हवाई व्यायाम : फिटनेसचा नवीन ट्रेंड

* सुनील शर्मा

हवाई व्यायामाला अँटीग्रॅविटी फिटनेस असेही म्हणतात. यामध्ये हवेत लटकून व्यायाम केला जातो. हा व्यायाम करण्यासाठी सर्व प्रथम एक कापड छताला समान रीतीने आणि अगदी घट्टपणे बांधले जाते आणि नंतर ते कापड अंगावर गुंडाळून विविध व्यायाम पोझेस केल्या जातात. पण हा एरियल फिटनेस म्हणजे काय? याचा फायदा काय? फिटनेसचा हा ट्रेंड महिलांसाठी फायदेशीर आहे का? हे सर्व जाणून घेणे फार महत्वाचे आहे.

एक्रोबॅटिक भावना

चित्रपट स्टार टायगर श्रॉफचे वैयक्तिक प्रशिक्षक आणि फिटनेस सल्लागार जिले सिंग यांनी सांगितले की, हे एक प्रकारचे कौशल्य आहे. जसे तुम्ही सायकल चालवायला शिकता आणि नंतर त्याचा आनंद घ्याल, त्यात थोडा थरार आणि थोडी मजा आहे. यामध्ये आपण हवेत लटकतो आणि गुरुत्वाकर्षणाच्या विरुद्ध जाऊन व्यायामाची वेगवेगळी पोझेस करतो.

“या फॉर्ममध्ये आम्ही रेशीम कापड वापरतो, जो नायलॉन नायक्रापासून बनलेला असतो आणि खूप मजबूत असतो. हे कापडही खूप लवचिक आहे. यामुळे शरीरात कोणताही धक्का बसत नाही.

“किशोरवयीन मुलींसाठी हा एक उत्तम व्यायाम आहे. हे त्यांच्या शरीरातील हार्मोनल असंतुलन दुरुस्त करते. त्यांचे ग्रोथ हार्मोन्स चांगले तयार होतात. यामुळे मासिक पाळी योग्य राहते आणि त्यामुळे त्वचा चमकदार होते. या व्यायामाने शरीर ताणले गेले तर ते उंची वाढवण्यासही उपयुक्त ठरू शकते.

तुम्हाला फिट ठेवण्यासाठी

फरिदाबादच्या रेडिओलॉजिस्ट डॉ. कुलवीन वाधवा यांनी स्वतःला तंदुरुस्त ठेवण्यासाठी हा हवाई व्यायामाचा अनुभव शेअर केला. तो म्हणाला, “जेव्हा मी हा व्यायाम सुरू केला, तेव्हा माझ्या शरीराच्या जवळजवळ प्रत्येक सांध्यामध्ये कडकपणा आला होता. शरीरातील जडपणा दूर करायचा असेल, तर हवाई व्यायाम हा खूप चांगला पर्याय आहे. ज्यांना गुडघेदुखीमुळे जमिनीवर बसून व्यायाम करता येत नाही, ते ही स्टाइल वापरून पाहू शकतात. यात बॅलन्स आणि फोकसचा खूप चांगला मेळ आहे.

“गर्भधारणा आणि प्रसूतीनंतर अनेक महिलांचे श्रोणि क्षेत्र खूप नष्ट होते. जर एखाद्या महिलेचे ओटीपोटाचे आणि पाठीचे स्नायू कमकुवत असतील तर तिच्यामध्ये गुडघा आणि घोट्याचा त्रास अधिक वाढतो. या समस्यांवर लक्ष केंद्रित करून हवाई व्यायाम केला तर खूप फायदा होतो. मग हिप (हिप) आणि गुडघा (गुडघा) बदलण्याची गरज भासणार नाही.

“जर कोणाला व्यायामाचे हे तंत्र अवलंबायचे असेल तर त्याला चक्कर येत नाही हे ध्यानात ठेवावे. गर्भाशय ग्रीवाचा त्रास असेल तर त्यांनी ते करणे टाळावे.

“मी आणखी एक गोष्ट सांगेन की तज्ञांच्या देखरेखीखाली हवाई व्यायाम करण्याचा खर्च थोडा जास्त आहे कारण सध्या तो फार कमी ठिकाणी उपलब्ध आहे. अधिक केंद्रे उघडल्यावर सामान्य लोकही त्याचा अवलंब करू शकतील.”

