गृहशोभिकेचा सल्ला

* प्रतिनिधी

मी २५ वर्षीय अविवाहित तरुण आहे. माझ्या मोठ्या भावाच्या मेव्हणीवर माझे प्रेम आहे. मला तिच्याशी लग्न करायचे आहे. मुलगीही लग्नासाठी तयार आहे. एवढेच नव्हे, तर तिच्या घरच्यांचाही या लग्नाला काही विरोध नाही. पण माझी आई या लग्नाच्या ठाम विरोधात आहे. याला मजबूत कारणही आहे.

खरे म्हणजे माझी वहिनी (मुलीची बहीण) खूप उग्र आणि घमेंडखोर स्वभावाची आहे. तिने कधीही आपल्या पतीला आणि ना ही घरातील कुठल्याही सदस्याला मानसन्मान दिला. माझ्या वहिनीने घरातील लहानांनाही कधी जिव्हाळा दाखवला नाहीए. तिला फक्त आणि फक्त स्वत:ची काळजी आहे. ती आपल्या मनाप्रमाणे वागते.

याच कारणामुळे माझा दादा आणि आई-वडिलांचा विरोध असतानाही, ती एका खासगी कंपनीत खूपच खालच्या पातळीवरील नोकरी करू लागलीय. त्यामुळे घरातील काम व मुलांची जबाबदारी आईवर येऊन पडली आहे. माझी आई म्हणते की जर मोठ्या बहिणीने आमच्या नाकीनऊ आणले आहेतच. रोज घरात भांडणं करते, अशा वेळी तिच्या बहिणीशी लग्न केलेस, तर दोघी बहिणी मिळून घराची दुर्दशा करतील, हे मला कळले पाहिजे. मी तिला समजावण्याचा खूप प्रयत्न केला की मोठ्या बहिणीचा स्वभाव असा आहे, याचा अर्थ छोटी बहीणही कडक स्वभावाची असेल, असे काही नाही. छोट्या बहिणीचा स्वभाव खरोखरंच मोठ्या बहिणीपेक्षा वेगळा आहे. ती खूप सरळसाधी असून तिला जबाबदारीची जाणीव आहे.

मी खूप समजावूनही घरातले लोक तयार होत नाहीएत. मी काय करू? मला तिच्याशी लग्न करायचे आहे, पण दुसऱ्या बाजूला कुटुंबीयांनी परवानगी द्यावी, अशीही माझी इच्छा आहे. कृपा करून काहीतरी उपाय सांगा.

मी त्या मुलीला जेवढे जाणले आहे, ती आपल्या बहिणी(वहिनी)सारखी मुळीच नाहीए, पण ही गोष्ट मी कुटुंबीयाना समजावू शकत नाहीए. आई हट्टाला पेटली आहे की कुठल्याही मुलीशी (मग भले ती सुंदर नसली तरी) माझे लग्न लावून       देणार, पण या मुलीशी मुळीच नाही. मी काय करू?

घरच्यांनी तुमची वहिनी म्हणजेच मुलीच्या मोठ्या बहिणीचे वागणे पाहिले आहे. त्यांना जो वाईट अनुभव  मिळाला, त्यामुळे त्यांना असे लग्न त्या घरात करून देण्यास भीती वाटतेय. जर त्यांच्या बाजूने विचार केला, तर ते आपल्या जागी योग्यच आहेत.

तुमचे म्हणणे आहे की ती मुलगी (आपली प्रेयसी) आपल्या बहिणीसारखी नाहीए, तर तुम्हाला कळले पाहिजे की, लग्नापूर्वीच्या आणि लग्नानंतरच्या जीवनात खूप फरक असतो. विवाहाच्या पूर्वीचे जीवन काल्पनिक असते. तिथे प्रेयसी आणि  प्रियकर स्वत:ला एकमेकांसमोर उत्तम दर्शवण्याचाच प्रयत्न करतात. खरे गुणदोष तर लग्नानंतर कळतात. म्हणून लग्नाचा निर्णय घेण्यापूर्वी चांगल्याप्रकारे विचार करा. मनाबरोबरच मेंदूचेही ऐका. लग्न हा जीवनाचा महत्त्वाचा निर्णय आहे, जो रिटेक होत नाही.

