तज्ञांकडून त्वचेची ऍलर्जी टाळण्याचे मार्ग जाणून घ्या

* सोमा घोष

मान्सूनचा पाऊस सर्वांनाच आवडतो, पण सततच्या पावसामुळे हवेतील आर्द्रतेचे प्रमाण वाढते, कपडे, घर आणि परिसरात आर्द्रतेचे प्रमाण वाढते. त्यामुळे अनेक प्रकारच्या त्वचेच्या ऍलर्जीचा धोका असतो. या ऋतूमध्ये त्वचेची अतिरिक्त काळजी घेणे खूप गरजेचे असते.

याविषयी डॉ. रिंकी कपूर, कन्सल्टंट डर्मेटोलॉजिस्ट, कॉस्मेटिक डर्मेटोलॉजिस्ट आणि डर्मेटो सर्जन, द एस्थेटिक क्लिनिक, मुंबई सांगतात की, हवेतील आर्द्रतेमुळे त्वचेचे संक्रमण आणि इतर अनेक प्रकारच्या समस्या उद्भवू शकतात. त्वचेच्या या समस्या वेळीच दूर करणे गरजेचे आहे, अन्यथा त्या मोठ्या आजारांचे रूप घेऊ शकतात.

कारण काय आहे

पावसाचे पाणी हवेतील धूलिकण, रासायनिक धूर इत्यादी प्रदूषकांमध्ये मिसळते, ज्यामुळे त्वचेच्या समस्या आणि खाज सुटते.

पावसामुळे त्यावेळी बुरशी आणि कीटकांची पैदास वाढते, ज्यामुळे त्वचेच्या समस्या वाढतात. हवेतील परागकण आणि पाळीव प्राण्यांचा कोंडा देखील त्वचेच्या समस्या वाढवतो.

पावसाळ्यात जास्त आर्द्रतेमुळे त्वचा चिकट होते, त्यामुळे त्वचेला खाज सुटते.

दमट हवामानात त्वचेच्या ऍलर्जीवर वेळेवर उपचार न केल्यास समस्या वाढू शकते. ऍलर्जीचे अनेक प्रकार असले तरी पावसाच्या काही खास ऍलर्जी पुढीलप्रमाणे आहेत.

1.फंगल इन्फेक्शन

पावसाळ्यात बुरशीजन्य संसर्ग होण्याचा धोका जास्त असतो, ज्यामुळे त्वचेवर भेगा पडणे, खाज सुटणे, त्वचा लाल होणे इत्यादी कारणे या ऋतूत जास्त घाम येतो.

  1. ओले कपडे आणि शूजची ऍलर्जी

ओले कपडे, शूज आणि मोजे अंगावर घासतात आणि विशेषत: त्वचेच्या दुमडलेल्या आणि मांडीच्या भागात खाज सुटतात. शूजमध्ये बाँडिंग एजंट, गोंद, चिकटवणारे, उपचार करणारे एजंट इत्यादी रसायने असतात. त्यामुळे पायांना ऍलर्जी होण्याचा धोका असतो. सिंथेटिक कपड्यांमध्येही रसायने असतात, ज्यामुळे ते ओले झाल्यावर त्वचेची ऍलर्जी होते.

  1. molds करण्यासाठी ऍलर्जी

जेव्हा त्वचेच्या प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष संपर्कात येतो तेव्हा साच्यामुळे ऍलर्जीक राहिनाइटिस आणि ऍलर्जीक दमा होतो.

  1. त्वचेच्या ऍलर्जीचा उपचार

बुरशीजन्य संसर्ग, उपचार न केल्यास, दाद म्हणून प्रकट होऊ शकतो. रिंगवॉर्म्स घामाच्या ओलाव्यामध्ये वाढतात आणि अनेकदा संसर्गजन्य असतात. ते टॉवेल, मेकअप, भांडी, सार्वजनिक शौचालय इत्यादींच्या संपर्कात किंवा वापरामुळे पसरतात. एवढेच नाही तर नखांमधूनही पसरू शकते. त्यामुळे या ऋतूत ओले राहू नका, पावसात भिजल्यानंतर लगेच स्वच्छ पाण्याने आंघोळ करा, टॉवेल, कंगवा आणि साबण वैयक्तिक ठेवा,

आंघोळीच्या पाण्यात जंतुनाशक द्रावण किंवा जंतुनाशक साबण वापरा, जंतुनाशक साबण किंवा द्रावण उपलब्ध नसल्यास कडुलिंबाची पाने उकळून त्या पाण्यात आंघोळ करावी.

खूप घट्ट, ओले कपडे आणि ओले शूज घालू नका, कपडे एकदा घातल्यानंतरच धुवा, आंघोळीनंतर अँटीफंगल पावडर वापरणे चांगले,

जास्त वेळ पाण्यात राहिल्याने पायांना खाज सुटणे आणि खवलेले डाग येऊ शकतात. काही वेळा त्यात फोडही येतात, म्हणून पावसात बाहेरून आल्यानंतर कोमट पाण्याने आणि अँटीसेप्टिक साबणाने पाय धुवा आणि टॉवेलने नीट वाळवा, यामुळे खूप आराम मिळतो.

