मासिक पाळीच्या स्वच्छतेमध्ये निम्मी लोकसंख्या मागे आहे

* पारुल भटनागर

तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की भारतातील सर्व राज्यांपैकी गुजरात आणि मेघालय या फक्त २ राज्यांमध्ये ६५ टक्के महिला पीरियड उत्पादनांचा वापर करतात. तर इतर राज्यात हे प्रमाण खूपच कमी आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की, आधुनिकता आणि माहितीचे सर्व पर्याय असूनही देशातील ८२ पैकी तीन चतुर्थांश महिला सॅनिटरी नॅपकिन्स वापरत नाहीत आणि आजही त्या मासिक पाळीच्या काळात जुन्या पद्धतींचा अवलंब करतात. ज्याचे मुख्य कारण बहुतेक मुली आणि स्त्रियादेखील या विषयावर बोलणे लाजिरवाणी गोष्ट मानतात. त्यामुळे संसर्गाची भीती तर राहतेच पण वंध्यत्व आणि कर्करोग होण्याचाही मोठा धोका असतो. म्हणूनच महिलांनी पीरियड्सच्या काळात पीरियड उत्पादनांचा वापर करून स्वत:च्या स्वच्छतेची काळजी घ्यावी यासाठी जनजागृती करणे आवश्यक आहे.

आकडे काय सांगतात

जर आपण नॅशनल फॅमिली हेल्थ सर्व्हेबद्दल बोललो, तर बिहारच्या महिला स्वच्छतेची काळजी न घेण्याच्या बाबतीत मागे आहेत, जिथे केवळ ५९ टक्के महिला केवळ मासिक पाळीच्यावेळी सुरक्षित साधनांचा वापर करतात. आजही देशभरात १५ ते २४ वयोगटातील सुमारे ५० टक्के महिला मासिक पाळीच्यावेळी कपडे वापरतात. तुम्हाला हे जाणून आश्चर्य वाटेल की दरवर्षी जगभरातील लाखो महिलांचा मासिक पाळीच्या दरम्यान संसर्गामुळे मृत्यू होतो. जे खूपच आश्चर्यकारक आहे.

गर्भाशयाच्या मुखाचा कर्करोग होण्याची शक्यता

पीरियड्स दरम्यान, जेव्हा महिला सर्वाधिक कपडे वापरतात, तेव्हा योनीमध्ये संसर्ग होण्याची शक्यता खूप जास्त असते. ज्याचा थेट संबंध गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाशी आहे. आम्ही तुम्हाला सांगतो की भारतात दरवर्षी हजारो महिलांचा गर्भाशयाच्या आणि गर्भाशयाच्या मुखाच्या कर्करोगाने मृत्यू होतो.

यामध्ये ग्रामीण भागातील महिलांची संख्या मोठी आहे, ज्या मासिक पाळीच्या काळात स्वच्छतेची काळजी घेत नाहीत. हा कर्करोग थेट स्त्रियांच्या जननेंद्रियाशी संबंधित कर्करोग आहे, ज्यामुळे गर्भाशय ग्रीवाच्या पेशींवर परिणाम होऊन कर्करोग होतो. ज्यासाठी महिलांनी मासिक पाळीच्या काळात स्वच्छतेची किती काळजी घेणे आवश्यक आहे, याबाबत जनजागृती करण्याची नितांत गरज आहे.