जर तुम्हाला मुलीमध्ये काही वाईट गुण दिसत नाहीत, तर घरातील मंडळींना समजावण्याचा प्रयत्न करा. त्यांना समजावा की दुसरी मुलगी जिची ते निवड करतील, ती चांगली आणि साधी असेलच, हे जरूरी नाही. त्यामुळे त्यांनी तुमच्या पसंतीकडे दुर्लक्ष करू नये. जर ते तुमचे म्हणणे ऐकत नसतील, तर एखाद्या नातेवाइकाची किंवा कौटुंबिक मित्राची मदत घेऊ शकता. पण लक्षात ठेवा, या लग्नाच्या चांगल्या-वाईट परिणामांना आपण जबाबदार असाल.

मी एक सुशिक्षित गृहिणी आहे. लग्नाला ८ वर्षे झाली आहेत. २ गोंडस मुले आहेत. पती खूप प्रेम करणारे आणि काळजी घेणारे आहेत. मी हरप्रकारे आनंदी आहे, पण मनाच्या एका कोपऱ्यात एक सल लपून राहिला आहे. त्यामुळे मी दु:खी होते.

खरे तर शाळा-कॉलेजमध्ये मी खूप हुशार विद्यार्थिनी होते. लहानपणापासून माझी इच्छा होती की शिक्षण पूर्ण झाल्यावर एखादी नोकरी किंवा एखादा व्यवसाय करेन, पण कॉलेजमधून बाहेर पडताच लग्न झाले. मग २ मुलांची देखभाल आणि घराच्या जबाबदाऱ्यांमध्ये एवढी व्यस्त झाले की मनातील इच्छा मनातच राहिली. मला सारखे वाटत राहते की गृहिणीचे काम हे काय काम आहे? हे तर अशिक्षित आणि कमी शिकलेल्या बायकाही चांगल्याप्रकारे करतात. माझे शिक्षण आणि उच्चशिक्षित असल्याचा काय फायदा? मी काय करू?

आपण एक कुशल गृहिणी आहात. आपण कुशलतापूर्वक घरकुटुंबाची जबाबदारी पार पाडत आणि मुलांची चांगली देखभाल करत आहात, ही कमी महत्त्वाची गोष्ट नाहीए. तुम्ही असे का समजता की गृहिणी बनून राहिल्यास आपले शिक्षण वाया जातेय. असे म्हणतात की एका स्त्रीने शिक्षण घेतल्याने संपूर्ण कुटुंब आणि समाजाचे कल्याण होते. त्यामुळे आपल्या जबाबदाऱ्यांना कमी समजू नका.

जर आपल्याला खंत वाटत असेल की गृहिणीच्या कर्तव्यामुळे आपण काही खास करू शकला नाहीत, तर आपण घरबसल्या ट्युशन इ.चे काम करू शकता. यामुळे आपण आपल्या शिक्षणाचा सदुपयोगही कराल शिवाय आपल्याला मानसिक समाधानही मिळेल. एखादी एनजीओ वगैरेही जॉइन करू शकता.

गर्भधारणा आणि IVFशी संबंधित समस्यांचे उपाय सांगा?

* डॉक्टर सागरिका अग्रवाल, स्त्रीरोगतज्ज्ञ, इंदिरा आयव्हीएफ हॉस्पिटल,   नवी दिल्ली

प्रश्न मी 25 वर्षांची विवाहित महिला आहे. माझी काही स्वप्ने आहेत, म्हणून मला आत्ता आई व्हायचे नाही. जर मला 35-36 वयाच्या आई व्हायचे असेल तर यात काही अडचण येऊ शकते का? काही लोक म्हणतात की या वयात आई होणे शक्य नाही. हे खरे आहे का?