एक्जिमामुळे त्वचेवर पुरळ उठणे आणि ऍलर्जी होऊ शकते, ते त्वचेच्या सूजाने देखील होऊ शकते जे आर्द्रता, तापमानातील चढउतार आणि पावसाळा आणि उन्हाळ्यामुळे घाम येणे यामुळे होऊ शकते, यासाठी स्वतःच्या स्वच्छतेची काळजी घेणे आवश्यक आहे.

त्वचेवर खाज येणे ही त्वचेची ऍलर्जी आहे, जी पाण्याद्वारे पसरते. हे त्वचेवर लहान गुठळ्या म्हणून दिसते. यावर वेळीच उपचार न केल्यास त्याचा त्रास वाढू शकतो.

टाळणे आवश्यक आहे

पुढे, डॉ. रिंकी सांगतात की त्वचेची ऍलर्जी टाळणे कसे महत्त्वाचे आहे. कोणत्याही ऍलर्जीकडे जास्त काळ दुर्लक्ष करू नका आणि आवश्यकतेनुसार डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. काही सूचना खालीलप्रमाणे आहेत.

त्वचा नियमित स्वच्छ आणि कोरडी ठेवणे,

घट्ट कपडे आणि रबर वस्तू घालणे टाळणे,

पावसात जास्त वेळ भिजू नका,

पावसाळ्यात रेनकोट आणि छत्री सोबत ठेवा,

घाणेरडे पाणी किंवा ऍलर्जी निर्माण करणाऱ्या घटकांपासून दूर राहणे जसे की प्राण्यांची फर, धूळ, घाण आणि परागकण,

त्वचेची चांगली काळजी घेणे, जसे की त्वचेवर ओरखडे न येणे. यामुळे ऍलर्जी होऊ शकते,

त्वचेचे थर कोरडे आणि संसर्गमुक्त ठेवण्यासाठी औषधी साबण, अँटीफंगल आणि अँटीबॅक्टेरियल पावडर वापरणे,

रोज बाहेर जाण्यापूर्वी सनस्क्रीन वापरणे,

घरातील चादरी, टॉवेल, उशी इत्यादी स्वच्छ व कोरड्या ठेवाव्यात.

पावसाळ्यात त्वचेची अ‍ॅलर्जी टाळणे गरजेचे आहे, कसे ते येथे जाणून घ्या

* सोमा घोष

मान्सूनचा पाऊस हा सर्वांनाच आवडतो, मात्र सततच्या पावसामुळे हवेतील आर्द्रतेचे प्रमाण वाढल्याने कपडे, घर आणि परिसरात आर्द्रतेचे प्रमाण वाढते. त्यामुळे अनेक प्रकारच्या त्वचेच्या ऍलर्जीचा धोका असतो. या ऋतूमध्ये त्वचेची अधिक काळजी घेणे खूप गरजेचे आहे.

या संदर्भात डॉ. रिंकी कपूर, कन्सल्टंट डर्मेटोलॉजिस्ट, कॉस्मेटिक डर्माटोलॉजिस्ट आणि द एस्थेटिक क्लिनिक, मुंबईच्या डर्मेटो सर्जन सांगतात की, हवेतील आर्द्रतेमुळे त्वचेचे संक्रमण आणि इतर अनेक प्रकारच्या समस्या उद्भवू शकतात. त्वचेवर होणार्‍या या समस्या वेळीच दूर करणे आवश्यक आहे, अन्यथा ते मोठ्या आजाराचे रूप घेऊ शकतात.

कारण काय आहे

पावसाचे पाणी हवेतील धूलिकण, रासायनिक धूर इत्यादी प्रदूषकांमध्ये मिसळते, ज्यामुळे त्वचेच्या समस्या आणि खाज सुटते.

पावसामुळे बुरशीचे प्रमाणही वाढते आणि त्यावेळी कीटकांची पैदास होते, त्यामुळे त्वचेच्या समस्या वाढतात. हवेतील परागकण आणि पाळीव प्राण्यांचा कोंडा देखील त्वचेच्या समस्या वाढवतो.

पावसाळ्यात जास्त आर्द्रतेमुळे त्वचा चिकट होते, त्यामुळे त्वचेला खाज सुटते.

दमट हंगामात त्वचेच्या ऍलर्जीवर वेळीच उपचार न केल्यास समस्या वाढू शकते. ऍलर्जीचे अनेक प्रकार असले तरी पावसाच्या काही खास ऍलर्जी खालीलप्रमाणे आहेत.

  1. बुरशीजन्य संसर्ग

पावसाळ्यात बुरशीजन्य संसर्गाचा धोका जास्त असतो, ज्यामध्ये त्वचेवर भेगा पडणे, खाज सुटणे, त्वचा लाल होणे इत्यादी कारणे या ऋतूमध्ये जास्त घाम येतो.