स्वस्त नॅपकिन्स खरेदी करणे हीदेखील मोठी समस्या आहे

स्त्रिया आपल्या कुटुंबाला प्रथम प्राधान्य देतात हे आपल्या सर्वांना चांगलेच माहीत आहे. मग ते त्यांच्या खाण्याबद्दल असो किंवा त्यांच्या आरोग्याबद्दल, ते या प्रकरणात स्वत:कडे पूर्णपणे दुर्लक्ष करतात. त्यामुळे त्यांच्यामध्ये अनेक कमतरता आहेत आणि ते पैसे वाचवण्यासाठी स्वस्त नॅपकिन किंवा घरात ठेवलेले कपडे वापरतात. आम्ही तुम्हाला सांगतो की, तुम्हाला स्वस्त दरात नॅपकिन मिळत असले, तरी त्यात ब्लिचिंगसह अनेक घातक रसायनांचा वापर केल्यामुळे गर्भाशयाच्या कर्करोगासोबतच हे वंध्यत्त्वाचेही कारण होऊ शकते. हेदेखील सिद्ध झाले आहे की बहुतेक स्त्रिया नॉन ऑर्गेनिक सॅनिटरी पॅड वापरतात, ज्यामध्ये एका पॅडमध्ये चार प्लास्टिकच्या पिशव्यांएवढे प्लास्टिक असते. ज्यावरून तुम्ही अंदाज लावू शकता की ते महिलांच्या आरोग्यासाठी किती हानिकारक आहेत.

स्वच्छतेची काळजी कशी घ्यावी

पॅडचा वापर करतांना कंजुषी करू नका. दर महिन्याला येणाऱ्या काळात तुम्ही कपडे वापरत असाल तर थोडी काळजी घ्या. कारण त्यात असलेल्या अनेक बॅक्टेरियामुळे ते तुमचे प्रजनन आरोग्य बिघडू शकते. त्यामुळे पीरियड्सच्या काळात फक्त चांगले म्हणजेच ऑरगॅनिक पॅड वापरावेत. कारण ते      नैसर्गिक आहे तसेच त्यांची शोषण्याची क्षमताही खूप चांगली आहे. तसेच, नैसर्गिक गोष्टींपासून बनलेले असल्याने, युरिन इन्फेक्शन, कॅन्सरसारखे आजार होण्याची शक्यता खूप कमी होते. अधिक आरामदायक असल्याने, योनीच्या आरोग्यासाठीदेखील खूप चांगले आहे. तुमच्या मासिक पाळीचा प्रवाह जास्त नसला तरी दर दोन ते तीन तासांनी पॅड बदलत राहा. हे लक्षात ठेवणे तुमच्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. जेणेकरून कोणत्याही प्रकारचा संसर्ग होण्याची शक्यता नाही.

दररोज स्नान करा

मासिक पाळीच्या काळात महिलांच्या शरीरात विविध बदल होतात. कधी पोटदुखीचा त्रास तर कधी पाठदुखीचा त्रास. अशा परिस्थितीत अनेक वेळा मुली आणि स्त्रिया मासिक पाळीदरम्यान दररोज अंघोळ करणे पूर्णपणे टाळतात. ज्यामुळे योनीमार्गात संसर्ग होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत, स्वत:च्या स्वच्छतेची काळजी घेत, या काळात तुम्हाला दररोज अंघोळ करण्याची सवय लावावी लागेल. जेणेकरून तुम्ही स्वत:ला संसर्गापासून वाचवू शकाल.

टॅम्पन्सदेखील सर्वोत्तम पर्याय आहेत

जर तुम्हांला हेवी फ्लो येत असेल किंवा वारंवार पॅड बदलण्याचा त्रास टाळायचा असेल तर टॅम्पन्स हा सर्वात सुरक्षित आणि सर्वोत्तम पर्याय आहे. हे फक्त योनीच्या आत आरामात घालणे आवश्यक आहे. हे वापरण्यास सोपे असून अतिशय आरामदायकदेखील आहे. फक्त लक्षात ठेवा की ८ तासांपेक्षा जास्त काळ एकच टॅम्पन्स वापरू नका, अन्यथा संसर्ग होऊ शकतो.

योनी स्वच्छ ठेवा

संसर्ग टाळण्यासाठी स्वच्छ पाण्याने तुमची योनी धुवत रहा. कारण पीरियड्सच्या काळात योनीतून नेहमी रक्तस्राव होत असल्याने स्वच्छ न केल्यास संसर्ग होण्याची भीती राहते. तसेच स्वच्छतेच्या अभावामुळे तुमच्या योनीतून वास ही येऊ लागतो. हे टाळण्यासाठी योनीमार्ग स्वच्छ ठेवा.

