* प्रतिभा अग्निहोत्री
हिवाळ्याच्या मोसमात लिंबू मुबलक प्रमाणात मिळतात, जास्त उपलब्धतेमुळे, आजकाल लिंबूदेखील अतिशय स्वस्त दरात उपलब्ध आहेत. व्हिटॅमिन सीचा मुबलक स्रोत असण्यासोबतच, लिंबू पोटॅशियम, मॅग्नेशियम, फॉस्फरस आणि खनिजेदेखील समृद्ध आहेत. यामध्ये उपलब्ध व्हिटॅमिन सी आपली रोगप्रतिकारक शक्ती मजबूत करते. हे पाचक प्रणाली दुरुस्त करण्यासाठी, वजन कमी करण्यासाठी आणि रक्त परिसंचरण नियंत्रित करण्यासाठी कार्य करते. कोणत्याही खाद्यपदार्थात गेल्यास त्याची चव आणि पौष्टिक मूल्य दोन्ही वाढते. त्यापासून लोणचे आणि शरबत बनवले जातात. आज आम्ही तुम्हाला लिंबापासून बनवलेले काही स्वादिष्ट लोणचे बनवायला सांगत आहोत, चला तर मग ते कसे बनवायचे ते पाहूया –
लिंबाचे तुकडे केलेले लोणचे
10/12 लोकांसाठी
तयार करण्यासाठी लागणारा वेळ 20 मिनिटे
साहित्य
* स्टेनलेस लिंबू 500 ग्रॅम
* मोहरीचे तेल 400 ग्रॅम
* लोणचे मसाला 250 ग्रॅम
* हिंग पाव चमचा
* 8 गोल चिरलेल्या हिरव्या मिरच्या
कृती
लिंबू धुवून पुसून त्याचे पातळ गोल काप करावेत. शक्य तितक्या बिया वेगळे करा. मोहरीचे तेल चांगले गरम करून गॅस बंद करा. तेल कोमट झाल्यावर त्यात हिंग घाला आणि त्यात लोणचा मसाला, लिंबू आणि चिरलेली हिरवी मिरची घाला. नीट ढवळून झाल्यावर तयार केलेले लोणचे काचेच्या बरणीत भरून उन्हात ठेवावे. 15-20 दिवसांनी वापरा.
लिंबाचे झटपट लोणचे
10 लोकांसाठी
40 मिनिटे तयार करण्यासाठी लागणारा वेळ
साहित्य
* चुना 500 ग्रॅम
* साखर 400 ग्रॅम
* काळे मीठ चमचा
* काळी मिरी पावडर 1 चमचा
* लाल तिखट 1/2 चमचा
* काश्मिरी लाल तिखट 1 चमचा
* साधे मीठ 1 चमचा
* भाजलेले जिरे पावडर १/२ चमचा
कृती
लिंबू स्वच्छ धुवा आणि स्वच्छ सूती कापडाने पुसून त्याचे छोटे तुकडे करा. त्यांच्या बियादेखील हाताने काढा. लक्षात ठेवा की बिया लिंबापासून पूर्णपणे वेगळ्या केल्या पाहिजेत अन्यथा लोणचे कडू होईल. आता लिंबू आणि साखर मिक्सरमध्ये डाळीच्या मोडवर बारीक वाटून घ्या.
तयार मिश्रण काचेच्या किंवा स्टीलच्या भांड्यात घाला. गॅसवर रुंद तोंडाच्या पॅनमध्ये पाणी गरम करण्यासाठी ठेवा. कढईच्या तळाशी एक स्टँड किंवा वाटी अशा प्रकारे ठेवा की त्यावर काचेचे भांडे ठेवल्यावर ते अर्धे पाण्यात बुडलेले असेल.. आता तयार केलेले लिंबू आणि साखरेच्या मिश्रणात उरलेले सर्व मसाले घाला… आता ते हलवा. सुमारे 25 मिनिटे सतत शिजवा. आता लिंबाचा रंग पूर्णपणे बदलेल. लोणचे पूर्णपणे थंड झाल्यावर काचेच्या बरणीत भरा. ते बनवल्यानंतर लगेचच तुम्ही ते वापरू शकता.
लिंबू गोड खारट लोणचे
10-12 लोकांसाठी
तयार करण्यासाठी लागणारा वेळ 20 मिनिटे
साहित्य
* चुना 500 ग्रॅम
* चूर्ण साखर 300 ग्रॅम
* काळी मिरी १ चमचा
* काळे मीठ दीड चमचा
* भाजलेले जिरे पावडर 1 चमचा
* मोठी वेलची पावडर १/२ चमचा
* जायफळ पावडर 1/4 चमचा
कृती
लिंबू धुवून पुसून त्याचे 8 तुकडे करा. त्यांना एका मोठ्या भांड्यात ठेवा. आता या कापलेल्या लिंबांमध्ये सर्व साहित्य चांगले मिसळा. काचेच्या बरणीत भरून 15-20 दिवस उन्हात ठेवा, 2-3 दिवसांच्या अंतराने ढवळत राहा. 20 दिवसांनी तयार केलेले लोणचे पुरी परांठासोबत सर्व्ह करा.
लक्षात घेण्यासारख्या गोष्टी
* लोणचे बनवण्यासाठी, लिंबू ताजे, डाग नसलेले आणि पातळ त्वचा आणि चांगला रस घ्या.
* लोणचे भरण्यासाठी काचेच्या बरणीत वापरा, त्यामुळे लोणचे लवकर खराब होत नाही आणि लवकर शिजते.
* रेडीमेड लोणच्याच्या मसाल्यांच्या जागी फक्त घरगुती मसाल्यांचा वापर करावा.
* आरोग्याबाबत जागरूक असाल तर साखरेऐवजी गुळाचा वापर करा.
* लोणच्याची बरणी अशा ठिकाणी ठेवावी जिथे चांगला सूर्यप्रकाश असेल.
* गॅसवर थेट शिजवण्याऐवजी, पॅनमध्ये पाण्यावर एक वाटी ठेवून लोणचे शिजवू शकता, ते थेट शिजवल्यास लोणच्यामध्ये कडूपणा येऊ शकतो.