* नीरा कुमार
सणाच्या हंगामात स्वत:ला कसे निरोगी ठेवावे जेणेकरुन वजन वाढू नये आणि जीवनशैलीशी संबंधित कोणताही आजार होणार नसेल. उदाहरणार्थ, मधुमेह, उच्च रक्तदाब, हृदयरोग इ. यासाठी खालील गोष्टी लक्षात घेऊन खाणेपिणे महत्वाचे आहे, तरच तुम्ही निरोगी असाल :
गोडधोडबरोबर तडजोड नाही
* दिवाळीच्या वेळी मिठाईच्या गुणवत्तेवर आपण विश्वास करू नये कारण खवा, तूप आणि इतर पदार्थ कसे वापरले गेले आहेत हे आपल्याला माहिती नसते. मिष्टान्न आकर्षक बनविण्यासाठी मुबलक प्रमाणात फूड कलर वापरला जातो. अशा परिस्थितीत खूप जलद बनणारे मिष्टान्न घरीच बनवण्याचा प्रयत्न करा.
* जर एवढाही वेळ नसेल तर काजूबादाम वगैरे भाजून घ्या. मध आणि चाटमसाला घालून सर्व्ह करावे.
* लाडू, बर्फी, खूप साऱ्या चॉकलेट्सचा सुगंध आणि चवीबद्दल नुसता विचार करूनच तोंडाला पाणी येते. म्हणून ते तयार करण्यासाठी नाचणी, ज्वारी आणि बाजरी निवडा. एकतर यामध्ये फायबर मुबलक प्रमाणात आढळते, दुसरे म्हणजे कमी कॅलरी असते. यामध्ये गोड घालण्यासाठी गुळाचे चुरण, देशी खांडसरी इत्यादींचा वापर योग्य असतो. चवीनुसार थोडे कमीच घालावे.
* साखरेच्या जागी सिंथेटिक स्वीटनर्सचा वापर केला जाऊ शकतो परंतु याचे प्रमाणदेखील नियंत्रणात ठेवा. सिंथेटिक स्वीटनर्स मोठया प्रमाणात सेवन केल्यावर त्याचे दुष्परिणामदेखील होतात.
* दिवाळीत मिठाई, खीर, कस्टर्ड वगैरे बनवण्यासाठी फक्त टोन्ड केलेले दूध वापरा. यामध्ये सोया दुधाचा वापर हा एक चांगला पर्याय आहे. यामध्ये, प्रथिने अधिक आढळतात आणि फायबरदेखील असते, परंतु कॅलरी कमी असतात.
* मिठाई वाफेमध्येही शिजवून बनवता येते. जसे बाष्प संदेश, वाफवलेली बर्फी इत्यादी.
* जर तुम्ही खीरपुडी बनवत असाल तर त्यात साखरेऐवजी गोड फळांचा रस किंवा खजूर, खारीक पावडर आणि मंजीर घाला.
शेवटी, आपल्या मिष्टान्नाच्या चवीवर थोडे नियंत्रण ठेवा. मिठाईऐवजी फळे खा, कोशिंबीर खा. घरी येणाऱ्या पाहुण्यांना फळांचा चाट द्या, ग्रीन टी, नारळाचे पाणी प्यायला द्या. या व्यतिरिक्त लिंबू सरबत बनवा. त्यात काही सिया बिज घाला. मिष्टान्नामध्ये थोडे मध घाला. चव आणि आरोग्य दोन्ही अबाधित ठेवेल.
चवीबरोबरच आरोग्यदेखील
* नाश्ता असो, लंच किंवा डिनर असो, कचोरी, पकौडी इत्यादी खोल तळलेल्या गोष्टींपासून अंतरच ठेवा. त्याऐवजी चवदार रोटी किंवा पराठा कमी तेलाने बनवा.
* जर तुम्हाला कोफ्ता खायचा असेल तर नक्की खा, ग्रेव्ही तेल काढण्याचा प्रयत्न करा आणि १-२ कोफ्त्यांमध्येच पूर्ण चव घ्या. घरात कोफ्ते बनवत असाल तर आप्पा पात्रात २ छोटे चमचे तेलात सुमारे ११-१२ कोफ्ते बनवा, ग्रेव्हीमध्येही १-२ छोटे चमचेच तेल वापरा. चव तीच पण पद्धत वेगळी आहे.
* आतिथ्य करण्यासाठी न्याहारीला मुरमुरे, भेळपुरी, भाजलेले सोयाबीन, फळांचा चाट, भाजलेले मखाणे इत्यादी बरेच काही आहे ज्यांना नवीन पद्धतीने केले जाऊ शकते व कौतुक मिळवता येऊ शकते.
* खोल तळलेल्या गोष्टी जसे समोसे, करंज्या इत्यादी भाजलेदेखील जाऊ शकतात. यामुळे तेलाचे प्रमाण कमी लागेल आणि चवदेखील भरपूर असेल.
तेला-तुपाची योग्य निवड योग्य तेल-तूप वापरणे फार महत्वाचे आहे. चांगल्या प्रतीचे मोहरी तेल, राईस ब्रेन ऑइल किंवा गायीच्या तुपाचा वापर करावा. याशिवाय आवश्यक तेवढेच वापरा. आपण एकदा डीप फ्राय केलेल्या तेलामध्ये पुन्हा-पुन्हा तळणे टाळावे.
भरपूर पाणी प्या, मॉर्निंग वॉक करा आणि काही व्यायाम अवश्य करा. जर आपण कोणतेही औषध घेत असाल तर ते वेळेत घ्यावे.