* पूनम पांडे
जेव्हापासून फोनचे स्वरूप बदलले आणि इतके लहान झाले की तो आपल्या सर्वांच्याच आकलनात बसू लागला, तेव्हापासून तो गुणाकारही झाला, संभाषण आणि संपूर्ण जगाचे काम हाताळल्यामुळे, मोबाइलचे हे छोटे स्वरूप आहे. प्रत्येकासाठी नेहमी उपलब्ध. मोबाईलच्या माध्यमातून तुम्ही संपूर्ण जगाची माहिती तुमच्या खिशात ठेवू शकता हे 100% खरे आहे. त्यामुळे मोबाईल हा जीवनाचा अविभाज्य भाग बनला आहे. लोक याशिवाय जगू शकत नाहीत. अगदी सकाळ, दुपार, संध्याकाळ, दिवसा आणि रात्री प्रत्येक क्षणी मोबाईल सोबत ठेवायला विसरू नका. कुणाला काळजी वाटते की काही महत्त्वाचा फोन येणार नाही किंवा कुणाला लवकर उठण्यासाठी त्यात अलार्म लावावा लागेल. सामान्यतः लोकांची सवय असते की रात्री झोपताना मोबाईल उशीखाली ठेवून झोपतात. पण हे कोण करत असेल त्याची ही सवय पूर्णपणे चुकीची आहे. असे केल्याने तुम्हाला भविष्यात डोकेदुखी आणि चक्कर येण्याची समस्या होऊ शकते. मोबाईलमधून निघणारे इलेक्ट्रोमॅग्नेटिक रेडिएशन अत्यंत हानिकारक असते.
व्यसन चुकीचे आहे
मोबाईल फोन आणि टॅब्लेटचा आकार जसजसा वाढत आहे, तसतशी ही गॅजेट्स दिवसेंदिवस हानीकारक होत आहेत. रात्री अंधार पडू लागल्यावर आपले शरीर शरीरात मेलाटोनिन नावाचे तत्व सोडू लागते. हा घटक शरीराला झोपेसाठी तयार करतो.
परंतु मोबाईल फोन आणि टॅब्लेटच्या डिस्प्ले स्क्रीनमधून निघणारा निळा-हिरवा प्रकाश हा घटक तयार होऊ देत नाही. यामुळे शरीरात फार कमी प्रमाणात मेलाटोनिन तयार होते, ज्यामुळे आपल्याला सहज झोप येत नाही. त्यांच्या डिस्प्ले स्क्रीनमधून निळ्या हिरव्या दिव्याऐवजी पिवळा लाल दिवा निघेल असा प्रयत्न केला पाहिजे.
वाढलेले नुकसान
मोबाईल रात्रभर उशीजवळ ठेवण्याबाबत अनेक अभ्यासात असेही म्हटले गेले आहे की, यामुळे अनेक समस्या उद्भवू शकतात, मुख्य म्हणजे वारंवार डोकेदुखी, अधूनमधून डोके सुन्न होणे आणि ते काम न केल्यामुळे निराश होणे, सतत थकवा जाणवणे. कमी काम करूनही, विनाकारण हालचाल करताना चक्कर येणे, खूप निराशा आणि नकारात्मक विचार, तासनतास प्रयत्न करूनही गाढ झोप न येणे, डोळ्यांत कोरडेपणा, कामात लक्ष न लागणे, शारीरिक श्रमामुळे तोतरेपणा, कानात वाजल्यासारखे वाटणे, जवळ बसून बोलत असतानाही स्पष्ट ऐकू न येणे, स्मरणशक्ती कमी होणे, पचनसंस्थेमध्ये अडथळे येणे, हृदयाचे ठोके अनियमित होणे, सांधेदुखी इतकंच नाही तर रात्रभर मोबाईल जवळ ठेवल्यास तुमच्या त्वचेच्या वृद्धत्वाच्या प्रक्रियेला गती मिळू शकते. अकाली उत्सर्ग, त्वचेची जळजळ, अगदी खाज सुटण्याच्या समस्यांमध्ये योगदान देते.
तज्ञ काय म्हणतात
आज जगभरातील सर्व डॉक्टर्स सांगतात की झोपण्यापूर्वी मोबाईल फोन किंवा टॅबलेटचा वापर केला नाही तर सुमारे एक तास अधिक झोप घेता येते. त्यांचे म्हणणे आहे की आपले जैविक घड्याळ हे पृथ्वीच्या चोवीस तासाच्या घड्याळाशी सुसंगतपणे कार्य करते.
शास्त्रज्ञांचा असा विश्वास आहे की मेंदूमध्ये एक मास्टर क्लॉक आहे, ज्यावर पर्यावरणाच्या अनेक घटकांचादेखील परिणाम होतो. झोपेच्या कमतरतेमुळे आरोग्याची मोठी हानी होते. चांगली झोप येण्यासाठी मोबाईल फोन, टॅबलेट, लॅपटॉप यासारख्या गोष्टींचा वापर झोपण्याच्या किमान 1 तास आधी बंद करणे आवश्यक आहे.