* नसीम अन्सारी कोचर
मिनूची अशी तक्रार आहे की, लग्नाच्या ५ वर्षांतच तिच्या पतीला तिच्याबद्दल प्रेम राहिलेले नाही. जेव्हा भेटते तेव्हा एकच रडगाणे गाते. आता ते माझ्यावर प्रेम करीत नाहीत. सतत स्वत:च्या कामातच मग्न असतात. सुट्टीच्या दिवशीही जास्त वेळ बाहेरच घालवतात. कधी जवळ बसून प्रेमाने बोलत नाहीत. मी कशी आहे, असे कधीच विचारत नाहीत. मग माझी गरजच काय उरली आहे?
त्यानंतर ती असा संशयही व्यक्त करते की, कदाचित त्यांच्या आयुष्यात दुसरी एखादी स्त्री आली असेल.
मिनू माझी बालपणीची मैत्रीण आहे. दिसायला अतिशय देखणी. खरे सांगायचे तर उंच, गोरा रंग असलेल्या मिनूकडे पाहून मला कधीकधी तिचा हेवा वाटत असे. माझा रंग सावळा असल्यामुळे अनेकदा मी उगाचच चीडचिड करीत असे. रंग उजळविण्यासाठी जगभरातील लेप लावत असे. ब्यूटी पार्लरच्या फेऱ्या तर ठरलेल्याच होत्या. माझा सर्व पॉकेटमनी सुंदर दिसण्यासाठीच खर्च करीत असे. पण मिनूला या सर्वांची कधीच जास्त गरज भासली नाही. पावडर आणि सौम्य लिपस्टिक लावली तरी ती खूपच सुंदर दिसत असे.
स्वत:कडे दुर्लक्ष नको
एमएचा अभ्यास करीत असताना तिची सचिनसोबत ओळख झाली. सचिन दिसायला खूपच देखणा होता. दोघे एकमेकांच्या प्रेमात पडले. पुढे दोघांनी लग्न केले. त्यांच्या लग्नानंतर आमचे दोघींचे भेटणे कमी झाले. कारण माझे सासर मेरठला होते. लग्नानंतर माझे दिल्लीला येणे-जाणे कमी झाले.
यंदाच्या दिवाळीला मात्र माझे दिल्लीला येणे झाले. मला बघून माझ्या आईवडिलांना खूपच आनंद झाला. लग्नानंतर माझ्या चेहऱ्यावर लाली आली होती. येथे आल्यानंतर ज्यांना भेटली त्या प्रत्येकाने सांगितले की, लग्नानंतर मी सुंदर दिसायला लागली आहे. माझी अशी स्तुती ऐकून मला आनंद झाला. लग्नापूर्वी ज्या सावळया रंगामुळे माझी चीडचिड होत असे लग्नानंतर तोच सावळा चेहरा माझ्या पतीच्या माझ्यावरील प्रेमामुळे खुलला होता. लग्नापूर्वी चांगले दिसण्यावर मी बरेच लक्ष केंद्रित करीत असे. लग्नानंतर हीच सवय मला उपयोगी पडली. माझ्या नटूनथटून सुंदर राहण्यामुळे खुश असलेल्या पतीच्या प्रेमामुळे, कौतुकामुळे माझ्या चेहऱ्यावर तेज आले होते आणि हेच तेज माझ्या पतीला माझ्यात गुंतवून ठेवण्यासाठी पुरेसे होते. त्यामुळेच घरी असताना तो सतत माझ्या मागेपुढे घुटमळत असे.
दिल्लीत आल्यानंतरही सर्वांकडून माझ्या होत असलेल्या कौतुकामुळे मी खूप आनंदात होते. २ दिवसांनंतर थोडासा वेळ मिळताच मी मिनूला भेटायला गेले. अचानक जाऊन आश्चर्याचा धक्का द्यावा, असे ठरवून जाण्यापूर्वी मी तिला फोन करायचे टाळले. जुन्या मैत्रिणीला भेटायचा आनंद होता. मी रिक्षा करून तासाभरात तिच्या घरी पोहोचले. दरवाजावरची बेल वाजवली. ज्या महिलेने दरवाजा उघडला तिला पाहून मला मात्र आश्चर्याचा धक्का बसला. हीच मिनू आहे का? मी आश्चर्याने तिच्याकडे पाहातच राहिले. ५ वर्षांत कशीतरीच दिसू लागली होती. गोरा रंग झाकोळला गेला होता. निस्तेज त्वचा, डोळयांखाली काळी वर्तुळे, रुक्ष आणि विस्कटलेल्या केसांची ती महिला माझी मिनू असूच शकत नाही. तिने जुनाट, डिझाईन उडालेली, मळकट मॅक्शी घातली होती. तिला अशा अवतारात पाहून यावर विश्वास ठेवणे कठीण होते की, ही तीच मिनू आहे जिच्या सौंदर्याचा एके काळी मला हेवा वाटत असे.
स्वत:ला कसे ठेवाल आकर्षक
मला भेटून मिनूला आनंद झाला. ती पट्कन स्वयंपाकघरात गेली आणि माझ्यासाठी चहा बनवून घेऊन आली. मला तिच्या सासू-सासऱ्यांच्या खोलीत घेऊन गेली आणि त्यांची ओळख करून दिली. तिचा मुलगा बहुतेक शाळेत गेला होता आणि नवरा कामाला. आम्ही गप्पा मारतच तिच्या बेडरूममध्ये गेलो आणि पलंगावर निवांत बसलो. मला अचानक आलेले पाहून मिनूला अत्यानंद झाला होता, पण काही वेळातच हा आनंद तिच्या रडगाण्यात बदलला. पती आता तिच्याकडे लक्ष देत नाही, अशी तिची तक्रार होती.
मी एक साधासा प्रश्न तिला विचारला, ‘‘मिनू, तू घरात नेहमी अशीच गचाळ राहतेस का?’’
ती म्हणाली, ‘‘घरातही नटूनथटून बसायचे का? आता मी एका मुलाची आई आहे.’’
‘‘संध्याकाळी जेव्हा सचिन येतो तेव्हाही तू त्याच्यासमोर याच अवस्थेत जातेस का?’’ मी विचारले.
‘‘हो, त्यात काय झाले. घरात तर वावरायचे आहे ना? बाहेर जाताना मी मेकअप करते. घरात उगाचच नटूनथटून बसू का? कितीतरी कामे असतात,’’ तिने सांगितले.
माझे असे बोलणे ऐकून मिनू माझ्याकडे आश्चर्याने बघतच राहिली.
मी तिची समजूत काढत म्हणाले, ‘‘मिनू, जन्मजात तुला सौंदर्य लाभले, पण तुला त्याची किंमत नाही. तुझ्या याच सौंदर्यामुळे सचिन तुझ्या प्रेमात पडला. पण आता तेच सौंदर्य तुझ्या दुर्लक्षामुळे झाकोळले गेले असेल तर सचिन तुझ्याकडे कशाला बघेल? तुझ्या जवळ कशाला बसेल? त्याचा दुसऱ्या कोणा स्त्रीशी काहीही संबंध नसेल. उलट तूच असे गचाळ राहून त्याला स्वत:पासून दूर केले आहेस. पुरुष नीटनेटकेपणा, सौंदर्याकडे आकर्षित होतात. तू तर हे सर्व गमावून बसली आहेस. तू स्वत:च स्वत:च्या पायावर दगड मारून घेतला आहेस. मग आता रडतेस कशाला?’’
जीवनात नेहमीच पुढे रहा
प्रत्यक्षात माणूस नेहमीच सुंदर गोष्टींकडे आकर्षित होतो. सौंदर्य दुसऱ्याच्या डोळयांनाच दिलासा मिळवून देत नाही तर आपण स्वत:ही त्यामुळे आनंदी होतो. तुम्ही चांगले कपडे परिधान केले असतील, केस व्यवस्थित बांधले असतील आणि चेहऱ्यावर पुरेसा मेकअप असेल तर तुमचा स्वत:चा आत्मविश्वासही वाढतो. प्रसन्न वाटते. घराबाहेर जायचे असेल तरच नीटनेटके रहायला हवे, हा समज चुकीचा आहे. घरातही तुम्ही नटूनथटून वावरलात तर बिघडले कुठे? उलट यामुळे घरातील सदस्यांचे लक्ष तुमच्याकडेच खिळून राहील. ते तुमचे कौतुक करतील. तुमच्याशी गप्पा मारतील. त्यामुळे कुठलाच तणाव, कसलेच दु:ख उरणार नाही.
संध्याकाळी पती दमून घरी आल्यानंतर जुन्या मळकट मॅक्शीमधील तणावात त्याच्या समोर उभी असलेली बायको पाहून त्याच्या चेहऱ्यावर बारा वाजणारच. याउलट जर दरवाजा उघडताच त्याच्यासमोर नटलेली, ओठांवर सौम्य लिपस्टिक लावलेली, हसतमुखाने त्याचे स्वागत करणारी बायको उभी असेल तर तिच्यावर आपल्या प्रेमाची उधळण करण्यास तो आतुर होणार नाही का?
हीच गोष्ट पुरुषांनाही लागू होते. जे पुरुष घरात मळकट, फाटलेली बनियन घालतात, विस्कटलेले केस, वाढलेली दाढी-मिशी आणि खराब लेंगा घालून वावरतात त्यांच्याकडे घरातील सर्व दुर्लक्ष करतात. पत्नी त्यांना टाळते आणि मुलेही लांबूनच नमस्कार करून पळून जातात.