ज्येष्ठ नागरिकांमध्ये किटीचा वाढता कल

* शिखा जैन

किट्टी पार्टी हा एक प्रकारचा गेट टुगेदर आहे. इथे एकाच घरात अनेक महिला आणि पुरुष असतात. तिथे काही खेळ खेळले जातात आणि काही किंमती दिल्या जातात. तसेच ज्याच्या घरात पक्ष असेल तो समितीही नेमतो. यामुळे गरजू सभासदाचे आर्थिक प्रश्न सुटतात. या पार्ट्या घरात आणि हॉटेलमध्येही आवडीनुसार आयोजित केल्या जातात.

प्रत्येक जोडप्याने अशा प्रकारचे किटी समाविष्ट केले पाहिजे. समान वयात आल्यानंतर, पती-पत्नी दोघांनीही समजून घेतले पाहिजे की त्यांचे भागीदार एकमेकांच्या बरोबरीचे आहेत. ना कोणी कमी ना कोणी जास्त. तुम्ही आयुष्यभर जे काही केले आहे, जसे पत्नीने पतीशी भांडण केले आहे, पतीने पत्नीवर मात केली आहे, परंतु जीवनाच्या या संध्याकाळी ते जसे आहे तसे प्रेमाने स्वीकारा आणि एकत्रितपणे पार्टीचा आनंद घ्या.

किट्टी हा तांबोळ्याचा खेळ आहे जो पैशाने किंवा त्याशिवाय खेळला जातो. साधारणपणे, शहरी पाश्चात्य संस्कृतीतील महिलांमध्ये अशा पार्ट्या आयोजित केल्या जातात ज्यात महिला वेळ घालवण्यासाठी, चहा, तांबोळ्यासोबत नाश्ता आणि काही गप्पा मारण्यासाठी जमतात. ते एकमेकांच्या घरी जाऊन अशा कार्यक्रमांचे आयोजन करतात. मात्र ही किटी पार्टी केवळ महिलाच करतात असे नाही तर आता महिलांसोबतच पुरुषही यात सहभागी होतात.

ज्येष्ठ नागरिक किटीचे फायदे

सामाजिक वर्तुळ तयार होणार : निवृत्तीनंतर सामाजिक वर्तुळ खूपच कमी होते. तसे झाले तरी जुन्या मित्रांना भेटणे हळूहळू कमी होत जाते. अशा परिस्थितीत, एक किटी टाकून, आपण आपल्या क्षेत्रातील अनेक लोकांशी परिचित होतात. तुम्हाला हवे असल्यास, तुमच्या विभागातील काही लोकांसोबत ही जोडी शेअर करा. तुम्ही कदाचित तुमच्या पत्नीला तुमचे ऑफिस कधीच दाखवले नसेल, पण आता तिला तुमच्या वर्तुळात ओळख करून देण्याची आणि मैत्री करण्याची ही एक चांगली संधी असू शकते. तुमची इच्छा असेल तर तुम्ही तुमच्या सोसायटीचे, जुने मित्र, ऑफिसचे लोक असे अनेक ग्रुप तयार करू शकता, नातेवाईकांसोबतही अशी किटी जोडू शकता.

वेळ निघून जाईल : असे म्हटले जाते की सैतानाचे मन रिकामे असते. हे असेच आहे. निवृत्तीनंतर निष्क्रिय बसून किती टीव्ही पाहणार? फिरल्यानंतर पती-पत्नी निश्चितपणे कोणत्या ना कोणत्या कारणावरून अडचणीत येतील. पण जर तुम्ही एका महिन्यात अशा 4-5 किट्सची गुंतवणूक केली तर त्याचे नियोजन करण्यात वेळ जाईल. किटीच्या बहाण्याने महिन्यातून काही दिवस घराबाहेर पडलो तर महिनाभर कामात व्यस्त असल्यासारखे वाटेल.

