* प्रेरणा किरण
साडी : साडी, ही ५ ते ७ यार्ड लांबीची वस्त्रे शतकानुशतके भारतीय संस्कृती आणि परंपरेचा आरसाच राहिली नाहीत तर हळूहळू ती महिलांच्या व्याख्येशी देखील जोडली गेली.
इतिहास
भारतातील साडीचा इतिहास सुमारे ५ हजार वर्ष जुना आहे. मध्ययुगीन भारतात त्याची लोकप्रियता वाढली आणि हळूहळू ती महिलांच्या दैनंदिन जीवनात इतकी अंतर्भूत झाली की जणू काही महिलांनी या ड्रेसचे पेटंट घेतले आहे.
साडीच्या उपयुक्ततेवर उद्भवणारे प्रश्न
आजच्या काळात, साडी घरकामासाठी किंवा सामान्य जीवनासाठी नक्कीच आरामदायी पोशाख असू शकते, पण काम करणाऱ्या महिलांसाठी साडी आरामदायक आहे का? नोकरी करणाऱ्या महिलांना साडीमध्ये आरामदायी वाटते का?
नोकरदार महिला आणि साड्या
काळानुसार, समाजात महिलांची भूमिका झपाट्याने वाढत आहे. महिला विविध क्षेत्रात आपला ठसा उमटवत आहेत आणि यशाची शिखरे गाठत आहेत. तासन्तास बैठकांना उपस्थित राहणे, मेट्रो किंवा ट्रेनने प्रवास करणे, कधीकधी बस पकडण्यासाठी धावणे, बांधकामाच्या ठिकाणी मजूर म्हणून काम करणे, विटा वाहून नेणे, धावणे आणि अशी अनेक कामे काम करणाऱ्या महिला दररोज करतात. अशा परिस्थितीत साडी हा त्यांच्यासाठी आव्हानात्मक विषय बनतो.
अनेक महिलांना साडीमध्ये आरामदायी वाटत नाही आणि अनेकांसाठी, धावताना साडी त्यांच्या पायात बंधन म्हणून काम करते. ट्रेन, मोटारसायकल किंवा बसमध्ये अडकून अनेक लोक आपले प्राण गमावतात आणि अनेक महिलांना गर्दीच्या ट्रेनमध्ये पुरुषांपेक्षा जास्त सावधगिरी बाळगावी लागते.
आता प्रश्न असा उद्भवतो की महिलांच्या दैनंदिन जीवनात, रचबासा साडी नावाचा हा पोशाख त्यांची निवड आहे का, तो त्यांच्यासाठी आरामदायक आहे की फक्त एक सक्ती आहे?
साडी : किती आरामदायी
‘उफ, माझं पोट दिसतंय…’ ‘अरे, माझ्या साडीचे पट्टे सुटले आहेत…’ ‘अरे मित्रा, माझी बस चुकली…’ ‘मी जर थोडी वेगाने धावली असती तर माझी ट्रेन चुकली नसती…’ ‘अरे, माझा पल्लू अडकला…’ साडी नेसणाऱ्या काम करणाऱ्या महिलांच्या संघर्षाचे चित्रण करणाऱ्या या काही ओळी आहेत. अशा परिस्थितीत महिलांना कसे आरामदायी वाटेल?
अर्थात, यापैकी काही समस्या वारंवार सरावाने सोडवता येतात, परंतु काही समस्या अशा आहेत ज्या सरावानेही सोडवता येत नाहीत.
साडी : किती जबरदस्ती आहे!
गेल्या काही वर्षांत, समाजात प्रचलित असलेल्या रूढींना तोडून महिलांनी यशाची शिखरे गाठली आहेत, परंतु आजही अशा महिला आहेत ज्यांना त्यांचे कपडे निवडण्याचे स्वातंत्र्य नाही. ते काय घालतील, कोणते काम करतील, कसे दिसतील हे देखील दुसरे कोणीतरी ठरवते.
२१ व्या शतकातील भारतातही असे लोक आहेत जे साडीला स्त्रीच्या प्रतिष्ठेचे प्रतीक मानतात. अशा परिस्थितीत, काही नोकरदार महिला त्यांच्या निवडीशी तडजोड करतात आणि सक्तीमुळे साडी स्वीकारतात.
काही लोकांचा असा विश्वास आहे की महिला साडीमध्ये अधिक चांगल्या दिसतात कारण ती त्यांच्या संस्कृती आणि परंपरांचे प्रतीक आहे. पण परंपरा आणि संस्कृतीचे ओझे फक्त महिलांवरच आहे का? मी कधीही पुरूषांना धोतर किंवा लुंगी घालून ऑफिसला जाताना पाहिले नाही.
काही खाजगी आणि विशेषतः सरकारी कार्यालयांमध्ये, साडी हा ड्रेस कोड म्हणून ओळखला जातो. अशा परिस्थितीत, सर्व समस्या असूनही, महिलांना ड्रेस कोड म्हणून साडी घालण्यास भाग पाडले जाते.
महिलांची पसंती म्हणून साडी
आजच्या काळात, साडी हा पारंपारिक पोशाख असण्यासोबतच एक फॅशन स्टेटमेंटही बनला आहे. पार्टी असो किंवा फंक्शन, फॅशन ट्रेंडनुसार साडी ही सर्व महिलांची पसंती असते.
साडी नेसणे ही महिलांची वैयक्तिक निवड असली पाहिजे, काही महिला परंपरा आणि फॅशनचे मिश्रण म्हणून ती घालायला आवडतात, तर अनेक जण सामाजिक दबावामुळे ती घालतात.
प्रत्येक व्यक्तीची स्वतःची निवड असते. महिलांच्याही स्वतःच्या आवडीनिवडी असतात. तिला तिच्या दैनंदिन जीवनात कोणत्या प्रकारचा पोशाख घालायचा आहे हा तिचा वैयक्तिक निर्णय असावा. जर साडी महिलांसाठी आरामदायी आणि स्टायलिश असेल तर ती सक्ती नसून निवड असू शकते.