सुती पँटी घाला

या दिवसांसाठी, तुमची पँटी वेगळी, सुती आणि स्वच्छ असावी. कारण जर तुम्ही तीच ती घाणेरडी पँटी रोज वापरत असाल तर संसर्ग होण्याचा धोका लक्षणीय वाढतो. तसेच जर तुम्ही कॉटन पँटीज वापरत असाल तर ती आरामदायी असण्यासह स्किन फ्रेंडलीदेखील असेल.

काय आहे इंटिमेट हायजीन

* गरिमा पंकज

पूर्वी महिला रुढीवादी परंपरेचा प्रभाव असल्यामुळे इंटिमेट हायजीनबाबत बोलायला लाजत. याचे दुष्परिणाम त्यांनाच सहन करावे लागत. त्यांना वेगवेगळया इन्फेक्शनचा अर्थात संसर्गाचा सामना करावा लागत असे. आता मात्र जग बदलले आहे. मुली असो किंवा महिला, त्यांना या विषयावरची सर्व माहिती हवी असते, जेणेकरून त्या निरोगी राहतील.

इंटिमेट हायजीन म्हणजे काय?

इंटिमेट हायजीन म्हणजे अंतर्गत स्वछता. हा पर्सनल अर्थात खासगी हायजीनचा एक महत्त्वपूर्ण भाग आहे. महिलांसाठी अंतर्गत स्वछता राखणे अत्यंत गरजेचे असते. यामुळे त्यांना स्वच्छ आणि प्रसन्न वाटते, शिवाय खाज, किटाणूंचा संसर्ग किंवा यूटीआयसारख्या गंभीर आजारांपासूनही रक्षण होते.

मात्र या भागावर साबणाचा जास्त वापर केल्यास तेथील त्वचा रुक्ष होते. जळजळ होऊ लागते. पीएच बॅलन्स (३-५ ते ४.५) बिघडू शकतो. शरीराच्या या भागातील टिश्यूज खूपच संवेदनशील असतात. त्यामुळेच या भागाची जास्त स्वछता किंवा कमी स्वछता, या दोन्हीमुळे समस्या निर्माण होऊ शकते.

इंटिमेट हायजीन राखण्याची योग्य पद्धत

* प्रत्येक महिलेला दिवसातून कमीत कमी दोनदा शरीरातील अंतर्गत भागाची हळूवारपणे स्वच्छता करायला हवी. या भागातील त्वचेवर अति गरम पाणी, रसायनांचा अति वापर केलेला साबण आदींचा वापर करू नका. नेहमी सौम्य साबणाचाच वापर करा.

* ज्या पाण्याचा वापर करणार असाल ते पाणी खूप गरम किंवा थंड असता कामा नये. स्वच्छ, कोमट पाण्याचाच वापर करा.

* अंतर्गत भाग नेहमीच हळूवारपणे धुवा किंवा पुसा. जर तुम्ही टॉवेलने तो भाग जोरात घासून पुसला तर त्या भागातील संवेदनशील टिश्यूजचे नुकसान होऊ शकते.

* या भागातील त्वचा नेहमी सुकी असावी.

* अंतर्गत भागातील स्वच्छतेसाठी सुगंधी रसायनांचा वापर केलेले कुठलेच उत्पादन वापरू नका, कारण ही रसायने योनीच्या आरोग्यासाठी घातक असतात.

* आपल्या अंतर्गत कपडयांच्या स्वछतेकडेही लक्ष द्या. ते चांगल्या साबणाने धुवून उन्हात सुकवा, जेणेकरून यातील किटाणू नष्ट होतील.

* पिरिएड्सवेळी स्वच्छतेकडे विशेष लक्ष द्या. प्रत्येक ३-४ तासांनंतर सॅनिटरी पॅड बदला.

* जास्त घट्ट कपडे घालू नका. घट्ट कपडे अंतर्गत भागापर्यंत हवा पोहचू देत नाहीत. यामुळे ओलसरपणा येतो आणि संसर्गाचा धोका निर्माण होतो.