सिनियर सिटीझन क्लबच्या नावाने किटी चालवा

आपण इच्छित असल्यास, आपण आपल्या किटीला क्लबचे नाव देऊन देखील प्रारंभ करू शकता. आज जिथे मुले कामासाठी, अभ्यासासाठी घरापासून दूर राहतात, तिथे एकटे राहणाऱ्या ज्येष्ठ नागरिकांची कमी नाही. अशा परिस्थितीत जर काही गरज भासली, एखाद्या आजारासाठी दवाखान्यात जावे लागले किंवा असे कोणतेही काम असेल तर किट्टीच्या सर्व सदस्यांनी एकमेकांना मदत केली पाहिजे जेणेकरून मुलांनी काळजी करू नये आणि आपण हे देखील जाणून घ्या की आपत्कालीन परिस्थितीत, गट तुम्हाला मदत करेल परंतु तुम्ही संदेश पाठवताच तुम्हाला मदत मिळेल.

जोडप्यांना एकमेकांच्या जवळ येण्याची संधी मिळेल

किट्टीच्या बहाण्याने का होईना, आता बऱ्याच अंशी त्यांचे विषय आणि आवडी समान असतील. किट्टीबद्दल बोलताना ते एकमेकांशी कनेक्ट होतील. एकत्र वेळ घालवाल. या वयात एकमेकांच्या गरजाही कळतील. बऱ्याच वेळा तुम्हाला असे वाटत असेल की तुमची पत्नी तिच्या आजारांबद्दल विनाकारण रडत राहते, परंतु जेव्हा तुम्ही किट्टीमध्ये पाहाल की या वयातील जवळजवळ सर्व महिलांना या समस्यांचा सामना करावा लागतो, तेव्हा तुम्हाला देखील समजेल की आपल्या पत्नीची काळजी कशी घ्यावी. तसेच समस्या समजतील.

स्वत:ला तंदुरुस्त ठेवणे महत्त्वाचे वाटेल

जर तुम्ही किट्टीला गेलात आणि तिथल्या लोकांना भेटलात तर तुम्हाला कळेल की निवृत्तीनंतर आयुष्य संपले नाही तर एक नवीन आयुष्य तुमची मोकळ्या हातांनी वाट पाहत आहे. तिथे गेल्यावर नवीन कपडे आणि फॅशनच्या वस्तू खरेदी केल्यासारखे वाटेल. आपोआपच मनात येईल की चला काहीतरी नवीन घेऊ, प्रत्येक वेळी सूट का घालू. चला, मी यावेळी वेगळा ड्रेस ट्राय करू इ. मिसेस जिंदाल यांनीही इतका छान ड्रेस घातला होता, मग मी का घालू नये? माझी फिगरसुद्धा तिच्यापेक्षा चांगली आहे. तुम्हाला असे कपडे घातलेले पाहून तुमच्या पतीलाही आनंद होईल आणि तोही स्वत:साठी खरेदी करण्यास मागेपुढे पाहणार नाही. इतरांना पाहून, तुम्ही ऑनलाइन व्यायाम वगैरे सुरू करू शकता. जर तुम्ही तुमच्या फिटनेसबद्दल अधिक जागरूक झालात तर तुम्ही तुमच्या खाण्यापिण्याच्या सवयींकडेही लक्ष द्याल.

उत्सवात मुले उपस्थित नसल्यास चुकवल्या जाणार नाहीत

अनेक वेळा मुलांना सणासुदीला येता आले नाही तर वाईट वाटते आणि पुढे काय करायचे असा प्रश्न पडतो. मुलं नसताना कसला सण? पण तुम्हाला हवे असल्यास, तुम्ही केटरर बुक करू शकता आणि किटी तुमच्या घरी ठेवू शकता. आता तुम्हाला घर सजवल्यासारखं वाटेल आणि घरही उजळ होईल. मुले खूप आनंदी होतील की चला, आई आणि बाबा देखील आनंद घेत आहेत.