  1. ओले कपडे आणि शूजची ऍलर्जी

ओले कपडे, शूज आणि मोजे शरीरावर घासतात आणि विशेषत: त्वचेच्या दुमडलेल्या आणि मांडीच्या भागात खाज सुटतात. शूजमध्ये बाँडिंग एजंट, गोंद, चिकटवणारे, क्युरिंग एजंट इत्यादी रसायने असतात. त्यामुळे पायांना ऍलर्जी होण्याचा धोका असतो. सिंथेटिक कपड्यांमध्येही केमिकल्स असतात, जे ओले केल्यावर त्वचेची ऍलर्जी होते.

  1. molds करण्यासाठी ऍलर्जी

मूस त्वचेच्या प्रत्यक्ष किंवा अप्रत्यक्ष संपर्कात आल्यास ऍलर्जीक राहिनाइटिस आणि ऍलर्जीक दमा होतो.

  1. त्वचेच्या ऍलर्जीचा उपचार

बुरशीजन्य संसर्ग, उपचार न केल्यास, दाद म्हणून प्रकट होऊ शकतात. दाद हा घामाच्या ओलाव्यामध्ये वाढतो आणि अनेकदा संसर्गजन्य असतो. ते टॉवेल, मेक-अप, भांडी, सार्वजनिक शौचालय इत्यादींच्या संपर्कातून किंवा वापरामुळे पसरतात. एवढेच नाही तर नखांमधूनही पसरू शकते. म्हणूनच या ऋतूत ओले राहू नका, पावसात भिजल्यानंतर लगेच स्वच्छ पाण्याने आंघोळ करा, टॉवेल, कंगवा आणि साबण वैयक्तिक ठेवा.

आंघोळीच्या पाण्यात जंतुनाशक द्रावण किंवा जंतुनाशक साबण वापरा, जंतुनाशक साबण किंवा द्रावण नसल्यास कडुलिंबाची पाने उकळून त्या पाण्यात आंघोळ करा.

घट्ट, ओले कपडे आणि ओले शूज घालू नका, कपडे एकदा घातल्यानंतरच धुवा, आंघोळीनंतर अँटीफंगल पावडर वापरणे चांगले.

जास्त वेळ पाण्यात राहिल्यानंतर पायांवर खाज सुटणे आणि खवलेले डाग येऊ शकतात. काही वेळा त्यात फोडही येतात, त्यामुळे पावसात बाहेरून आल्यानंतर कोमट पाण्याने आणि जंतुनाशक साबणाने पाय धुवा आणि टॉवेलने नीट वाळवा, त्यामुळे खूप आराम मिळतो.

एक्जिमामुळे त्वचेवर पुरळ आणि ऍलर्जी होऊ शकते, ते त्वचारोगाच्या जळजळीमुळे देखील होऊ शकते जे आर्द्रता, तापमानातील चढउतार आणि पावसाळा आणि उन्हाळ्यामुळे घाम येणे यामुळे होऊ शकते, यासाठी स्वतःच्या स्वच्छतेची काळजी घेणे आवश्यक आहे,

त्वचेवर खाज येणे ही त्वचेची ऍलर्जी आहे, जी पाण्याद्वारे पसरते. हे त्वचेवर लहान गुठळ्यासारखे दिसते. यावर वेळीच उपचार न केल्यास त्याचा त्रास वाढू शकतो.

टाळणे आवश्यक आहे

यापुढे त्वचेची ऍलर्जी टाळणे आवश्यक असल्याचे डॉ. रिंके सांगतात. कोणत्याही ऍलर्जीकडे जास्त काळ दुर्लक्ष करू नका, गरजेनुसार डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. काही सूचना खालीलप्रमाणे आहेत,

* त्वचा नियमितपणे स्वच्छ आणि कोरडी ठेवणे.

* घट्ट कपडे आणि रबर वस्तू घालणे टाळणे.

* पावसात जास्त वेळ भिजू नका.

* पावसाळ्यात रेनकोट आणि छत्री सोबत ठेवा.

* घाणेरडे पाणी किंवा ऍलर्जी निर्माण करणाऱ्या एजंट्सपासून दूर राहणे जसे की प्राण्यांची फर, धूळ, घाण आणि परागकण.

* त्वचेची चांगली काळजी घेणे, जसे की त्वचेवर ओरखडे न येणे. त्यामुळे ऍलर्जी होऊ शकते.

* औषधी साबण, अँटीफंगल आणि बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ पावडर वापरून त्वचेची घडी कोरडी आणि संक्रमणमुक्त ठेवण्यासाठी.

* दररोज बाहेर जाण्यापूर्वी सनस्क्रीन वापरणे.

* घरातील चादरी, टॉवेल, कुशन इत्यादी स्वच्छ आणि कोरड्या ठेवणे महत्त्वाचे आहे.

