* प्रतिनिधी
उन्हाळी विशेष : कडक उन्हात, त्वचेच्या आणि आरोग्याशी संबंधित नवीन समस्या डोके वर काढू लागतात. यामध्ये सर्वात मोठी समस्या म्हणजे घाम येणे. बहुतेक घाम हा हाताखाली येतो म्हणजे काखेत, तळवे आणि तळवे. जरी बहुतेक लोकांना थोडासाच घाम येतो, तर काहींना खूप घाम येतो. काही लोकांना उष्णतेमुळे तसेच घामाच्या ग्रंथींच्या अतिक्रियाशीलतेमुळे जास्त घाम येतो, ज्याला आपण हायपरहाइड्रोसिस सिंड्रोम म्हणतो. जास्त घाम येणे केवळ शरीरात अस्वस्थता निर्माण करत नाही तर घामाचा दुर्गंधीदेखील वाढवते. यामुळे त्या व्यक्तीचा आत्मविश्वास डळमळीत होतो.
इंटरनॅशनल हायपरहाइड्रोसिस सोसायटीच्या मते, आपल्या संपूर्ण शरीरात ३ ते ४० लाख घामाच्या ग्रंथी असतात. यापैकी बहुतेक अ‍ॅसिनार ग्रंथी आहेत, ज्या बहुतेक तळवे, कपाळ, गाल आणि हातांच्या खालच्या भागात म्हणजेच काखेत आढळतात. अ‍ॅसिनार ग्रंथी एक स्पष्ट, गंधहीन द्रव सोडतात जो बाष्पीभवनाद्वारे शरीराला थंड करण्यास मदत करतो. दुसऱ्या प्रकारच्या घामाच्या ग्रंथींना अपोन्यूरोसेस म्हणतात. या ग्रंथी काखे आणि जननेंद्रियांभोवती असतात. या ग्रंथी जाड द्रव तयार करतात. जेव्हा हे द्रव त्वचेच्या पृष्ठभागावर असलेल्या बॅक्टेरियांमध्ये मिसळते तेव्हा दुर्गंधी निर्माण होते.
घाम आणि त्याचा वास कसा नियंत्रित करायचा
स्वच्छतेची विशेष काळजी घ्या : घाम स्वतःच दुर्गंधीचे कारण नाही. जेव्हा हा घाम बॅक्टेरियामध्ये मिसळतो तेव्हा शरीराच्या दुर्गंधीची समस्या उद्भवते. यामुळेच आंघोळीनंतर लगेच घाम आल्याने आपल्या शरीराला कधीही दुर्गंधी येत नाही. घाम वारंवार येतो आणि सतत सुकतो तेव्हा दुर्गंधी येते. घामामुळे त्वचा ओली राहते आणि अशा परिस्थितीत बॅक्टेरियांना त्यावर वाढण्यासाठी अनुकूल वातावरण मिळते. जर तुम्ही तुमची त्वचा कोरडी आणि स्वच्छ ठेवली तर तुम्ही घामाच्या वासाची समस्या बऱ्याच प्रमाणात टाळू शकता.
मजबूत डिओडोरंट आणि अँटीपर्स्पिरंट वापरा : जरी डिओडोरंट घाम येणे थांबवू शकत नाही, परंतु ते शरीराची दुर्गंधी रोखण्यासाठी उपयुक्त ठरू शकते. तीव्र पर्सपिरंट्स घामाचे छिद्र बंद करू शकतात, ज्यामुळे घाम कमी होतो. जेव्हा तुमच्या शरीराच्या इंद्रियांना कळते की घामाचे छिद्र बंद झाले आहेत, तेव्हा ते आतून घाम सोडणे थांबवतात. हे अँटीपर्स्पिरंट्स जास्तीत जास्त २४ तास प्रभावी राहतात. जर त्यांचा वापर करताना त्यावर लिहिलेल्या सूचनांचे पालन केले नाही तर ते त्वचेला जळजळ देखील करू शकतात. अशा परिस्थितीत, कोणतेही अँटीपर्स्पिरंट वापरण्यापूर्वी नक्कीच डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
लोन्टोफोरेसिस : ही पद्धत सहसा अशा लोकांवर वापरली जाते ज्यांनी सौम्य अँटीपर्स्पिरंट्स वापरून पाहिले आहेत परंतु त्यांना कोणताही आराम मिळत नाही. या तंत्रात आयनोफोरेसिस नावाचे वैद्यकीय उपकरण वापरले जाते जे पाणी असलेल्या भांड्यात किंवा नळीत सौम्य विद्युत प्रवाह टाकते आणि बाधित व्यक्तीला त्यात हात घालण्यास सांगितले जाते. हा प्रवाह त्वचेच्या पृष्ठभागावरून देखील प्रवेश करतो. यामुळे पाय आणि हातांना घाम येण्याची समस्या बऱ्याच प्रमाणात कमी होते. परंतु काखेखाली जास्त घाम येण्याची समस्या सोडवण्यासाठी ही पद्धत योग्य नाही.
मेसोबोटॉक्स : काखेखाली जास्त घाम येणे केवळ दुर्गंधी आणत नाही तर तुमचा ड्रेसदेखील खराब करू शकते. यावर उपचार करण्यासाठी, शुद्ध बोटुलिनम टॉक्सिनचा एक छोटासा डोस काखेत टोचला जातो, जो घामाच्या नसा तात्पुरत्यापणे ब्लॉक करतो. त्याचा प्रभाव ४ ते ६ महिने टिकतो. कपाळावर आणि चेहऱ्यावर जास्त घाम येण्याच्या समस्येवर उपचार करण्यासाठी मेसोबोटॉक्स हा एक उत्कृष्ट उपाय असल्याचे सिद्ध होते. यामध्ये घाम कमी करण्यासाठी त्वचेत पातळ केलेले बोटॉक्स इंजेक्शन दिले जाते.
तुमच्या आहाराकडेही लक्ष द्या : काही अन्नपदार्थांमुळे जास्त घाम येऊ शकतो. उदाहरणार्थ, काळी मिरीसारख्या गरम मसाल्यांमुळे घाम वाढू शकतो. त्याचप्रमाणे, अल्कोहोल आणि कॅफिनचे जास्त सेवन केल्याने घामाचे छिद्र अधिक उघडू शकतात. याशिवाय, कांद्याचा जास्त वापर केल्याने घामाचा दुर्गंधी वाढू शकतो. उन्हाळ्याच्या दिवसात या गोष्टींचा जास्त वापर टाळा.
– डॉ. इंदू बालानी त्वचारोगतज्ज्ञ, दिल्ली