दाम्पत्यांमध्ये सहकार्याची भावना वाढेल

जरी तुम्ही आयुष्यात तुमच्या बायकोला स्वयंपाकघरात कधीच मदत केली नसली तरी आता ती किटी तुमची आहे, त्याची तयारी तुम्हाला एकत्र करावी लागेल. यामुळे तुमच्या दोघांमधील सहकार्याची भावना वाढेल. स्वयंपाकघरात एकमेकांच्या सहकार्याने काम करण्याचा प्रयत्न करा. माझ्यावर विश्वास ठेवा, याचा आनंद काही औरच असेल. हे तुमच्या दोघांसाठीही खूप रोमँटिक असू शकते.

लक्ष द्या

*  किटीमध्ये एकमेकांबद्दल वाईट बोलू नका.

* घरगुती वाद मिटवण्यासाठी किट्टीला व्यासपीठ बनवू नका.

* जर तुम्ही एखाद्यापेक्षा जास्त स्टेटसमध्ये असाल तर किट्टीला शो ऑफ करण्यासाठी जागा बनवू नका.

* जर तुम्ही तुमच्या जोडीदाराच्या प्रतिमेनुसार चालत असाल तर तुमची इमेज देखील चांगली होईल कारण तुम्ही दोघे एकमेकांशी जोडलेले आहात.

* तुम्ही मदत केलीत तर तुम्हाला मदत मिळेल. हे लक्षात ठेवा, आज जर दुसऱ्याची गरज असेल तर उद्या तुमचीही गरज पडू शकते. म्हणून, मदत करण्यास कधीही संकोच करू नका.

* नेहमी लक्षात ठेवा की किटीदेखील कुटुंबाप्रमाणे आहे. तुमच्या बोलण्याने तिथे कोणाचे मन दुखावता कामा नये.

ज्येष्ठ देती फुकटचे सल्ले

* बीरेंद्र बरियार ज्योती

योगासनं करून माझा शुगर लेव्हल अगदी नॉर्मलला राहाते. गेली दोन वर्षं मी एलोपथी औषधं बंद केलेली आहेत. टीव्हीवर पाहून योगासनं स्वत:च करतो व मनसोक्त मिठाईसुद्धा यखातो, तरीही माझा शुगर लेव्हल नॉर्मलच राहाते.’

‘मी तर गेली चार वर्षं ब्लड प्रेशरची औषधंच बंद केली आहेत, किती दिवस औषधं घेत राहाणार. डौक्टर उगीचच औषधं देत राहतात. स्वत:च पुस्तकं वाचून होमिओपथिक औषधं घेत आहे. अजूनपर्यंत तरी कोणतीच अडचण आलेली नाही. डॉक्टरांनी तर अगदी हैराण करून सोडलं होतं की हे खाऊ नका ते खाऊ नका!’

‘खरंच जर डॉक्टरांनी औषधं सुचविली नाहीत, तर त्यांचा धंदा कसा काय चालणार? मी तर सांधेदुखीमुळे इतका हैराण झालो होतो की विचारूच नका. जेव्हा जेव्हा दुखणं वाढत असे तेव्हा डॉक्टर डझनभर औषधं खाण्यास सांगत. दुखण्यापेक्षा औषधं घेण्याचाच त्रास अधिक होता. एका आयुर्वेदिक तज्ज्ञाने अशी जडीबुटी दिली की गेले पाच महिने माझं दुखणं पार नाहीसं झालेलं आहे.’

‘‘अरे, सर्दीखोकला झाल्यावरसुद्धा डॉक्टर अॅण्टीबायोटिक्स, कफ सिरप व एलर्जीची औषधं देतात. याउलट होमिओपथीत काही अशी औषधं आहेत की ज्यांनी सर्दीखोकला झटपट ठीक केला जातो. मला असा काही त्रास होतो त्यावेळी पाच रुपयांत होमिओपथिक औषधं घेऊन मी स्वत:वर इलाज करतो. माझी मुलं व सुना व्यर्थ पैसे खर्च करत राहातात. साधी सर्दी व ताप आला तरी डॉक्टरचं औषध, कित्येक तपासण्या व औषधपाण्यावर हजारो रुपये खर्च करतात.’’