* योनी स्त्रावाची समस्या असेल तर तातडीने डॉक्टरांकडे जाऊन उपचार घ्या.

* जर शरीरातील या भागातून दुर्गंधी येत असेल तर वेळ वाया न घालवता डॉक्टरांकडे जा.

उत्पादनाची खरेदी करण्यापूर्वी या गोष्टी लक्षात ठेवा

आज बाजारात अंतर्गत स्वच्छतेसाठी विविध प्रोडक्ट्स अर्थात उत्पादने उपलब्ध आहेत. ती या भागाची स्वच्छता करण्यासाठी वेगवेगळया प्रकारे मदत करतात. मात्र कुठलेही उत्पादन खरेदी करण्यापूर्वी काही गोष्टींकडे लक्ष देणे गरजेचे आहे.

उत्पादन हायपोएलर्जेनिक हवे, सोप फ्री, पीएच फ्रेंडली हवे. ते माईल्ड क्लिंजर हवे आणि त्याच्यामुळे कुठल्याही प्रकारचे नुकसान किंवा जळजळ होता कामा नये. बाजारात अंतर्गत स्वच्छतेसाठीची अशी उत्पादने उपलब्ध आहेत, ज्यामध्ये पुरेशा प्रमाणात मॉइश्चरायझर असते, जेणेकरून त्वचा कोरडी होण्याच्या समस्येपासून सुटका होते.

प्युबिक एरियारील भागाची स्वच्छता

आपल्या प्युबिक एरियारील भागाच्या स्वच्छतेकडेही लक्ष द्या. वाटल्यास तुम्ही शेविंग, वॅक्स करू शकता किंवा नियमितपणे ट्रिम करू शकता. प्रत्येक वेळी शेविंग करताना नवीन रेझरचा वापर करा. यामुळे इन्फेक्शनचा धोका कमी होईल.

ज्याप्रमाणे तुम्ही हाता-पायांसाठी साबण किंवा शेविंग क्रीमचा वापर करता त्याचप्रकारे आपल्या प्युबिक एरियाच्या ठिकाणी शेविंग करा. शेविंगपूर्वी साबण किंवा क्रीम वापरून भरपूर फेस काढा.

यामुळे शेविंग करताना कमी घर्षण होईल आणि कापले जाण्याचा धोकाही कमी होईल. सोबतच तुम्ही एखाद्या चांगल्या साबणाने त्या भागाची नियमित स्वछता करा, अन्यथा तेथे किटाणू जमा होतील. अशा प्रकारे स्वच्छता केल्यामुळे तुम्ही विविध प्रकारच्या संसर्गापासून दूर राहू शकाल.

त्या दिवसात काय खावं

– नमामी अग्रवाल, सीईओ, नमामी लाइफ

वयात येण्यापासून ते रजोनिवृत्तीपर्यंत महिलांनी दररोज सुमारे १८ मिलीग्रॅम लोहाचे सेवन करणे आवश्यक आहे. मासिक पाळी दरम्यान जास्त रक्तस्त्राव होण्यास मीनोरहेजिया म्हणतात. यामुळे शरीरात लोहाची कमतरता उद्भवू शकते. एका अंदाजानुसार प्रजनन वयाच्या ५ टक्के स्त्रियामध्ये हेवी पिरियड्समुळे लोहाची कमतरता होते व त्यामुळे त्यांच्यात अशक्तपणा येतो. मासिक पाळीमध्ये जास्त रक्तस्त्राव होत असल्यामुळे स्त्रियांमध्ये लोहाची कमतरता होण्याची शक्यता वाढते. अशा परिस्थितीत या आहाराचे सेवन करून लोहाची कमतरता दूर केली जाऊ शकते.

हीम लोह : हीम लोह प्राणी उत्पादनांमध्ये आढळते. हीम लोह नॉनहीम लोहापेक्षा वेगाने शोषले जाते. या खाद्य पदार्थांमध्ये हीम लोह भरपूर प्रमाणात आढळते.

