* किरण आहुजा
असं म्हणतात की प्रेम कुणावरही कोणत्याही वयात होऊ शकतं. ते हृदय आहे, ते कोणाकडे येते. असे किती किस्से वाचले आहेत की अश्याच्या प्रेमात पडलो आणि नंतर हे घडले, ते घडले इत्यादी.
प्रेम ही अशी गोष्ट आहे. माणसांना काय, प्राण्यांनाही प्रेम कळतं. प्रेमाच्या भावनेने, 60 वर्षांच्या वृद्धाचे हृदय किशोरवयीन मुलासारखे धडधडू लागते. अशा परिस्थितीत 14-15 वर्षांचा मुलगा आणि किशोरावस्थेच्या पहिल्या पायरीवर पाऊल ठेवणारी मुलगी यांच्यात हेच प्रेम असेल तर काय म्हणाल?
तौबताउबा, मुला-मुलीच्या घरच्यांना त्यांच्या प्रेमाची माहिती मिळताच घरात वादळ उठते. 13-14 वर्षांचे प्रेम तारुण्यात येऊन लग्नाच्या रूपाने त्यांच्या प्रेमाला कुटुंब आणि समाजाची मान्यता मिळाल्याचे फार क्वचितच ऐकायला मिळते. किशोरवयीन प्रेम यशस्वी का होत नाही याचा तुम्ही कधी विचार केला आहे का? शालेय जीवनात घडलेले हे प्रेम पुस्तकांच्या पानांपुरतेच बंदिस्त राहते. परिपक्व प्रेम किंवा नातेसंबंधात येणारे वाद मिटवण्याचा प्रयत्न जोडपे करतात, पण किशोरवयात असे काही घडले तर जोडपे एकमेकांपासून दूर राहण्याचे मार्ग शोधू लागतात.
बहुतेक किशोरवयीन प्रेम अयशस्वी
हे खरे आहे की किशोरवयीन प्रेम सुरुवातीला त्याच्या शिखरावर आहे. ना वयाची चिंता ना समाजाच्या बंधनांची भीती. यातून सुटलेला क्वचितच कोणी असेल. प्रत्येकाला त्यांच्या शाळेच्या काळात काहीतरी क्रश असेलच. ज्यांच्यात हिंमत असते, ते आपल्या क्रशचे प्रेमात रूपांतर करतात आणि काहीजण आपली आवड हृदयात बसवून ठेवतात.
किशोरवयीन प्रेम ही एक सामान्य आणि नैसर्गिक प्रक्रिया आहे. हार्मोनल बदलांमुळे मुलामध्ये शारीरिक आणि मानसिक दोन्ही बदल होतात. जसजसे गुप्तांग विकसित होतात तसतसे सेक्सची इच्छा वाढणे स्वाभाविक होते. ही अशी अवस्था आहे जेव्हा तो लहान किंवा प्रौढ नसतो. विरुद्ध लिंगाबद्दल आकर्षण असते आणि हे आकर्षण कुणालाही असू शकते. आपल्या स्वतःच्या वयाने किंवा अगदी मोठ्या असलेल्या कोणाशी तरी.
2002 मध्ये एक चित्रपट आला – ‘एक छोटी सी लव्ह स्टोरी’. यामध्ये हा विषय बारकाईने दाखवण्याचा प्रयत्न करण्यात आला आहे. 15 वर्षांचा मुलगा त्याच्या समोरच्या दुसऱ्या फ्लॅटमध्ये राहणाऱ्या वृद्ध स्त्रीकडे कसा आकर्षित होतो? तो रात्रंदिवस दुर्बिणीने तिची प्रत्येक हालचाल पाहतो. जेव्हा त्या स्त्रीचा प्रियकर त्याच्या घरी येतो आणि जेव्हा ती प्रेयसी आणि ती स्त्री लैंगिक संबंध ठेवते तेव्हा तो तिला पाहतो आणि त्याला राग येतो शेवटी तो त्या स्त्रीला सांगण्याची हिंमत करतो की त्याचे तिच्यावर प्रेम आहे.
ती बाई मुलाला पटवून देण्याचा प्रयत्न करते की ती त्याच्यासाठी योग्य मुलगी नाही. पण तो म्हणतो की त्याला पर्वा नाही, तो फक्त तिच्यावर प्रेम करतो.
शेवटी, ती स्त्री त्याला स्पष्टपणे समजावून सांगण्याचा प्रयत्न करते की हे फक्त विरुद्ध लिंगाबद्दलचे आकर्षण आहे. प्रेम नाही. फक्त 2 मिनिटे एक आनंद आहे. स्त्री त्याला स्वतःच्या हातांनी हस्तमैथुन करून भ्रमातून बाहेर काढण्याचा आणि वास्तवाचा सामना करण्याचा प्रयत्न करते.
चित्रपटात हा मुलगा भावनिक दाखवण्यात आला असून वयाच्या १५ व्या वर्षी मन परिपक्व होत नाही हे दाखवण्यात आले आहे. अनेक गोष्टी त्याच्या आकलनापलीकडच्या असतात. जेव्हा एखादी स्त्री असे करते तेव्हा तिला खूप दुखापत होते आणि तिच्या हातातील नस कापते.
हा चित्रपट होता, पण प्रत्यक्षातही घडतो. हे वय असे असते की मनात प्रेमाची ओढ असते. समजल्यानंतरही मला प्रकरण समजत नाही. प्रेमाची नशा मनाला भिडते. या वयातील लोकांसाठी ही एक कठीण वेळ आहे जेव्हा त्यांना स्वतःला समजत नाही किंवा त्यांना काय हवे आहे आणि त्यांना काय हवे आहे? तुम्हाला कोणत्या गंतव्यस्थानी जायचे आहे?
बॉयफ्रेंड-गर्लफ्रेंड बनवणे हे स्टेप सिम्बॉल बनत चालले आहे
आजची आधुनिक जीवनशैली आणि बदलती जीवनशैली यामुळे या गोष्टीला अधिक चालना मिळाली आहे. BBPM शाळेतील इयत्ता 7वीतील नम्रता म्हणाली, “माझ्या बहुतेक मित्रांना बॉयफ्रेंड किंवा गर्लफ्रेंड आहेत. प्रत्येकजण त्यांच्याबद्दल आपापसात बोलतो. अशा परिस्थितीत बॉयफ्रेंड नसल्यामुळे मला अनेकवेळा लाज वाटायची. म्हणूनच मी बॉयफ्रेंडही बनवला आहे. आता मी पण मोठ्या अभिमानाने कुठेतरी जाते आणि माझ्या बॉयफ्रेंडसोबत मित्रांच्या पार्टीत जाते.
यात आश्चर्य वाटण्यासारखे काहीच नाही. आज गर्लफ्रेंड किंवा बॉयफ्रेंड हे स्टेटस सिम्बॉल बनले आहे आणि जो याच्या पलीकडे आहे तो निगोशिएटर मानला जातो. मुलींना वाटतं की माझ्यात आकर्षण नाही, म्हणूनच मुलं माझ्याकडे बघत नाहीत.
कारणे काय आहेत
* कुटुंबातील मुलांना पुरेसा वेळ न देणे. अनेकदा आई-वडील दोघेही नोकरी करत असतात आणि विभक्त कुटुंबामुळे मूल घरात एकटेच राहते. मुलामध्ये अतृप्त कुतूहल निर्माण होते.
* मुलांना त्या कुतूहलांची उत्तरे हवी असतात पण पालकांकडे ना वेळ असतो ना उत्तरे, ना मुलांचे ऐकण्याचा संयम.
* बदलत्या जीवनशैलीमुळे मुले तणावग्रस्त झाली आहेत. अशा परिस्थितीत, स्वतःला तणावमुक्त करण्यासाठी ते आपुलकीचा आधार शोधू लागतात.
* या वयात उत्साह आणि उत्साह खूप जास्त असतो, वरून खाण्याच्या खाण्याच्या सवयी आणि जास्त ऊर्जा त्यांच्यात सेक्सची इच्छा वाढवते.
* अनेक वेळा भावनिकतेच्या आहारी गेलेली किशोरवयीन मुले निकालाची चिंता न करता, कोणते पाऊल, कधी उचलायचे हे लगेच ठरवून काहीही बोलू शकत नाहीत. कधीकधी मुले फसवणूक किंवा प्रेमात मन मोडणे सहन करू शकत नाहीत आणि ते मानसिकदृष्ट्या तुटलेले असतात. अशा परिस्थितीत त्यांनी आत्महत्या करण्यापूर्वी किंवा त्यांचे मानसिक संतुलन गमावण्यापूर्वी त्यांची काळजी घ्या. त्यासाठी त्यांच्या प्रत्येक हालचालीवर लक्ष ठेवणे आवश्यक आहे.
* जर मुलाने चुकीच्या मार्गावर चालणे सुरू केले असेल, तर ही वेळ त्याच्यासाठी किती महत्त्वाची आहे हे त्याला प्रेमाने समजावून सांगितले जाऊ शकते. जर हा वेळ वाया गेला किंवा करिअरमध्ये अडथळा आला तर तो त्याच्या सर्व समवयस्कांच्या मागे असेल आणि आयुष्यात काहीही होणार नाही. तुमच्या बोलण्याचा नक्कीच मुलावर परिणाम होईल. फक्त त्याच्यासोबत राहा आणि तुम्ही नेहमी त्याच्या पाठीशी आहात याची जाणीव करून देत रहा. त्यांच्यापासून काहीही लपवू नका.
* जेव्हा तुम्हाला कळेल की तुमचे मूल एखाद्याच्या प्रेमात पडले आहे, तेव्हा त्याला समजावून सांगा की हे लहान वयातील प्रेम आहे. हे फक्त एक आकर्षण आहे जे कालांतराने नाहीसे होऊ शकते.
* या वयात मुलं खूप संवेदनशील आणि भावनिक असतात, त्यामुळे त्यांच्या भावना समजून घेणं खूप गरजेचं असतं. जेव्हा तुमचे हृदय प्रेमात मोडते तेव्हा त्यांना तुच्छ लेखू नका. त्यांना मित्रांसारखे वागवा. त्यांच्या दु:खाला आपले दु:ख मानून, त्यांना आलिंगन द्या.
* मुलाच्या प्रेयसी किंवा बॉयफ्रेंडबद्दल संपूर्ण माहिती मिळवा आणि त्यांना घरी बोलावून त्यांच्याशी बोलण्याचा दृष्टिकोन अंगीकारा, ज्यामध्ये तुमच्या मुलाला तुमच्यापासून काहीही लपवण्याची गरज नाही आणि तो सर्व काही शेअर करतो.
* शेवटी मी हेच सांगू इच्छितो की पालकांनी केलेला छोटासा प्रयत्न मुलांना योग्य मार्ग दाखवू शकतो. मुलांच्या नाजूक वयाचा हा टर्निंग पॉइंट आहे. अशा परिस्थितीत पालकांनी त्यांच्याकडे लक्ष देण्याची, त्यांना मार्गदर्शन करण्याची आणि समजून घेण्याची गरज आहे.