– शैलेंद्र सिंह
मिठाईच्या दुकानापासून ते अगदी वाण्याच्या दुकानापर्यंतच इंटेरियर आता पूर्वीपेक्षा छान होऊ लागलं आहे. ज्या दुकानांमध्ये पूर्वी इंटेरियरवर अगदी दुर्लक्ष केलं जात होतं तिथेदेखील आता आधुनिक स्टाईलचं इंटेरियर होऊ लागलं आहे. कपडयांची दुकानंदेखील पूर्वीपेक्षा बदलली आहेत. फरशी असो वा छत आता प्रत्येक जागी इंटेरियर वेगळं दिसू लागलं आहे. सॅलोनच्या नावावरती पूर्वी केवळ स्त्रियांची ब्युटी पार्लरच सजलेली दिसत असत परंतु आता पुरुषांच्या सॅलोनमध्येदेखील इंटेरियर डिझाईन होऊ लागलं आहे. सोशल मीडियाच्या काळात लोक जिथे जातात तिथले फोटो अपडेट करण्याचा प्रयत्न करतात. चांगलं इंटरियर फुकटात प्रचार करण्याचंदेखील काम करतं.
या बदलाची काय कारणं आहेत? हे जाणून घेण्यासाठी आम्ही लखनौमध्ये राहणाऱ्या प्रसिद्ध इंटेरियर डिजाइनर आणि आर्किटेक्ट अनिता श्रीवास्तव यांच्याशी बोलणं केलं :
दुकानाचं मॅनेजमेंट चांगलं होतं
अनिता श्रीवास्तव सांगतात, ‘‘सुंदर आणि सुव्यवस्थित वातावरण प्रत्येकालाच आवडतं. असं वातावरण मनावर सुंदर छाप सोडतं. पूर्वी दुकानांमध्ये सामान इकडेतिकडे पसरलेलं असायचं, ज्यामुळे खूप वाईट दिसायचं, स्वच्छता करणे कठीण होऊन जायचं, उंदीर आणि किडे सामानांचं नुकसान करायचे. तर लाइटिंगची योग्य व्यवस्था होत नव्हती. विजेमुळे गुंतलेल्या तारांमुळे दुकानांमध्ये दुर्घटना व्हायची.
शॉर्टसर्किटमुळे आग लागायची. काम करणाऱ्यांना योग्य प्रकारे बसण्यास व उभे राहण्यास जागा मिळत नव्हती. हवा आणि प्रकाश मिळत नव्हता. आता इंटेरियर डिझाईनर दुकानाच्या गरजा आणि तिथे येणाऱ्या कस्टमरच्या सुविधा पाहता दुकानांना चांगलं डिझाईन करतात. यामुळे काम करणाऱ्यांना सुविधा आणि कस्टमरला पहायला छान वाटतं.’’
वीजेचं डिजाइनर सामान
इंटरियर डिझाईनिंगमध्ये पूर्वी विजेचा वापर गरजेसाठी होत होता. अलीकडच्या काळात विजेचं असं सामान आलं आहे जे गरजेसोबतच सुंदरदेखील दिसतं. जिथे ज्या प्रकारे हवा आणि प्रकाशाची गरज असते, तिथे त्याचा उपयोग केला जाऊ लागला आहे. विजेची अशी उपकरणं आली आहेत जी कमी होल्टेजवर चालतात. यामुळे विजेची बचत होऊ लागली आहे. हवेसाठी पंख्यासोबतच एसीचा वापर होऊ लागला आहे. पिण्याचं स्वच्छ पाणीदेखील विजेच्या वापरानेच मिळतं.
जमिनीपासून छतापर्यंत सर्व बदललं आहे
अनिता श्रीवास्तव सांगतात, ‘‘आज इंटेरियरसाठी खूप चांगलं मटेरियल मिळू लागलं आहे. जे स्वस्तदेखील आहे आणि व्यवस्थित तयार होतं. सोबतच हलकंदेखील आहे. भलेही हे लाकडासारखं मजबूत व टिकावू नसलं तरी आज यांची इंजिनियरवूड आणि प्लाईचा वापर इंटेरियरमध्ये होऊ लागला आहे. स्वस्त असल्यामुळे हे लवकर बदललंदेखील जातं.
‘‘केमिकलचा वापर केल्यामुळे वाळवी लागत नाही. इंटेरियरमध्ये पेपर कार्डबोर्डचा वापर होऊ लागला आहे. महागडया टाइल्सच्या जागी आकर्षक फ्लोरिंग मिळू लागलं आहे. हे मॅचिंग आणि आवडता रंग व डिझाईनचं होऊ लागलं आहे. जमिनीपासून ते छतापर्यंत नवीन रंगरूपामध्ये बदललं जाऊ शकतं.’’
बजेट इंटेरियर
इंटेरियर डिजाइनर पूर्वी डिझाईन तयार करून घ्यायचे, त्यानंतर ते बजेटनुसार मटेरियल निवडत असत. डिझाईनचं आता थ्रीडी फॉर्माट बनतं, ज्यामुळे पूर्ण इंटेरियर कसं दिसेल हे अगोदरच समजतं. जे चांगलं नाही वाटलं तर ते बदलता येऊ शकतं. इंटेरियरमध्ये काही अशा गोष्टींचा समावेश केला जातो जे पूर्ण इंटेरियरला हायलाईट करतं. जसं म्युरल आर्टचा प्रयोग वाढला आहे, हिरवळ दाखवण्याचा प्रयत्न केला जात आहे. मोकळी जागा राहते, तेव्हा वातावरण अधिक चांगलं होतं. लोकं कम्फर्टेबल फील करतात.
कार्यक्षमतेला वाढवतं
इंटेरियरची उपयोगिता यासाठी वाढत चालली आहे कारण हे पाहणाऱ्यांना आकर्षित करतं. कस्टमर इथे येण्यात कम्फर्टेबल फील करतात. तिथे काम करणाऱ्यांना जेव्हा स्वच्छ हवा, पाणी, आनंदी वातावरण मिळतं तेव्हा त्यांची कार्यक्षमता वाढते.