* नसीम अन्सारी कोचर
दिल्ली, मुंबई, बंगळुरू या महानगरांमध्ये स्थायिक होणाऱ्या मध्यम आणि उच्चवर्गीय विभक्त कुटुंबांची संख्या सातत्याने वाढत आहे. अशा कुटुंबातील महिलांना शिक्षण, वेळ आणि पैसा यांची कमतरता नसते. तिच्या पतीच्या कामानंतर आणि मुले शाळेत गेल्यानंतर तिच्याकडे भरपूर मोकळा वेळ असतो. आज या मोकळ्या वेळेचा, शिक्षणाचा आणि क्षमतेचा उपयोग करून अनेक महिलांनी मोठे उद्योग उभे केले आहेत. अशाप्रकारे तिने आपल्या पतीला केवळ पैसे कमवण्यातच मदत केली नाही, तर कामाकडे दुर्लक्ष न करता घरात राहून, घर, कौटुंबिक जबाबदाऱ्या सांभाळून आपल्या वेळेचा सदुपयोग केला.
अन्नाने रोजगार दिला
दिल्लीच्या कैलास कॉलनीत राहणाऱ्या सरन कौर या जवळपास 60 वर्षांच्या आहेत. त्यांना ३ मुलगे आहेत. तिघेही आता सेटल झाले आहेत. सरन कौर यांनी त्यांचा अभ्यास, विवाह आणि नोकरी सेटलमेंटमध्ये महत्त्वाची भूमिका बजावली आहे. पंजाबमधून लग्न करून ती दिल्लीत आली होती. नवऱ्याला नोकरी नव्हती. घराच्या समोरच्या खोलीतच त्यांनी किराणा मालाचे दुकान उघडले होते. तेव्हा कुटुंबात सरन कौरचा नवरा, सासू, भावजय आणि भावजय होते.
सरन कौर यांना मुले झाली, कुटुंब मोठे झाल्यावर किराणा दुकानातून घरखर्च भागवणे कठीण झाले. त्यानंतर सरन कौर यांनी पतीच्या कामात सहकार्य करण्याचे ठरवले. त्याला स्वयंपाकाची आवड होती. पंजाबी पदार्थ बनवण्यात त्यांचे प्रभुत्व होते. त्यामुळे त्यांनी कैलास कॉलनी पोलिस ठाण्यात जाऊन त्यांच्या वाड्यातील ज्येष्ठ नागरिकांची यादी घेतली. मग तो घरोघरी जाऊन म्हाताऱ्या लोकांना भेटला जे आपल्या मुलांच्या नोकरीच्या निमित्ताने दुसऱ्या शहरात किंवा परदेशात स्थायिक झाल्यामुळे एकटे पडले होते आणि ज्यांच्याकडून स्टोव्ह करता येत नव्हता.
अनेक वयोवृद्ध लोक हॉटेल्समधून जेवण मागवायचे किंवा नोकरांनी तयार केलेल्या कच्च्या आणि शिजवलेल्या अन्नावर जगत होते. सरन कौरने त्याला त्याच्या घरून अगदी कमी दरात अन्न पाठवायला सांगितले. हळुहळू सरन कौर यांनी राजवाड्यातील अनेक घरांतील वृद्धांना घरचे शिजवलेले ताजे आणि गरम अन्न पुरवण्यास सुरुवात केली. त्यांनी तयार केलेल्या जेवणाची प्रशंसा झाली आणि लवकरच त्यांच्या ग्राहकांची संख्या वाढू लागली. सरन कौरची टिफिनची व्यवस्था सुरू झाली. पैशांचा पाऊस पडू लागला.
आज सरन कौर यांचे एक मोठे स्वयंपाकघर आहे, ज्यामध्ये 10-12 नोकर आहेत, जे दररोज सुमारे 300 टिफिन तयार करतात. डिलिव्हरी बॉईज ग्राहकांना वेळेवर टिफिन देतात. आज, सरन कौरच्या ग्राहकांमध्ये केवळ वृद्ध लोकच नाहीत, तर इतर शहरांमध्ये पेइंग गेस्ट म्हणून राहणारे आणि ऑफिसमध्ये काम करणारे लोकही आहेत. हॉटेल किंवा रस्त्यावरील विक्रेत्यांवर मसालेदार आणि अस्वास्थ्यकर अन्न खाण्याऐवजी त्यांना फक्त 100 रुपयांमध्ये घरगुती डाळी, भात, भाज्या, रोटी, कोशिंबीर, दही अधिक चविष्ट आणि आरोग्यदायी वाटतात. सरन यांनी आपल्या मेहनतीने आणि समर्पणाने कुटुंबाचा सांभाळ तर केलाच, शिवाय इतर अनेकांना रोजगारही उपलब्ध करून दिला.