मातृत्व किंवा करिअर

* पारुल भटनागर

शुभ्राला नोकरीचा राजीनामा द्यावा लागला कारण की ती गर्भवती होती आणि डॉक्टरांनीही तिला विश्रांती घेण्याचा सल्ला दिला होता. असं असलं तरी, काही कंपन्यांना गर्भवती महिलांना नोकरीवर ठेवण्यास आवडत नाहीत, कारण त्यांना असं वाटतं की वाढत्या जबाबदाऱ्यांमुळे, यापुढे त्या नोकरीकडे पूर्ण लक्ष देण्यास सक्षम राहणार नाहीत, तथापि त्यांना आपल्या घरातील व बाहेरील जबाबदाऱ्या कशा पार पाडाव्यात हे माहित असते. तरीही त्यांचे कौटुंबिक नियोजन हे त्यांच्या कारकीर्दीत अडथळा ठरते. हीच भीती त्यांना कुटुंब नियोजनाबद्दल विचार करू देत नाही.

सर्वेक्षण काय म्हणते

लंडन बिझिनेस स्कूलने केलेल्या नव्या सर्वेक्षणानुसार, ७० टक्के महिला आपल्या करिअरच्या ब्रेकमुळे काळजीत आहेत. त्यांच्यासाठी करिअर ब्रेक घेणे म्हणजे सहसा प्रसूती रजेसाठी वेळ काढून घेणे किंवा मुलांची काळजी घेण्यासाठी कामाच्या ठिकाणाहून मागे हटणे आहे.

गेल्या वर्षी लेबर पार्टीच्या संशोधनानुसार, ५० हजाराहून अधिक महिलांना प्रसूती रजेवरुन परत आल्यानंतर त्यांना नोकरीवरून काढून टाकण्यात आले होते.

कंपन्या मोठया प्रतिभा गमावतात

आज केवळ पुरुषच नाही तर स्त्रियादेखील प्रत्येक क्षेत्रात झेंडा फडकवित आहेत. तिने आपल्या प्रतिभेने हे सिद्ध केले आहे की ती एकटयाने सर्व काही करू शकते. त्यांनी आपली घरापर्यंत मर्यादीत असलेली प्रतिमा बदलली आहे. चला, अशा काही व्यक्तिमत्वांबद्दल जाणून घेऊया ज्यांचे नाव जगभरात प्रसिद्ध आहे :

इंदिरा नुई, पेप्सीको कंपनीच्या अध्यक्षा आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी राहिल्या आहेत. त्यांच्या या कामगिरीबद्दल त्यांचा गौरवही करण्यात आला आहे.

चंदा कोचर आयसीआयसीआय बँकेच्या एमडी आणि मुख्य कार्यकारी अधिकारी राहिल्या आहेत. त्यांच्या नेतृत्वात आयसीआयसीआय बँकेने भारतातील सर्वोत्कृष्ट बँक रिटेल पुरस्कार जिंकला आहे. तसे आजकाल चंदा कोचर अनेक घोटाळयांमध्ये आरोपी आहे.

मिताली राज एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये सर्वाधिक धावा करणाऱ्या महिला क्रिकेट संघाच्या कर्णधारपदी राहिल्या आहेत, त्यासाठी त्यांना अर्जुन पुरस्कार व पद्मश्री पुरस्कारानेही सन्मानित करण्यात आले. अशा परिस्थितीत जर आपण स्त्रियांना कमी लेखले असते तर त्या देशात नाव कसे कमवू शकल्या असत्या?

महिलांची विचारसरणी बदलली आहे

पूर्वी, जेथे महिला घराच्या चार भिंतींपर्यंतच मर्यादीत राहत असत आणि घरा-घरातील पुरुषच कुटुंबासाठी जबाबदार असत, परंतु आता वेळ आणि परिस्थिती बदलल्यामुळे महिलांनीही घराच्या आणि बाहेरच्या जबाबदाऱ्या पार पाडण्यास सुरवात केली आहे. आता त्याही कुटुंबियांसमवेत खांद्याला खांदा लावून चालण्यास सुरवात केली आहे, आता त्यांचे लक्ष करियर बनवण्याकडे जास्त आहे.