उत्तर वाढत्या वयाबरोबर, अंड्यांची संख्या आणि गुणवत्ता दोन्ही कमी होऊ लागतात, ज्यामुळे या वयात गर्भधारणा करणे कठीण होते. जर तुम्ही ठरवले असेल की तुम्हाला वयाच्या 35 व्या वर्षी आई व्हायचे आहे, तर त्यात काहीच हरकत नाही. आज विज्ञान आणि तंत्रज्ञानातील प्रगतीमुळे अशी अनेक तंत्रे उपलब्ध आहेत, ज्याद्वारे या वयातही गर्भधारणा होऊ शकते. यासाठी तुम्ही IVF ची मदत घेऊ शकता.

तुम्ही अजून तरुण आहात, त्यामुळे तुमच्या अंड्यांची गुणवत्ता चांगली राहील. तुम्ही तुमची निरोगी अंडी गोठवू शकता जी भविष्यात आई होण्यासाठी तुमच्यासाठी उपयुक्त ठरेल आणि IVF उपचारदेखील सहज पूर्ण होतील. गोठवलेले अंडे तुमच्या पतीच्या शुक्राणूमध्ये मिसळून आधी भ्रूण तयार केले जाईल आणि नंतर ते गर्भ तुमच्या गर्भाशयात रोवले जाईल. काही दिवसात तुम्हाला गर्भधारणेची चांगली बातमी मिळेल.

प्रश्न- मी 35 वर्षांचा आहे. माझ्या लग्नाला 8 वर्षे झाली आहेत, पण तरीही गर्भधारणा करता येत नाही. मलाही धूम्रपान करण्याची सवय आहे. मी आई होण्याचा कोणताही मार्ग आहे का?

उत्तर- या वयात गर्भधारणेच्या समस्या येणे सामान्य आहे, परंतु याचे सर्वात मोठे कारण म्हणजे धूम्रपान. जर तुम्हाला आई व्हायचे असेल तर तुम्हाला धूम्रपान पूर्णपणे सोडून द्यावे लागेल. जर तुमचा नवरादेखील धूम्रपान करत असेल तर त्याला ही सवय सोडण्यास सांगा. तुमचे वय मोठे आहे, त्यामुळे लवकर गर्भधारणा करणे महत्वाचे आहे, अन्यथा समस्या कालांतराने वाढू शकते. यासाठी प्रथम तुम्ही डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा. जर उपचार मदत करत नसेल, तर तुम्ही IVF उपचारांची मदत घेऊ शकता.

प्रश्न- मी 40 वर्षांचा आहे. मी एकदा IVF उपचार केले आहे, परंतु ते अयशस्वी झाले. मला पुन्हा IVF चा प्रयत्न करायचा आहे. यात काही धोका आहे का?

उत्तर- आपण IVF उपचार अयशस्वी होण्याचे कारण स्पष्ट केले नाही. बरं, आयव्हीएफ उपचाराला कोणतीही मर्यादा नाही, म्हणून तुम्ही कोणत्याही संकोचशिवाय ते पुन्हा करू शकता. होय, हे वारंवार केल्याने गर्भधारणा होण्याची शक्यता कमी होते. यशस्वी IVF साठी तणावापासून दूर राहा आणि वजन संतुलित ठेवा.

आजकाल आयव्हीएफच्या क्षेत्रात अनेक नवीन तंत्रज्ञान विकसित होत आहेत. डॉक्टरांच्या गरजेनुसार तंत्र निवडल्यास गर्भधारणा होण्यास मदत होऊ शकते.