मान्सून स्पेशल : पावसात त्वचेची ऍलर्जी

  • गरिमा पंकज

ऍलर्जी साठी उपाय

* प्रभावित भागावर थंड, ओले कापड गुंडाळा.

* तुमच्या त्वचेवर कोल्ड क्रीम लावा. अंगावर मॉइश्चरायझर किंवा बॉडी लोशन लावा.

* खाज सुटण्यासाठी अँटी-इच क्रीम वापरता येते.

* कोमट पाण्याने आंघोळ केल्यानेही आराम मिळतो.

* त्वचेच्या समस्या निर्माण करणारे पदार्थ टाळा. समस्या निर्माण करणारे दागिने घालू नका.

* खाज सुटल्यास सिंथेटिक कपडे घालण्याऐवजी सुती कपडे वापरा.

* अॅलर्जीचे औषध घेऊनही तुम्ही या समस्येपासून आराम मिळवू शकता.

24 वर्षांची अंजली वर्मा खूप मस्त मुलगी आहे. तिला प्रवास करणे, खरेदी करणे आणि सुंदर दिसणे आवडते. उन्हाळ्यातही ती एकापेक्षा एक ड्रेस खरेदी करते आणि पूर्ण मेकअप करून बाहेर पडते. मात्र गेल्या काही दिवसांपासून त्यांना काटेरी उन्हाचा त्रास होऊ लागला आहे.

गेल्या रविवारी जेव्हा ती तिच्या मैत्रिणीच्या वाढदिवसाच्या पार्टीला पोहोचली तेव्हा तिला पाहून सगळेच थक्क झाले. स्टायलिश वन पीस ड्रेस आणि खुल्या केसांमध्ये ती खूपच सुंदर दिसत होती. पण संध्याकाळी पाठीच्या खालच्या भागात आणि घशाच्या भागात खाज येऊ लागली. ही खाज वाढतच गेली आणि लहान लाल ठिपके निघू लागले. त्यानंतर तिच्या मैत्रिणीने तिला ऍलर्जीचे औषध दिले आणि तिला आंघोळीसाठी पाठवले. आंघोळीनंतर, त्याला त्याचे सुती कपडे घालण्यासाठी दिले गेले आणि प्रभावित भागांवर कोरफड वेरा जेल देखील लावले. हळूहळू त्याचा त्रास कमी झाला.

वास्तविक, उन्हाळ्यात काटेरी उष्णता इत्यादी त्वचेशी संबंधित आजार होण्याची शक्यता वाढते. निष्काळजीपणामुळे हा आजार गंभीर बनू शकतो. त्वचेवर लाल रंगाचे पुरळ येणे आणि त्यात खाज येणे ही सामान्यतः काटेरी उष्णतेची लक्षणे असतात. या स्थितीत शरीरावर घामाच्या ठिकाणी किंवा सिंथेटिक कापडाने झाकलेल्या ठिकाणी लहान लाल पुरळ उठतात, ज्यामध्ये खाज सुटू लागते.

अति उष्णतेमुळे किंवा घट्ट कपडे परिधान केल्यामुळे देखील असे होते. हे टाळण्यासाठी सूर्यप्रकाश शक्यतो टाळा. जर तुम्हाला बाहेर जायचे असेल तर टोपी आणि छत्री घाला आणि शरीराच्या उघड्या भागांवर सनस्क्रीन लावा. पॉलिस्टर किंवा नायलॉन कपड्यांऐवजी सुती, सैल आणि आरामदायक कपडे घाला.

जर आपली त्वचा एखाद्या विशिष्ट गोष्टीसाठी संवेदनशील असेल तर त्या वस्तूच्या त्वचेवर परिणाम झाल्यामुळे पुरळ, मुरुम किंवा लाल पुरळ बाहेर येऊ शकतात. त्वचेच्या एलर्जीची अनेक कारणे असू शकतात :

* काही लोकांना विशिष्ट प्रकारच्या अन्नाची ऍलर्जी असते. काही खाल्ल्याने त्यांना खाज येण्याची समस्या होऊ शकते.

* काही लोकांना कोणत्याही औषधाच्या दुष्परिणामांमुळे खाज सुटणे किंवा ऍलर्जी होऊ शकते.

* रासायनिक सौंदर्यप्रसाधने वापरल्याने देखील खाज येऊ शकते. केमिकलयुक्त हेअर डाई किंवा केसांचा रंग वापरल्याने अनेकदा खाज येण्याची समस्या उद्भवते. त्याचप्रमाणे काहींना फाउंडेशनने तर काहींना काही खास फेस क्रीमने या समस्येचा सामना करावा लागतो.

* काही महिलांची त्वचा दागिन्यांसाठी संवेदनशील असते. अशा महिलांनी धातूपासून बनवलेले कोणतेही दागिने घातल्यास त्यांना त्वचेवर खाज येऊ शकते. उन्हाळ्यात जेव्हा दागिने घामाच्या संपर्कात येतात तेव्हा त्वचेवर ऍलर्जी होते.

