* प्रतिनिधी
देशातील शहरांमध्ये वाढते प्रदूषण घरांसाठी मोठी आपत्ती ठरत आहे. आधीच बाहेरच्या आणि घरातील कामांचा भार असलेल्या महिलांना प्रदूषणामुळे होणारे रोग आणि घाण या दोन्हींचा सामना करावा लागतो.
दिल्लीसारख्या शहरात आता कपडे सुकवणेही कठीण झाले आहे, कारण चकाकणारा सूर्य दुर्मिळ झाला असून वर्षातील काही दिवसच उरले आहेत.
याचा अर्थ ओले कपडे सीलबंद राहतात आणि रोग आणि दुर्गंधी निर्माण करतात. घरांचे मजले घाण होत आहेत, पडद्यांचे रंग फिके पडत आहेत, घरांच्या बागा कोमेजल्या आहेत आणि फुले नाहीत.
प्रदूषणामुळे रुग्णालये आणि डॉक्टरांना चक्कर येत आहे. हशा आयुष्यातून नाहीसा होत आहे कारण सतत उदासपणा असतो, ज्यामुळे मानसिक आजारांनाही जन्म मिळत आहे.
लहान घरांना आता अधिक अडचणींचा सामना करावा लागत आहे कारण बाहेर पडणे आणि स्वच्छ हवेत श्वास घेणे अशक्य झाले आहे आणि घरात सूर्यप्रकाश नसल्यामुळे नेहमीच दुर्गंधी येत आहे.
शत्रू दारात उभा असताना सरकार नेहमीप्रमाणे शेवटच्या क्षणी जागे होते. जगातील अनेक शहरांनी प्रदूषणाचा सामना केला आहे आणि याची उदाहरणेही उपलब्ध आहेत.
हे जगात पहिल्यांदाच घडत नाहीये पण आपल्या सरकारांना फक्त आज आणि आताचीच चिंता आहे. बाबू आणि राजकारणी आपला पैसा कमावण्यात आणि जनतेला चोखण्यात व्यस्त आहेत. प्रदूषणासारख्या मूर्खपणाशी त्यांचा काहीही संबंध नाही.
दिल्ली, मुंबईसारखी शहरे प्रदूषणमुक्त करणे अशक्य नाही. तुम्हाला फक्त थोडे शहाणपण हवे आहे.
लोक आधीच्या नियंत्रणांवर हसतील, परंतु त्यांना लवकरच फायदे समजतील.
मुंबईपेक्षा दिल्लीत हॉर्न कमी वाजतात, त्यामुळे ट्रॅफिक असेल तर हॉर्न वाजवण्यापेक्षा कमी नाही, हे इथल्या लोकांना समजले आहे. लहान शहरांमध्ये, प्रत्येक वाहन पंपिंग चालू ठेवते कारण त्यात इंधन नगण्य आहे.
प्रदूषणापासून वाचण्यासाठी ज्या पद्धती अवलंबल्या जातील त्याचा अवलंब करणाऱ्यांना तात्काळ लाभ मिळेल. लोकांनी चुलींऐवजी गॅसचा वापर केला आणि धूर कमी झाला. कायदा करायला हवा होता का? नाही, ती सोय होती.
आता सरकारचं काम एवढं आहे की, प्रदूषण टाळण्यासाठी शहरी भागातून आपली कार्यालयं हटवून तिथे बगीचा बनवा. त्याचे कार्यालय 50-60 मैल दूर जाऊ शकते. पण तिला सरकारी कर्मचार्‍यांसाठी झाडांनी भरलेल्या भागात घरे बांधायची आहेत जिथे झाडे वाचवता येत नाहीत किंवा नवीन लावता येत नाहीत.
सरकार कारखाने बंद करत आहे पण ना सवलत ना मदत. भरता येत नसेल तर ५-७ वर्षांचा टॅक्स काढा, लोक स्वतः कारखाना रिकामा करून तिथे घर बांधतील. जनतेला प्रदूषणाची चिंता नाही, असे सरकारचे मत आहे.
रस्त्यावरील वाहने कमी करण्यासाठी सरकारला उंच इमारती बांधू द्या. त्यांच्याकडे दुर्लक्ष करू नका. पण एका हाताने सवलत देऊ नका आणि दुसऱ्या हाताने घेऊ नका. वर घरे आणि खाली कार्यालये, दुकाने असतील तर लोकांना वाहनांशिवाय राहता येईल.
लोकांना अशा ठिकाणी राहायला आवडेल जिथे त्यांच्या स्वतःच्या घराच्या आणि मुलांच्या आरोग्यासाठी कमी प्रदूषण असेल. पण जोपर्यंत सरकारी साप, अजगर, बैल बिनधास्त फिरत राहतील, तोपर्यंत काहीतरी होणार हे विसरून जा.
