विचारपूर्वक वापरा क्रेडिट कार्ड

* प्रतिनिधी 

पाचशे आणि हजाराच्या नोटांवर बंदी आणल्यानंतर तर क्रेडिट कार्ड अधिकच महत्त्वाचं झालंय.

खरंतर याचं एक वास्तव म्हणजे क्रेडिट कार्डने खरेदी करतेवेळी थोडीशी लालूच वाढते आणि तेव्हा स्वत:वर नियंत्रण ठेवणं कठीण होऊन बसतं. अशावेळी थोडासा समजूतदारपणा दाखवणं गरजेचं आहे. अन्यथा तुम्ही एकाचवेळी क्रेडिट कार्डचं सर्व लिमिट संपवाल आणि हप्ते भरताना तुम्ही अडचणीत याल वा गरजेला खर्च न करण्याची पाळी येईल.

क्रेडिट कार्ड फायद्याची वस्तू आहे. तर जाणून घेऊया, अशा ६ टिप्स, ज्या उत्तम खरेदीसोबतच क्रेडिट कार्ड हुशारीने वापरण्याची योग्य पद्धतही माहीत करून देतील :

  • क्रेडिट कार्डने खरेदी करतेवेळी प्रत्येक वेळी तुम्ही रिवॉर्ड पॉईंटस कमावता. अनेकदा १००-२५०च्या खरेदीवर तुम्हाला १ पॉईंट मिळतो. मात्र हे वेगवेगळे कार्ड आणि बँकेवर अवलंबून असतं. यासाठी चांगली गोष्ट म्हणजे तुम्ही जमविलेल्या पॉइंट्सबाबत अपडेट राहा आणि शॉपिंगचं पेमेंट करताना हेदेखील वापरा. अशाप्रकारे तुमची खास बचत होऊ शकते.
  • क्रेडिट कार्डने खरेदी केल्यानंतर तुमच्या मोबादल्यामध्ये सर्व पेमेंट डिटेल्स आणि इन्स्टॉलमेण्टचे रिमाइंडर लावा, यामुळे ड्यू डेटपूर्वीच तुम्हाला हे क्लीअर करायचंय याची आठवण राहील. तसंच नंतर तुमच्यावर व्याजाचं ओझं राहाणार नाही. लक्षात असू द्या की, जोपर्यंत तुम्ही पहिलं पेमेंट चुकतं करत नाही तोपर्यंत अधिक खरेदी करू नका.
  • विनाकारण खर्च करू नका. कधीही बंपर ऑफर्स वा सेल पाहून याचा सर्व फायदा आताच घ्यावा असं अजिबात करू नका. लक्षात ठेवा की, कंपन्या आणि ब्राण्ड्स अनेकदा कोणती ना कोणती ऑफर घेऊन येतच असतात. अशावेळी घाई करू नका. अन्यथा व्याजासोबत याचं अधिक ओझं तुमच्या पाकिटावर पडू शकतं.
  • बजेटपेक्षा थोडा कमी खर्च करण्याचं टार्गेट बनवा. जर तुमच्या क्रेडिट कार्डची लिमिट १ लाख असेल तर ८० हजारात तुमचं शॉपिंग आटपा. असं केल्याने गरजेच्यावेळी तुम्ही या वाचविलेल्या क्रेडिटचा वापर करू शकता.
  • दर महिन्याला तुमच्या क्रेडिट कार्डची स्टेटमेण्ट बारकाईने चेक करण्याची सवय लावा. अजून एक उत्तम पद्धत म्हणजे क्रेडिट कार्डच्या माध्यमातून खरेदी करण्यात आलेल्या सामानाचं बिल नेहमी पेमेंट क्लिअर होईपर्यंत सांभाळून ठेवा. यामुळे तुम्ही सहजपणे स्टेटमेंटसोबत बिल व्हेरीफाय करू शकाल की कुठे एखादा अधिक चार्ज तर नाही लावलाय ना आणि कुठे गडबड तर नाही ना.
  • याव्यतिरिक्त सायबर सिक्योरिटीदेखील एक मोठा मुद्दा आहे. कधीही तुमच्या क्रेडिट कार्डचा पिन क्रमांक आणि सिक्योरिटी कोड कोणालाही देऊ नका. यामध्ये तुमच्याच पैशाची सुरक्षा आहे.

कोरोना लॉकडाऊन वेडिंग (ना वऱ्हाडी, ना वाजंत्री असे आहे नवे लग्न)

* मिनी सिंह

देशात कोरोना विषाणूमुळे लॉकडाऊन करण्यात आले. ते अशावेळी जाहीर झाले जेव्हा देशात लग्नाचा हंगाम असतो. लॉकडाऊनमुळे अनेक जोडप्यांनी लग्नाची तारीख पुढे ढकलली. परंतु काही जोडपी अशीही आहेत ज्यांना लग्नाच्या बंधनात अडकायचे आहे. त्यामुळेच लॉकडाऊनमध्येही यावर पर्याय शोधून त्यांनी लग्नगाठ बांधली. ऑनलाइन लग्न केले. यात मेहंदी, संगीत आणि इतर सर्व विधीही ऑनलाइनच झाल्या. लोकांनाही ऑनलाइन आमंत्रण दिले. लॉकडाऊनच्या नियमांचे उल्लंघन होऊ नये म्हणून लग्न ऑनलाइन करण्यात आले.

नवरा एकीकडे आणि नवरी दुसरीकडे

उत्तर प्रदेशातील शहर बरेलीमध्ये असाच एक अनोखा, ऑनलाइन लग्न सोहळा पहायला मिळाला. नवरा सुषेनचे असे म्हणणे आहे की, भलेही येत्या काही दिवसांत लॉकडाऊन संपेल, पण आम्हाला तोपर्यंत लग्नासाठी वाट पाहत रहायचे नव्हते. म्हणूनच, एक जबाबदार नागरिक या नात्याने आम्हाला असे वाटले की सामाजिक अंतर राखण्यासाठी हा एक चांगला मार्ग आहे.

हे लग्न शादी डॉट कॉमद्वारे करण्यात आले. शादी डॉट कॉमने ‘वेडिंग फ्रॉम होम सर्व्हिस’ सुरू केली आहे. या सेवेअंतर्गत सर्व पाहुणे लग्नात ऑनलाइन सहभागी झाले आणि फेरेही ऑनलाइनच घेण्यात आले. इतकेच नाही तर या लग्नात सनई-चौघडयांचीही ऑनलाइन व्यवस्था करण्यात आली होती. हे लग्न इतर लग्नांप्रमाणेच सामाजिक अंतर राखून आयोजित करण्यात आले होते.

भारतात जिथे लग्नाची तयारी अनेक महिन्यांपूर्वीपासून सुरू होते, तिथे केवळ दोन तासांत लग्न होणे आश्चर्याची गोष्ट आहे.

परंतु कोरोनाच्या महामारीने आयुष्यच बदलून टाकले. याच बदलामुळे भारतीय लग्नाचे रुपही बदलले. तेच लग्न जिथे नवरा- नवरीसोबत वऱ्हाडी, वाजंत्री आणि न जाणो किती मित्रमैत्रीणी सहभागी होत असत. कितीतरी महिने आधीपासूनच तयारी सुरू केली जायची आणि नंतर हळद, मेहंदीसारख्या बऱ्याच विधी झाल्यावर तो खास दिवस उजाडायचा ज्या दिवशी नवरा-नवरी कायमचे एकमेकांचे होऊन जायचे. परंतु आता कोरोना युगाने लग्नाचा हॉल, मंडप, केटरिंगची संकल्पना अशी काही बदलली आहे की, लग्नात सामाजिक अंतर आणि ऑनलाइन वेडिंगसारख्या अनेक संकल्पना नव्याने जोडल्या गेल्या आहेत.

आज अनेक जोडपी व्हिडीओ कॉलिंग अॅप्सद्वारे लग्न करीत आहेत. गेल्या काही महिन्यांमध्ये दिल्ली, महाराष्ट्र, मध्य प्रदेश इत्यादी ठिकाणांहून अशी काही जोडपी चर्चेत आली ज्यांनी व्हर्च्युझअल वेडिंगचा मार्ग स्वीकारला. अशा प्रकारे लग्न करणाऱ्या काही जणांनी सांगितले की, वाजंत्री, वरातीसह लग्न करायची इच्छा होती, पण आता ते नाही तर निदान ऑनलाइन सनई-चौघडेही चांगले आहेत.

स्वत:हूनच नटत आहे नवरी

लग्नाच्या दोन-तीन महिने आधीपासूनच नवरा आपल्या चेहऱ्यावर खास लक्ष देत असे, नवरी महागातले महाग प्री ब्रायडल पॅकेज घेत असे. आता मात्र कोरोनाच्या या काळात वर आणि वधूचा तोच चेहरा मास्कखाली झाकलेला पहायला मिळत आहे. इतकेच नाही तर लग्नात सहभागी होणारे मोजके नातेवाईकही मास्क लावलेलेच पहायला मिळतात. आता लग्नासाठी नवरी एखाद्या पार्लरमध्ये नाही तर स्वत:कडे असलेल्या ब्युटी प्रोडक्ट्सचा वापर करुन स्वत:च किंवा आपल्या नातेवाईकांच्या मदतीने तयार होत आहे.

कुटुंबातील माणसे बनली फोटोग्राफर

आतापर्यंत लग्नसोहळयाव्यतिरिक्त प्री-वेडिंग, मेहंदी आणि हळदीसाठीची फोटोग्राफी तसेच व्हिडीओग्राफी केली जात होती, पण आता जी लग्नं होत आहेत, तिथे फक्त नवरा-नवरीचे बहीण-भाऊ किंवा मग जवळचे नातेवाईकच फोटो काढताना किंवा व्हिडीओ शूटिंग करताना दिसत आहेत. या कोरोना काळाने दोन्ही बाजूंकडचा मोठा खर्च कमी केला आहे आणि फोटो काढल्यानंतर फोटोग्राफरसोबत बसून त्यातील खास फोटो निवडण्यासाठीचा वेळही वाचवला आहे.

घरच झाले लग्नाचा हॉल

लग्नाच्या दिवशी वरात हॉलमध्ये येताच सर्वत्र आनंदाच्या वातावरणाची निर्मिती होते. इकडे सनई-चौघडे वाजतात आणि तिकडे नवरीच्या हृदयाची धडधड वाढते. पण आता लग्नसोहळे अतिशय शांततापूर्ण वातावरणात होत आहेत. वाजंत्री नाही, वरात नाही. नवरा काही मोजक्याच जवळच्या नातेवाईकांना घेऊन नवरी मुलीच्या घरी येऊन तिच्याशी लग्न करतो आणि तिला घेऊन जातो. आता कुटुंबीयांना लग्नपत्रिका छापायाची किंवा पाहुण्यांचे आदरातिथ्य करायची गरज नाही. लग्नात दोन्ही बाजूंकडील लाखो रुपयांची बचत होत आहे. यामुळे हुंडयाची परंपराही मोडीत निघत असल्याचे पहायला मिळत आहे. मास्क लावलेले नवरा-नवरी पवित्र बंधनात बांधले जात आहेत.

तसे तर ऑनलाइनने आपल्या जीवनात खूप आधीपासूनच प्रभाव पाडायला सुरुवात केली आहे. इंटरनेटच्या या युगात खूप काही बदलले, पण आयुष्य जगण्याची पद्धत आहे तशीच आहे. सध्या ज्या प्रकारे ऑनलाइन होणाऱ्या लग्नाला विरोध होत आहे, तसाच तो फारपूर्वी गॅस आणि कुकरलाही झाला होता. जेव्हा गावात एखाद्याच्या घरी टीव्ही आला तेव्हाही विरोध करण्यात आला होता. मुले संस्कार विसरतील म्हणून पालक त्यांना बाहेरगावी अभ्यासासाठी पाठवायला तयार नव्हते. अशा कितीतरी गोष्टी आहेत ज्यांना कालपर्यंत विरोध केला जात होता त्याच आज सामान्य होऊन गेल्या आहेत. अशाच प्रकारे, ऑनलाइन लग्नही सामान्य गोष्ट आहे.

स्मार्ट वाइफ यशस्वी करेल लाइफ

– शैलेंद्र सिंह

पती-पत्नीचे नाते खूपच संवेदनशील आणि भावनिक असते. पूर्वी एकत्र कुटुंबपद्धत होती, त्यामुळे त्या काळात या नात्यात थोडे चढउतार चालून जायचे. परंतु आता एकत्र कुटुंबपद्धत संपुष्टात आल्याने संपूर्ण कुटुंबाचा भार फक्त पती-पत्नीवरच आला आहे. अशा परिस्थितीत पत्नीने लेचेपेचे राहाणे कुटुंबासाठी योग्य नाही. आजच्या काळात पत्नीची जबाबदारी पतिपेक्षा कितीतरी पटीने वाढली आहे.

