* पारुल भटनागर
जेव्हा तुम्ही गर्भधारणेची तयारी करत असाल आणि त्यादरम्यान जेव्हा तुम्हाला समजते की, तुम्ही गरोदर आहात त्यावेळी तुमच्या आनंदाला सीमा राहात नाही, असे वाटते जणू संपूर्ण जगच बदलणार आहे.
हेच स्किन केअर उत्पादनांनाही लागू होते. जरी तुमचे कपाट मेकअपच्या साधनांनी भरलेले असेल, जे तुमची त्वचा सुंदर आणि चमकदार बनवण्याचे काम करतात, मात्र गरोदरपणात शरीराप्रमाणेच त्वचेमध्येही अनेक बदल घडू लागतात. हार्मोनल संतुलन बिघडल्यामुळे त्वचा अधिक संवेदनशील बनते. त्वचेतील ओलावा कमी होतो.
त्यामुळे, या काळात तुम्ही तुमची दिनचर्या पाळू शकत नाही. पूर्वीप्रमाणे त्वचेची निगा राखणे तुम्हाला शक्य होत नाही. त्यामुळेच तुम्हाला तुमच्या स्किन केअर रूटीनमध्ये त्या सौंदर्य उत्पादनांचा समावेश करणे आवश्यक ठरते, जे तुमच्यासाठी आणि तुमच्या बाळासाठी गर्भधारणेदरम्यान योग्य आणि सुरक्षित असते.
अनेक संशोधनांमध्ये हे सिद्ध झाले आहे की, स्त्रीला गरोदरपणात केमिकल्स अर्थात रसायनांपासून दूर ठेवणे अत्यंत गरजेचे असते. चला तर मग, त्या रसायनांबद्दल कॉस्मेटोलॉजिस्ट म्हणजे सौंदर्य प्रसाधनतज्ज्ञ पूजा नागदेव यांच्याकडून जाणून घेऊया :
रेटिनॉइड्स
चांगली त्वचा, प्रजनन आणि डोळयांच्या चांगल्या आरोग्यासाठी अ जीवनसत्त्व हा अत्यंत आवश्यक घटक मानला जातो. जेव्हा आपण ते थेट घेतो किंवा त्वचेद्वारे शोषून घेतो तेव्हा आपले शरीर त्याचे रेटिनॉलमध्ये रूपांतर करते. त्वचेची काळजी घेणाऱ्या बऱ्याच अँटीएजिंग उत्पादनांमध्ये रेटिनॉइड्स असते, हे एक प्रकारचे रेटिनॉल असते ज्यामध्ये मुरुम आणि सुरकुत्यांशी लढण्याची क्षमता असते.
रेटिनॉइड्स मृत त्वचेचे एक्सफॉलिएट करून कोलेजनच्या जलद निर्मितीमध्ये मदत करते. परंतु ओव्हर द काउंटर औषधांच्या तुलनेत, निर्धारित औषधांमध्ये रेटिनॉइड्सचे प्रमाण जास्त असते. जेव्हा हे जास्त प्रमाणात वापरले जाते तेव्हा ते बाळामध्ये अनेक समस्या निर्माण करू शकते. म्हणूनच गरोदरपणात त्वचेची काळजी घेणाऱ्या उत्पादनांमध्ये त्यांचा वापर करणे टाळले पाहिजे.
सॅलिसिलिक अॅसिड
जास्त प्रमाणात सॅलिसिलिक अॅसिडमध्ये अॅस्पिरिनच्या तुलनेत अँटीइम्प्लिमेंटरी प्रॉपर्टीज म्हणजे दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात, ज्याचा उपयोग मुरुमांवर उपचार करण्यासाठी केला जातो. त्यामुळे, गर्भधारणेदरम्यान डॉक्टरांच्या सल्ल्यांशिवाय सॅलिसिलिक अॅसिड असलेली क्रीम वापरू नका, कारण डॉक्टर अनेकदा गरज असेल तेव्हा २ टक्क्यांपेक्षा कमी सॅलिसिलिक अॅसिड वापरण्याचा सल्ला देतात. म्हणूनच जर तुम्ही हे मोठया प्रमाणात वापरत असाल तर ते केवळ नुकसानकारक करेल.
फेथलेट्स
फेथलेट्स हा असाच एक घटक आहे, जो हार्मोन्सचे संतुलन बिघडवण्यास कारणीभूत ठरतो, असे मानले जाते. तो अनेक सौंदर्यप्रसाधने आणि त्वचेची वैयक्तिकरित्या काळजी घेणाऱ्या उत्पादनांमध्ये वापरला जातो. संशोधनात असे सिद्ध झाले आहे की, प्राण्यांची प्रजनन क्षमता आणि संप्रेरकांचे संतुलन बिघडवण्यासाठी तो जबाबदार ठरतो. त्यामुळे या रसायनापासून दूर राहणेच शहाणपणाचे आहे.
रासायनिक सनस्क्रीन
सनस्क्रीनमध्ये सर्वाधिक वापरले जाणारे अल्ट्राव्हायोलेट फिल्टर म्हणजे ऑक्सिबेझन आणि त्याचे विविध प्रकार. ते त्वचेचे संरक्षण करण्याचे काम करतात, मात्र ऑक्सिबेझन आरोग्यासाठी आणि पर्यावरणासाठी चांगले मानले जात नाही, कारण ते अंत:स्रावात व्यत्यय आणते. त्यामुळे गर्भधारणेदरम्यान हार्मोन्सचे संतुलन बिघडू शकते. हे आई आणि बाळ दोघांसाठीही धोकादायक असते.
केसांना लावायचा रंग
हेअर डाय म्हणजेच केसांच्या रंगांमध्ये अमोनिया आणि पेरॉक्साइड असते, जे टाळूद्वारे शरीरात प्रवेश करते, ज्यामुळे चिडचिडेपणा, अॅलर्जी आणि शरीरावर इतर अनेक नकारात्मक परिणाम होतात.
ब्लीच
ब्लीचमध्ये हायड्रोजन पेरॉक्साईड असते, जे त्वचेला इजा करण्यासोबतच डोळयांच्या ऊतींचेही नुकसान करते. त्यामुळे गरोदरपणात त्याचा वापर टाळावा.
आता त्वचेच्या सुरक्षेची काळजी घेणाऱ्या पर्यायी घटकांबद्दल जाणून घेऊया :
पुरळ आणि हायपरपिग्मेंटेशन
जर तुम्ही गर्भधारणेदरम्यान मुरुम आणि त्वचेच्या रंगद्र्रव्याच्या समस्येने त्रस्त असाल, तर रेटिनॉइड आधारित सौंदर्य प्रसाधनांऐवजी ज्यात ग्लायकोलिक अॅसिडचे घटक असतील अशा सौंदर्य प्रसाधनांचा वापरा करा. ते निरोगी त्वचेच्या पेशींना चालना देतात, ज्यामुळे गर्भधारणेदरम्यान तुमची त्वचा उजळ राहण्यास मदत होते.
अँटीएजिंग
ज्याप्रमाणे क जीवनसत्त्व तुमची प्रतिकारशक्ती वाढवण्याचे काम करते, त्याचप्रमाणे क जीवनसत्त्वासारखे अँटिऑक्सिडंटही कोलेजन कायम ठेवण्याचे आणि त्वचेला फ्री रेडिकल्सपासून वाचवण्याचे काम करते. यासोबतच तुम्ही इतर अँटिऑक्सिडंट्स जसे की, जीवनसत्त्व ई, जीवनसत्त्व के, जीवनसत्त्व बी-३ आणि गरोदरपणात ग्रीन टीचे सेवन करू शकता.
कोरडी त्वचा आणि स्ट्रेच मार्क्स
गरोदरपणात शरीरावर खूप दबाव आणि भार असतो, शिवाय गर्भाशयातल्या बाळाला केव्हाही पाण्याची गरज भासते, ती आईकडून पूर्ण होते. त्यामुळे आईची त्वचा कोरडी पडते. कोरडी त्वचा ही याचाच आणि हार्मोन्सच्या असंतुलनाचा परिणाम आहे. अशा परिस्थितीत तुम्हाला स्ट्रेच मार्क्स टाळायचे असतील तर त्वचा कोरडी होणार नाही याची काळजी घ्यावी लागेल.
यासाठी तुम्ही बदामाचे तेल, तिळाचे तेल किंवा ऑलिव्ह ऑईलचा वापर करू शकता. लॅव्हेंडर तेल, गुलाब तेल, चमेलीचे तेल लावून तुम्ही कोरडी त्वचा आणि स्ट्रेच मार्क्सच्या समस्येपासूनही सुटका मिळवू शकता.
सूर्यकिरणांपासून संरक्षण
सूर्य किंवा सूर्यकिरणांपासून त्वचेचे संरक्षण करणे खूप महत्त्वाचे असते. जर तुमची त्वचा उन्हापासून सुरक्षित असेल तर त्वचेच्या कर्करोगासोबत सुरकुत्या पडण्याचा धोकाही बऱ्याच अंशी कमी होतो. अशा वेळी गर्भधारणेदरम्यान नैसर्गिक सनस्क्रीन म्हणून तुम्ही रास्पबेरी बियांचे तेल वापरू शकता. गर्भधारणेदरम्यान रासायनिक सनस्क्रीनऐवजी खनिजे असलेले सनस्क्रीन वापरा.
