* गरिमा पंकज
सण-उत्सवाचा उत्साह असो की नातेवाईकांसोबत आनंदी वेळ घालवण्याची संधी असो, मुलांचा गृहपाठ करवून घेणे असो किंवा लाडक्या आईचे कर्तव्य पार पाडणे असो, नवीन तंत्रज्ञानाचे हे नवीन युग प्रत्येक क्षणाला खास बनवते.
एकीकडे स्मार्ट फोनच्या माध्यमातून तुम्ही सुंदर चित्रे काढू शकता आणि सोशल साइट्सवर कधीही, कुठेही अपलोड करू शकता, तर दुसरीकडे प्रिंटरच्या मदतीने सजावटीसाठी रंगीबेरंगी डिझाईन्सच्या प्रती तयार करून तुमची कला साकारू शकता.
गृहिणींसाठी ते किती प्रभावी आहे
ऑफिस असो वा घर, तंत्रज्ञानाने महिलांसाठी प्रत्येक क्षेत्रात सुविधा आणल्या आहेत. आपण फक्त ते समजून घेणे आणि वापरणे आवश्यक आहे. तंत्रज्ञानाच्या दृष्टीने पाहिल्यास हा काळ त्याचा सुवर्णकाळ म्हणता येईल.
यूकेमधील 577 प्रौढ महिलांवर नुकत्याच एनर्जी सप्लायर अँड पॉवरने केलेल्या अभ्यासानुसार, महिला आठवड्यातून सरासरी 18.2 तास घरातील कामांमध्ये घालवतात, ज्यामध्ये स्वच्छता, व्हॅक्यूमिंग, खरेदी आणि स्वयंपाक यांचा समावेश होता, तर सुमारे पाच दशकांपूर्वी ही टक्केवारी दर आठवड्याला ४४ तास होती.
घरातील कामांमध्ये सतत कमी होत असलेल्या वेळेचे मुख्य कारण म्हणजे नवीन तंत्रज्ञानाचा वापर.
एक काळ असा होता जेव्हा स्त्रिया आपला सगळा वेळ स्वयंपाक, मुलांचे संगोपन आणि घरातील कामे सांभाळण्यात घालवत असत. पण आज काळ बदलला आहे. नवीन तंत्रज्ञानाच्या सहाय्याने गृहिणीही आपली कामे लवकर उरकून उरलेल्या वेळेचा सदुपयोग करत आहेत. आज स्वयंपाकासाठी अनेक प्रकारची इलेक्ट्रॉनिक आणि इतर गॅजेट्स उपलब्ध झाली आहेत, ज्यामुळे वेळ वाचू शकतो.
कुकर, रोटी मेकर, डिशवॉशर, टचस्क्रीन इंडक्शन, ओव्हन यांसारखी अनेक उत्पादने आहेत, ज्यामुळे स्वयंपाकघरातील काम सोपे झाले आहे, तर पूर्णपणे स्वयंचलित वॉशिंग मशीन, व्हॅक्यूम क्लिनर यांसारखी उत्पादने घरातील कामे लवकर पूर्ण करण्यास मदत करतात. याद्वारे, चांगले काम अधिक सहजपणे केले जाते. परंतु हे सर्व कसे चालवायचे आणि ते योग्यरित्या कसे सेट करायचे हे माहित असले पाहिजे.
तांत्रिक ज्ञान आवश्यक
दिल्लीतील मनीषा अग्रवाल, जी गृहिणी आहे, ती म्हणते, “मला सर्व प्रकारचे तांत्रिक ज्ञान आहे. कोणतेही नवीन तंत्रज्ञान आले की मी ते समजून घेण्याचा प्रयत्न करतो. परिणामी, गृहिणी असूनही मी घराबाहेरील सर्व ओव्हरहेड हाताळते. उदाहरणार्थ, FD, DD इत्यादी बनवणे आणि अपडेट करणे, क्रेडिट/डेबिट कार्ड वापरून व्यवहार करणे, ऑनलाइन तिकीट बुक करणे, पॅन कार्ड आधारशी लिंक करणे, LIC प्रीमियम भरणे इत्यादी सर्व बँकिंग क्रियाकलाप. सर्वत्र काम संगणकीकृत आणि ऑनलाइन होत आहे. मी ते सहज करतो.
“खरं तर प्रत्येक स्त्रीला तांत्रिक ज्ञान असणं अपेक्षित आहे. त्याला संगणक कसे चालवायचे हे माहित असले पाहिजे. गॅझेट्सच्या तांत्रिक बाबींची समज असणे आवश्यक आहे. तरच ती एक हुशार स्त्री आणि बुद्धिमान आई होऊ शकते.
“मला मुलांचा गृहपाठ करायचा आहे. त्यांना असे प्रकल्प मिळतात, जे संगणक आणि प्रिंटरशिवाय करणे शक्य नाही. संगणकावरून सामग्री काढून टाकणे आवश्यक आहे. एमएस पॉवर पॉइंट, एमएस पेंट, एमएस वर्ल्ड इत्यादींवर काम करावे लागेल. त्यानंतर प्रोजेक्ट तयार केल्यानंतर प्रिंटरमधून कलर प्रिंटआउट्स घ्यावे लागतात. या सगळ्यासाठी संगणक आणि त्यातील सॉफ्टवेअरची ओळख असणे आवश्यक आहे.
“मला हे कळले आहे की जर एखादी स्त्री तांत्रिकदृष्ट्या संपन्न असेल तर ती केवळ तिच्या पतीला आणि मुलांनाच मदत करू शकत नाही तर तिच्या ओळखीच्या आणि नातेवाईकांनाही मदत करू शकते.”
महिला स्वावलंबी होत आहेत
आज तंत्रज्ञानाने आपल्याला इतक्या सुविधा दिल्या आहेत की एका स्पर्शाने आपण मैल दूर असलेल्या माणसाशीही संवाद साधू शकतो. तुमच्या हातात स्मार्टफोन असल्यास, तुम्ही तुमच्या समस्या कोणत्याही ओळखीच्या व्यक्तीशी किंवा तज्ज्ञ व्यक्तींशी कोणत्याही अंतरावर शेअर करू शकता आणि तुम्हाला पाहिजे तेव्हा त्यावर उपाय मिळवू शकता.
व्हॉट्सॲपद्वारे स्क्रीनशॉट आणि चित्रे पाठवून सर्व प्रकारची माहिती शेअर केली जाऊ शकते. याचाच परिणाम म्हणजे कुटुंब, मुले किंवा कार्यालयाशी संबंधित कोणताही प्रश्न महिला स्वतःहून सोडवण्यास सक्षम झाल्या आहेत.
कुठेही जाणे सोपे
स्त्रीला एकटीने किंवा मुलांसोबत कुठेतरी जाणे आवश्यक झाले तरी टेन्शनची गरज नाही. ती सहजपणे ऑनलाइन तिकीट बुक करू शकते आणि कार्यक्रम ठरवू शकते. आजकाल असे ॲप्स आले आहेत ज्याद्वारे 5-10 मिनिटांत घरपोच कॅब कॉल करता येते. गुगल मॅपच्या माध्यमातून जगाच्या कोणत्याही कोपऱ्यात सहज पोहोचता येते. स्त्रिया कोणत्याही प्रकारची असुरक्षितता न वाटता फिरू शकतात, कारण तंत्रज्ञानाने स्मार्टफोनमध्ये अनेक प्रकारचे ॲप स्थापित केले आहेत जे त्यांच्या सुरक्षित प्रवासाची खात्री देतात.
नवीन पर्यायांची वाढती शक्यता
स्त्रिया आपल्या शाळा-कॉलेज मित्रांशी फेसबुक इत्यादी स्मार्टफोनच्या माध्यमातून कनेक्ट होऊ शकतात, तर त्यांना त्यांच्या करिअरमध्ये पुढे जाण्याची संधी मिळेल.
नवीन पर्यायांची माहिती मिळू शकते. हे त्यांचे मन मोकळे करते. आजकाल महिलांनीही घरातून फ्रीलान्सिंग सुरू केले आहे. वेबसाइट तयार करणे. व्यवसाय करत आहेत. या सर्व गोष्टींची सकारात्मक बाजू म्हणजे स्मार्ट आणि सक्रिय होण्यासोबतच महिला स्वावलंबीही होत आहेत.
जबाबदाऱ्या चांगल्या प्रकारे पार पाडणे
लेखिका आणि सामाजिक कार्यकर्त्या कुसुम अन्सल म्हणतात, “जग एकविसाव्या शतकात दाखल झाले असले तरी, आजही भारतातील बहुतांश महिला घरातील कामांमध्ये आणि कुटुंबाशी संबंधित विविध जबाबदाऱ्यांमध्ये गुंतलेल्या आहेत. पुरुषांच्या तुलनेत ते कमी तर्कशुद्ध आणि कार्यक्षम असल्याचे आढळून आले आहे. पण आता तंत्रज्ञानाच्या विकासाच्या पसरलेल्या पायऱ्यांनी या पुराणमतवादी अडथळ्यांवर मात करण्यास सुरुवात केली आहे. आजच्या स्त्रिया स्मार्टफोन, लॅपटॉप आणि कॉम्प्युटर इ. सहज मिळवू शकतात.
महिलांना तांत्रिक ज्ञानात अपडेट राहणे अवघड आहे किंवा त्यांना ते कळत नाही, असे नाही. त्यांना हवे असल्यास ते या क्षेत्रात स्वत:ला पुरुषांपेक्षा सरस सिद्ध करू शकतात. रेट्राव्होने केलेल्या अलीकडील गॅजेटोलॉजी टीएम अभ्यासानुसार, महिलांना पुरुषांपेक्षा ग्राहक इलेक्ट्रॉनिक उत्पादनांबद्दल अधिक माहिती असते, तर पुरुषांना अधिक माहिती असल्याचा भ्रम असतो.
महिलांनी हे समजून घेतले पाहिजे की आपल्या कुटुंबाची आणि मुलांची प्रगती करण्यासाठी आणि प्रत्येक क्षेत्रात यशस्वी होण्यासाठी त्यांनी स्वतः स्मार्ट बनणे आवश्यक आहे. टेक्नो-सॅव्ही महिला बनून त्यांना मार्गदर्शन करा.