चिकन लिवर : कचिकन लिवर सर्व्ह करताना त्यांत १२.८ मिलीग्रॅम लोह असते, जे रोजच्या गरजेच्या ७० टक्के असते.

शेलफिश : १०० ग्रॅम शेलफिशमध्ये २८ मिलीग्रॅमपर्यंत लोह असते, जे रोजच्या गरजेच्या १५५ टक्के असते.

अंडी : १०० ग्रॅम उकडलेल्या अंडयात १.२ मिलीग्रॅम लोह असते.

नॉनहीम लोह : वनस्पतींमधील खाद्य स्त्रोतांमध्ये नॉनहीम लोह आढळते. हे हीम लोहसारखे शरीरात वेगाने शोषले जात नाही, परंतू शाकाहारी लोकांसाठी ते लोहाचे प्रभावी स्त्रोत आहे. खाली नॉनहीम लोहचे सर्वोत्तम स्त्रोत दिले आहेत –

हिरव्या पालेभाज्या : हिरव्या पालेभाज्या-जसे की पालक, स्विस कार्ड, काळे आणि बीट ग्रीनच्या प्रत्येक सर्व्हिंगमध्ये २.५, ६.५ मिलीग्रॅम लोह असते, जे रोजच्या गरजेच्या १४ ते ४० टक्के असते. कोबी आणि ब्रोकोलीदेखील लोहाचे चांगले स्रोत आहेत.

टोमॅटो : अर्धा कप टोमॅटो पुरी किंवा पेस्टमध्ये जवळपास ३.९ मिलीग्रॅम लोह असते. याशिवाय टोमॅटोमध्ये व्हिटॅमिन सी देखील असते, ज्यामुळे लोहाचे चांगले शोषण होण्यास मदत होते.

राजगिरा : राजगिरा हा ग्लूटेनलेस धान्याचा एक प्रकार आहे. १ कप पिकलेल्या राजगिऱ्यामध्ये ५.२ मिलीग्रॅम लोह असते. हे रोजच्या गरजेच्या २९ टक्के आहे. याशिवाय हे प्रोटीनचे संपूर्ण स्त्रोतदेखील आहे.

ओट्स : ओट्सदेखील ग्लूटेनलेस सुपर ग्रेन आहे. हा आहार अनेक प्रकारे फायदेशीर आहे. १ कप पिकलेल्या ओट्समध्ये रोजच्या गरजेच्या १९ टक्के लोह असते. हा आहार पचनयंत्रणेसाठीही फायदेशीर आहे.

किडनी बीन्स/राजमा : उकडलेल्या राजमाचा १ कप ४ मिलीग्रॅम लोह देतो. राजमा प्रथिने व फायबरचा चांगला स्रोत आहे आणि रक्तातील साखरेची सामान्य पातळी राखण्यास मदत करतो.

खजूर : खजूर हा नैसर्गिक साखरेचा एक उत्तम स्रोत आहे. याशिवाय १०० ग्रॅम खजूरमध्ये रोजच्या गरजेपैकी ५ टक्के लोह असते.

चणे/छोले : १०० ग्रॅम हरभऱ्यांमध्ये ६.६ मिलीग्रॅम लोह असते. त्यात प्रथिने आणि फायबरही मुबलक प्रमाणात आढळतात.

सोयाबीन : १ कप सोयाबीनमध्ये ८.८ ग्रॅम लोह असते.

लोह शोषणाशी संबंधित पैलू

लोहयुक्त आहाराचे व्हिटॅमिन सी सोबत सेवन केले पाहिजे. कारण लोह शोषण्याचे प्रमाण व्हिटॅमिन सीमुळे ३०० टक्क्यांनी वाढते. म्हणून आपल्या आहारात संत्री, किवी, लिंबू, द्राक्षे आणि टोमॅटोचा समावेश करा.

खाण्याबारोबर चहा-कॉफी पिऊ नका, कारण यामुळे लोह शोषण्याचे प्रमाण ५० ते ९० टक्क्यांपर्यंत कमी होते. चहामध्ये असलेले टॅनिन आणि कॉफीमध्ये असलेले कॅफिन लोह शोषण्यास प्रतिबंध करते. कॅल्शियमचे मोठया प्रमाणात सेवन केल्यामुळे लोह शोषण्याचे प्रमाण कमी होते. म्हणून लोह समृध्द आहारासह दूध, चीज, लस्सी इत्यादींचे सेवन करू नका.

शिजवलेल्या पालकामध्ये अधिक लोह असते, कारण कच्च्या पालकात ऑक्द्ब्रॉलिक अॅसिड किंवा ऑक्सलेट असते, जे लोहाचे शोषण रोखू शकते.

तृणधान्ये, शेंग, सोयाबीनमध्ये फायटेट्स असतात, ज्यामुळे लोह शोषण्याचे प्रमाण कमी होते.

मुलीला अवश्य सांगा मासिक पाळीसंबंधी या टीप्स

* प्रतिनिधी

बहुतांश आया मासिक पाळीबाबत मुलीशी मोकळेपणाने बोलत नाहीत. हेच कारण आहे की या दरम्यान मुली हायजिनच्या महत्वाकडे दुर्लक्ष करतात आणि अनेक समस्यांच्या भक्ष्य बनतात.

मासिक पाळीबाबत जागरूकता नसणे याचे मोठे कारण आहे. सादर आहेत काही टीप्स ज्या प्रत्येक आईने आपल्या किशोरवयीन मुलीला द्यायला हव्या. जेणेकरून ती मासिकपाळीदरम्यान येणाऱ्या सगळया समस्यांना तोंड देऊ शकेल.

कपडयाला नाही म्हणा : आजही आपल्या देशात जागरूकता कमी असल्याने मासिक पाळी दरम्यान तरुणी कपडा वापरतात. असे केल्याने त्यांना गंभीर आजार होऊ शकतात. कपडयाचा वापर केल्याने होणाऱ्या आजारांबाबत आपल्या मुलीला जागरूक बनवणे हे प्रत्येक आईचे कर्तव्य आहे. मुलीला सॅनिटरी नॅपकीनचे फायदे सांगा आणि तिला याची माहिती द्या की हे वापरल्यास ती आजारांपासून दूर तर राहीलच, शिवाय या दिवसातही मोकळेपणाने वावरू शकेल.

केव्हा बदलावे पॅड : प्रत्येक आईने आपल्या मुलीला हे नक्कीच सांगावे की साधारणत: दर ६ तासांनी सॅनिटरी नॅपकीन बदलवायला हवे. याशिवाय आपल्या गरजेनुसारसुद्धा सॅनिटरी नॅपकीन बदलायला हवा. जास्त स्त्राव असल्यास तुम्हाला सतत पॅड बदलावे लागते, पण जर स्त्राव कमी असेल तर सतत पॅड बदलायची गरज नसते. तरीही ४-६ तासांनी सॅनिटरी नॅपकीन बदलत राहावे जेणेकरून इन्फेक्शनपासुन सुरक्षित राहू शकू.

गुप्तांगांची नियमित स्वच्छता : मासिक पाळी दरम्यान गुप्तांगांच्या आजूबाजूच्या त्वचेत रक्त गोळा होते, जे संक्रमणाचे कारण बनू शकते. म्हणून गुप्तांगांची नियमित स्वच्छता करण्याचा सल्ला द्या. यामुळे व्हजायनातुन दुर्गंधी येणार नाही.

हे वापरू नका : व्हजायना आपोआप स्वच्छ ठेवण्याची एक नैसर्गीक प्रक्रिया असते, जी चांगल्या आणि वाईट बॅक्टेरियाचे संतुलन कायम ठेवते. साबण योनी मार्गात असलेल्या चांगल्या बॅक्टेरियाना नाहीसे करू शकते. म्हणून याचा वापर करू नका, असा सल्ला द्या.