प्रश्न- मी 35 वर्षांची विवाहित महिला आहे. मला आयव्हीएफ तंत्राच्या मदतीने आई व्हायचे आहे आणि तंत्रज्ञान यशस्वी होईल अशी आशा आहे. म्हणून मला जाणून घ्यायचे आहे की गर्भांची संख्या गर्भवती होण्याच्या शक्यतांवर परिणाम करते का?

उत्तर- एक भ्रूण गर्भवती होण्यास यशस्वी होण्याची 28% शक्यता आहे, तर 2 भ्रूणांसह यश मिळण्याची शक्यता 48% आहे. पण यासोबत जुळी मुले होण्याची शक्यताही वाढते. जर तुम्हाला जुळ्या मुलांची जोखीम घ्यायची नसेल तर तुम्ही एकच गर्भाचे रोपण करू शकता. यासाठी, तुमच्या निरोगी अंड्याचा गर्भ तयार केला जाईल आणि नंतर तो गर्भ तुमच्या गर्भाशयात रोवला जाईल. यामुळे तुमच्या गर्भधारणेची शक्यतादेखील वाढेल आणि तुम्हाला जास्त समस्येला सामोरे जावे लागणार नाही.

प्रश्न मी 31 वर्षांची काम करणारी महिला आहे. मला हे जाणून घ्यायचे आहे की आयव्हीएफमध्ये जुळे किंवा अनेक बाळ होण्याची शक्यता आहे का?

उत्तर पूर्वी तज्ञ चांगल्या गर्भधारणेसाठी एकाच वेळी अनेक भ्रूण हस्तांतरित करण्याची शिफारस करत असत, कारण नंतर हस्तांतरित केलेला भ्रूण कमकुवत आहे की नाही हे जाणून घेणे कठीण होते. यामुळे कधीकधी जुळे किंवा अनेक मुले एकत्र जन्माला आली, पण आता काळ बदलला आहे आणि तंत्रज्ञानही बदलले आहे. आजच्या प्रगत तंत्रज्ञानामुळे, भ्रूण कमकुवत आहे की नाही हे माहित आहे. तुम्ही तुमच्या इच्छेनुसार 1 किंवा जुळ्या मुलांची आई बनू शकता.

प्रश्न मी 34 वर्षांच आहे. मी 2 वर्षांपासून गर्भवती होण्याचा प्रयत्न करत आहे पण आता मी आशा गमावत आहे. माझ्या मित्राने मला आयव्हीएफ तंत्राबद्दल सांगितले. मला जाणून घ्यायचे आहे की आयव्हीएफ तंत्रात काही धोका आहे का? हे तंत्र माझ्या आरोग्याला हानी पोहचवत नाही का?

उत्तर होय, आईव्हीएफ तंत्र आई बनण्यामध्ये वरदानासारखे असू शकते, परंतु त्याचे काही दुष्परिणामदेखील होऊ शकतात. पण हे आवश्यक नाही की आयव्हीएफ घेणाऱ्या प्रत्येक रुग्णाला या दुष्परिणामांमधून जावे लागते.

आयव्हीएफ उपचारांमध्ये अकाली बाळ जन्माला येऊ शकते, म्हणून तुम्हाला तुमच्या संपूर्ण गर्भधारणेदरम्यान विशेष काळजी घेण्यास सांगितले जाते. वारंवार तपासणी केली जाते जेणेकरून तुमच्या आणि तुमच्या मुलाच्या आरोग्याची प्रत्येक बातमी ठेवता येईल.

या व्यतिरिक्त, वर्तन बदलणे, थकवा, झोप येणे, डोकेदुखी, खालच्या ओटीपोटात दुखणे, चक्कर येणे इत्यादी समस्यादेखील यात समाविष्ट आहेत. आपल्याला यापैकी कोणतीही समस्या असल्यास, त्वरित डॉक्टरांचा सल्ला घ्या. स्वतःची विशेष काळजी घेतल्यास तुम्ही या समस्या टाळू शकता.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें