* शकुंतला सिन्हा
प्रत्येक जण मॅट्रेस म्हणजे बिछाना विचारपूर्वकच खरेदी करतो, जेणेकरून तो दीर्घकाळ चांगला राहील. पण यासाठी त्याची देखभाल कशी करायची, याची माहिती असणेही गरजेचे आहे.
पलटून घालणे : यात तथ्य आहे की, बिछाना फ्लिप करून (एका बाजूने पलटणे) घातल्यास तो दीर्घकाळ चांगला राहतो. पण फार पूर्वी असे केले जायचे. सध्या जितके बिछाने येतात ते केवळ एकाच बाजूने वापरता येतील असे असतात.
बाहेरून स्वच्छ दिसतात याचा अर्थ स्वछ आहे असा होत नाही : बिछाना स्वच्छ दिसत असला तरी त्याचा अर्थ तो स्वच्छ आहे असा नाही. त्याच्या पृष्ठभागावर डाग असू शकतात. याशिवाय त्याच्या आत धूलिकण असू शकतात. एका व्यक्तीच्या शरीरातून दरवर्षाला सुमारे २८५ एमएल घाम निघतो आणि ४५४ ग्रॅम मृत त्वचेच्या पेशी गळून पडतात.
घरीच बनविलेल्या क्लिनरने स्वच्छ करणे शक्य : काही जण शाम्पूपासून बनविलेले पाणी इत्यादींपासून तयार केलेल्या क्लिनरने बिछाना स्वच्छ करणे योग्य समजतात. पण असे केल्यामुळे पाणी बिछान्याच्या आत जाईल.
बिछान्याच्या देखभालीसाठी काही टीप्स
बिछान्याला हवा सपोर्ट : बिछाना नेहमीच चांगला सपोर्ट असलेल्या जागेवरच ठेवा.
उडया मारणे : बिछान्यावर मुलांना उडया मारायला देऊ नका. अन्यथा आतील कापसाचे आच्छादन आणि स्प्रिंग (स्प्रिंगवाला बिछाना असल्यास) खराब होते.
फिरवत रहा : ३ ते ६ महिन्यांनी त्याला १८० डिग्रीने तुम्ही फिरवू शकता. म्हणजे डोक्याचा भाग पायाखाली नेऊ शकता. अन्यथा एकाच ठिकाणी तो जास्त दबला जाईल. जर दररोज खाटेवर बसून एखादे काम करीत असाल जसे की, बुटांची लेस बांधणे इत्यादी. अशावेळी एकाच ठिकाणी नेहमी बसू नका अन्यथा त्याच ठिकाणी जास्त दाब आल्याने तो खराब होईल.
बिछान्याला अतिरिक्त चादर घालून सुरक्षित ठेवा : सुरुवातीपासूनच बिछान्यावर एक अतिरिक्त चादर घाला, जेणेकरुन धूलिकण आत जाणार नाहीत आणि घामाचे डागही पडणार नाहीत.
नियमित स्वच्छता : बिछाना दीर्घकाळपर्यंत चांगला रहावा यासाठी तो नियमित साफ करा. वेळोवेळी वॅक्युम करा. खाटेवरील चादर आणि बिछान्यावर घातलेली अतिरिक्तचादर वरचेवर स्वच्छ धुवा, जेणेकरून धूलिकण, घाम आणि मृत त्वचेच्या पेशी आत जाणार नाहीत. अन्यथा जंतू तयार होऊन बुरशी लागण्याची शक्यता जास्त वाढेल.
बिछाना ऊन, हवेत ठेवा : दर काही महिन्यांनी बिछाना हवा, उन्हात ठेवा. यामुळे धूलिकण आणि घामाची दुर्गंधी इत्यादी दूर होईल. पण हो, त्यावेळी वातावरण चांगले असायला हवे. वातावरणात ओलावा नसावा. दुर्गंधी घालविण्यासाठी बिछान्यावर बेकिंग सोडा भुरभुरा. त्यानंतर वॅक्युम करा.
प्रवासाहून आल्यानंतर विशेष काळजी घ्या, कारण त्यावेळी इतरांच्या खाटेवर झोपावे लागते. तुम्ही हॉटेलमध्ये राहून आला असाल तर तुमच्या सामान आणि कपडयातून किटाणू आले नाहीत ना, याकडे लक्ष द्या. चांगल्या स्टार हॉटेलमध्येही असे घडण्याची शक्यता नाकारता येत नाही.
