* लव कुमार सिंग
मे २०१९ मध्ये अमेरिकेच्या जॉर्जिया राज्यात गर्भपाताबाबत कायदा करण्यात आला. कायद्यात गर्भपातासंदर्भात एक अत्यंत कठोर नियम बनविला गेला आहे. या कायद्याच्या निषेधार्थ ‘मीटू’ मोहीम जगभरात लोकप्रिय बनवणारी अभिनेत्री अलिसा मिलानो यांनी महिलांना ‘सेक्स स्ट्राइक’ करण्याचे आवाहन केले. लैंगिक संप म्हणजेच हा कायदा मागे घेत नाहीत तोर्पंयत महिलांनी पुरुषांशी शारीरिक संबंध ठेवू नये.
१ जानेवारी, २०२० पासून अस्तित्त्वात आलेला हा कायदा म्हणतो की जेव्हा गर्भाशयात गर्भाच्या हृदयाचा ठोका कळेल तेव्हा त्यानंतर गर्भपात करने बेकायदेशीर ठरेल. ही स्थिती गर्भधारणेनंतर सुमारे ६ आठवडयांनंतर येते. समस्या अशी आहे की वास्तविक बऱ्याच महिलांना ६ आठवडयांपर्यंत त्या गर्भवती आहेत की नाहीत हे देखील माहित नसते. महिलांना सुमारे ९ आठवडयांत गर्भवती होण्याची चिन्हे दिसतात.
कायद्याची अंमलबजावणी अद्याप झालेली नाही आणि त्याचे भविष्य काय असेल ते येणारा काळच सांगेल, परंतु कायद्यापेक्षा जास्त चर्चा लैंगिक संपाची सुरू झाली. या कायद्याला विरोध दर्शविणारी अभिनेत्री अलिसा मिलानो यांनी ट्वीट केले की जोपर्यंत महिलांना स्वत:च्या शरीरावर कायदेशीर हक्क मिळत नाहीत तोपर्यंत आपण गर्भवती होण्याचा धोका घेऊ शकत नाही. आपल्या शरीराची स्वायत्तता वापस मिळेपर्यंत सेक्सपासून दूर राहून माझ्याबरोबर संपात सामील व्हा.
मिलानोच्या या ट्विटनंतर संपूर्ण अमेरिकेत यावर वादविवाद सुरु झाला आणि सेक्स स्ट्राइक हॅशटॅगने ट्विटरवर ट्रेंड करण्यास सुरवात केली. अनेकांनी मिलानोचे समर्थन केले तर अनेकांनी तिच्या लैंगिक संपाला विरोध दर्शविला.
मिलानो यांच्याशी सहमत नसलेल्यांनी सांगितले की, ते नवीन कायद्याला विरोध करण्यासाठी अभिनेत्रीने घेतलेल्या पुढाकाराचे स्वागत करित आहेत. कारण हा कायदा चुकीचा आहे, परंतु निषेधाची पद्धत लैंगिक संप असू शकत नाही. मिलानोच्या सेक्स स्ट्राइकला विरोध करणारी बाजू अशी होती की स्त्रिया केवळ पुरुषांना संतुष्ट करण्यासाठी आणि मुलांना जन्म देण्यासाठीच सेक्स करतात का? स्त्रिया सेक्सचा आनंद घेत नाहीत का? लैंगिक संबंध लाच आहे का? जी स्त्रिया पुरुषांना देत असतात.
बरेच स्त्रीवंशवादीदेखील मिलानोशी सहमत नव्हते. ते म्हणाले, मिलानोला असे म्हणायचे आहे काय की स्त्रिया केवळ यासाठी सुंदर असतात की त्या पुरुषांना आनंद देऊ शकतात आणि मुलांना जन्म देऊ शकतात? काही लोकांनी चिमटादेखील घेतला. ते म्हणाले की हे सर्व ठीक आहे, परंतु लैंगिक संप चालू आहे की नाही हे कसे कळेल?
मिलानोच्या लैंगिक संप पुकारण्याच्या आवाहनाखेरीज इतर मार्गांनीही लोकांनी नवीनकायद्यास विरोध दर्शविला. उदाहरणार्थ, ५० कलाकारांनी जॉर्जिया राज्यात तयार केलेल्या चित्रपटांवर आणि दूरदर्शन शो कार्यक्रमांवर बहिष्कार घातला. याशिवाय निषेधही झाला.
अमेरिकेच्या इतर प्रांतांविषयी बोलायचे झाल्यास केंटूकी राज्यातही असाच कायदा आला, परंतु फेडरल कोर्टाने त्याला असंवैधानिक म्हणून थांबवले. मिसिसिपीत ६ आठवडयांचा गर्भपात कायदा मार्चमध्ये मंजूर झाला, परंतु त्यालाही न्यायालयात आव्हान आहे. २०१६ मध्ये ओहियो प्रांतातही असाच कायदा करण्यात आला होता, पण तेथील राज्यपालांनी त्यावर वीटो लावला होता.
लैंगिक संपाची इतर उदाहरणे
तुम्ही त्यास मत दिल्यास तुमच्याशी लैंगिक संबंध ठेवणार नाही : २०१६ च्या जपानमधील टोकियोमध्ये झालेल्या निवडणुकांमध्ये महिलांच्या एका गटाने असा इशारा दिला होता की, योइची मसूजो नावाच्या उमेदवाराला जर कोणी पुरुषाने मतदान केले तर त्या लैंगिक बहिष्कार करतील. यादरम्यान, या महिला गटाचे ३ हजाराहून अधिक अनुयायी इंटरनेटवर झाले होते. महिलांचे म्हणणे होते की योइची मसूजो महिलांविरूद्ध अपमानास्पद विधाने करतात आणि असे करून मसूजोची निवड होण्यापासून रोखण्याची त्यांची इच्छा आहे.
नवऱ्याचे मतदान कार्ड बनवून घेण्यासाठी लैंगिक संप : केनियामध्ये जानेवारी २०१७ मध्ये ऑगस्ट महिन्यात होणाऱ्या निवडणुकांपूर्वी मिशी मबोको नावाच्या एका महिला लोकप्रतिनिधीने सर्व महिलांना आवाहन केले की त्यांनी आपल्या पतींना निवडणुकांपूर्वी मतदान कार्ड बनवून घेण्यास विवश करावे. जोपर्यंत त्यांचे पती मतदान कार्ड तयार करत नाहीत तोपर्यंत त्या त्यांच्याबरोबर लैंगिक संबंध ठेवणार नाहीत, असे त्यांनी म्हटले पाहिजे.
टोगोमध्ये १ आठवडयाचा लैंगिक संप : २०१२ मध्ये टोगो नावाच्या देशाच्या नागरी हक्क समूहाच्या महिला शाखेने देशाच्या राष्ट्रपतींना राजीनामा देण्यास भाग पाडण्यासाठी देशातील महिलांना १ आठवडयाच्या लैंगिक संपावर जाण्यास सांगितले.
गृहयुद्ध संपुष्टात आणण्यासाठी लैंगिक संपाचीही भूमिका : २००३ मध्ये, लाइबेरियात सुरू असलेले गृहयुद्ध संपवण्यासाठी तिथल्या महिलांनी लैंगिक संप केला. ही मोहिम तिथे लेमाह नोवी नावाच्या महिलेने चालविली होती. नंतर, लेमाह यांना शांतीच्या प्रयत्नांसाठी नोबेल शांती पुरस्कारदेखील मिळाला होता.
पुरस्कार मिळाल्यानंतर लेमाह यांना २०१२ मध्ये जेव्हा विचारले गेले की लैंगिक संप हे युद्ध संपविण्यासाठी प्रभावी रणनीती आहे काय, तेव्हा लेमाह हसत-हसत म्हणाल्या होत्या की ही गोष्ट लोकांचे लक्ष वेधून घेते.
जेव्हा लेमाहला विचारले गेले की, युद्धामुळे प्रभावित असलेल्या इतर देशांमध्येही लैंगिक संपाची शिफारस करणार काय तेव्हा लेमाह म्हणाली की मी माझी रणनीती देशाबाहेर का निर्यात करत नाही हे लोकांनी मला अनेक वेळा सांगितले आहे, परंतु ते इतके सोपे नाही. मी एखाद्या देशात जाऊन फक्त महिलांना सांगू शकते. जेव्हा तेथील महिला शांततेसाठी स्वत: वचनबद्ध होतील तेव्हाच हे प्रभावी होईल.