* काही लोकांना सिंथेटिक कपड्यांचीही अॅलर्जी असते.

* पाळीव प्राण्याला स्पर्श केल्याने किंवा खूप कडक साबण वापरल्याने देखील खाज सुटू शकते. यामुळे त्वचेवर लालसरपणा किंवा पुरळ येतात. फोड देखील येऊ शकतात.

* मूत्रपिंड किंवा थायरॉईडच्या समस्यांमुळे देखील खाज येऊ शकते.

* कोरड्या त्वचेची समस्या हे देखील याचे एक कारण आहे. हे खूप गरम किंवा थंड हवामानात शक्य आहे. अशा परिस्थितीत नियमितपणे चांगले मॉइश्चरायझर लावणे आवश्यक आहे.

* एखाद्या प्रकारचे कीटक चावल्यावरही त्वचेवर खाज सुटणे किंवा इतर कोणतीही समस्या उद्भवू शकते.

* बुरशीजन्य संसर्ग देखील खाज येण्याचे कारण असू शकते.

* मधुमेहामुळेही अशी समस्या उद्भवू शकते.

* हिवाळ्यात, लोक अनेकदा लोकरीचे कपडे घालतात, ज्यामुळे त्वचेवर खाज येण्यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

* किडनी खराब झाल्यावर खाज येण्याची समस्या होते.

* अंगावर उठणार्या पित्ताच्या गाठी किंवा चिकन पॉक्समुळे त्वचेवर खाज सुटणे किंवा दुखणे सुरू होते.

* काही लोकांना परफ्यूमची अॅलर्जी असते. जेव्हा असे लोक परफ्यूम वापरतात तेव्हा त्यांच्या त्वचेवर लाल पुरळ उठतात.

त्वचेच्या ऍलर्जीचे प्रकार

बुरशीजन्य संसर्ग : बुरशीजन्य संसर्ग हा बुरशीमुळे होणारी त्वचेची ऍलर्जी आहे. त्याला मायकोसिस देखील म्हणतात. चेहरा, हात किंवा शरीराच्या कोणत्याही भागाच्या त्वचेवर बुरशीजन्य संसर्ग होऊ शकतो. या ऍलर्जीमध्ये त्वचेवर एक प्रकारचा खडबडीतपणा येतो आणि खाजही येते. हा संसर्ग शरीराच्या अशा ठिकाणच्या त्वचेवर जास्त होतो जेथे बोटे, घोटे, नखे, गुप्तांग, स्तन इत्यादींमध्ये थोडासा ओलावा असतो.

लाइकेन प्लानस : हा देखील एक प्रकारचा त्वचेचा संसर्ग किंवा त्वचेची ऍलर्जी आहे जो 30 वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांमध्ये दिसून येतो. हा एक प्रकारचा खाज सुटणारा लाल पुरळ आहे जो शरीराच्या कोणत्याही भागावर येऊ शकतो, परंतु मनगट, खालचा पाय, पाठ, मान इत्यादींना या ऍलर्जीचा धोका असतो. ही ऍलर्जी अनुवांशिक आहे.

एक्जिमा : इसब हा एक असा आजार आहे ज्यामध्ये त्वचेला तीव्र खाज सुटते आणि त्वचा कोरडी पडते. काही लोकांमध्ये ही समस्या इतकी त्रासदायक बनते की त्यांना त्यावर दीर्घ उपचार करावे लागतात. ऋतू बदलल्याने हा त्रास आणखी वाढतो. काहींना इतकी तीव्र खाज सुटते की त्वचेतून रक्तही येऊ लागते.

पित्ताच्या गाठी : ही एक प्रकारची त्वचेची ऍलर्जी आहे ज्यामध्ये त्वचेवर मोठ्या प्रमाणात लाल पुरळ उठतात. त्वचेवर या लाल रॅशेसमध्ये खूप खाज येते. तुम्ही त्या जागेवर जितके जास्त स्क्रॅच कराल तितकी ही ऍलर्जी अधिक वेगाने वाढू लागते. तो काही दिवसात स्वतःच बरा होतो.

त्वचेच्या ऍलर्जीसाठी घरगुती उपचार

चहाच्या झाडाचे तेल : चहाच्या झाडाचे तेल त्वचेच्या ऍलर्जीमध्ये खूप उपयुक्त आहे. यात अँटीमाइक्रोबियल आणि अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म आहेत, ज्यामुळे त्वचेच्या अनेक प्रकारच्या ऍलर्जीपासून आराम मिळतो. त्वचेवरील लालसरपणा आणि खाज सुटण्यासाठी चहाच्या झाडाचे तेल हा एक चांगला पर्याय आहे.

