* पारुल भटनागर
किशोरावस्था हा जीवनाचा एक टप्पा आहे, जिथे तुम्हाला स्वतःचे आणि स्वतःचे वाटू लागते. या वयात आपल्या डोळ्यांवर अशी पट्टी पडते की आपल्या भाऊ-बहिणींनाही आपले शत्रू वाटू लागतात. आम्हालाही आमच्या गोष्टी त्यांच्यासोबत शेअर करायला आवडत नाहीत. जेव्हा आपण संकटात असतो तेव्हासुद्धा आपण त्यांना सांगायला घाबरतो की आमच्या वडिलांना कळेल आणि त्यांना टोमणे मारतील, परिणामी आपण चुका करत राहतो आणि त्यांचा फटका आपल्याला एकट्यालाच सहन करावा लागतो आणि त्यामुळे आपल्यालाही अनेक वेळा सामोरे जावे लागते. यामुळे अनेक समस्या. म्हणूनच बंधू आणि बहिणी हे आपले शत्रू नसून आपली खरी संपत्ती आहेत हे समजून घेणे अत्यंत आवश्यक आहे. होय, कसे ते जाणून घेऊया.
- संकटात आपली सुटका करणे
नेहा जी खूप हुशार आणि पैसेवाली होती, त्यामुळे प्रत्येक मुलगा तिच्याशी मैत्री करायला उत्सुक होता. आणि त्यामुळे नेहानेही स्वत:समोर कोणाचाही विचार केला नाही. आणि तिच्या या मूर्खपणाचा फायदा तिच्या प्रियकर साहिलने घेतला. नेहाकडून पैसे उकळण्यासाठी त्याने तिला काही न्यूड फोटो क्लिक करण्यास सांगितले. प्रेमात सर्व काही न्याय्य असते असे म्हणतात. त्याने विचार न करता साहिलला फोटो पाठवले. आता या फोटोद्वारे तिला ब्लॅकमेल करून त्याने पैसे उकळण्यास सुरुवात केली. त्यामुळे तिला काळजी वाटू लागली. पण हे सर्व त्याच्या भावाकडून दिसले नाही आणि त्याने बहिणीला शपथ देऊन त्रासाचे कारण कळले. आणि मग भावाचं कर्तव्य पार पाडताना त्याने साहिलला आई-वडिलांना न सांगता असा धडा शिकवला की नेहासारख्या मुलींची फसवणूक करण्याचा विचारही करणार नाही. या घटनेनंतर नेहाला समजले की तिच्या भावापेक्षा प्रिय कोणी नाही. त्यामुळे हळूहळू दोघांचे नाते घट्ट होत गेले.
- गोष्टी शेअर करण्यास अजिबात संकोच करू नका
भाऊ-बहिणीचं नातं असं नसतं. कितीही भांडण झाले, पण एकमेकांच्या चेहऱ्यावर आनंद आणण्यासाठी दोघेही एकमेकांसाठी काहीही करायला तयार असतात. त्याची सर्वात सुंदर गोष्टदेखील शेअर करायला मागेपुढे पाहत नाही. शोभा जी अभ्यासाबरोबरच पार्ट टाईम जॉब करायची, कारण एक तर तिला स्वतःला काहीतरी करायचे होते आणि दुसरे म्हणजे वडील आजारी पडल्यानंतर तिच्या घरची परिस्थिती चांगली नव्हती. कष्ट करून पैसे कमवले. आणि मग घरच्या गरजा पूर्ण करून मग स्वतःसाठी लॅपटॉप घेतला. जे ती खूप दिवसांपासून खरेदी करण्याचे स्वप्न पाहत होती. तिलाही ते मिळाल्याने खूप आनंद झाला. पण त्याच दरम्यान त्याच्या भावाचे ऑनलाइन क्लासेसही सुरू झाले आणि त्यालाही लॅपटॉपची गरज होती. त्यामुळे कोणताही विचार न करता शोभाने तिची सर्वात प्रिय वस्तू भावाला दिली. जेणेकरून त्याला कोणत्याही प्रकारची अडचण येऊ नये. जे पुढे सूचित करते की एखादी वस्तू कितीही मौल्यवान आणि महत्त्वाची असली तरी ती या नात्यापेक्षा मोठी आणि मौल्यवान असू शकत नाही.
- प्रवृत्त करूया
कधी कधी आयुष्यात असे टप्पे येतात की आपण धीर सोडू लागतो. आयुष्य जगण्याची इच्छाच मावळू लागते. आपण काही करू शकत नाही असे वाटू लागते, समोर फक्त पराभव दिसतो. अशा परिस्थितीत भाऊ किंवा बहिणी एकमेकांना प्रोत्साहन देतात आणि पुढे जाण्यासाठी प्रेरित करतात. असेच काहीसे राहुलच्या बाबतीत घडले. त्याला नववीत खूप कमी मार्क्स मिळाले, त्यामुळे आपलं करिअर उद्ध्वस्त झालंय असं त्याच्या मनात पक्कं झालं, यामुळे त्याला ना प्रेम, ना आदर, ना शाळेत. सगळे त्याची चेष्टा करतील. त्यामुळे त्यांच्या चेहऱ्यावरील हसूही गायब होऊ लागले. अशा परिस्थितीत त्याच्या बहिणीने त्याला समजावून सांगितले की, जो आयुष्यात एकदाच हरतो किंवा अपयशी ठरतो, त्याला पुन्हा पुन्हा पराभवाला सामोरे जावेच लागेल असे नाही. अल्बर्ट आइनस्टाईनचे उदाहरण आपल्यासमोर आहे. ज्याला जगात जीनियस म्हणून ओळखले जाते. वयाच्या चौथ्या वर्षापर्यंत त्यांना बोलता येत नव्हते आणि वयाच्या सातव्या वर्षापर्यंत वाचता येत नव्हते. त्यामुळे त्याचे शिक्षक आणि पालक त्याच्याकडे कंटाळवाणा विद्यार्थी म्हणून बघायचे. त्यामुळे त्याला शाळेतून काढून टाकण्यात आले. एवढे सगळे करूनही ते भौतिकशास्त्रातील जगातील सर्वात मोठे नाव असल्याचे सिद्ध झाले. तुम्हीही यातून धडा घ्यावा आणि आजच्या परिस्थितीपुढे हार मानून बसून न राहता पुढे काहीतरी करून दाखवण्यासाठी मेहनत घेतली पाहिजे. आणि यात मी तुला माझ्याकडून जमेल तेवढी साथ देईन, पण मी तुला अशी हार मानू देणार नाही. हेच आहे भाऊ-बहिणीच्या नात्याचे खरे सत्य.
- भावनिकदृष्ट्या मजबूत व्हा
कधीकधी आपण ज्यांच्यावर सर्वात जास्त प्रेम करतो त्यांच्यामुळे आपण वाहून जातो. जसे अचानक कुटुंबातील एखादा प्रिय व्यक्ती गरीब होणे, किंवा अभ्यासामुळे किंवा नोकरीमुळे प्रियजनांपासून दूर जाणे किंवा जिवलग मित्रापासून दूर जाणे, ज्यामुळे आपल्याला आतून त्रास होतो. अशा परिस्थितीत भाऊ आणि बहिणी हे एकमेव साधन आहे, जे आपल्याला या परिस्थितीशी लढायला आणि पुढे जायला शिकवतात. प्रेमाने समजावून सांगूया की आज जरी ही वेळ थांबली आहे, पण आपण स्वतःला आतून इतके कमकुवत बनवण्याची गरज नाही की आपणदेखील या वेळेसह थांबू शकू. त्यापेक्षा खंबीर होऊन पुढे जायला शिकले पाहिजे. कुटुंबासोबत खांद्याला खांदा लावून चालायचे आहे, एकमेकांना समजून घ्यायचे आहे. जर तुम्ही स्वतःला भावनिकदृष्ट्या मजबूत केले तर ही वेळदेखील निघून जाईल. अशा वेळी भावंडं आपसूकच मोडली तरी तोंडावर दाखवत नाहीत आणि भावंडांना पूर्ण पाठिंबा देऊन या परिस्थितीशी लढून पुढे जाण्यास शिकवतात.
- लोकांशी आमच्यासाठी लढा
जगाची प्रथा आहे की तुम्ही लोकांसाठी कितीही चांगले केले तरी त्याने तुमची स्तुती केलीच पाहिजे असे नाही. कोणीतरी एखाद्या गोष्टीवर तुमची प्रशंसा करू शकते आणि कोणीतरी तुमच्यावर टीकादेखील करू शकते. पण आम्ही कोणाचे तोंड रोखू शकत नाही. तन्वीच्या बाबतीतही असंच काहीसं झालं. एकदा त्याने आपल्या मित्रासोबत असाइनमेंट शेअर केले नाही की त्याच्या मित्रांनी त्याच्याशी बोलणे बंद केले. आणि सर्वांनी एकजूट करून त्याची खिल्ली उडवली. त्यामुळे तन्वीने कॉलेजला जाणे बंद केले. अशा परिस्थितीत त्याच्या भावाने त्याला लोकांशी स्पर्धा करायला शिकवले आणि त्यासाठी त्याच्या मित्रांशी भांडणही केले. तो अजिबात पाहू शकला नाही की दुसऱ्या कोणामुळे त्याच्या बहिणीच्या डोळ्यात पाणी आले. हे असे नाते आहे ज्यात भाऊ-बहिण कितीही भांडत असले तरी दुसऱ्याने स्वतःला त्रास दिला तरी ते स्वीकारत नाहीत.
- जीवन संस्मरणीय बनवणे
कधी तुम्ही तुमच्या बहिणीचे कपडे लपवा, कधी तुमच्या भावाचा फोन लपवा, जेवताना असे काम करा की तुमच्या भावाला किंवा बहिणीला गुदगुल्या करून हसतील. लहानपणी तू कसा पेहराव केलास, कसा दिसत होतास, केसात तेल आणि दोन वेण्या घालून शाळेत जायचे, त्यामुळे तुझे मित्र तुला ‘चिपकुचिचिकू’ म्हणायचे. भाऊ तुम्हीही काही कमी नव्हते. मला श्रुतीची गोष्ट आठवते, ज्याच्या मागे तू तुझ्या आईवडिलांशी खोटं बोललीस. तू तिच्या मागे किती होतास आणि तुला पाळीव प्राणी म्हणत तिने तुला घासही दिला नाही. या सर्व गोष्टी भावा-बहिणीचे नाते संस्मरणीय बनवतात आणि आयुष्यभर हसण्याची संधी देतात.
- क्षणात दुःख दूर करा
तू माझ्यासाठी किती मौल्यवान आहेस हे शब्दात वर्णन करणे कठीण आहे. मी एवढंच सांगेन की तुला दु:खी पाहून मलाही वाईट वाटतं. अशा स्थितीत भाऊ-बहिणी कधी एकमेकांचे दुःख दूर करण्यासाठी आपल्या आवडीची डिश बनवतात, तर कधी फिरवण्याच्या बहाण्याने मनसोक्त मनोरंजन करण्याचा प्रयत्न करतात. त्याच्या चेहऱ्यावरील दुःख दूर करण्यासाठी, त्याच्यासाठी गुंजन करा, कारण मनाला जो आनंद मिळतो तो संगीतातून. त्यांच्यासोबत खेळा, एकत्र वेळ घालवा, त्यांच्या समस्या सोडवण्याचा प्रयत्न करा. त्यांना कोणीही काही सांगत नाही आणि त्यासाठी ते अंगरक्षक म्हणून मागे-पुढे करत राहतात. असाच प्रयत्न करत राहा की भावाच्या किंवा बहिणीच्या चेहऱ्यावरचे दुःख दूर होऊन तो पुन्हा हसायला लागतो. अशाप्रकारे भाऊ-बहिणीचे नाते खूप मौल्यवान असते, ज्याचा नेहमी आदर केला पाहिजे.