कुटुंब नियोजनात विलंब

आजच्या महिलेस आपली उच्च पात्रता घरापर्यंतच मर्यादित ठेवणे मुळीच मान्य नाही. तिला पात्र झाल्यावरच लग्न करणे आवडते. कोणत्याही गोष्टीसाठी कोणासमोर गरजू बनणे तिला आवडत नाही. ती तिचा विचार करते आणि आपल्या योग्य जोडीदार शोधते तेव्हाच ती लग्न करते जेणेकरून कोणत्याही प्रकारची आर्थिक समस्या आडवी येऊ नये.

लग्नानंतर कुटुंबातील सदस्यांच्या वतीने कुटुंब नियोजनाबद्दल विचार करण्याविषयी दबाव वाढू लागतो. पण आजची पिढी यास उशीर करण्यातच समजदारी मानते, विशेषत: कार्यरत महिला. कौटुंबिक नियोजनामुळे त्या नोकरी गमवू इच्छित नाहीत. या भीतीने, त्या यास उशीर करतात.

जास्त पैसे कमविण्याची इच्छा देखील योग्य नाही

दिल्लीच्या केशव पुरम भागात राहणारी प्रीती आयटी क्षेत्रात काम करते. तिचा नवरादेखील याच व्यवसायात आहे. त्यांच्या लग्नाला ६ वर्ष झाली आहेत. आता जेव्हा त्यांना वाटले की त्यांची लाईफ सेटल झाली आहे, तेव्हा त्यांनी मुलं जन्मास घालण्याबद्दल विचार केला. पण त्यांना यश मिळालं नाही. वैद्यकीय तपासणीमध्ये त्यांना हे समजले की वय जास्त झाल्याने आणि इतर कारणांमुळे त्यांना आई होण्यास समस्या येत आहे. आता केव्हा ती आई बनू शकेल, याचा विचार करून-करून तिचे आयुष्य तणावग्रस्त झाले आहे.

वर्क ऐट होमचा पर्यायदेखील

जर आपल्याला असे वाटत असेल की नोकरी म्हणजे फक्त ऑफिसमध्ये जाऊन काम करणे असते, तर असे नाही आहे. आपण घरी काम करूनदेखील जॉब सुरू ठेवू शकता.

आज इंटरनेटच्या जगात नोकऱ्यांची कमतरता नाही. फक्त मनात काहीतरी करण्याची उत्कटता होणे आणि आपल्याकडे कौशल्य असणे आवश्यक आहे. याद्वारे आपण आपल्या कारकीर्दीला ब्रेक लागण्यापासून थांबवू शकता आणि याचा कौटुंबिक नियोजनावरही परिणाम होणार नाही. घरातून स्वतंत्रपणे काम करू शकता, टिफिन सिस्टम, शिकवणी घेणे, भाषांतर कार्य, ब्लॉगिंग इ.

तर आता असे समजू नका की लग्न केल्याने आणि मूल जन्मास घातल्याने तुमच्या कारकीर्दिला ब्रेक लागेल.

आनंदी नात्यांचा वारसा

* मदन कोथुनिया

पतिपत्नी यांचे आपसातील संबंध सुरळीत असणे हे फक्त दांपत्य जीवनासाठीच नाही तर आदर्श कुटुंबासाठीही गरजेचे आहे. इथूनच मुले शिकतात मधुर वाणी, समतोल वर्तन आणि ताळमेळ, ज्यामुळे त्यांचेही वैवाहिक जीवन आश्चर्याने व्यापते. तुम्ही दिला आहे का मुलांना हा वारसा?

तुम्ही एक गृहिणी आहात का आणि गोंडस मुलांची आईसुद्धा? मग तर आपल्या मुलांचे भविष्य उज्ज्वल व्हावे असे नक्कीच तुम्हाला वाटत असेल. पण याची योग्य पद्धत काय हे माहीत आहे का तुम्हाला? मुलांचे भावी आयुष्य सुखी असावे. यासाठी आईवडिलांचे नाते आपसात प्रेमपूर्ण असणे अत्यंत आवश्यक आहे.

