* मोनिका अग्रवाल
“मुनिया, आता पूर्ण वर्ष झालं, बाळाचं रडणं कधी ऐकणार? बघा, जास्त उशीर करण्याची गरज नाही, लहान वयातच मुले होणे चांगले.”
मुनियाच्या सासूने हे सांगताच मुनिया विचारात गढून गेली आणि तिचा नवरा घरी येताच ती म्हणाली, “आई मूल होण्यासाठी हट्ट करते आहे, पण मी अजून मानसिकदृष्ट्या तयार नाही.” यावर मुनियाचा नवरा हसला आणि म्हणाला, “म्हणजे एका कानात ऐकायला आणि दुसऱ्या कानाने बाहेर काढायला कोण भाग पाडतंय? जेव्हा केव्हा आम्हाला प्लॅन करायचा असेल, मुला, आम्ही ते करू.”
होय, पालक बनणे हा प्रत्येक जोडप्याच्या जीवनातील सर्वात मोठा आनंद असतो. तथापि, हे समजून घेणे आवश्यक आहे की ही एक मोठी जबाबदारी आहे यापेक्षा मोठी जबाबदारी आहे. जीवनाला नवीन जीवन देणे आणि नंतर ते वाढवणे हे सोपे काम नाही. दुसरीकडे, भारतासह बहुतेक देशांमध्ये नवीन जोडप्यांवर पालक होण्यासाठी एक विचित्र दबाव टाकला जातो. याबाबत अनेक तर्कवितर्क लावले जात आहेत. अशा परिस्थितीत, अनेक वेळा जोडपी मानसिकदृष्ट्या पूर्णपणे तयार न होता मुलाची जबाबदारी घेण्याचे ठरवतात आणि नंतर त्यांना पश्चाताप होतो. पालक होण्याआधी तुम्ही शारीरिक, मानसिक आणि भावनिकदृष्ट्या तयार असले पाहिजे. पालक होण्यापूर्वी, तुम्ही असा निर्णय आधीच्या दबावामुळे किंवा तुमच्या स्वतःच्या दडपलेल्या इच्छांमुळे घेत आहात का याकडे नक्कीच लक्ष द्या. निर्णय घेण्यापूर्वी या गोष्टींकडे जरूर लक्ष द्या.
- समाजाचा समवयस्क दबाव
आपल्या समाजात नवविवाहित जोडप्यांनी लग्नानंतर लगेचच पालक होणे अपेक्षित असते. तसे झाले नाही तर समाज आणि नातेवाईक अनेक गोष्टींबद्दल बोलू लागतात. अशा परिस्थितीत, आपल्यात काहीतरी कमतरता आहे असे लोकांना वाटेल की काय अशी भीती या जोडप्याला वाटू लागते. आणि हे चुकीचे सिद्ध करण्यासाठी ते पालक बनण्याचा विचार करतात. तर ते यासाठी मानसिकदृष्ट्या तयार नसतात.
- आता फक्त नातवंडांचे चेहरे पहा
तुम्ही अनेकदा भारतीय घरातील वडिलधाऱ्यांना असे म्हणताना ऐकले असेल की, त्यांची एकच इच्छा आहे की त्यांच्या नातवंडांचे चेहरे पाहावेत. काही वडील असेही म्हणतात की तुम्ही मूल आमच्याकडे द्या, आम्ही त्याला वाढवू. अशा सर्व गोष्टींमुळे जोडप्यांवर दबाव निर्माण होतो की त्यांना पालक बनावे लागते. अनेक वेळा त्यांना निर्णय घ्यायला भाग पाडले जाते.
- आमचे नाते अधिक घट्ट होईल
जोडप्यांमध्ये भांडणे होणे ही सामान्य गोष्ट आहे, परंतु कधीकधी वाद वाढतात. अशा परिस्थितीत लोक सहसा सल्ला देतात की जर तुम्हाला मूल असेल तर तुमचे नाते अधिक घट्ट होईल. लोकांचे म्हणणे आहे की मूल झाल्यामुळे जोडपे जवळ येतील आणि दोघांमधील तणाव कमी होईल. पण खरे सांगायचे तर याची शाश्वती नाही. तसे झाले नाही तर परिस्थिती आणखी भीषण होऊ शकते आणि एक निष्पाप बालक विनाकारण या सगळ्याचा भाग होईल.
- सामान्य कुटुंब म्हणून दिसण्याची इच्छा
‘शेजारच्या मुलाचे आणि जावयाचे गेल्या वर्षी लग्न झाले, आता त्यांना एक मुलगी आहे, तुमच्या लग्नाला दोन वर्षे झाली, तुम्हीही काहीतरी विचार करा’ अशा गोष्टी तुम्ही अनेकदा ऐकल्या असतील. अशा गोष्टींमुळे जोडप्यांवर दबाव निर्माण होतो की त्यांनाही सामान्य कुटुंबासारखे दिसावे लागते. पण असे करणे ही मोठी चूक ठरू शकते.
- मी जे करू शकलो नाही ते माझे मूल करेल
प्रत्येकाच्या आयुष्यात अशी अनेक स्वप्ने असतात जी अधुरीच राहतात. अशा परिस्थितीत त्यांना वाटते की, जी स्वप्ने तुम्ही पूर्ण करू शकलो नाही, ती तुमची मूले पूर्ण करेल. पण हे घडलेच पाहिजे असे नाही. तुमच्या मुलाचे स्वतःचे विचार आणि स्वप्ने असतील. तुम्ही तुमच्या इच्छा त्याच्यावर लादू शकत नाही. त्यामुळे तुमच्या अपूर्ण इच्छा पूर्ण करण्यासाठी मुलांची मदत घेऊ नका.
