* आरुषी वर्मा
‘‘नवीन वर्षात मला फिट दिसायचे आहे आणि यासाठी मला ५ किलो वजन कमी करायचे आहे,’’ किंवा ‘‘मला आपला हरवलेला फिटनेस परत मिळवून तो मेंटेन ठेवायचा आहे,’’ अशाप्रकारचे काही संकल्प तुम्हीसुद्धा केले असतील. असेही होऊ शकते की तुमच्यापैकी काही लोकांनी लवकर फिट होण्याच्या नादात शॉर्टकट घ्यायला सुरुवातही केली असेल.
तुमच्यासाठी हे जाणून घेणे जरुरी आहे की हे सर्व प्रयत्न लाँग टर्मसाठी चांगले नाहीत. त्यामुळे समंजसपणे वजन कमी करण्याचे असे प्रयत्न करा की ज्यात सातत्याने तुमचे वजन घटत राहील. झुंबा आणि वेट लिफ्टिंग व्यायाम तुमच्यासाठी उत्तम ऑप्शन सिद्ध होईल.
झुंबा आहे जबरदस्त
झुंबासाठीही अनेक लोक जिमला जाणे पसंत करतात. परंतु जिमच्या उपकरणांवर आणि मशीनवर त्याच त्या पारंपरिक पद्धतीने वर्कआउट करणे फिटनेस प्रेमींमध्ये मोठया प्रमाणावर कंटाळवाणे ठरते. आता त्यांना आपले फिटनेस लक्ष्य गाठायला काहीतरी विविधता, उत्साह आणि मनोरंजन असलेले असे एखादे टेक्निक हवे असते.
झुंबाचा आविष्कार ९०च्या दशकात एक फिटनेस प्रशिक्षक अल्बर्टो बेटो पेरेज यांनी केला. हा ऊर्जेने परिपूर्ण असा एरोबिक फिटनेस प्रोग्रॅम आहे, जो दक्षिणी अमेरिकी डान्स शैलीपासून प्रेरित आहे. यात आपल्या पायांच्या पंज्यावर उभे राहून हिपहॉप आणि सालसाच्या मस्तीभऱ्या बिट्सवर आपली बॉडी मूव्ह करायची असते. उत्साह आणि फिटनेस यासाठी केला जाणारा झुंबा हा मुख्यत्वे ग्रुपने केला जातो.
झुंबा हा वेगाने केला जाणारा डान्स प्रकार असल्याने हा ट्रेडमिलवर धावणे किंवा क्रॉस ट्रेनरवर वेळ घालवणे अशा वर्कआउटपेक्षा वेगाने फॅट बर्न करतो.
लवचिकपणा वाढतो : झुंबा एक कार्डिओव्हॅस्क्युलर एक्सरसाइज आहे, जी वेगात आणि मध्यम अशा गतीने केली जाते आणि इंटरवेल ट्रेनिंगसारखे काम करते. त्यामुळे प्रत्येक मांसपेशी खासकरून पोट आणि पाठ यावर अधिक परिणामकारक ठरते. झुंबाचे परिणाम एवढेच सीमित नसून ताकदीने परिपूर्ण असलेल्या या वर्कआउटचा दुसरा फायदा हा आहे की हा सगळया मांसपेशींना सक्रिय करतो आणि पूर्ण शरीराला फिट राखायला मदत करतो. फिट राहण्यासाठी ५ ते ६५ वर्षांपर्यंत कोणीही व्यक्ती झुंबा करू शकतो.
वेट ट्रेनिंग
वेट ट्रेनिंग हेसुद्धा वजन कमी करण्याचे एक अन्य प्रभावी असे वर्कआउट आहे, जे परंपरागतरित्या बॉडी बिल्डर्समध्ये लोकप्रिय राहिलेले आहे. आश्चर्य वाटतंय? आपल्यापैकी बहुतेक लोकांचा असा समज असतो की वेट ट्रेनिंग हे फक्त मसल्स बनवण्यासाठीच योग्य असते. हेच कारण आहे की वजन कमी करू पाहणारे वेट ट्रेनिंगला प्राधान्य देत नाहीत आणि ते सोडून कार्डिओ आणि कॅलिस्थेनिक्स करतात.
वेट लिफ्टिंग शरीराच्या बळकटिसह वजन कमी करण्याचा एक महत्त्वपूर्ण व्यायाम आहे. परंपरागत रूपात स्ट्रेंथ ट्रेनिंगमध्ये सहनशक्ती आणि मांसपेशी मजबूत करण्यासाठी फ्री वेट किंवा वेट मशीनचा वापर केला जात आहे. मेटाबोलिक स्ट्रेंथ ट्रेनिंगमध्ये उच्च तीव्रतेचे इंटरवेल सर्किट्स आणि चेंजिंग कॉम्बिनेशन्ससह फ्री वेट्स, कॅटलबेल्स, डंबेल्स इ. चा वापर करत रिपीट करायचे असते.
वर्कआउट दरम्यान रेजिस्टन्स बँड्स मेटॅबॉलिझम रेट वाढवतात. कार्डिओ ट्रेनिंगमध्ये फक्त वर्कआउटच्या दरम्यान हृदय आणि फुफ्फुसांची क्षमता वाढून कॅलरीज बर्न होतात, याउलट वेट ट्रेनिंगमध्ये व्यायाम संपल्यानंतरही ७२ तासांपर्यंत कॅलरी बर्निंग सुरू राहते.
वजन कमी मजबूतीची हमी : वेट लिफ्टिंगचे फायदे केवळ वजन कमी करण्यापर्यंत सीमित नाहीत. वेट ट्रेनिंग हे बॉडी मसल्स बनवण्यासाठी आणि हाडांची घनता वाढवण्यासाठी उपयुक्त ठरते. ज्यामुळे ऑस्टिओपोरोसिससारख्या आजारांपासून संरक्षण मिळते. दररोज वेट लिफ्टिंग केल्याने डायबिटीसचा धोका कमी होतो आणि यामुळे पाठदुखीतही आराम मिळतो. मानसिक स्वास्थ्यही वाढते.
त्यामुळे शरीराच्या मजबुतीसाठी भलेही फिटनेसच्या धुंदीत तुम्ही झुंबा निवडा किंवा वेट ट्रेनिंग, हे दोन्हीही वर्कआउट्स तुमचे फिटनेसचे ध्येय गाठायला तुम्हाला मदत करतील. तुम्हाला वजन कमी करायचे असो किंवा मांसपेशींची मजबुती, झुंबा आणि वेट लिफ्टिंग हे दोन्हीही उत्तम मार्ग आहेत. तर मग तुम्ही घाम गाळायला तयार आहात का?