व्यायाम सुरू करण्यापूर्वी

तज्ज्ञ प्रशिक्षकाच्या मुद्द्यावर जिले सिंग म्हणाले, “प्रशिक्षकाला हवाई व्यायाम शिकवण्यासाठी भरपूर अनुभव असला पाहिजे. तुम्ही किमान ३ महिन्यांचा कोणताही कोर्स करू शकता. यामध्ये, व्यायाम करणाऱ्याकडून कुठे चुका होतात, तसेच जोखीम कशी कमी करायची हे ट्रेनरला शिकावे लागते. थोड्याशा निष्काळजीपणामुळे मोठी दुर्घटनाही घडू शकते. ज्या छतावरून तुम्ही हॅमॉक निश्चित केला आहे त्या छताला फास्टनर्स योग्यरित्या जोडलेले आहेत की नाही हे तपासणे फार महत्वाचे आहे.

हवाई व्यायाम करताना कोणत्याही प्रकारचे दागिने घालू नका. कपड्यांमध्ये कोणत्याही प्रकारची झिप किंवा बटण किंवा धारदार वस्तू असू नये.”

2006 पासून फरीदाबादच्या मॉडर्न दिल्ली इंटरनॅशनल स्कूलमध्ये जिम्नॅस्टिकच्या शिक्षिका असलेल्या सुनीता म्हणाल्या, “एरियल एक्सरसाइजच्या आधी आणि नंतर काही काळ काहीही खाऊ नये. याचा परिणाम रिकाम्या पोटी चांगला होतो. हा व्यायाम करण्यासाठी, कपडे आरामदायक असावेत जेणेकरून मुद्रा परिपूर्ण होईल. नेहमी सोप्या व्यायामापासून किंचित कठीण व्यायामाकडे जा. सर्वात महत्वाची गोष्ट म्हणजे तुमची दिनचर्या मोडू नका.

एरियल एक्सरसाइज हा फिटनेसचा नवा ट्रेंड आहे आणि त्यात खूप उत्साह आहे. मौजमजेसोबतच स्वत:ला फिट ठेवायचे असेल, तर प्रयत्न करायला हरकत नाही.”

वजन कमी करतील हे व्यायाम

* जासमीन कश्यप

तसं बघता महिला सर्व प्रकारचे वर्कआउट करू शकतात आणि करतातही जसे अॅरोबिक्स, बॉडी बिल्डिंग, स्ट्रेंथ ट्रेनिंग, किक बॉक्सिंग, झंबा, टबाटा इत्यादी. पण हे सर्व वर्कआउट वय, शरीराची ठेवण, आरोग्यविषयक समस्या, शरीराची गरज लक्षात ठेवून आणि तज्ज्ञांच्या देखरेखीखाली करायला हवेत.

येथे आम्ही काही असे वर्कआउट्स सांगत आहोत जे महिलांसाठी खूपच फायदेशीर आहेत :

कार्डिओ वर्कआउट

कार्डिओ फायदेशीर आहे. वजन कमी करण्यासाठी बराच उपयोगी आहे. यामुळे तणाव कमी होतो. या वर्कआउटमुळे फुफ्फुसांपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचण्यास मदत होते. रक्ताभिसरण चांगले होते. हृदय मजबूत आणि रक्तही शुद्ध होते. कार्डिओ वर्कआउट वजन कमी करून शरीरात जमलेली अतिरिक्त चरबी कमी करतो आणि आजारांपासून वाचवतो. वेगवेगळया प्रकारच्या कार्डिओ वर्कआउटद्वारे तुम्ही स्वत:ला फिट ठेवू शकता.

अॅरोबिक्स

अॅरोबिक्स तुम्ही कुठेही, कधीही एका छोटयाशा जागेतही करू शकता. यात आपल्या आवडीच्या संगीतावर काही स्टेप्स केल्या जातात. ग्रेपवाइन लेग कर्ल जंपिंग जॅक्ससारख्या हालचालींद्वारे संपूर्ण शरीराचे वजन कमी होते. घामाद्वारे शरीरातून बाहेर आलेले टॉक्सिन चरबी आणि आजारांना दूर ठेवतात. फक्त घाम येणेच गरजेचे नाही, कठोर परिश्रमही गरजेचे आहेत. अॅरोबिक्स वर्कआउटमध्ये तुमच्या हृदयातील ठोके हळूहळू वाढवत एका स्तरावर मेंटेन केले जातात, जे वजन कमी करायला मदत करतात.

स्ट्रेंथ वर्कआउट

महिलांसाठी स्ट्रेंथ वर्कआउट खूपच गरजेचाही आहे आणि ट्रेंडमध्येही आहे. यामुळे महिलांमधील ऑस्टियोपोरेसिसची समस्या खूपच कमी होते. हाडांची घनताही वाढते. यातील बायसेप कर्ल, ट्रायसेप एक्स्टेंशन, हॅमर कर्ल, शोल्डर प्रेस, पुशअप्स, ट्रायसेप्स डिप्स इत्यादी महिलांसाठी फायदेशीर आहेत.

डान्स फिटनेस

फिटनेस डान्स महिलांसाठी खूपच चांगला आहे आणि आजकाल तर हा ट्रेंड बनत चाललाय. यात तुम्ही भांगडा, बेली डान्स इत्यादींवर वेगवेगळया प्रकारे थिरकत ३०-५० मिनिटांपर्यंत वर्कआउट करू शकता. मौजमस्ती सोबतच वजनही कमी होते.

किक बॉक्सिंग

किक बॉक्सिंग एक प्रकारचा कार्डिओ वर्कआउट आहे. यात बऱ्याच स्नायूंचा एकत्र वापर होतो. महिलांमध्ये जास्त करून हातांच्या बाह्या आणि पायांना टोन करणे मुख्य असते. तसे तर किक बॉक्सिंग संपूर्ण शरीरासाठी चांगले आहे, पण हे त्या भागाला लवकर टोन करते ज्यामुळे तुम्ही तुमचे आवडते कट स्लीव्स किंवा वनपीस ड्रेस घालू शकता. यात शरीराच्या वरील भागातील मूव्हमेंट्स जेब्स, क्रॉस, हुक व अपरकट्स असतात तर खालील भागातील मूव्हमेंट्समध्ये नी स्ट्राइक, फ्रंट किक, राउंडहाउस किक, साइड किक, बॅक किक इत्यादींचा सहभाग असतो.

हाय इंटेंसिटी वर्कआउट

काही महिला स्वत:साठी वेळ काढू शकत नाहीत, यामुळे जिम किंवा पार्कमध्ये जाऊन वर्कआउट करू शकत नाहीत. त्यांच्यासाठी हाय इंटेंसिटी वर्कआउट चांगला पर्याय आहे. हे अन्य वर्कआउट्सपेक्षा थोडे कठीण असते, मात्र यामुळे कमी वेळात जास्त वजन कमी करता येऊ शकते. हे चयापचय प्रक्रिया वेगाने सुधारते. या वर्कआउटमध्ये काही हाय इंटेंसिटी एक्सरसाइजची निवड करून त्यांना क्रमाने लावून सेट्समध्ये केले जाते. जसे जंप, स्विंग, एअर पुशअप्स, रॉक क्लाइम्बिंग स्टार जंप, जंप हायनीज मिळून १ सेट तयार केल्यावर सर्वांचे ३ सेट किंवा ५ सेट केले जातात. प्रत्येक एक्सरसाइज मिनिट किंवा सेकंदांच्या हिशोबाने केली जाते. वेट लॉस आणि बॉडी टोनिंगच्या दृष्टीने कमी वेळात जास्तीत जास्त वजन कमी करण्यासाठी हे चांगले वर्कआउट आहे.

स्टेपर वर्कआउट

हादेखील एक चांगला पर्याय आहे. एक बॉक्स किंवा शिडीचा वापर करून हे वर्कआउट करता येईल.

अॅब्स वर्कआउट

याद्वारे तुम्ही लेग रेज, स्क्वाट्स, क्रंचेस इत्यादी करू शकता. यामुळे पोट, कंबर आणि पायातील चरबी कमी होईल. महिलांमध्ये जास्त करून पोट, कंबर आणि पायांमध्ये चरबी जास्त असते.

महिलांसाठी फ्लँक, सुमो स्क्वाट्स, बॅक लेग किकिंग, वूड चॉपर, रशियन क्रंच, प्लँक, लेग फ्लटर इत्यादी व्यायाम उत्तम पर्याय आहेत.

अनलिमिटेड कहानियां-आर्टिकल पढ़ने के लिएसब्सक्राइब करें