धुण्याची योग्य पद्धत : मुलीला सांगा की गुप्तांगांना स्वच्छ ठेवण्यासाठी योनीकडून पार्श्वभागाच्या दिशेने स्वच्छ करा म्हणजे समोरून मागच्या दिशेने. उलटया दिशेला कधीही करू नका. उलटया दिशेने धुतल्यास पार्श्वभागात असलेले बॅक्टेरिया योनीत जाऊ शकतात आणि संक्रमणाचे कारण बनू शकतात.

सॅनिटरी पॅडची विल्हेवाट : वापरलेले पॅड योग्य ठिकाणी योग्य पद्धतीने फेकायाला सांगावे, कारण हे संक्रमणाचे कारण बनू शकतात. पॅडस फ्लश करू नका, कारण यामुळा टॉयलेट ब्लॉक होऊ शकते. नॅपकीन फेकल्यावर हात नीट धुणे आवश्यक आहे.

रॅशेशपासून कसे दूर राहाल : मासिक पाळीत जास्त स्त्राव झाल्यास पॅडसचे रॅशेश येण्याची संभावना खूप वाढते. असे साधारणत: तेव्हा होते जेव्हा पॅड खूप काळ ओला राहतो आणि त्वचेववर घासल्या जातो. म्हणून मुलीला वेळोवेळी पॅड बदलायला सांगा. जर रॅश आलाच तर आंघोळीनंतर आणि झोपताना अँटीसेप्टीक ओइन्टमेन्ट लावा. जर ओइन्टमेन्ट लावूनही रॅश बरा झाला नाही तर तिला डॉक्टरकडे घेऊन जा.

एकाच प्रकारचा सॅनिटरी नॅपकीन वापरा : ज्या किशोर वयीन मुलींमध्ये स्त्राव जास्त होतो, त्या एकाच वेळी २ पॅड्स अथवा एका पॅडसोबत टोपोन वापरू शकतात किंवा कधीकधी सॅनिटरी नॅपकिनसोबत कपडासुद्धा वापरू वापरतात म्हणजे असे केल्याने त्यांना दीर्घ काळ पॅड बदलावे लागत नाही. अशा वेळी मुलीला सांगा की एका वेळी एकाच प्रोडक्ट वापर. जेव्हा एकाच वेळी दोन प्रकारचे प्रॉडक्ट वापरल्या जातात तेव्हा जाहीर आहे की हे बदलता येत नाहीत, ज्यामुळे इन्फेक्शनची संभावना आणखीनच वाढते.

आनंदी पीरियड्ससाठी टिप्स

* डॉ. रंजना शर्मा

बहुसंख्य महिलांना आपल्या पीरियड्सबाबत बोलायला आवडत नाही. हेच कारण आहे की यादरम्यान त्या हायजीनच्या महत्त्वाकडे दुर्लक्ष करतात आणि नवीन समस्यांच्या शिकार बनतात.

मासिक पाळीबाबत जागरूकतेचा अभाव हेदेखील या समस्यांमागील मोठे कारण आहे. पीरियड्सदरम्यान होणाऱ्या समस्यांपासून सुरक्षित राहण्यासाठी काही सुचना लक्षात घ्या :

1) नियमित बदल : सर्वसाधारणपणे दर ६ तासांनी सॅनिटरी पॅड बदलायला हवे. तुम्ही टँपॉन वापरत असाल तर दर २ तासांनी ते बदला. याशिवाय तुम्ही आपल्या गरजेनुसारही सॅनिटरी पॅड बदलायला हवे. जसे की जास्त अंगावरून जात असल्यास तुम्हाला सतत पॅड बदलावे लागतात. फ्लो कमी असेल तर सतत बदलण्याची गरज नाही. तरीही दर ४ ते ८ तासांनी पॅड बदला, जेणेकरून स्वत:ला इन्फेक्शनपासून वाचवू शकाल.

2) आपल्या गुप्तांगाला नियमित धुवून साफ करा : पीरियड्सदरम्यान गुप्तांगाच्या आसपासच्या त्वचेजवळ रक्त साचते, ते संसर्गाचे कारण ठरू शकते. म्हणूनच गुप्तांगाला नियमित धुवून साफ करा. यामुळे योनीला दुर्गंधीही येणार नाही. दरवेळी पॅड बदलताना गुप्तांग चांगल्या प्रकारे साफ करा.

3) हायजीन प्रोडक्ट्स वापरू नका : योनस्वत:हूनस्वच्छहोण्याची नैसर्गिक प्रक्रिया असते, जी चांगल्या आणि वाईट बॅक्टेरियांना संतुलित ठेवते. साबण योनीतील चांगल्या बॅक्टेरियांना नष्ट करू शकतो, म्हणून त्याचा वापर करू नका. तुम्ही फक्त पाण्याचा वापर करू शकता.

4) धुण्यासाठी योग्य पद्धत वापरा : गुप्तांग स्वच्छ करण्यासाठी योनीपासून गुद्द्वाराकडे साफ करा. म्हणजे पुढून पाठच्या दिशेपर्यंत जा. उलटया दिशेने कधीच धुवू नका. उलटया दिशेने धुतल्यास गुद्द्वारातील बॅक्टेरिया योनीत जाऊन संसर्ग होऊ शकतो.

5) वापरलेले सॅनिटरी प्रोड्क्ट योग्य ठिकाणी फेका : वापरलेले सॅनिटरी प्रोड्क्ट योग्य पद्धतीने आणि योग्य ठिकाणीच फेका, कारण ते संसर्गाचे कारण ठरू शकतात. फेकून देण्यापूर्वी ते गुंडाळा जेणेकरून दुर्गंधी किंवा संसर्ग पसरणार नाही. पॅड किंवा टँपॉन फ्लश करू नका, कारण यामुळे टॉयलेट ब्लॉक होऊ शकतो. नॅपकिन फेकल्यानंतर हात चांगल्याप्रकारे धुवा.

6) पॅडमुळे होणाऱ्या रॅशेसपासून बचाव करा : पीरियड्समध्ये हेवी फ्लोवेळी पॅडमुळे रॅशेस होण्याची शक्यता खूपच वाढते. असे सर्वसाधारपणे तेव्हा होते जेव्हा पॅड जास्तवेळ ओला राहतो आणि त्वचेशी घासला जातो. म्हणून स्वत:ला कोरडे ठेवा. नियमितपणे पॅड बदला. रॅशेस पडल्यास आंघोळीनंतर आणि झोपण्यापूर्वी अॅण्टीसेप्टिक मलम लावा. यामुळे रॅशेस बरे होतील. मलम लावूनही ते बरे न झाल्यास त्वरित डॉक्टरकडे जा.

7) एकावेळी एकाच प्रकारचे सॅनिटरी प्रोडक्ट वापरा : काही महिला ज्यांच्या जास्त अंगावरून जाते त्या एकाचवेळी दोन पॅड्स किंवा एका पॅडसोबतच टँपॉन वापरतात. कधी सॅनिटरी पॅडसोबतच कपडाही वापरतात. त्यामुळे त्यांना दीर्घकाळपर्यंत पॅड बदलण्याची गरज भासत नाही. पण तुम्ही एका वेळी एकच प्रोडक्ट वापरणे आणि ते सतत बदलणे हेच उत्तम आहे. जेव्हा एकाचवेळी दोन प्रोड्क्टचा वापर केला जातो, तेव्हा तुम्ही सतत ते बदलत नाही, यामुळे रॅशेस, संसर्गाची शक्यता वाढते. तुम्ही पॅडसोबत कपडाही वापरत असाल तर संसर्गाची भीती अधिकच वाढते, कारण जुना कपडा अनेकदा हायजिनिक नसतो. पॅड्सच्या वापराबाबत बोलायचे तर ते आरामदायक नसतात आणि रॅशेसचे कारणही ठरू शकतात.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें