* प्रतिनिधी
फूड होम डिलिव्हरी सर्विस स्विगीचं यावर्षीचं नुकसान रुपये ३,६२९ कोटी आहे. त्यांच्यासारखं काम करणारी जोमॅटोदेखील नुकसानीत आहे आणि त्यांनी रुपये ५५० कोटीची मदत अलीकडेच एका फायनान्शिअल इन्वेस्टर करून घेतली आहे. स्विगीला गेल्या वर्षी रुपये १,६१७ कोटीचे नुकसान झालं होतं, तरीदेखील त्यांचं मॅनेजमेंट धडाधड पैसे खर्च करत राहिलं आणि आता हे नुकसान दुप्पटपेक्षा अधिक झालं आहे.
स्विगीच्या डिलिव्हरीने आनंदी झालेले ग्राहक हे विसरत आहेत की या नुकसानाची किंमत आज ना उद्या त्यांच्याकडूनच वसूल केली जाईल. जेवढयादेखील अॅप बेस्ड सेवा आहेत त्या फुकट वा स्वस्त असल्यामुळे खूप तोट्यात चालत आहेत, परंतु जेव्हा ते बाजारावर पूर्णपणे कब्जा करतील तेव्हा ते नक्कीच रक्त शोषायला सुरुवात करतील.
स्विगी आता हळूहळू छोटा रेस्टॉरंटचा बिझनेस संपवून टाकत आहे आणि ते क्लाऊड किचनमधून काम करत आहेत. आता ते डिलिव्हरी बॉयला देण्यात आलेल्या अटींवर काम करण्यास विवश करत आहेत. स्विगीशी जे रेस्टॉरंट जोडले जात नाहीत ते कालांतराने बंद होतात, मग त्या रेस्टॉरंटचं खाणं आणि त्यांची सेवा कितीही चांगली का असू देत. स्विगीने घरातील स्त्रियांना काम न करण्याची जणू सवय लावली आहे आणि यासाठी ते एक वर्षाचे रुपये ३,६०० कोटी खर्च करतात. जर स्त्रिया घराच्या किचनमध्ये गेल्याच नाहीत तर त्यांना तेच खाणं खावं लागेल जे स्विगी वा त्यांच्यासारखं एखादं अॅप उपलब्ध करेल. घरामधून स्वयंपाकघरच गायब होईल, तेव्हा मग लोकं खाण्यासाठी असेच अॅपचा शोध घेत राहतील.
जसं की आता किराण्याची दुकानं अॅमेझन व जिओमुळे नुकसान सहन करून बंद करत आहेत तसेच स्विगी लोकांचा स्वाद बदलत आहे. जे आई व पत्नीने नाही बनवलं आणि डिलिव्हरी केलंय ते तुम्ही खा. आई वा पत्नीचं प्रेम अशा खाण्यातून निर्माण होतं जे ती प्रेमाने बनवते, खायला घालते. जेव्हा या प्रेमाचीच गरज नसेल तेव्हा घराच छप्पर नक्कीच तुटू लागेल.
त्यांच्या स्त्रिया विवश, नको असलेल्या संततीला जन्माला घालण्याची मशीन बनून रहात असत. आता या स्त्रियांनादेखील महामंडळाने टार्गेट करायला सुरुवात केली आहे आणि त्यांच्याकडून त्यांचं स्वयंपाकघरच काढून घेत आहे. सैनिक वा धर्माच्या सेवकांना मेस व लंगरमध्ये खाणं खावं लागत होतं, तेच स्विगी करेल. दिखाऊ, बनावटी सुगंधित अन्न ज्यामध्ये स्वस्त साहित्य लागलेलं असेल परंतु पॅकिंग चांगलं असेल आणि महागडं इतकं की पैसे दिले नाही तर खाणं मिळणारच नाही.
भारतात नव्या वर्षात स्विगीने १३ लाख खाणं डिलिव्हर केलं कारण एवढया घरातील स्त्रियांनी खाणं बनविण्यास नकार दिला. या डिलिव्हरीसाठी तयार होते, स्विगीचं स्लेव लेबर, जे गर्दीमध्ये गरम खाणं डिलीवर करण्यामध्ये लागले होते. त्यांच्यासाठी ना आता दिवाळी सण राहिला आहे ना ही नवीन वर्ष. रुपये ३,६०० कोटीचा खर्च एवढया मोठया जनतेला घरांमध्ये कैद करण्यात वा मोटर बाईकवर गुलामी करण्यापेक्षा अधिक नाही. याचा फायदा कोणीतरी उचलत आहे तो आपल्याला दिसत नाही आहे.