तुम्हा उभयतांमध्ये जेवढे प्रेम, सन्मान असेल, मुलंही त्यांच्या वैवाहिक आयुष्य तितक्याच आनंदाने जगतील. शेवटी प्रत्येक गोष्ट जे तुमच्याकडूनच शिकणार आहेत. चला तर मग, या दांपत्य जीवनात गोडवा आणण्यासाठी जाणून घ्या काही बाबी :

लग्नाला प्राधान्य द्या

नेहमी लक्षात ठेवा की लग्नाला महत्त्व देणे गरजेचे आहे. थोडीशी चूकही महागात पडू शकते. लहान लहान बाबींमध्ये एकमेकांची बाजू घ्या, प्रेम दर्शवा. जेव्हा पती ऑफिसला जायला निघतील, तेव्हा दृष्टीआड होईपर्यंत त्यांना पाहात राहा. पतिनेही विनाकारण कधीतरी पत्नीला भेटवस्तू आणावी. यामधून मुलांना शिकायला मिळेल की पतिपत्नी एकमेकांसाठीच बनलेले असतात.

काही क्षण असावेत खाजगी

मुले झाली म्हणजे असे नाही की, तुमचे खाजगी आयुष्य संपुष्टात आले. सायंकाळी पती जेव्हा घरी परततात, तेव्हा मुलांसोबत वेळ घालवल्यानंतर १०-१५ मिनिटे खाजगी बोलण्यासाठी ठेवावीत. मुलांनाही स्पष्ट सांगावे की ही वेळ मम्मीपप्पांसाठी राखीव आहे. यावेळी तुम्ही दोघांनी सोबत राहा व मुलांना त्यांच्या कामात व्यग्र राहू द्या. १०-१५ मिनिटे केवळ आपल्याविषयी बोला.

दोघांनीही बाहेर जावे

पतिपत्नींनी एकत्र वेळ व्यतित करणे त्यांना नवी उर्जा मिळवून देते. मुले झाल्याने जबाबदाऱ्यांनी वेढून जाऊन हा आनंद गमावू नका. मुलांना घरी ठेवून तुम्ही बाहेरही फिरायला जावे. मुले जर लहान असतील तर तुम्ही शेजाऱ्यांची किंवा नातेवाईकांची मदत घ्यावी.

जर खूप खर्च होतो असे वाटत असेल तर कॉफी किंवा स्नॅक्स किंवा मग आवडत्या पुस्तकाच्या दुकानात जावे. जर आठवड्यात शक्य नसेल तर महिन्यातून एकदा तरी मुलांना घरी सोडून एखाद्या रात्री बाहेर पडा. यामुळे नक्कीच वैवाहिक आयुष्यात गोडवा येईल.

टीव्हीशी नाते तोडा

जर संध्याकाळ होताच तुम्हाला टिव्हीला चिकटायची सवय असेल तर तुमचे रूटीन बदला. ही सवय तुमचे दांपत्य जीवन नीरस बनवून टाकेल. टिव्ही पाहण्याऐवजी तुम्ही दुसरा एखादा छंद जोपासा आणि पुस्तकांवर वगैरे चर्चा करा. मुलांनाही हीच सवय लावा की रात्री जेवणानंतर मम्मीपापा थोडे फिरून येतात.

प्रत्येक क्षण आठवणीत ठेवा

प्रत्येक दिवस सोबत घालवणे तर पतिपत्नीला शक्य होत नाही. पण दिवसभरातील ही दरी नष्ट करण्यासाठी काही प्रयत्न तर नक्की करता येतील. जर पतिच्या ऑफिसमध्ये काही महत्त्वाचा प्रोजेक्ट सुरू असेल तर संधी मिळताच फोनवर खुशाली विचारा. पतिनेही दिवसातून एकदा फोन करून पत्नीची जरूर चौकशी करावी.

जे वाटते ते दाखवून द्या

थोडा विचार करा की तुमच्या जोडीदारामध्ये कोणत्या बाबी इतरांहून वेगळ्या आहेत. त्यांची कुठली वैशिष्ट्य तुमचे मन जिंकतात आणि घर आनंदी राखतात. आता वेळ न दवडता यादी तयार करा आणि जोडीदाराचे यासाठी आभार मानायला विसरू नका. मुलांसमोर त्यांच्या चांगल्या बाबींचा उल्लेख करायलाही विसरू नका.

खेळाखेळामध्ये प्रेम वाढवा

खेळ मुलांचा असो की मोठ्यांचा, तो चमत्कार साधतो. एक चांगला खेळ क्षणांतच नात्यांना गहिरे करतो. मग तुम्ही एकमेकांसाठी एखाद्या चांगल्या खेळाची निवड करावी. तुम्ही दोघांनीच खेळावे किंवा मुलांनाही सहभागी करून घ्यावे. अशाच छोटयामोठ्या क्लृरत्या कुटुंबात आपलेपणा वाढवतील.

नाविन्य टिकवावे

प्रत्येक जुन्या वस्तूमध्ये शिळेपणा जाणवतो. पण तुमच्या प्रेमाची अशी अवस्था आवडेल तुम्हाला? नाही ना? मग लहानमोठ्या खोड्या सुरू ठेवाव्यात. त्या ठिकाणी फिरायला जावे, जिथून तुमच्या वैवाहिक जीवनाची सुरूवात झाली होती. त्या बागेत किंवा रेस्टॉरंटमध्ये काही तास घालवल्याने तुमच्या गोड आठवणींना उजाळा मिळेल आणि तुमच्या आयुष्यात गोडवा निर्माण होईल.

पुन्हा एकदा

लग्नाला ५-१० वर्ष झाली, तरी काय? पुन्हा एकदा निघा दुसऱ्या मधुचंद्रासाठी. मुलांना आजीआजोबांकडे सोपवा आणि विसरून जा सर्व जबाबदाऱ्या. जर काही दिवसांचा वेळ नाहीच काढू शकलात तर कमीत कमी विंकेडला तरी घराबाहेर राहा. एकाच शहरात थांबा हवे तर, पण रात्र बाहेरच व्यतित करा आणि लक्षात ठेवा की तिथे घरातील बाबींचा उल्लेखही होता कामा नये.

आपली स्वप्नं वाटून घ्या

वर्षातून एकदा तुम्ही पतिपत्नीने घरातून बाहेर पडून आपल्या स्वप्न आणि ध्येयाविषयी जरूर चर्चा करावी. एखादा दिवस ठरवावा. उदा, नवे वर्ष किंवा लग्नाचा वाढदिवस. दरवर्षी या दिवशी डिनरला बाहेर जावे आणि आढावा घ्यावा की तुम्ही काय मिळवले, काय गमावले अन् काय मिळवायचे आहे? तुमच्या भविष्याची सोनेरी स्वप्नं विणा आणि सोबतच आपल्या ध्येयाकडे वाटचाल करा. तुमची मुले, तुमच्या या जीवनाकडे पाहण्याच्या दृष्टीकोनातून आपले भविष्य कसे घडवायचे ते शिकतील.

जे प्रेमाने व्यतित कराल तेच आयुष्य आहे, या विश्वासासह, आपल्या मुलांसाठी आदर्श बना आणि आयुष्य आनंदाने जगा.

कुटुंबाच्या आनंदास मुक्त बनवा

* दीप्ति अंगरीश

मागे व्यतीत झालेल्या काळाची खूप आठवण येते. जेव्हा आई, काकू, आत्या, ताई आणि आजी सर्व एकत्र असायच्या. आता कामाच्या विवशतेने सर्व काही हिसकावले आहे. कुटुंबाच्या गोष्टी फक्त स्मृती बनून राहिल्या आहेत किंवा कधीकधी एखादे परिपूर्ण कुटुंब टीव्हीवर दिसते. आजच्या कुटुंबात फक्त ५ ते ६ सदस्यच असतात. शिवाय इतर कुटुंबियांना भेटणेदेखील सण-उत्सवापुरते मर्यादित राहिले आहे. आता कुटुंबाचे प्रेम, ओरडणे, स्तुती करणे, सल्ला देणे अंगणात पसरलेल्या आसनावर नव्हे तर व्हॉट्सअॅपवर होत आहे किंवा    आपण म्हणू शकता की कुटुंब डिजिटल झाले आहे.

तंत्रज्ञानाने बरेच काही दिले आहे, परंतु त्याने बरेच काही हिरावून ही घेतले आहे. आजी, काकू, आत्या यांचे प्रेम आठवा. पूर्वी प्रेम वास्तविक जीवनात मिळायचे, जे कधीकधी स्तुतीने आपली पाठ थोपटायचे तर कधीकधी लाडात येऊन गाल खेचायचे. कालांतराने सर्व काही तांत्रिक बनले उदा. प्रेम, ओरडणे, स्तुती करणे, सुज्ञपणा, जगत्तव, भावना, आवेश, उत्साह या सर्व गोष्टी व्हॉट्सअॅपसारख्या बऱ्याच अॅप्समध्ये अंतर्भूत झाल्या आहेत. हे तंत्र दुरावलेल्या लोकांना जोडत आहे, ज्ञानाची अफाट संपत्ती देत आहे, परंतु वास्तविक जीवनाच्या भावनांपासून दूरदेखील करीत आहे. परिणामी एकत्र राहूनही कुटुंबातील प्रत्येक सदस्य एकमेकांशी अनभिज्ञ आहे. चला, हे अंतर दूर करण्यासाठी काही प्रभावी टीप्स आपण जाणून घेऊया :

दैनिक स्टेजिंग

आठवडयात रात्रीच्या जेवणाच्या वेळेव्यतिरिक्त तुम्ही एका स्टेजवर वेळ घालवायचे नक्की करा. यापासून मिळणाऱ्या आरोग्यदायी फायद्यांव्यतिरिक्त नात्यातील बंधनाचे फायदेदेखील मिळतील. म्हणजे थोडी-थोडी भूक असताना कोरडी फळे, दूध आणि फळे असावीत. कबूल आहे की आपल्याला या गोष्टी आवडत नाहीत परंतु जेव्हा आपण एकत्र खाता तेव्हा त्यांच्यात नात्यांचे प्रेमही विरघळते.

रविवारच्या रविवारी

आतापर्यंत जे घडले ते विसरा कुटुंबातील अंतराचे रडगाणे गाऊ नका, परंतु त्यांना थांबवण्याचे प्रभावी मार्ग शोधा. याचा उत्तम मार्ग म्हणजे रविवार, म्हणजे आपण आणि आपले संपूर्ण कुटुंब आठवडाभर कामात व्यस्त असते. अशा परिस्थितीत शनिवारी रात्रीच सदस्यांना सांगा की दुसऱ्या दिवशी प्रत्येकाने लवकर उठून मैदानात खेळायला जायचे आहे. येथे मैदानात आपल्याला आरोग्य आणि नात्यांचे बंधन प्राप्त होईल.

भोजनाचा क्रियाकलाप

आपण सर्व व्यस्त आहात, परंतु रविवार वेगळया प्रकारे साजरा करा. याची जबाबदारी तुम्हाला घ्यावी लागेल. रविवारी बाहेर न खाण्याचा प्रयत्न करा आणि सर्व एकत्र येऊन भोजन बनवा. विश्वास ठेवा की हे खाद्य क्रियाकलाप आपल्याला जवळ आणतील.

गॅझेप्लन नको

आपण कुटुंबात कठोर नियम बनवावेत की जेव्हा संपूर्ण कुटुंब एकत्र असेल तेव्हा गॅझेटच्या वापरावर बंदी असेल. तसेही एकत्र येण्याच्या संधी कमी मिळतात. जर त्यात आयपॅड, मोबाईल, लॅपटॉप इत्यादी गॅझेटबरोबर असतील तर ते कुटुंब एकत्र न राहता विभागले जाईल, तसेच कुटुंबातील सदस्यांना एकत्र जेवायला सांगा, ज्यात कुटुंब गॅझेटस विनामूल्य असेल. नक्कीच, तेव्हा आपण एकमेकांना जवळून जाणू शकाल, हसवू शकाल, दु:ख शेयर करण्यास सक्षम असाल.

जीवनाचे ध्येय

तुम्ही आयुष्यात छोटी-छोटी ध्येये ठेवता. जेणेकरून मोठया ध्येयापर्यंत पोहोचणे सोपे होईल. परंतु ही उद्दीष्टे केवळ उंची आणि पैशापुरती मर्यादित असतात. आनंदी कुटुंबासाठी लहान-लहान ध्येये ठेवा, मग कुटुंबात प्रेम कायमचे कसे वास करते ते पहा. ही लहान उद्दिष्टे असू शकतात जसे एकत्र स्वयंपाक करणे, एकत्र जॉगिंगला जाणे, एकत्र कुटुंबासमवेत दूरच्या प्रवासाला जाणे इ.

कौटुंबिक नोट्स बनवा

हे कबूल आहे की संपूर्ण कुटुंब व्हॉट्सअॅपवर फॅमिली ग्रुपशी जोडलेले आहे, परंतु जरा आठवून पहा की आपण ज्या लोकांसह राहता त्या लोकांशी आपण वास्तविक जीवनात किती जोडलेले आहात. जर आपली कुटुंबाला एकत्र ठेवण्याची इच्छा असेल तर यासाठी आपल्या सर्व प्रयत्नांची नोट्स बनवा आणि मोबाईलवर अलार्म लावा, अलार्म तुम्हाला कोणत्या वेळी काय करावे याची आठवण करून देईल.

थकवा मिटवा

दररोजचा थकवा दूर करण्यासाठी तुम्ही बरेच काही करत असाल. कधी पुस्तक वाचन तर कधी इकडे-तिकडे शतपावली. तरीही थकवा नाहीसा होत नाही. शिवाय कूस बदलत-बदलत रात्र संपते आणि सकाळी थकवा जसाचा तसा. अशा परिस्थितीत ऊर्जा बूस्टर म्हणजे दररोजचे कुटुंबाचे एकत्रित येणे. यासाठी वेळ निश्चित करा. दिवाणखान्यात सगळयांसह कोणताही शो पहा आणि दिवसभराचे      सुख-दु:ख सामायिक करा. असे केल्याने आपणास उर्जा मिळेल, जी पुढच्या दिवसासाठी आपल्या शरीरास पूर्ण चार्ज करेल आणि आपले कुटुंब मित्रांपेक्षा पुढे असेल.

आउटिंग तर केलीच पाहिजे

उत्सवाचा हंगाम सुरू होताच लॉन्ग विकेंड किंवा ४-५ दिवसांची सुट्टी मिळूनच जाते. अशा परिस्थितीत फॅमिली आउटिंगहून उत्तम काहीही असूच शकत नाही. आधीपासूनच नियोजन करून सर्व तयारी करा. वर्षभरातून एकदा सहलीची योजना अवश्य बनवा, कारण आपल्या माणसांपासून तुम्ही जितके दूर जाल तितकेच जवळ याल.

जेव्हा वारंवार विचारलं जाईल आईबाबा केव्हा होणार

* पारुल भटनागर

लग्नाला काही महिने होत नाही तोच नवपरिणीत जोडप्यांना प्रत्येकजण फक्त एकच प्रश्न विचारत राहतं की केव्हा देणार गुड न्यूज, लवकर तोंड गोड करा, आता तर आजीकाकी ऐकायला कान आतुर झालेत. जास्त उशीर करू नका नाहीतर नंतर समस्या निर्माण होतील. अनेकदा अशा गोष्टी ऐकून कान विटतात आणि असे प्रश्न अनेकदा नात्यांमध्ये दरार निर्माण करतात. अशावेळी गरजेचं असतं ते म्हणजे या प्रश्नांची उत्तरं अशा हुशारीने द्यायची की ज्यामुळे कोणाला वाईटही वाटणार नाही आणि तुम्ही स्वत:ला तणावापासून दूर ही ठेवाल.

कसं कराल हुशारीने हॅन्डल

जेव्हा असाल जेवणाच्या टेबलावर : अनेकदा अशा प्रकारच्या गोष्टी जेवणाच्या टेबलावर होतात कारण इथे संपूर्ण कुटुंब एकत्र असतं आणि सगळे आरामात असतात. अशावेळी जेव्हा तुमची आई तुम्हाला बोलेल की आता कुटुंबाबाबत विचार करा तेव्हा तुमचा मूड खराब करून घेऊ नका. कारण मोठयाकडून आपण अशा प्रकारच्या प्रश्नांची आशा करतो. उलट त्यांना होकार देऊन विषय असा बदला की आई आज जेवण जरा जास्तच टेस्टी बनलंय, आई तुम्ही तर जगातल्या सर्वात बेस्ट शेफ आहात वगैरे बोलून विषयांतर करा. यामुळे तुमचा मूडदेखील खराब होणार नाही आणि विषयांतरदेखील होईल.

चेष्टामस्करी करत करा बोलती बंद : भारतीय संस्कृतीत लोकांना स्वत:पेक्षा दुसऱ्यांची चिंता अधिक असते. तुमचा मुलगा वा मुलगी वयाने एवढी मोठी झालीय वा अजून लग्न नाही झालंय. लग्नाला ४ वर्ष झालीत अजून मुलबाळ नाही झालं. अगदी मित्रमैत्रिणीदेखील टोमणे मारल्याशिवाय राहत नाहीत. अशावेळी या गोष्टी मनाला लावून घेऊ नका उलट त्या चेष्टामस्करीत घ्या की तू जर सांभाळणार असशील तर मी आजच सुरुवात करते, बोलून हे बोलून बोलून हसत रहा, यामुळे त्यांची बोलतीदेखील बंद होईल आणि चेष्टामस्करीत तुमचं कामदेखील होईल.

नातेवाईकांसमोर बोल्ड रहा : जेव्हा कुटुंबातील लोक एकत्र येतात तेव्हा मग ती मुलं असो वा मोठे सगळे मजामस्तीच्या मूडमध्ये येतात, कारण दीर्घ कालावधीनंतर सगळे भेटतात. अशावेळी नातेवाईक मूल होण्याबाबत काय ठरवलंय हे विचारल्याशिवाय राहत नाहीत. अशावेळी यागोष्टीवर भडकून वातावरण बिघडवू नका, उलट बोला आम्हीच अजून मुलं आहोत, अजून आमचंच वय मस्ती करण्याचं आहे. तुमचं हे उत्तर ऐकून बोलणारे समजून जातील की यांना याबाबत बोलण्यात काहीच फायदा नाहीये.

स्वत:ला मानसिकरित्या तयार ठेवा : लग्न झालं तर मुलंदेखील होतील आणि याबाबत प्रश्नदेखील विचारले जातीलच. म्हणून जेव्हा केव्हा पण याबाबत विचारलं जाईल तेव्हा उदास होण्याऐवजी त्यांना प्रेमाने सांगा की नुकतंच आमच नवीन आयुष्य सुरु झालंय आणि काही गोष्टी सेटल करण्यात थोडा वेळ लागेल. जेव्हा सगळं काही व्यवस्थित होईल तेव्हा प्लॅन करण्याबाबत विचार करू. तुमच्या या उत्तरानंतर कोणीदेखील तुम्हाला वारंवार विचारणार नाही.

लाजू नका मोकळेपणाने बोला : जेव्हा पण याविषयावर बोलणं होतं तेव्हा एकतर आपण लाजतो वा त्या जागेतून उठून निघून जातो. भलेही हा विषय थोडा संकोच करण्यासारखा असला तरी तुम्ही तुमचं बोलणं मोकळेपणाने सर्वांसमोर मांडलं नाही तर लोक वेगळाच गैरसमज करून घेतील. एक लक्षात घ्या की याबाबत अंतिम निर्णय तुमचाच असणार, कोणीही तुमच्यावर त्यांचा निर्णय थोपवू शकणार नाही. म्हणून जेव्हा पण याबाबत बोलणं होईल तेव्हा त्यांना सांगा की आम्ही याबाबत विचार नाही करत आहोत, जेव्हा गोड बातमी असेल तेव्हा सर्वात अगोदर तुम्हालाच सांगू.

कायम सोबत करा : लग्नाला अनेक वर्ष झाली आहेत आणि मूल होत नसेल तर पतिपत्नीला आतल्या आत त्रास होतो आणि इतरांनी याबाबत वारंवार विचारणा केल्यानंतर अनेकदा एवढा संताप येतो की उलट उत्तरं द्यावस वाटतं. परंतु तुम्ही असं चुकूनही करू नका, कारण यामुळे तुमचीच इमेज खराब होईल. म्हणून एकमेकांचा आधार बना आणि ठरवा की जर कोणी याबाबत विचारलं तर काय उत्तर द्यायच आहे.

अशा प्रकारे तुम्ही स्वत:ला तणावमुक्त ठेवू शकाल.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें