* गृहशोभिका टिम
पावसाळ्याची सुखद खेळी अनेक आजारांची भेट घेऊन येते. टायफॉइड हा त्यापैकीच एक. वेळीच पकडले तर अँटिबायोटिक्स देऊन बरा होऊ शकतो. पण टायफॉइड सहसा वेळीच पकडला जात नाही. सुरुवातीला थोडासा ताप येतो ज्याकडे दुर्लक्ष केले जाते. अनेक वेळा मुलांना ताप आहे हे कळत नाही, पण हा ताप आतून वाढत आहे.
यामध्ये साल्मोनेला बॅक्टेरिया पाणी किंवा अन्नाद्वारे आपल्या आतड्यांमध्ये प्रवेश करतात, ज्यामुळे आतड्यात अल्सर (जखमा) होतात. या व्रणामुळे ताप येतो. हा जीवाणू मुख्यतः अंडीसारखे पोल्ट्री उत्पादने खाल्ल्याने शरीरात प्रवेश करतो.
बहुतेक कोंबड्यांना साल्मोनेला संसर्ग होतो. कोंबडी अंड्यावर पोटटी करते. जर त्या अंड्यामध्ये क्रॅक असेल तर ते बॅक्टेरिया अंड्याच्या आत जातात. हे अंडे नीट न शिजवता खाल्ल्याने बॅक्टेरिया शरीरात जातात.
जर रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत नसेल, तर हे जीवाणू आतड्यांद्वारे रक्तात प्रवेश करतात, त्यामुळे ते शरीराच्या कोणत्याही भागास संक्रमित करू शकतात. याला टायफॉइड म्हणतात.
त्याची लक्षणे भूक न लागणे, वजन कमी होणे, स्नायू कमकुवत होणे, इलेक्ट्रोलाइट असंतुलन, पोटदुखी, निर्जलीकरण इ. रुग्णाला उठणे-बसणे कठीण झाले, तेव्हा ते त्याला दवाखान्यात घेऊन येतात आणि रुग्णाला बराच वेळ ताप येत असल्याचे सांगतात.
तपासणी : 1 नंतर टायफी डॉट टेस्ट आणि ब्लड कल्चर केले जाते, ज्यामुळे 2-3 दिवसात टायफॉइडची पुष्टी होते.
चाचणी : 2 आणखी एक Widal चाचणी देखील आहे. आठवडाभर सतत ताप येत असेल तर त्याचे निदान करा.
उपचार : शरीरातील इलेक्ट्रोलाइट्स संतुलित करण्यापासून ते प्रतिजैविक उपचारांपर्यंत उपचार दिले जातात.
खबरदारी : रुग्णाला अंडी, चिकन, दूध-दही आणि पाणी देताना काळजी घ्या. कोंबडीची अंडी व्यवस्थित शिजवल्यानंतर त्यांना खायला द्या. दुधाचे पाश्चरायझेशन केले नाही तर त्यामुळेही टायफॉइड होतो. दूध आणि पाणी चांगले उकळवा.
यामध्ये प्रत्येक बाबतीत स्वच्छतेची काळजी घेतली तर हा आजार होत नाही. त्याचबरोबर या ऋतूत बाहेरचे अन्न देऊ नका.
बचाव काय आहे
टायफॉइड टाळण्यासाठी 3 वर्षातून एकदा मुलांचे लसीकरण करणे आवश्यक आहे. ही लस वयाच्या 2 वर्षापासून सुरू केली जाते. हे 2, 5 आणि 8 वर्षांच्या वयात लागू केले जाते.
टायफॉइडची लस ६५ टक्के संरक्षण देते. ही 100% संरक्षण पद्धत नाही.
ते लावल्याने रोगप्रतिकारशक्ती वाढते. ज्याला लस दिली आहे, तो आजारी पडला तरी तो लवकर बरा होतो.
साइड इफेक्ट्स : या आजारामुळे इतर समस्यादेखील उद्भवू शकतात. त्याचा हृदय आणि मनावर परिणाम होतो.
काय करावे : टायफॉइडपासून वाचण्यासाठी काही वेळाने हात धुत राहा. असे केल्याने तुम्ही संसर्गापासून दूर राहू शकता. विशेषत: अन्न तयार करण्यापूर्वी, अन्न खाण्यापूर्वी आणि शौचालय वापरल्यानंतर आपले हात साबणाने धुवा. कच्ची फळे आणि भाज्या खाणे टाळा. जास्त गरम पदार्थांचे सेवन करा. साठवलेले पदार्थ टाळा. घरातील वस्तू नियमित स्वच्छ करा. टायफॉइड प्रतिबंधात टायफॉइडची लसही चांगली असल्याचे सिद्ध झाले आहे.
टायफॉइडला कारणीभूत असलेले साल्मोनेला बॅक्टेरिया प्रतिजैविकांनी मारले जातात. तथापि, काही प्रकरणांमध्ये, प्रतिजैविकांचा दीर्घकाळ वापर केल्याने, टायफॉइडचे जीवाणू प्रतिजैविकांना प्रतिरोधक बनतात. ही परिस्थिती टाळण्यासाठी पात्र डॉक्टरांच्या सल्ल्यानुसार उपचार करा. विषमज्वर झाल्यास रुग्णाच्या शरीरात पाण्याची कमतरता भासू नये, यासाठी पीडितेने पुरेसे पाणी आणि पौष्टिक द्रवपदार्थ घ्यावे.