तुळशी : तुळशीमध्ये बॅक्टेरियाच्या वाढीस प्रतिबंध करणारा पदार्थ गुणधर्म भरपूर प्रमाणात असतो जो तुमच्या त्वचेला संसर्गापासून वाचवण्याचे काम करतो. याशिवाय, त्यात दाहक-विरोधी गुणधर्म आहेत जे त्वचेच्या ऍलर्जीशी संबंधित लालसरपणा, सूज आणि खाज सुटण्यापासून आराम देतात. यासोबतच तुळशी ही ऍलर्जीरोधक आहे. तुळशीची पाने धुवून त्याची पेस्ट बनवा. आता ते प्रभावित भागावर लावा आणि 20 ते 30 मिनिटांनी धुवा.

ऍपल सायडर व्हिनेगर : ऍपल सायडर व्हिनेगरमध्ये दाहक-विरोधी आणि बॅक्टेरियाविरोधी गुणधर्म असतात. या गुणधर्मांच्या मदतीने ते त्वचेवर लावल्याने अॅलर्जीपासून आराम मिळतो आणि त्वचेवर इन्फेक्शन वाढत नाही.

तुम्ही पाणी गरम करा आणि त्यात सफरचंद व्हिनेगर मिसळा. आता हे मिश्रण कापसाच्या मदतीने प्रभावित भागावर लावा. 15 ते 20 मिनिटांनी स्वच्छ धुवा.

कोरफड : कोरफड वेरा जेलमध्ये बरे करण्याचे गुणधर्म आहेत. यामध्ये असलेले अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म खाज सुटणे आणि लाल पुरळ उठण्यास मदत करतात.

प्रभावित भागावर ताजे कोरफड वेरा जेल लावा आणि 30 मिनिटे सोडा. कोरडे झाल्यावर स्वच्छ धुवा.

नारळाचे तेल : नारळाच्या तेलात मॉइश्चरायझिंग गुणधर्म भरपूर असतात. यात वेदनाशामक आणि दाहक-विरोधी गुणधर्म आहेत, त्यामुळे त्वचेच्या ऍलर्जीमुळे होणारी लालसरपणा आणि खाज सुटण्यास मदत होते. ते वापरण्यासाठी, तळहातावर खोबरेल तेलाचे काही थेंब घ्या आणि प्रभावित त्वचेवर लावा. 20 ते 30 मिनिटांनंतर त्वचा साध्या पाण्याने धुवा आणि नंतर टॉवेलने वाळवा.

कडुलिंब : कडुलिंबात दाहक-विरोधी आणि बॅक्टेरियाविरोधी गुणधर्म असतात. त्वचेच्या ऍलर्जीच्या उपचारांमध्ये हे प्रभावी मानले जाते. कडुलिंबाची पाने बारीक करून पेस्ट बनवा आणि त्वचेवर २० ते ३० मिनिटे राहू द्या. कोरडे झाल्यावर पाण्याने धुवा.

पावसाळ्यात त्वचेची अॅलर्जी

* गरिमा पंकज

२४ वर्षांची अंजली वर्मा खूपच बिनधास्त स्वभावाची मुलगी आहे. तिला प्रवास, खरेदी आणि सुंदर दिसायला खूपच आवडते. उन्हाळयातही ती एकापेक्षा एक सुंदर कपडे खरेदी करते आणि पूर्ण मेकअप करूनच बाहेर पडते. मात्र गेल्या काही दिवसांपासून तिला काटेरी उन्हाचा त्रास होऊ लागला आहे.

गेल्या रविवारी जेव्हा ती मैत्रिणीच्या वाढदिवसाच्या कार्यक्रमात पोहोचली तेव्हा तिला पाहून सगळेच थक्क झाले. स्टायलिश वन पीस ड्रेस आणि मोकळया केसांमध्ये ती खूपच सुंदर दिसत होती, पण संध्याकाळी तिच्या पाठीच्या खालच्या भागात आणि घशाला खाज येऊ लागली. ही खाज वाढतच गेली आणि लहान लाल ठिपके आले. तिच्या मैत्रिणीने अॅलर्जीचे औषध दिले आणि तिला अंघोळीला पाठवले. अंघोळीनंतर तिला सुती कपडे घालायला दिले आणि  लालसर पुरळ आलेल्या जागेवर कोरफडीचे जेल लावले. हळूहळू तिचा त्रास कमी झाला.

वास्तविक, उन्हाळयात त्वचेसंबंधी रोग जसे की, घामोळे येण्यासारखे आजार होण्याची शक्यता वाढते. हा आजार निष्काळजीपणामुळे गंभीर बनू शकतो. त्वचेवर लाल रंगाचे पुरळ येणे आणि त्यात खाज येणे हे सामान्यत: घामोळयांचे लक्षण असते. या स्थितीत शरीरावर घामाच्या ठिकाणी किंवा नायलॉनच्या कापडाने झाकलेल्या ठिकाणी लहान लाल पुरळ उठते, ज्यामध्ये खाज सुटू लागते.

अति उष्णतेमुळे किंवा घट्ट कपडे घातल्यामुळेही असे होते. हे टाळण्यासाठी शक्यतो सूर्यप्रकाशात येणे टाळा. जर तुम्हाला उन्हात जायचेच असेल तर टोपी आणि छत्री वापरा. शरीराच्या उघडया भागावर सनस्क्रीन लावा. पॉलिस्टर किंवा नायलॉन कपडयांऐवजी सुती, सैल आणि आरामदायक कपडे घाला.

जर त्वचा संवेदनशील असेल तर एखाद्या विशिष्ट गोष्टीचा त्वचेवर परिणाम झाल्यामुळे त्वचेवर मुरुमं किंवा लाल पुरळ येऊ शकते. त्वचेच्या अॅलर्जीची अनेक कारणे असू शकतात :

* काही लोकांना विशिष्ट प्रकारच्या खाद्यपदार्थांची अॅलर्जी असते. तो विशिष्ट पदार्थ खाल्ल्यानंतर त्यांच्या अंगाला खाज येऊ लागते.

* काही लोकांना एखाद्या औषधाच्या दुष्परिणामामुळेही खाज सुटणे किंवा अॅलर्जी होऊ शकते.

* रसायनयुक्त सौंदर्यप्रसाधने वापरल्यानेही खाज येऊ शकते. रसायनयुक्त हेअर डाय किंवा केसांचा रंग वापरल्याने अनेकदा खाज येण्याची समस्या उद्भवते. त्याचप्रमाणे काहींना फाउंडेशनने तर काहींना चेहऱ्यावर लावायच्या क्रीममुळे या समस्येचा सामना करावा लागतो.

* काही महिलांची त्वचा दागिन्यांबाबत संवेदनशील असते. अशा महिलांनी धातूपासून बनवलेले कोणतेही दागिने घातल्यास त्यांच्या त्वचेवर खाज येऊ शकते. उन्हाळयात जेव्हा दागिने घामाच्या संपर्कात येतात तेव्हा त्वचेवर अॅलर्जी होते.

* काही लोकांना सिंथेटिक कपडयांमुळेही अॅलर्जी होते.

* पाळीव प्राण्याला स्पर्श केल्याने किंवा खूप कडक साबण वापरल्यानेही खाज सुटू शकते. त्यामुळे त्वचेवर लालसरपणा किंवा पुरळ येतो. फोडही येऊ शकतात.

* मूत्रपिंड किंवा थायरॉईडच्या समस्येमुळेही खाज येऊ शकते.

* कोरडया त्वचेची समस्या हेही याचे एक कारण आहे. खूप गरम किंवा थंड हवामानात त्वचा कोरडी पडू शकते. अशावेळी नियमितपणे चांगले मॉइश्चरायझर लावणे आवश्यक आहे.

* एखाद्या प्रकारचा कीटक चावल्यावरही त्वचेवर खाज सुटणे किंवा अन्य समस्या उद्भवू शकते.

* बुरशीजन्य संसर्गही खाज येण्याचे कारण असू शकते.

* मधुमेहामुळेही अशी समस्या उद्भवू शकते.

* हिवाळयात लोक अनेकदा लोकरीचे कपडे घालतात, ज्यामुळे त्वचेला खाज येण्यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.

* मूत्रपिंड खराब झाल्यावरही खाज येण्याची समस्या निर्माण होते.

* अंगावर उठणाऱ्या पित्ताच्या गाठी किंवा कांजण्या आल्यामुळेही त्वचेवर खाज सुटते किंवा ती लालसर होते.

* काही लोकांना अत्तराची अॅलर्जी असते. जेव्हा असे लोक अत्तर लावतात तेव्हा त्यांच्या त्वचेवर लाल पुरळ उठते.

त्वचेच्या अॅलर्जीचे प्रकार

बुरशीजन्य संसर्ग : बुरशीजन्य संसर्ग हा बुरशीमुळे होणारी त्वचेची अॅलर्जी आहे. त्याला मायकोसिसही म्हणतात. चेहरा, हात किंवा शरीराच्या कोणत्याही भागाच्या त्वचेवर बुरशीजन्य संसर्ग होऊ शकतो. या अॅलर्जीमध्ये त्वचेवर एक प्रकारचा खडबडीतपणा येतो आणि खाजही सुटते. हा संसर्ग शरीराच्या अशा ठिकाणच्या त्वचेवर जास्त होतो जिथे बोटं, हातापायांचे कोपरे, नखे, गुप्तांग, स्तन इत्यादींमध्ये थोडासा ओलावा असतो.

लाइकेन प्लेनस : हा देखील एक प्रकारचा त्वचेचा संसर्ग किंवा त्वचेची अॅलर्जी आहे, जी ३० वर्षांपेक्षा जास्त वयाच्या लोकांमध्ये दिसून येते. हा एक प्रकारचा खाज सुटणारा लाल पुरळ असतो जो शरीराच्या कोणत्याही भागावर येऊ शकतो, पण मनगट, खालचा पाय, पाठ, मान इत्यादींना या अॅलर्जीचा धोका असतो. ही अॅलर्जी अनुवांशिक असते.

एक्जिमा : एक्जिमा किंवा इसब हा एक असा आजार आहे ज्यामध्ये त्वचेला तीव्र खाज सुटते आणि त्वचा कोरडी पडते. काही लोकांमध्ये ही समस्या इतकी त्रासदायक बनते की त्यांना त्यावर दीर्घ उपचार घ्यावे लागतात. ऋतू बदलल्याने हा त्रास आणखी वाढतो. काहींना इतकी तीव्र खाज सुटते की, त्वचेतून रक्तही येऊ लागते. हे प्रौढ आणि मुले दोघांनाही होऊ शकते.

अंगावर उठणाऱ्या पित्ताच्या गाठी : ही एक प्रकारची त्वचेची अॅलर्जी आहे, ज्यामध्ये त्वचेवर मोठया प्रमाणावर लाल पुरळ उठतो, चट्टे येतात. त्याला खूप खाज येते. तुम्ही त्या जागेवर जितके जास्त खाजवाल तितकी ही अॅलर्जी अधिक वेगाने वाढू लागते. काही दिवसांनंतर ती स्वत:च बरी होते.

त्वचेच्या अॅलर्जीसाठी घरगुती उपचार

चहाच्या झाडाचे तेल : चहाच्या झाडाचे तेल त्वचेच्या अॅलर्जीमध्ये खूप उपयुक्त आहे. यात अँटीमाइक्रोबियल आणि अँटीइंफ्लेमेटरी गुणधर्म असतात, ज्यामुळे त्वचेच्या अनेक प्रकारच्या अॅलर्जीपासून आराम मिळतो. त्वचेवर लालसरपणा आणि खाज सुटत असल्यास चहाच्या झाडाचे तेल हा एक चांगला पर्याय आहे.

तुळस : तुळशीत विषाणूंच्या वाढीस प्रतिबंध करणारे गुणधर्म मोठया प्रमाणावर असतात, जे तुमच्या त्वचेचे संसर्गापासून रक्षण करण्याचे काम करतात. याशिवाय, त्यात दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात, जे त्वचेच्या अॅलर्जीशी संबंधित लालसरपणा, सूज आणि खाज सुटण्यापासून आराम देतात. यासोबतच तुळस ही अॅलर्जीरोधक आहे. तुळशीची पाने धुवून त्याची पेस्ट बनवा. ती प्रभावित भागावर लावा आणि २० ते ३० मिनिटांनी धुवून टाका.

अॅपल सायडर व्हिनेगर : अॅपल सायडर व्हिनेगरमध्ये दाहक-विरोधी आणि विषाणूंविरोधी गुणधर्म असतात. या गुणधर्मांमुळे ते त्वचेवर लावल्याने अॅलर्जीपासून आराम मिळतो आणि त्वचेवर संसर्ग वाढत नाही. तुम्ही पाणी गरम करा आणि त्यात अॅपल म्हणजेच सफरचंदचे व्हिनेगर मिसळा. आता हे मिश्रण कापसाच्या मदतीने प्रभावित भागावर लावा. १५ ते २० मिनिटांनी त्वचा स्वच्छ   धुवा.

कोरफड : कोरफडीच्या जेलमध्ये बरे करण्याचे गुणधर्म असतात. यामध्ये असलेले अँटी-इंफ्लेमेटरी गुणधर्म खाज सुटणे आणि लाल पुरळ उठण्यापासून रोखण्यास मदत करतात.

प्रभावित भागावर ताजे कोरफड जेल लावा आणि ३० मिनिटे तसेच ठेवा. कोरडे झाल्यावर चेहरा स्वच्छ धुवा.

नारळाचे तेल : नारळाच्या तेलात मॉइश्चरायझिंग गुणधर्म भरपूर असतात. यात वेदनाशामक आणि दाहक-विरोधी गुणधर्म असतात, त्यामुळे त्वचेच्या अॅलर्जीमुळे येणारा लालसरपणा आणि खाज सुटण्यापासून रोखण्यात मदत होते. ते वापरण्यासाठी तळहातावर खोबरेल तेलाचे काही थेंब घ्या आणि प्रभावित त्वचेवर लावा. २० ते ३० मिनिटांनंतर त्वचा साध्या पाण्याने धुवा आणि नंतर टॉवेलने स्वच्छ पुसून घ्या.

कडुलिंब : कडुलिंबात दाहकविरोधी आणि जिवाणूंविरोधी गुणधर्म असतात. त्वचेच्या अॅलर्जीच्या उपचारांमध्ये हे प्रभावी मानले जाते. कडुलिंबाची पाने बारीक वाटून पेस्ट बनवा आणि त्वचेवर २० ते ३० मिनिटे राहू द्या. ती कोरडी झाल्यावर पाण्याने धुवा.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें