* नसीम अन्सारी कोचर
अफगाणिस्तानमध्ये धार्मिक आणि राजकीय लढाई सुरू आहे. मुळात त्यांचा धर्म इस्लाम आहे. कट्टरपंथी तालिबान शरिया कायद्याचे कट्टर समर्थक आहेत. त्याला व्यक्तीच्या कपड्यांपासून स्वतःप्रमाणे वागण्यापर्यंत पळायचे आहे. तो पुरुषाला दाढी आणि टोपी आणि स्त्रीला हिजाब घालायला लावणार आहे. स्त्रियांच्या बाबतीत त्यांची मते खूप निराश आहेत.
तालिबान महिलांना सेक्स खेळण्यांपेक्षा काहीच मानत नाही. हेच कारण आहे की सुशिक्षित, कार्यालयात काम करणाऱ्या आणि निजाम बदलण्यास आवडणाऱ्या अफगाण महिलांमध्ये खूप अस्वस्थता आहे. त्यांना माहित आहे की तालिबान अजूनही घोषणा करत आहे की ते महिलांचे शिक्षण आणि काम थांबवणार नाही, पण जसजसा संपूर्ण अफगाणिस्तान त्यांच्या नियंत्रणाखाली आहे आणि तालिबानची सत्ता प्रस्थापित होईल, तसतसे स्त्रियांची स्थिती सर्वात वाईट होणार आहे. त्यांना पुन्हा एकदा त्यांचे काम आणि अभ्यास सोडून घरी राहावे लागेल. स्वतःला हिजाबमध्ये गुंडाळा आणि शरिया कायद्याचे काटेकोरपणे पालन करा.
यावेळी, अफगाण गायक, चित्रपट निर्माते, अभिनेत्री, नर्तक, खेळाडू एक प्रकारे अफगाणिस्तानातून पळून जाण्याचा प्रयत्न करत आहेत. तालिबान्यांनी सत्ता हाती घेतल्यापासून मोठ्या संख्येने कलाकारांनी अफगाणिस्तान सोडले आहे. त्याचे कारण असे आहे की तालिबानने त्याला त्याच्या व्यवसायाचे शरिया कायद्यानुसार मूल्यमापन करण्याचे व नंतर व्यवसाय बदलण्याचे फर्मान दिले आहे.
जर त्यांनी आज्ञा पाळली नाही तर ते गोळ्यांचे लक्ष्य बनतील कारण तालिबान त्यांच्या चेहऱ्यावर मध्यम मास्क जास्त काळ ठेवू शकत नाही. अमेरिकन सैन्याच्या संपूर्ण माघारीनंतर तो त्यांच्या खऱ्या रंगात येईल.
आता फक्त आठवणी
अफगाण महिला ज्या किशोरवयीन होत्या किंवा 60 च्या दशकात तारुण्याच्या मार्गावर होत्या त्या आता वृद्ध झाल्या आहेत, परंतु त्या काळातील अफगाणिस्तानची आठवण त्यांचे डोळे चमकते. प्रथम ब्रिटीश संस्कृती आणि नंतर रशियन संस्कृतीच्या प्रभावामुळे अफगाण महिलांचे जीवन 60 च्या दशकात अतिशय मोहक असायचे.
आज, जिथे ती स्क्रीनशिवाय बाहेर जाऊ शकत नाही, त्या फॅशन शो त्या अफगाण भूमीवर आयोजित केल्या जात असत. महिलांना शॉर्ट स्कर्ट, बेलबॉटम्स, मिडी, लाँग स्कर्ट, शॉर्ट टॉपमध्ये रंगीत स्कार्फ आणि मफलर घातलेले दिसले. उंच टाच घालायचा. ती स्टायलिश पद्धतीने केस कापून घ्यायची. ती पुरुषांच्या हातात हात घालून मोकळेपणाने फिरत असे. क्लब, खेळ, पिकनिकचा आनंद घेण्यासाठी वापरला जातो.
काबूलच्या रस्त्यावर अफगाण महिलांची फॅशनेबल शैली हॉलीवूड अभिनेत्रींपेक्षा कमी नव्हती. उच्च शिक्षण घेतल्यानंतर ते उच्च पदांवर विराजमान होत असत. जर तुम्ही 1960 ते 1980 पर्यंतचे फोटो पाहिले तर तुम्हाला लक्षात येईल की अफगाणिस्तानमध्ये किती स्वतंत्र आणि स्वतंत्र महिला होत्या. फॅशनसह प्रत्येक क्षेत्रात ती पुढे होती. तत्कालीन काबूलची चित्रे अशी कल्पना देतात की तुम्ही लंडन किंवा पॅरिसची जुनी चित्रे बघत आहात.
छायाचित्रकार मोहम्मद कय्युमीची छायाचित्रे त्या काळातील संपूर्ण परिस्थिती सांगतात. वैद्यकीय असो वा वैमानिक, अफगाण महिलांनी प्रत्येक क्षेत्रात आपले स्थान निर्माण केले होते. 1950 च्या सुमारास, अफगाण मुले आणि मुली थियेटर आणि विद्यापीठांमध्ये एकत्र हसायचे आणि मजा करायचे. महिलांचे जीवन खूप आनंदी होते.
प्रत्येक क्षेत्रात पुढे
त्या वेळी अफगाण समाजात महिलांची महत्त्वाची भूमिका होती. ती घराबाहेर काम करायची आणि शिक्षण क्षेत्रात पुरुषांबरोबर खांद्याला खांदा लावून चालायची. 1970 च्या मध्यात अफगाणिस्तानमधील तांत्रिक संस्थांमध्ये महिलांना पाहणे सामान्य होते. काबूलच्या पॉलिटेक्निक युनिव्हर्सिटीमध्ये सर्व अफगाण मुलींना पुरुषांबरोबर शिक्षण देण्यात आले. अफगाणिस्तानमध्ये 1979 ते 1989 from intervention दरम्यान सोव्हिएत हस्तक्षेपादरम्यान, अनेक सोव्हिएत शिक्षक अफगाण विद्यापीठांमध्ये शिकवत होते. तेव्हा स्त्रियांवर तोंड झाकण्याचा दबाव नव्हता. ती काबूलच्या रस्त्यावर आरामात फिरत असे.
पण 1990 च्या दशकात तालिबानचा प्रभाव वाढल्याने स्त्रियांना बुरखा घालण्यास सक्ती केली गेली आणि त्यांना बाहेर जाण्यासही बंदी घालण्यात आली.
अफगाणिस्तान असो किंवा भारत, धर्माने महिलांचे सर्वाधिक नुकसान केले आहे. सगळ्यात जास्त अत्याचार स्त्रियांवर होतात. सर्वात महत्त्वाचे म्हणजे स्त्रिया गुलामगिरीच्या साखळीत अडकल्या आहेत. जर धर्माच्या हातून एखाद्या पुरुषाचाही बळी गेला, तर स्त्रीसुद्धा त्याच्या वेदना सहन करते. जेव्हा एखादा पुरुष मरण पावतो, तेव्हा किमान 4 स्त्रिया संकटातून जातात आणि आयुष्यभर त्या वेदना सहन करतात. ते त्या माणसाची आई, बहीण, पत्नी आणि मुलगी आहेत. धर्म हा स्त्रीचा सर्वात मोठा शत्रू आहे. धर्माची साखळी तोडण्याचा निर्णय स्त्रीला घ्यावा लागेल. हा उत्साह त्याच्यात कधी जागृत होईल, हे आत्ता सांगणे कठीण आहे.
धर्म एक निमित्त आहे
सध्या अफगाणिस्तानात इस्लाम आणि भारतात हिंदुत्व मजबूत होत आहे. फारसा फरक नाही. धर्माचे ठेकेदार राज्यकर्त्यांना त्यांच्या मर्जीवर चालवतात आणि त्यांच्या हातून हे गुन्हे करून घेतात. मग ते अफगाणिस्तानात असो किंवा भारतात. सत्तेच्या शब्दाने स्त्रियांना हेवा वाटतो.
इतके निराश का
निवडणुकीच्या काळात प्रियांका गांधी जेव्हा प्रचारासाठी बाहेर येतात, तेव्हा त्यांच्या कपड्यांपासून ते त्यांच्या नानाक्षापर्यंत, राजकारण्यांकडून टिप्पण्या केल्या जातात. या गोष्टी प्रियांकाबद्दल खूप बोलल्या गेल्या होत्या की राजकारणात एक सुंदर स्त्री काय करू शकेल. त्याच वेळी, वसुंधरा राजे यांच्याबद्दल शरद यादव यांची टिप्पणीदेखील लक्षात राहील जेव्हा त्यांनी तिच्या लठ्ठपणावर वाईट टिप्पणी केली की वसुंधरा राजे लठ्ठ झाल्या आहेत, तिला विश्रांतीची गरज आहे.
जे स्त्रियांसंदर्भात या अश्लील गोष्टींबद्दल बोलतात त्यांना धर्माचा वारा कधीच मिळत नाही. धर्माचे ठेकेदार अशा गोष्टींवर हसतात आणि सत्तेतील अशा लोकांना प्रोत्साहित करतात. आश्चर्याची गोष्ट म्हणजे, सत्तेची ताकद मिळवलेल्या स्त्रियांमध्येही स्त्रियांबद्दल अशा असभ्य गोष्टी बोलणाऱ्यांना विरोध किंवा फटकारण्याची हिंमत नाही.
