* गृहशोभिका टीम
असे म्हणतात की एखाद्या व्यक्तीचे विचार समुद्राच्या लाटांसारखे हलण्यास सदैव तयार असतात, तर त्याच्या भावनांना कोणतीही कल्पना नसते आणि या भावना आपल्याला आपल्या प्रियजनांशी जोडून ठेवतात. भावनिक नाते थेट हृदयाशी जोडले जाते. भावनिक नाते हे फक्त प्रियजनांशीच जोडले गेले पाहिजे असे नाही, तर ते कधीही कोणाशीही जोडले जाऊ शकते.
अनेक भावनिक नाती असतात ज्यांना नाव नसते. त्यांच्यामध्ये एकमेकांबद्दल प्रेम, आपुलकीची भावना आहे, परंतु त्यांच्यामध्ये शारीरिक आकर्षण असावेच असे नाही. याला आपण हृदयाचे नाते म्हणतो. यामध्ये वयाचे कोणतेही बंधन नाही.
पाकिस्तानचे राष्ट्राध्यक्ष आसिफ अली झरदारी यांचा २४ वर्षीय मुलगा बिलावल भुट्टो आणि ३५ वर्षीय पाकिस्तानच्या परराष्ट्र मंत्री हिना रब्बानी खार यांच्यातही असेच नाते पाहायला मिळाले, ज्यामध्ये वयाचे बंधन नव्हते.
भावनिक प्रकरण का घडते?
आजच्या तणावपूर्ण वातावरणात लोक विश्रांतीचे क्षण शोधतात. विशेषत: विवाहित पुरुषांना घरी पोहोचल्यानंतर पत्नीने त्यांचे म्हणणे ऐकावे आणि समजून घ्यावे असे वाटते, परंतु जेव्हा पत्नी घरातील कामे आणि ऑफिसमध्ये गुंतलेली असते, तिला ते शक्य नसते तेव्हा नवरा बाहेरचा आनंद शोधू लागतो. बहुतेक असे दिसून येते की काही विवाहित लोक त्यांच्या जोडीदाराला भावनिक जोड देऊ शकत नाहीत किंवा त्यांच्या व्यस्ततेमुळे ते त्यांच्या जोडीदाराला आवश्यक वेळ देऊ शकत नाहीत. अशा स्थितीत त्याच्या जोडीदाराचे लक्ष त्याच्या मित्रांकडे किंवा सहकाऱ्यांकडे जाते आणि तो त्यांच्यासोबत जास्त वेळ घालवू लागतो.
या मित्रांमध्ये किंवा सहकार्‍यांमध्ये जर त्याला अशी एखादी व्यक्ती दिसली, जी त्याच्या रडक्या मनाला भरून काढण्यात यशस्वी ठरते, तर त्या व्यक्तीशी नाते निर्माण व्हायला जास्त वेळ लागत नाही, कारण आजकाल बहुतेक लोक एकाकीपणाच्या टप्प्यातून जात आहेत.
याविषयी बालाजी अॅक्शन मेडिकल इन्स्टिट्यूटच्या मानसशास्त्रज्ञ शिल्पी म्हणतात, “सध्याच्या काळात वेळेच्या कमतरतेमुळे तुमच्या जोडीदाराकडून भावनिक आधार न मिळणे ही एक सामान्य गोष्ट आहे. जिथे त्याला भावनिक आधार मिळतो तिथे तो त्याकडे आकर्षित होतो. आजकाल शारीरिक गरजा आणि सौंदर्य याला प्राधान्य नाही, कारण माणसाच्या गरजा रोज बदलत आहेत. आज प्रत्येकाला त्याच्या पातळीवरच्या जोडीदाराची गरज आहे, ज्याच्याशी तो आपल्या विचारांची देवाणघेवाण करू शकेल.
“जेव्हा आपण खाणे, पिणे, लैंगिक संबंध, सुरक्षितता असते तेव्हा आपल्याला सुरक्षित वाटते हा मानवी स्वभाव आहे. आजकाल लोकांचा दृष्टीकोन बदलत चालला आहे ही समजून घेण्यासारखी गोष्ट आहे. वयात येताना मुलांना एक्सपोजर येतं आणि मग ते ‘दिल तो बच्चा है जी’ म्हणतात, ते कधीही कुणावरही येऊ शकतं.
शिल्पी म्हणते, “तुम्हाला तुमच्या दर्जाचा जोडीदार मिळाला नसेल, तर त्याचा अर्थ असा नाही की तुम्ही त्याला सोडून दुसरीकडे जावे. तुम्हाला समजूतदारपणा दाखवावा लागेल. तुम्ही समजूतदारपणा दाखवून नातेसंबंधही हाताळू शकता. नातेसंबंध शक्य तितके हाताळण्याचा प्रयत्न करा.
“एखाद्याशी भावनिक नाते जोडण्यापूर्वी विचार करा, समजून घ्या. हे खरोखरच भावनिक नाते आहे की फक्त वेळ घालवण्यासाठी जोडीदाराची गरज आहे. हे भावनिक नाते किती काळ टिकेल याचाही विचार करा. जर तुम्ही एखाद्यासोबत आनंदी असाल तर तुमच्यामध्ये आनंदी हार्मोन्स येतात जे तुमच्या आयुष्यात झटपट बदल घडवून आणतात.
भावनिक जोड निंदनीय नाही
काही लोक भावनिक प्रकरणांमध्ये कोणतीही हानी मानत नाहीत, कारण त्यांना वाटते की ते फक्त एक भावनिक संबंध आहे. त्यामुळे वैवाहिक जीवनावर कोणताही परिणाम होणार नाही. भावना हा आपल्या व्यक्तिमत्त्वाचा अविभाज्य भाग आहे. मेंदूचे २ मुख्य भाग असतात. एक तार्किक आहे, जो तर्कानुसार गोष्टी पाहतो आणि दुसरा भावनिक, ज्याचा तर्काशी अजिबात संबंध नाही. जेंव्हा कोणाशी नवीन नातं जोडलं जातं तेंव्हा ते फक्त भावनिक रीतीने जोडलं जातं.
कोणाही व्यक्तीशी भावनिक आसक्ती पूर्वनिर्धारित नसते किंवा कधी, कुठे, कोणासोबत भावनिक जोड होऊ शकते हे सांगता येत नाही आणि ही ओढ इतकी खोल जाते की ती व्यक्ती स्वत:ला सुरक्षित ठेवू शकते.
भावनिक जोड माणसाचे मनोबल वाढवते. त्यांना पुढे जाण्यासाठी प्रेरणा द्या, ज्यामुळे व्यक्तीच्या जीवनात उत्साह राहतो आणि हा उत्साह दिलासा देतो. अशा नात्याकडे चुकीच्या दृष्टिकोनातून न पाहता, आपण भावनिक नात्याची सुरुवात म्हणू शकतो, ज्यामध्ये तो आपला आनंद शेअर करू शकेल, जो त्याच्या संकटात त्याला साथ देईल. प्रत्येक पावलावर चांगल्या वाईटाचे ज्ञान द्या.
आपल्या आयुष्यात दुर्लक्षित व्यक्ती बाहेरील मित्राशी निरोगी नातेसंबंध जोडणे चुकीचे नाही. त्या नव्या नात्यामुळे त्याला आनंदाचे चार क्षण घालवायला मिळाले तर त्यात गैर काहीच नाही.
भावनिक जोडमध्ये असुरक्षितता
- एकाकी असणे हे कोणत्याही व्यक्तीच्या भावनिक असुरक्षिततेचे सर्वात मोठे लक्षण आहे. जेव्हा एखाद्याला प्रियजनांमध्ये राहूनही एकटेपणा जाणवतो, तेव्हा त्याच्यामध्ये असुरक्षिततेची भावना वाढू लागते. याची अनेक कारणे आहेत
- अनेक वेळा एखादी व्यक्ती कोणत्याही कारणाशिवाय छोट्या छोट्या गोष्टींवर चिडते किंवा चिडते, त्यामुळे भावनिक नातेसंबंधांवर परिणाम होतो.
- भावनिक असुरक्षिततेमध्ये, एक व्यक्ती निष्काळजी बनते आणि आपल्या जोडीदाराची काळजी घेत नाही.
- दुर्लक्षित असलेल्या जोडीदाराला तणावाच्या काळात जातो. त्याला कोणतेही काम करावेसे वाटत नाही.
- अनेकवेळा असे घडते की त्यांच्या नात्यात दुरावा निर्माण होतो, जेव्हा एक जोडीदार योग्य पद्धतीने प्रतिक्रिया देत नाही तेव्हा दुसरा जोडीदार भावनिकरित्या अस्वस्थ होतो.
- जेव्हा काही लोक दुसर्‍या व्यक्तीशी भावनिकरित्या जोडले जातात, तेव्हा त्यांना काहीतरी गमावण्याची किंवा त्यांच्या जोडीदारापासून वेगळे होण्याची भीती असते.
खोल भावनिक फसवणूक
लैंगिक फसवणुकीपेक्षा भावनिक फसवणूक अधिक धोकादायक असू शकते, कारण यामध्ये व्यक्ती पूर्णपणे हृदयाशी जोडलेली असते. जेव्हा ते खंडित होते, तेव्हा व्यक्ती नैराश्याच्या अवस्थेत पोहोचते.
भावनिक शोषण टाळण्यासाठी, मानसिक, भावनिक आणि व्यावहारिक तयारीसह स्वतःला मजबूत करणे आवश्यक आहे.