खरेतर पैसे कमावून आणण्याचे काम पतिचे असते. पैशांचा योग्यप्रकारे वापर करून घर, मुले, नातेवाईक आणि शेजाऱ्यांशी चांगले संबंध ठेवणे पत्नीचे काम असते. या महागाईच्या काळात स्मार्ट पत्नी ही पतिने कमावलेले पैसे साठवून ठेवण्याचे आणि पतिला बचतीच्या वेगवेगळया योजनांची माहिती देण्याचेही काम करते. आजची स्मार्ट वाइफ केवळ हाऊसवाइफ म्हणवून घेण्यातच समाधान मानत नाही तर ती चांगली हाऊस मॅनेजरही बनली आहे.

भावना आणि भूपेश लग्नानंतर त्यांचे छोटे शहर गाझापूरहून राहण्यासाठी लखनौला आले. येथे भूपेशला एका खासगी कंपनीत नोकरी मिळाली होती. भूपेशला दरमहा १५ हजार रुपये पगार होता. त्याने दरमहा २ हजार भाडयाने फ्लॅट घेतला होता. १-२ महिन्यांनंतर भावनाला वाटू लागले की भाडयाच्या घरात राहणे योग्य नाही, पण भूपेशशी याबाबत बोलण्यास तिला संकोच वाटत होता. ती सुशिक्षित होती. त्यामुळे सरकारी योजनांतून मिळणाऱ्या घरांवर लक्ष ठेवण्यास तिने सुरुवात केली.

एका महिन्यातच भावनाला समजले की सरकारच्या गृहनिर्माण योजनेत बरीच घरे अशी आहेत, जी काही लोकांनी बुक केली होती, पण त्यांना ती खरेदी करणं शक्य झालं नाही. अशी घरे पुन्हा विकण्याची तयारी सरकार करीत होते. त्यासाठी घराच्या एकूण किंमतीच्या २५ टक्के रक्कम आधी द्यायची होती. उर्वरित रक्कम हप्त्यांमध्ये भरता येणार होती.

भावनाने याबाबत भूपेशला सांगितले, तेव्हा तो म्हणाला, ‘‘सर्वात लहान घराची किंमत ३ लाखांहून अधिक आहे. त्यानुसार आपल्याला सुरुवातीला लगेचच ७५ हजार द्यावे लागतील. त्यानंतर, दरमहा हप्ता स्वतंत्रपणे द्यावा लागेल. एवढे पैसे कुठून आणायचे?’’

यावर भावना म्हणाली, ‘‘अडचण फक्त सुरुवातीच्या ७५ हजारांची आहे. त्यानंतर मासिक हफ्ता केवळ २ हजार रुपयांच्या आसपास असेल. एवढे भाडे तर आपण आताही देतो. ७५ हजारांपैकी ५० हजारांची सोय मी करू शकते. २५ हजारांची सोय तुम्ही केली तर आपलेही या शहरात स्वत:चे घर असेल.’’

भूपेशने भावनाने सांगितलेले मान्य केले. काही दिवसांतच त्यांचे स्वत:चे घर झाले. घर थोडे व्यवस्थित केल्यानंतर ते तेथे राहू लागले.

एके दिवशी भूपेश आणि भावना एका लग्नाच्या पार्टीला गेले होते. भावनाला  दागिन्यांशिवाय तयार होताना पाहून भूपेशने विचारले की तुझे दागिने कुठे आहेत? तेव्हा भावनाने सांगितले की दागिने विकून तिने ५० हजारांची सोय केली होती. हे ऐकताच भूपेशने भावनाला जवळ घेतले. त्याला वाटले की खऱ्या अर्थाने भावनाच स्मार्ट वाइफ आहे.

बचतीमुळे सुधारते जीवन

महागाईच्या या युगात संसाराची गाडी चालवण्याची गुरुकिल्ली बचत हीच आहे. ज्या कुटुंबांमध्ये कुठून आणि कसाही पैसा येतो, त्यांनीही बचतीकडे पूर्ण लक्ष द्यायलाच हवे. एका स्मार्ट वाइफने अर्थमंत्र्यांप्रमाणे आपल्या घराचे बजेट तयार केले पाहिजे. संपूर्ण महिन्याचा खर्च एका ठिकाणी लिहिला पाहिजे, जेणेकरून महिन्याच्या शेवटी हे समजेल की महिन्यात किती खर्च झाला. यातून हेदेखील समजते की खर्च कमी करून पैसे कुठे वाचवता येतील. आपत्कालीन परिस्थितीत होणाऱ्या खर्चासाठी दरमहा काही ठराविक रक्कम वाचवणे आवश्यक आहे जेणेकरून आपत्कालीन परिस्थितीत होणाऱ्या खर्चावेळी पैशांची अडचण भासणार नाही.

दरमहा ठराविक रक्कम बँक किंवा पोस्ट ऑफिसमध्ये जमा करणे आवश्यक आहे. एका वर्षानंतर ते पैसे बँकेत फिक्स डिपॉझिट म्हणून जमा करता येतील. आजकाल म्युच्युअल फंडात पैसे जमा केल्यासही चांगला परतावा मिळवता येतो. स्मार्ट वाइफ दर महिन्याच्या खर्चातून थोडे तरी पैसे वाचवून ठेवतेच.

जर पती, कुटुंब आणि मुलांचे आरोग्य चांगले असेल तर औषधांवरील खर्चही कमी होतो. हीदेखील एक प्रकारची बचत आहे. घरातील स्वच्छतेतूनही बऱ्याच रोगांना दूर ठेवले जाऊ शकते. घरासाठीची खरेदी सुज्ञपणे केली तरी बचत करता येते. एकाच वेळी सर्व खरेदी करा. सामान अशा ठिकाणाहून खरेदी करा, जिथे ते कमी किंमतीत चांगले मिळेल. आजकाल मॉल संस्कृती आल्याने बऱ्याच प्रकारचे सामान स्वस्तात मिळते.

स्मार्ट वाइफ समाजात निर्माण करते स्वत:ची ओळख

सध्या बरेच लोक शहरांमध्ये आपल्या नातेवाईकांपासून वेगळे राहतात. अशावेळी मित्रांना भेटायला त्यांच्याकडे जास्त वेळ असतो. याच लोकांमध्ये आनंद-दु:ख शेअर केले जाते. एकमेकांना भेटण्यासाठी लोक काही ना काही निमित्त करून पार्टीचे आयोजन करू लागले आहेत. येथे पत्नींमध्ये एकप्रकारची अघोषित स्पर्धा सुरू झाली आहे, ज्यामुळे एकमेकांबद्दल अनेक प्रकारचे प्रश्न उपस्थित होऊ लागले आहेत. कोणाची पत्नी कशी दिसते? तिने कशाप्रकारचे कपडे परिधान केले आहेत? तिची मुले किती शिस्तबद्ध आहेत? स्मार्ट पत्नी तीच ठरते जी या सर्व प्रश्नांवर खरी उतरते.

पार्टीत कसे वागायचे हे शिकून त्याप्रमाणेच तेथे वावरावे लागते. अशा प्रकारच्या पार्टींमध्ये अनेकदा चांगले नातेसंबंध तयार होतात, जे पुढे जाण्यासाठीही मदत करतात. स्मार्ट पत्नीने खूपच सोशल राहायला हवे. बऱ्याचदा पती मनात असूनही सामाजिक नातेसंबंध चांगल्याप्रकारे निभावू शकत नाही.

स्मार्ट पत्नी ही उणीव दूर करून पतिला प्रगतीच्या मार्गावर वाटचाल करण्यास मदत करते. स्मार्ट पत्नीने पतिचे मित्र आणि कार्यालयातील सहकाऱ्यांच्या घरगुती पाटर्यांमध्ये जाणे गरजेचे आहे. यामुळे आपापसांत चांगले संबंध निर्माण होतात. आजकाल मोबाइल, इंटरनेट व फोनद्वारे एकमेकांशी बोलणे अधिक सोपे झाले आहे. याचा फायदा करून घेतला पाहिजे. प्रत्येक वेळेस नातेसंबंधातील मर्यादेचेही भान ठेवले पाहिजे. कधीकधी नाती जुळताना कमी आणि बिघडताना अधिक दिसतात.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें