* दीप्ति अंगरीश
मागे व्यतीत झालेल्या काळाची खूप आठवण येते. जेव्हा आई, काकू, आत्या, ताई आणि आजी सर्व एकत्र असायच्या. आता कामाच्या विवशतेने सर्व काही हिसकावले आहे. कुटुंबाच्या गोष्टी फक्त स्मृती बनून राहिल्या आहेत किंवा कधीकधी एखादे परिपूर्ण कुटुंब टीव्हीवर दिसते. आजच्या कुटुंबात फक्त ५ ते ६ सदस्यच असतात. शिवाय इतर कुटुंबियांना भेटणेदेखील सण-उत्सवापुरते मर्यादित राहिले आहे. आता कुटुंबाचे प्रेम, ओरडणे, स्तुती करणे, सल्ला देणे अंगणात पसरलेल्या आसनावर नव्हे तर व्हॉट्सअॅपवर होत आहे किंवा आपण म्हणू शकता की कुटुंब डिजिटल झाले आहे.
तंत्रज्ञानाने बरेच काही दिले आहे, परंतु त्याने बरेच काही हिरावून ही घेतले आहे. आजी, काकू, आत्या यांचे प्रेम आठवा. पूर्वी प्रेम वास्तविक जीवनात मिळायचे, जे कधीकधी स्तुतीने आपली पाठ थोपटायचे तर कधीकधी लाडात येऊन गाल खेचायचे. कालांतराने सर्व काही तांत्रिक बनले उदा. प्रेम, ओरडणे, स्तुती करणे, सुज्ञपणा, जगत्तव, भावना, आवेश, उत्साह या सर्व गोष्टी व्हॉट्सअॅपसारख्या बऱ्याच अॅप्समध्ये अंतर्भूत झाल्या आहेत. हे तंत्र दुरावलेल्या लोकांना जोडत आहे, ज्ञानाची अफाट संपत्ती देत आहे, परंतु वास्तविक जीवनाच्या भावनांपासून दूरदेखील करीत आहे. परिणामी एकत्र राहूनही कुटुंबातील प्रत्येक सदस्य एकमेकांशी अनभिज्ञ आहे. चला, हे अंतर दूर करण्यासाठी काही प्रभावी टीप्स आपण जाणून घेऊया :
दैनिक स्टेजिंग
आठवडयात रात्रीच्या जेवणाच्या वेळेव्यतिरिक्त तुम्ही एका स्टेजवर वेळ घालवायचे नक्की करा. यापासून मिळणाऱ्या आरोग्यदायी फायद्यांव्यतिरिक्त नात्यातील बंधनाचे फायदेदेखील मिळतील. म्हणजे थोडी-थोडी भूक असताना कोरडी फळे, दूध आणि फळे असावीत. कबूल आहे की आपल्याला या गोष्टी आवडत नाहीत परंतु जेव्हा आपण एकत्र खाता तेव्हा त्यांच्यात नात्यांचे प्रेमही विरघळते.
रविवारच्या रविवारी
आतापर्यंत जे घडले ते विसरा कुटुंबातील अंतराचे रडगाणे गाऊ नका, परंतु त्यांना थांबवण्याचे प्रभावी मार्ग शोधा. याचा उत्तम मार्ग म्हणजे रविवार, म्हणजे आपण आणि आपले संपूर्ण कुटुंब आठवडाभर कामात व्यस्त असते. अशा परिस्थितीत शनिवारी रात्रीच सदस्यांना सांगा की दुसऱ्या दिवशी प्रत्येकाने लवकर उठून मैदानात खेळायला जायचे आहे. येथे मैदानात आपल्याला आरोग्य आणि नात्यांचे बंधन प्राप्त होईल.
भोजनाचा क्रियाकलाप
आपण सर्व व्यस्त आहात, परंतु रविवार वेगळया प्रकारे साजरा करा. याची जबाबदारी तुम्हाला घ्यावी लागेल. रविवारी बाहेर न खाण्याचा प्रयत्न करा आणि सर्व एकत्र येऊन भोजन बनवा. विश्वास ठेवा की हे खाद्य क्रियाकलाप आपल्याला जवळ आणतील.
गॅझेट प्लन नको
आपण कुटुंबात कठोर नियम बनवावेत की जेव्हा संपूर्ण कुटुंब एकत्र असेल तेव्हा गॅझेटच्या वापरावर बंदी असेल. तसेही एकत्र येण्याच्या संधी कमी मिळतात. जर त्यात आयपॅड, मोबाईल, लॅपटॉप इत्यादी गॅझेटबरोबर असतील तर ते कुटुंब एकत्र न राहता विभागले जाईल, तसेच कुटुंबातील सदस्यांना एकत्र जेवायला सांगा, ज्यात कुटुंब गॅझेटस विनामूल्य असेल. नक्कीच, तेव्हा आपण एकमेकांना जवळून जाणू शकाल, हसवू शकाल, दु:ख शेयर करण्यास सक्षम असाल.
जीवनाचे ध्येय
तुम्ही आयुष्यात छोटी-छोटी ध्येये ठेवता. जेणेकरून मोठया ध्येयापर्यंत पोहोचणे सोपे होईल. परंतु ही उद्दीष्टे केवळ उंची आणि पैशापुरती मर्यादित असतात. आनंदी कुटुंबासाठी लहान-लहान ध्येये ठेवा, मग कुटुंबात प्रेम कायमचे कसे वास करते ते पहा. ही लहान उद्दिष्टे असू शकतात जसे एकत्र स्वयंपाक करणे, एकत्र जॉगिंगला जाणे, एकत्र कुटुंबासमवेत दूरच्या प्रवासाला जाणे इ.
कौटुंबिक नोट्स बनवा
हे कबूल आहे की संपूर्ण कुटुंब व्हॉट्सअॅपवर फॅमिली ग्रुपशी जोडलेले आहे, परंतु जरा आठवून पहा की आपण ज्या लोकांसह राहता त्या लोकांशी आपण वास्तविक जीवनात किती जोडलेले आहात. जर आपली कुटुंबाला एकत्र ठेवण्याची इच्छा असेल तर यासाठी आपल्या सर्व प्रयत्नांची नोट्स बनवा आणि मोबाईलवर अलार्म लावा, अलार्म तुम्हाला कोणत्या वेळी काय करावे याची आठवण करून देईल.
थकवा मिटवा
दररोजचा थकवा दूर करण्यासाठी तुम्ही बरेच काही करत असाल. कधी पुस्तक वाचन तर कधी इकडे-तिकडे शतपावली. तरीही थकवा नाहीसा होत नाही. शिवाय कूस बदलत-बदलत रात्र संपते आणि सकाळी थकवा जसाचा तसा. अशा परिस्थितीत ऊर्जा बूस्टर म्हणजे दररोजचे कुटुंबाचे एकत्रित येणे. यासाठी वेळ निश्चित करा. दिवाणखान्यात सगळयांसह कोणताही शो पहा आणि दिवसभराचे सुख-दु:ख सामायिक करा. असे केल्याने आपणास उर्जा मिळेल, जी पुढच्या दिवसासाठी आपल्या शरीरास पूर्ण चार्ज करेल आणि आपले कुटुंब मित्रांपेक्षा पुढे असेल.
आउटिंग तर केलीच पाहिजे
उत्सवाचा हंगाम सुरू होताच लॉन्ग विकेंड किंवा ४-५ दिवसांची सुट्टी मिळूनच जाते. अशा परिस्थितीत फॅमिली आउटिंगहून उत्तम काहीही असूच शकत नाही. आधीपासूनच नियोजन करून सर्व तयारी करा. वर्षभरातून एकदा सहलीची योजना अवश्य बनवा, कारण आपल्या माणसांपासून तुम्ही जितके दूर जाल तितकेच जवळ याल.