आयुष्य धोक्यात घालणारी वडीलमाणसं

बागांमध्ये, चौकाचौकांत जमलेले ज्येष्ठ नागरिक अशा प्रकारे चर्चा करताना आढळून येतात. सकाळी अथवा संध्याकाळी फेरफटका मारताना अथवा आपल्या बैठकांमध्ये आपले आजार व त्यावर आपण स्वत:च केलेले उपचार याविषयी ते बोलत असतात. आपापल्या तोकड्या अनुभवांतून योग, आयुर्वेद व होमिओपथीविषयी गैरसमज पसरवत असतात. असं करून ते आपलं उर्वरित आयुष्य तर धोक्यात घालतातच परंतु आप्तस्वकियांनाही अडचणीत आणतात. आपल्या अर्धवट वैद्यकीय ज्ञानाने कित्येक वृद्ध लोक आपल्या शरीरस्वास्थ्याशी खेळत आहेत.

अशा वृद्धांच्या नातेवाइकांशी चर्चा केल्यावर अशा कित्येक क्लेशदायक घटना समोर येतात. ठाण्यातील एक चार्टर्ड अकाउंटंट रामभाऊ जोशी सांगतात की, त्यांचे वडील गेली वीस वर्षं हाय ब्लडप्रेशरने त्रस्त आहेत. अनेक वेळा होमिओपथिक औषधांच्या नादाने औषधं खाणं बंद करतात व यामुळे दर सहा महिन्यांनी अथवा वर्षाने त्यांची तब्येत इतकी बिघडते की त्यांना हॉस्पिटलमध्ये दाखल करावं लागतं. गेल्या वर्षी तर ते कोमामध्ये जाता जाता वाचले.

इंडियन मेडिकल एसोसिएशनचे माजी राष्ट्रीय अध्यक्ष डॉ. अजयकुमार सांगतात की, असे ज्येष्ठ नागरिक जर वेळीच सावध झाले नाहीत, तर मोठ्या अडचणींत येऊ शकतात. शुगर आणि उच्च रक्तदाबाची औषधं अशी मध्ये मध्ये सोडल्यास त्याचे दुष्परिणाम किडनी, यकृत इत्यादी अवयवांवर दिसून येतात व ते अवयव आपलं काम सोडून देण्याची शक्यता वाढते. हा परिणाम हळूहळू दिसून येतो. ज्येष्ठ नागरिक हे लक्षात घेत नाहीत व स्वत:च मृत्युला निमंत्रण देतात.

जेव्हा योग कमी पडतो

योग व आयुर्वेद एलोपथीपुढे तोकडे पडल्याचं ताजं उदाहरण म्हणजे स्वत:ला योगाचे महागुरू समजणारे रामदेव बाबा यांचंच आहे. उपोषणास बसलेल्या रामदेव बाबांची तब्येत जेव्हा अत्यंत खालावली तेव्हा त्यांना एलोपथिक उपचारांना शरण जावं लागलं. का नाही त्यांनी डीहायड्रेशनपासून योगाच्या सहाय्याने आपली सुटका करून घेतली? त्यांना ग्लुकोज का द्यावं लागलं व एलोपथिक हॉस्पिटलमध्ये का भरती व्हावं लागलं? उपवासाच्या वेळी ब्लड प्रेशर नॉर्मल ठेवण्यासाठी त्यांनी जडीबुटी का नाही खाल्ली? हॉस्पिटलला नेण्यास त्यांनी का मज्जाव नाही केला? तेथे जाऊन तेथील उपचारांनी माझी तब्येत अधिकच बिघडेल असं का सांगितलं नाही? याचा अर्थ सरळ आहे की ते जाणत होते की अशा परिस्थितीत एलोपथिक उपचारांशिवाय पर्याय नाही.

ठाण्यातील एक डॉक्टर तेजस्वी सांगतात, काही ज्येष्ठ नागरिक असा दावा करतात की त्यांचा होमिओपथी व आयुर्वेदावर पूर्ण विश्वास आहे, पण मग जेव्हा तब्येत फारच बिघडते तेव्हा ते एलोपथिक डॉक्टरकडे कशाला जातात? खरं तर असे लोक टीव्हीवर योग पाहून आणि स्वस्त होमिओपथिक व आयुर्वेदिक पुस्तकं वाचून पूर्णपणे गोंधळलेले असतात.

आता एका ज्येष्ठ नागरिकाचाच अनुभव ऐका. साहेब निवृत्त पोलिस अधिकारी आहेत. एके दिवशी डायबिटिसची गोळी खाल्ल्यावरसुद्धा त्यांना असं वाटलं की अजूनही आपणास चक्कर येत आहे. त्यांनी पटकन कुठलंसं होमिओपथिक औषध खाल्लं. त्यानंतरही आराम न पडल्याने त्यांनी एलोपथीची आणखी एक गोळी खाल्ली. यामुळे त्यांची तब्येत अधिक बिघडली व ते बेशुद्ध पडले. घरच्यांना वाटलं की त्यांची शुगर कमी झाल्याने त्यांना चक्कर आली आहे म्हणून त्यांनी त्यांना शुद्धीवर आणून सरबत पाजलं. मग त्यांना ताबडतोब डॉक्टरकडे नेण्यात आलं. शुगर लेव्हल चेक केल्यावर साखरेचं प्रमाण ४० आढळल्याने डॉक्टर म्हणाले की त्यांना वेळेवर साखर देण्यात आली नसती व येथे आणण्यात आलं नसतं तर त्यांचं जगणं अशक्य होतं.

आपल्या जीवाशी खेळू नका

डोंबिवलीचे डॉ. राजीव कुमार सांगतात की, स्वत:च डॉक्टर बनणाऱ्याचं हेच दु:ख असतं. वाईट एवढंच आहे की, शिकलेसवरलेले लोकसुद्धा असं मान्य करतात की आयुर्वेदिक अथवा होमिओपथिक औषधांचे दुष्परिणाम होत नाहीत. या भ्रमातून लोकांनी बाहेर पडण्याची गरज आहे अन्यथा  स्वत:च आपल्या प्राणावर बेतून घेतील.

ठाण्यातील होमिओपथिक डॉक्टर उपेंद्रकुमार वर्मा सांगतात की, टोकाला जाऊन तुम्ही होमिओपथीला नकार देऊ शकत नाही. होमिओपथिकपासून मिळणारा आराम खूपच प्रभावी आहे. परंतु लोक जेव्हा एलोपथीची औषधं खाऊन कंटाळतात तेव्हा ते इकडे वळतात. जर एखाद्या शिकलेल्या तज्ज्ञ होमिओपथीकडून वेळेवर इलाज करून घेतला तर कोणत्याही रोगावर फायदाच दिसून येईल. आपल्या ज्येष्ठांना अर्धवट ज्ञानातून आपल्या कमजोर व आजारी शरीरावर उपाययोजना स्वत:च करण्यापासून परावृत्त केलं पाहिजे. तसंच आपल्या आजारावर आपणच केलेल्या अपुऱ्या उपायांचा फैलाव करणंही बंद केलं पाहिजे. ज्या गोष्टीची योग्य व पूर्ण माहिती नाही तिचा उपयोग आपल्यावर प्रयोग करण्यासाठी करू नये. हे त्यांच्यासाठी व त्यांच्या कुटुंबियासाठी योग्य ठरेल व आपल्या आयुष्यातील शेवटचा टप्पा ते यामुळे स्वस्थपणे व शांतपणे पार करू शकतील.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें