्गेट 5 नाही तर 8.5 लाख करा.
- योग्य साधनामध्ये गुंतवणूक करणे
कोणत्या साधनात गुंतवणूक करावी याबद्दल तरुणांमध्ये सहसा संभ्रम असतो. सुरुवात करण्यासाठी RD किंवा FD सारख्या सोप्या पद्धतींचा अवलंब केला जाऊ शकतो. जर तुम्हाला साधनांबद्दल सखोल माहिती नसेल तर तुम्ही तुमचे पैसे बँकांसारख्या तुलनेने सोप्या ठिकाणी गुंतवावे.
तुमचे लक्ष्य आणि त्या ध्येयासाठी लागणारा वेळ याच्या आधारावर साधन पद्धत निवडली पाहिजे. जर ध्येय अल्पकालीन असेल तर तुम्ही कर्जामध्ये पैसे गुंतवावे. जर दीर्घकालीन असेल तर तुम्ही इक्विटीमध्ये पैसे गुंतवण्याचा मार्ग निवडावा. मध्यम मुदतीच्या उद्दिष्टांसाठी, तुम्ही इक्विटी आणि कर्ज यांचे मिश्रण निवडले पाहिजे.
- कमाल कर बचत
बहुतेक तरुणांसाठी कर बचत ही प्रमुख समस्या नाही कारण त्यांचा पगार इतका जास्त नाही, तरीही तुमचे कर नियोजन लवकरात लवकर करणे चांगले आहे. अशा साधनांमध्ये पैसे गुंतवणे सुरू करा, जे तुम्हाला 80C मध्ये 1.5 लाखांपर्यंतच्या कर सूटचा लाभ देतात. PPF, EPF, NPS, ULIP इत्यादी अशा पद्धती आहेत. तुमच्या ध्येयांच्या गरजा पूर्ण करणारे या पर्यायांमधून निवडा किंवा जे आपोआप घडत आहेत ते निवडा.
जे आपोआप होत आहेत त्यात तुम्ही EPF समाविष्ट करू शकता. एक महत्त्वाची गोष्ट अशी आहे की तुम्ही कर इत्यादींची गणना केल्यानंतर योग्य रिटर्नची गणना करता. याशिवाय, कर वाचवण्यासाठी, तुम्ही तुमच्या नियोक्त्याशी अशी पगार रचना बनवण्यासाठी बोलू शकता ज्यामुळे तुमचा जास्तीत जास्त कर वाचू शकेल.
- योग्य विमा निवडणे
विम्याचा मूळ उद्देश हा आहे की तो तुमच्या जीवनातील जोखीम कव्हर करतो. यातून परताव्याची अपेक्षा करू नये. अनेक वेळा लोक विमा आणि गुंतवणूक यांचे मिश्रण करतात कारण बाजारात अनेक उत्पादने आहेत जी दोन्ही गोष्टी देतात. जोपर्यंत जीवन विम्याचा संबंध आहे, टर्म प्लॅनमध्ये, तुम्ही कमी प्रीमियम भरून मोठ्या रकमेसाठी कव्हर घेऊ शकता, परंतु त्याचे वैशिष्ट्य म्हणजे तुम्हाला कोणताही परतावा मिळत नाही.
- आणीबाणीसाठी बचत करा
तरुण मुले कार, घर इत्यादी ध्येये डोळ्यासमोर ठेवतात, पण त्यांचे लक्ष आपत्कालीन स्थितीकडे जात नाही. अचानक नोकरी गमावणे किंवा वैद्यकीय आणीबाणी असो, तुम्ही आणीबाणीसाठी तयार असले पाहिजे. इतर सर्व बचत करण्यापूर्वी, आपण आपत्कालीन निधी तयार करणे महत्वाचे आहे. ही रक्कम तुमच्या 3 ते 6 महिन्यांच्या घरखर्चाच्या बरोबरीची असावी. कर्जाचा हप्ता चालू असेल, तर ती रक्कमही स्वतंत्रपणे समाविष्ट करावी.
- क्रेडिटच्या फंदात पडू नका
तुम्ही तरुण असताना, तुम्ही कर्ज घेण्याच्या फंदात पडण्याची शक्यता जास्त असते. जबाबदारी कमी आहे, पैसे आणि क्रेडिट कार्ड सुविधा तुमच्याकडे येतात. गरज आणि छंद यातील फरक तुम्ही समजून घेतला पाहिजे. क्रेडिट कार्ड वापरणाऱ्यांनी काही गोष्टी नेहमी लक्षात ठेवाव्यात. क्रेडिट कार्डची थकबाकी विसरल्यानंतरही त्यानंतरच्या महिन्यांपर्यंत मुदतवाढ देऊ नये. गृहकर्ज आणि कार कर्ज चालू असतानाही तुम्ही वैयक्तिक कर्ज घेतल्यास, तुम्ही वाईटरित्या अडकू शकता.