* गरिमा पंकज
प्रत्येक इतर दिवशी फॅशनमध्ये बदल होत आहेत, म्हणजेच ड्रेसिंगच्या शैली सतत बदलत आहेत. अशा परिस्थितीत तरुण मुली आणि महिलांसाठी अनेक पर्याय आहेत. प्रत्येक मुलीला/स्त्रीला नवीनतम ट्रेंडचे काही स्टायलिश पोशाख घालायचे असते. जर तुम्हालाही असे वाटत असेल तर तुम्ही कशाची वाट पाहत आहात? तुमच्या बजेटनुसार ट्रेंडी काहीतरी खरेदी करा आणि परिधान करा. लोक काय म्हणतील किंवा ड्रेस तुमच्या शरीराच्या आकाराला शोभेल की नाही याचा विचार करू नका. तुम्हाला जे वाटेल ते परिधान करा.
तुम्ही सर्व प्रकारचे कपडे वापरून पहा. जर तुमचे वजन जास्त असेल तर तुम्ही बॉडी हगिंग ड्रेस घालू शकत नाही किंवा तुम्ही स्लिम असाल तर स्लीव्हलेस तुम्हाला शोभणार नाही किंवा तुमचा रंग गडद असेल तर काळे कपडे कसे घालायचे असा विचार करून स्वतःला थांबवू नका. तुमच्या समोर बसलेली मुलगी तुमची चेष्टा करत आहे का किंवा तुम्ही पार्टीत विचित्र दिसत आहात का याचा विचारही करू नका. हे तुमचे शरीर आणि तुमची निवड आहे. इतरांचा याच्याशी काय संबंध? लोक काय म्हणतील याची काळजी करू नका. घराबाहेर पडतानासुद्धा जर तुम्ही घरी घालता ते आरामदायक कपडे घालावेत असे वाटत असेल तर ते परिधान करा. तुम्ही तुमच्या आवडीनुसार आणि गरजेनुसार कपडे घालता की लोकांना दाखवण्यासाठी?
आपल्या निवडीकडे लक्ष द्या
कोणत्याही प्रसंगाला किंवा वातावरणाला अनुसरून कपडे परिधान करण्याची शैली समाज तयार करत असतो. प्रत्येक समाजात शोक प्रसंगी खास रंगाचे कपडे परिधान केले जातात. सणासुदीच्या कपड्यांचे रंगही वेगवेगळे असतात. अनेक प्रार्थनास्थळांमध्ये महिलांनी स्कार्फने डोके झाकण्याची आणि पुरुषांनी रुमालाने डोके झाकण्याची परंपरा सुरू आहे. लग्नाच्या वेळी वधूने जड लेहेंगा, चोली आणि बुरखा घालणे अपेक्षित आहे. पण जर तुम्हाला असे गुदमरल्यासारखे वाटत असेल तर नकार द्या. ख्रिश्चन आणि मुस्लीम समाजातही त्यांच्या पेहरावाची स्वतःची शैली ठरलेली असते. पण अशी बंधने का?
जर तुम्हाला सलवार कुर्ता किंवा जीन्स टॉपमध्ये लग्न करायचे असेल तर तसे करा. तुझा संसाराशी काय संबंध? जर वर तुम्हाला समजून घेत असेल आणि त्याला काही आक्षेप नसेल तर ते खूप चांगले आहे. पण जर तो विरोध करत असेल तर त्याच्यापासून दूर राहण्यासही अजिबात संकोच करू नका. कारण जर तुमच्या इच्छा आणि आवडीनिवडींकडे लक्ष दिले जात नसेल, तर तुम्ही अशा जोडीदाराशी किंवा तिच्या/तिच्या कुटुंबातील सदस्यांशी कितपत सामना करू शकाल? त्याचप्रमाणे, जर तुम्हाला लेहेंगा घालून लग्न करणे सोयीचे असेल आणि तुम्हाला लग्नाचा पारंपरिक पोशाख आवडत असेल तर तेच करा. इथे मुद्दा फक्त तुमच्या इच्छेचा आणि निवडीचा आहे, तो इतर कोणासाठीही बदलू नका आणि कपड्याच्या बाबतीत तुमची निवड सर्वांपेक्षा वरचढ ठेवा.
मानसिक आरोग्यावर परिणाम
तुम्ही कधी सामाजिक नियमांमध्ये बसण्यासाठी कपडे घालण्याचा निर्णय घेतला आहे का? तुमच्यासोबत असे कधी घडले आहे का की तुम्ही काहीतरी परिधान केले आहे आणि ते बदलण्याचा निर्णय घेतला आहे कारण ते तुमच्या शरीराच्या आकाराला अनुरूप नाही? खरे सांगायचे तर, आपण सर्वांनी हे कधी ना कधी केले आहे. काहीवेळा तुम्ही तुमचा आवडता टी-शर्ट किंवा मिडी कपाटाच्या मागे फेकता कारण ते घालताना तुम्हाला लाज वाटू नये. पण तुम्ही जे घालता त्याचा तुमच्या मानसिक आरोग्यावर खोलवर परिणाम होतो हे तुम्हाला माहीत आहे का? जाणूनबुजून किंवा नकळत आपण लोकांच्या आवडीनुसार कपडे घालू लागलो आणि कदाचित आपल्याला माहितही नसेल. पण याच सवयींचा आपल्या मानसिक आरोग्यावर परिणाम होऊ शकतो.
सोप्या भाषेत सांगायचे तर, शरीराची प्रतिमा म्हणजे एखादी व्यक्ती त्याच्या शरीराकडे कसे पाहते. यात स्वतःबद्दलची त्याची समज समाविष्ट आहे. प्रत्येक वेळी तुम्ही आरशासमोर उभे राहून स्वतःला सांगाल की हा ड्रेस माझ्यासाठी योग्य नाही किंवा मी त्यात कुरूप दिसतो, तेव्हा समजा तुमचे मानसिक आरोग्य धोक्यात आहे.
सौंदर्याच्या सामाजिक मानकांशी जुळवून घेण्याचा प्रयत्न करण्याचा हा परिणाम केवळ आपल्या मानसिक आरोग्यावरच नाही तर आपल्या शारीरिक आरोग्यावरही परिणाम करू शकतो. आपण इतरांसमोर कोणती छाप पाडतो, म्हणजे आपण कसे दिसतो, हे आपल्यासाठी खूप महत्त्वाचे आहे. आपल्या सर्वांना सकारात्मकतेने बघायचे आहे. पुराणमतवाद नेहमीच सौंदर्याशी जोडला गेला आहे आणि म्हणूनच आपण अजूनही विचार करतो की आपल्यात काहीतरी चूक आहे. तुमच्या आजूबाजूच्या वडिलधाऱ्यांनी तुमच्या वजनाबद्दल विनोद केला असेल किंवा तुम्हाला वजन कमी करायला किंवा कमी खाण्यास सांगितले असेल. अशा टिप्पण्या आणि सल्ल्याने तुमच्या शरीरात नक्कीच काहीतरी गडबड आहे असा विश्वास निर्माण झाला असेल. म्हणूनच तुम्ही तुमच्या आवडीचे कपडे घालणे बंद करा.
आम्ही मॉडेल्स, प्रभावशाली आणि सेलिब्रिटींकडे पाहतो. हे लोक विशिष्ट पद्धतीने कपडे घालतात आणि विशिष्ट पद्धतीने दिसतात. आम्ही त्यांच्यासारखे होण्याची आकांक्षा बाळगतो. म्हणून, जेंव्हा आपण दाखवले आहे त्यापेक्षा वेगळे दिसतो, तेव्हा आपल्याला निराश वाटू लागते जे शरीराचे ते भाग लपवण्यास मदत करतात जे लोकांच्या सौंदर्य मानकांशी जुळत नाहीत.
मानसिक आरोग्यावर या विचारसरणीचा परिणाम
कपडे निवडण्याआधी प्रत्येकवेळी समाजाचे मानके तपासून त्याप्रमाणे कपडे घातले तर तुमचा स्वाभिमान दुखावला जाऊ शकतो. तुमच्या शरीराच्या खराब प्रतिमेचा विचार केल्याने तुमच्या मनात नकारात्मक विचार निर्माण होऊ शकतात.
तुमचा शरीर प्रकार ‘योग्य’ नसल्यामुळे तुम्हाला जे हवे आहे ते तुम्ही घालू नये असे तुम्हाला वाटत असल्यास किंवा लोक तुमच्याकडे नकारात्मक दृष्टीने पाहतील, यामुळे तुमचा आत्मविश्वासही कमी होईल. म्हणून, तुम्ही काय परिधान कराल ते तुमची निवड असावी समाजाची नाही.
पाहिले तर स्वातंत्र्याचा अर्थ प्रत्येकासाठी वेगळा असतो. तुमच्या आवडीचे कपडे घालणे हा तुमचा अधिकार आहे. तुला पाहिजे ते परिधान करा. अशा अनेक मुली आहेत ज्यांना सर्व प्रकारचे कपडे घालायला आवडतात पण त्या फक्त तेच घालतात जे त्यांचे कुटुंब त्यांना सांगते. जसे की सूट-सलवार आणि स्कार्फ जे घट्ट नाहीत आणि शरीर दिसत नाही किंवा हिजाब आणि बुरखा. पण लक्षात ठेवा, तुम्ही बिकिनी, चड्डी, सूट, बुरखा किंवा हिजाब घालता, हा तुमचा स्वतःचा निर्णय आहे आणि हा अधिकार संविधानाने संरक्षित केला आहे. असो, बुरखा आणि हिजाबच्या आतही घाणेरडे डोळे पोहोचतात. त्यामुळे काय आणि कधी घालायचे हे स्त्रीने किंवा मुलीने स्वतः ठरवावे.
तुमच्या आवडीचे कपडे घालण्यासाठी तुम्हाला लोकांशी झगडावे लागेल. सर्वात आधी घरापासून आणि नंतर स्वतःशी लढा सुरू करा. जेव्हा तुम्ही तुमच्या आवडीचे कपडे घालून बाहेर जाता आणि पुरुषांपेक्षा जास्त स्त्रिया तुमच्याकडे पाहतात तेव्हा नाराज होऊ नका. तुम्हाला जे पाहिजे ते करा.